ICk soude hier eenighe woorden willen gebruycken om dit werck te ontschuldighen teghens de ghene die het selve souden willen lasteren, by aldien ick yet meer seyde als den Autheur dien ick in desen ben ghevolcht, niet te min gelijckmen int ghemeyn seght, daer de spinne uyt de goede ende ghesonde cruyden, oock dickwils venijn treckt, hebbe ick om de ghene die hier (nochtans sonder reden) souden moghen [p. 79] geargert zijn, voldoeninghe te geven: goet gevonden de uytleggingen op yder enigma bysonder, neffens de Figure (die achter ghenoech claer souden zijn) hier schriftelijck by te voeghen. Bidde derhalven hier inne gheen voor-orden te ghebruycken, maer eerst te sien wat de rechte meeninghe hier van is, ende soo u dit aenghenaem mocht wesen sal u eer lange andere tijtcortinghen worden met ghedeelt. Vaert wel.
[p. 80]
Prologe op het voorgaende.I. [=> p. 30] |
HEt verstant van dit eerste raetsel, is dat een dienst Maeght, aen een Bornput water staet en put, als blijckt uyt de Figure. Het ronde datse handelt, is de koorde met den Eemer, diese met cracht ende beweginghe al haerder leden arbeyt inden put neder te crijghen, door ’twelcke werck hijghende ende verhit zijnde, slisttse haren dorst met het water datse daer uyt heeft op ghetrocken.
[p. 81]
Dit raetsel en bediet anders niet dan eenen suycker capittelstock, die door zijne soeticheydt, die van naturen soete Maechdekens, onghetwijfelt seer aenghenaem is. Wordt over sulcx van haer wel begeert, ende met groote vriendelijckheyt aenghenomen, ende nu inden schoot gheleyt dan inden sack ghesteken daer het de wermte stijf maect, ende voor het smilten bewaert. Wanneerse dan de soeticheydt willen ghenieten, soo steken sy het in haren mont, [p. 82] alwaer het door ’tsuijgen ende aenroeren vande tonge smiltende, in een soete natticheyt wort verkeert.
Het spel dat ghy hier hoort beschrijven wordt van de Franchoisen genaemt Trou Madame, men moet in het middelste gadt schieten want in de andere comende is het spel verloren, ten is oock niet ghenoech dat ghyer in schiet ende dat het tusschen beyden oft half wegen het gat blijft ligghen, maer het moet tot binnen toe in ghescho- [p. 83] ten worden, ghelijck het raetsel, dat ende voorts alle de mans dan van spelen eyghentlijck beschrijft.
Het gene daer van hier ghesproken wort is een Ballon, die met een speuijt wort opgeblasen, naer datse ademloos, dat is slap, is geworden, de suchtjens daer hij in het eynde van seght, is het uytsuysen van den wint alsse wederom begonnen te spelen, door dien het clapken niet wel en hiel.
[p. 84]
Het ruyge hol dat hier wort aengeraect, is een leerse, daer hy zijn been wat averechts in stack, ’twelck siende waerschout hem zijn Vrou, om de leers niet te scheuren, ende helpt hem in het aentrecken. Nu! naerdemael de leers wat eng was is hem door vermoeytheyt het sweet uytghebroken.
Het beduytsel van dit Enigma is dat een Man met een Vrou staet en saecht. Dat hy [p. 85] seyt hare beenen van een te zijn, is daerom dat het selve werck qualijck anders can ghedaen worden, het ghene hy berght is de saghe die allencxkens, door het op ende neder trecken in een clove gheraeckt, wanneerse dan tot de schraghe toe ghevordert zijn soo moet den bovensten ophouden ende aftreden.
In dit raetsel vint ghy een dochter besich sittende aen het Weef ghetou, de scheur diese van een ende wederom by een doet, [p. 86] is het open het langachtich ding datse greep is de spoel, de welcke sy deur het open deurschoot, ende daer na aensloech.
Het werck daer desen Man mede besich is ende soo ernstelijck voor heeft, is dat hy met zijnen medemaet deur de deur van den kelder wijntonnen nederlaet, en alsoo hy dit vat wat te hellende hout ende het bomgat niet wel gestopt, soo wort hy nat van den Wijn die hem ontloopt.
[p. 87]
Het lief tgeen deze dochter in dit Enigma met sulck eenen lust omhelst is de viool de Gamba, diese stelt om op te spelen, welck ghedaen zijnde, set zijse vast tusschen hare beenen, daer na begint sy den strijckstock gins ende weder over de snaren te roeren, en sose somwijlen comen te ontstellen of af te lopen so draeyt zijse wederom op tot een nieu vermaeck.
In dit raetsel vindt ghy eenen Schoen- [p. 88] maker, besich met een Ioffrou hare schoenen aen te trecken, maer alsoo sy wat te cleyn zijnde ende ten eersten niet wel aen en willen schieten, soo arbeyt hy soo lang met uyt en aen trecken tot dat sy eyndelijck in gheraken.
Hier hoort ghy de beschrijvinghe van een maniere van spinnen by de Franchoysen wat beter bekent als hier te Lande, tgeen een spanne lang wort ghenoemt, is het rocken, den top, (dat is) het rockens- [p. 89] hooft, omwonden met Vlas, ’t welck sy wrijft ende draeyt tot garen, met de stijvicheyt wilt sy segghen dat het Vlas, om goet werck te maecken, niet te dick te volghen, vast ende stijf moet gehouden wesen.
Beminde Leser, dit raetsel komt in ’t verstand by na met het gheen over een, daer henen ick u sende. Want ghelijck de andere sidt en speelt, op de Viool de Gamba, so is dese besich met de luyt, het meeste onderscheyt, datter behalven dat tusschen beyden sou mogen wesen, is dat de andere op eenen stoel sidt. Dese op het bed, maer dat comt ten naesten by over een uyt, ick denck dat de Poeet meer van het sachte beddeken heeft gehouden als van eenen harden stoel, ende daerom dese dochter op een bed heeft afgemaelt. Vaert wel. |
