Vryagie en Trouw of de klucht van Kreelis Crynen en Iuffr. Iennema. Amsterdam, 1665.
Uitgegeven door Marti Roos.
Red. dr. A.J.E. Harmsen, Universiteit Leiden.
Ceneton119960 — Facsimile bij Ursicula
In deze uitgave zijn evidente zetfouten gecorrigeerd en gemarkeerd met een asterisk.
Continue
[p. 1]

Vryagie en Trouw

Of de KLUCHT van

KREELIS CRYNEN

En

Iuffr. IENNEMA.

Gespeelt op Schouburgh.

 

Dit voorleden Nieuwe Jare
Quam een Doctor voor den dagh,
Vrienden laet Ian Tryntjens vare,
Hy is nu genoech belach,
Want hier komt op nieuw alreede,
Met het ingaen vande Maert,
Doctor Cryne dit’s de tweede,
By een yder wel vermaert.

_____________________________________

T’Amsterdam, Gedruct voor Abraham vander Putte, Boeck-
verkooper inde kleyne Cattenburch-steech, 1665.


[p. 2]

PERSONAGIEN.

 Doctor Krijne Vader des Bruydegoms
Krelis Krijnen Bruydegom.
Juffrouw Iennema Bruyt.
Juffrouw Camp Koppelaerster.
Doctor Camp Soon vande Koppelaerster.
D. Pastor.
Coster.
Vrouw Dominis.
Grietjen de Meyt van Doctor Crijnen.
        Stomme Persoonen.
Officier met de Deurwaerders.
’t Gemeene Volck.
Continue
[p. 3]

Krijn.
GRiet doet de deur eens op, my dunckt ick hoor daer bellen,
Ey loopt en siet eens wie daer aen de deur komt schellen.
J.C. Wel Grietjen goeden dagh.
Gr.                                         U oock so Juffrou Kamp.
J.C. Wat dunckt u lieve meyt, waerom dat ik hier quamp.
Gr. (5) Wel hoe dat raect my niet.
J.C.                                         Maer is u Heer niet binne
Gr. Ja Juffrou, soo ’t u gelieft, soo gaet die kamer inne,
Die Schildery’s eens siet.
J.K.                           Och Griet ick ben te bloo,
Ey lieve dit en is in ’t minsten van geen noo.
Gr. Kom, lustigh ick sal ’t hem eens ondertusschen seggen.
J.C. (10) En vraecht met een, of hy geen gelt heeft te beleggen.
Gr. Seer wel. Daer’s Juffrou Kamp myn Heer.
Krijn. Seght dat zy binnen komt, soo zy my yets begeer.
Gr. Juffrou myn Heer versoeckt ghy by hem g’lieft te kommen.
Grietjen binnen.
J.C. Heer Doctor goeden dagh.
Kr.                                         ’k Magh u verwillekommen,
(15) Wel Juffrou waer hebt ghy soo langen tijdt geweest.
J.C. Myn Heer ick heb de Vorst en kouw soo wat gevreest.
Krijn. Komt sit een weynich neer: ’t is lustigh kout voorwaer.
Krijn.         Griet, Griet, waer benje daer,
Gr. Ick kome soo terstont. Myn Heer ick ben alhier.
Krijn. (20) Kom krijght eens turff en hout, en maeckt een helder vier,
Loopt haelt wat van’t talhout, en van die hoepel-banden,
Daer by een tacke-bosch, dan salt te beter branden.
Griet binnen.
J.C. Heer Doctor ick kom hier, op dat ick uw’ eens segh,
En vraech of ghy geen gelt en heb dat ghy belegh?
(25) Door dien daer luyden sijn, die my tot haer ontboden,
En seyden my terwijl, wy hebben gelt van nooden,
Of ick niet yemant wist, of my niet was bekent?
Den een of d’ander vrient, die gelt heeft, of op rent,
Of soo als hy begeer: Ick seyd’ ick sal eens hooren,
[p. 4]
(30) By Heeren Advocaets, en Medices Doctooren,
Maer als ick niemant wist, soo schoot my inde sin;
Van u myn Heer, wijl ick van u bekende bin,
Ick dacht om het profijt, en voordeel van u schijven,
En om de lieden oock daer mede te gerijven,
(35) Die saecke die is goet, en als men t’recht insiet,
De Christelijcke liefd’ aen niemant dit verbiet;
Ghy kunt u interim, hier eensjes op bedencken,
Voor my ’k vertrouwe niet, uw’ boedel dit sal krencken,
Door dien het lieden sijn van eenen goeden staet,
(40) Wien alle dingh na wensch en na begeerte gaet.
Kr. Juffrou wanneer dat ick een saecke sal beginnen,
Soo moet ick my daer op ter deegen eerst versinnen.
J.K. Heer Doctor alsoo sijn de wijse luy gewoon,
In saecken van gewicht wort yder een geboon,
(45) Dat hy sich schicken zal na dese trouwe lesse:
Wel nu dan, ick verblijf u lieden dienaresse.
Krijn. Juffrou wat hebt ghy haest? ey set u noch wat neer.
J.K. Myn Heer terwijl ick sie, dat dit is uw’ begeer,
Soo sal ick evenwel, om uw’nu te gerijven:
(50) Een weynigh sitten neer, en by u wat verblijven.
Krijn. Juffrou dit is my lieff, en grootlicx aengenaem,
Laet ons een soet discours, en praetjen houden t’ saem.
J.K. Myn Heer soo alst uw’ gelieft, ick ben daer me te vreden,
Want discoureren magh bestaen met alle reden.
Krijn. (55) Maer echter soo ’t u g’lieft, een woortjen in ’t secreet,
Wel graegh ick vragen sou.
J.C.                                 Doet my maer slechts bescheet,
Dat by ons wert geseyt, sal blijven wel verhoolen:
Ick hebbe noyt geleert te klappen uytter schoolen;
Al ’t gene dat van ons wort heymelijck geseyt,
(60) In ’t minsten nergens niet, sal worden oyt verspreyt.
Krijn. Wel Juffrou ick verlaet my seecker op u woorden,
Ick wilde wel dat ghy dan neerstelijck toehoorden,
Terwijl ghy over al bekent zijt, is myn vraegh,
Of ghy niet voor myn Soon, weer een bequame maeght,
(65) Door dien hy ongemeen is los en ongebonden,
Den meesten tijt oock op de Bier-banck is bevonden,
[p. 5]
Die garen wesen wil, in Hoerhuys en Bordeel,
Voor wien seer aengenaem steets is het Venus speel,
Gelijck hy tot myn leet, voor desen heeft gegeven,
(70) Een schandelijcke proef, van ’t soete Venus leven:
Doen hy met onse Meyt op ’t bedde tradt geswint,
En maeckte onse Meyt, die bolle Meyt met kint,
Een bolle Meyt, waer me men hupsjes huys kon houwen,
Die ging dien reeckel toen soo schandelijck bedouwen,
(75) Wat magh ick seggen bol, zy was te voren hol,
Maer doen hy by haer quam, soo wiert zy dick en bol,
Ick moest een goet stuck gelts, op staende voet uytschieten:
Ey denckt eens Juffrou Kamp, zou my dat niet verdrieten,
Daer ’t eertijts hadt geweest een stille fraeye Meyt,
(80) Men sach’er soo beweent, men sach’er soo beschreyt,
Na dat dit was geschiet, na dees foey fraeye daden,
Quam zy haer Moertjen t’huys, met ’t packjen overladen,
Die Krelis heeft my van sijn leven wel gebruyt,
Hadt ick gedorst, k’ hadt hem gesmeten op sijn huyt,
(85) Maer hy was al te groot, de roey was hy ontwassen,
En dit myn stockjen zou op hem soo wel niet passen,
Eer ick hem wilde slaen, soo koos hy ’t hase padt,
Ick wouw wel, dat ick hem wat ingehouden hadt,
Soo dat ick nu versoeck, en vrag’ u al te bijster,
(90) Of ghy niet voor myn Soon, weet een bequame Vrijster,
Ick wilde wel dat hy een block hadt aen het been
En twijfel niet of zou dan houden rust en vreen:
Of andersins van my sal worden waar genomen,
De eerst’ occasy die my sal te voren komen,
(95) Het spreeckwoort seyt, die ’t seer in ’t eerst niet tegenstaet,
Die sal den Medecijn ontbieden al te laet.
Hier voor seer noodigh is beletsel ende stuttingh
’t Is tijt, ja over tijt, ick hier voor schiet een scuttingh,
’k Hadt anders by my selfs een vast en wis besluyt,
(100) Dat ick dien loosen boeff, dat ick dien slimme guyt,
Sou sluyten in een huys by ’t Dolhuys dicht gelegen,
De lange Nieuwe-straet heeft zy haer naem gekregen,
Het is in’t selve Huys daer Joffrou Maenhout leyt,*
Een vierige Colom voor ’t huys geschildert steyt,
[p.6]
J.C. (105) Wel hoe? wat heeft dat in? men heer wat wil dat seggen?
Sou juffrou Petronell van Maenhout aldaer leggen?
Dat heb ick noch niet eens geweten of gehoort,
Ick denck of zy niet is, hier over wel verstoort.
Kryn. Wel hoe weet ghy dat niet?
I.C.                                         Ick ben daer van onkondigh,
(110) En wist het niet aleer dat ghy het my seyt mondigh,
Kryn. O Juffrou! dit is door de heele Stadt bekent:
Verwondert ghy hier van noch niet verwitticht bent,
Daer leyt men lieden in, die veel sijn van vermoge,
Wiens beurs wel is gespeckt, van staet niet laegh maer hooge.
I.C. (115) Men Heer en hebt ghy flus u noot my niet geklaeght,
En vraechde ghy my niet na een discrete Maeght
Voor uwen Krelis ?
Kryn.             Ja Juffrou dit’s de waerheyt,
Ghy hebt hier in gelijck, dit is die heldre klaerheyt,
Ick vraechd’ of ghy niet wist, een jonge brave tas,
(120) Ick wildeder wel een die niet onbillick was,
Een Jufferouw, daer vry, wat veel is aen te kussen,
Op dat ons Krelis Krijn, sijn brant sou konnen blussen,
Op dat sijn geyle lust zou mogen dan vergaen,
Op dat sijn loopen dan zou wesen eens gedaen.
J.C. (125) My dochte dat, dat ’t waer, ick hebt noch wel onthouwen,
Myn maelden inde sin van Heylicken en Trouwen:
Maer nu ick my bedenck, daer schiet my inde sin,
Een moye Jufferouw, een Weeuw gelijck ick bin,
Heel schoon en eloquent, soo dat het is een wonder
(130) Voor yder die het hoort, niet een soo onder honder.
Kryn. Maer is zy wel wat rijck, van Ouders, laegh of hoogh,
Seer noodigh dat ons Kees, daer eens op sloech sijn oogh.
J.C. Zy heeft een Capitael van sestigh duysent gulden,
Kryn. Wat? duysent Juffrouw Camp, hier moestmen niet langh dulden.
J.C. (135) En als haer moer is doot, heeft zy een tonne gout,
Soo dat zy lustigh tot de knoockels zit in ’t smout.
Krijn. Wel Jufferouw men moest hier niet te lange beyen.
J.C. Heer Doctor dat is waer, men moest niet langh toe-reyen.
Krijn. Wel Juffrou soo ghy dit kunt maken ficx en klaer,
(140) Hondert Rijcxdaelders ick u geven zal voorwaer,
[p. 7]
Siet daer, ick tell u nu vast sestigh Ducatonnen,
Die rest ghy hebben sult, als’t Bruytjen is gewonnen,
Krelis. Siet daer is oock myn hant, ick stader u voor borgh,
’k Sal maken dat g’hier voor niet wesen sult besorgh.
(J.C. 145) Heer Doctor grooten danck, ’k verblijf u dienaresse,
Ick sal getrouwelijck na komen myn promesse,
So veel my mog’lijck is, sal ick nu doen mijn best,
Om haer so heymelijck te slepen in het nest.
Krijn. Maer segt eens hoe men haer sal komen best te spreecken,
(150) Dat zy niet wert gewaer, ons boose slimme streecken,
Hoe salmen by de Weeuw bekomen best acces,
Waer is zy gelogeert in ’t Oosten of in’t Wes.
J.C. Ey luystert daer eens na, want niemant vande menschen,
Sou noyt getrouwer raet sijn leven konnen wenschen,
(155) Geeft mijn maer eens gehoor, mijn Heer en Krelis Krijn,
Op ’t Huys te Bloeyen-dal, ghy morgen vroeg moet sijn,
Dan sal ick na-middagh met t’Weeuwtjen eens playsieren,
En sal dan mynen weg na Bloeyen-dal bestieren,
Maer gy lie moest dan voor de deure blyven staen,
(160) Als wy daer al te bey so quamen aen-gegaen:
Ick mag vast eens na Huys ten eersten toe marcheren,
k’Versoeck u-lieden g’lieft myn stoutheyt t’excuseren.
Kryn. Juffrou dat’s niet een beet, seer graeg is dat gedaen.
J.C. Ick wensch u goeden dagh.
Kryn.                                     Wy latent daer op staen.
Kryn ende Soon binnen.
Jenn. (165) Wel Buervrouw goeden dag, ick magh u welkom heeten,
J.C. Wel Buervrouw waerom dat?
Jenn.                                         Ick hadt u al vergeeten,
Het en geheught my niet, dat ick u heb gesien.
J.C. k’Heb sint de leste reys, u lieden soo ick mien,
Niet eensjens oock beschouwt.
Jenn.                                    wel dunckt het u dan wonder,
(170) Ick u verwillekom, zijt ghy nu wat gesonder
Als die voorleden reys.
J.C.                         Ja Jufferouw God danck.
Jenn. Ick was, een Jaer geleen; oock wel te degen kranck,
Maer Buervrouw kom wat in, wil my geselschap houwe,
[p. 8]
Komt warmt u wat by ’t vier, ’tis een seer groote kouwe.
J.C. (175) Neen Juffrou k’ben niet kouwt.
Jenn.                                                 Kom binnen hier leyt vier,
Wat lust u liever nu, een glaesjen wijn of bier.
J.C. Och Juffrou geen van bey, dat is gansch niet van nooden.
Jenn. A vot santé Buervrouw, maer volgje me de moode,
Myn dunckt ghy volgt al mee, die nieuwerwetse snoff,
(180) Ey lieve seght my eens, wat is dit doch voor stoff.
J.C. Ja, ja, wat sou het sijn.
Jenn.                            Nu set dat uyt de sinnen,
Ey drinckt dit glaesje uyt, dat ’t ledigh zy van binnen.
J.C. Maer Buurvrouw Jennema, wat ist playsierigh weer,
’t Begint geduerigh op te klaren meer en meer,
(185) ’t Is fraey genoechlijck weer, om sigh eens te verluchten.
Jenn. Ja Juffrou dat is waer, ’t is nu noch verr’ van suchten.
J.C. Jck moet na-middagh eens gaen wand’len na de Bilt.
Jenn. Ick ga wel eensjes mee, soo ghy het hebben wilt.
J.C. Ja Juffrouw immers ja, ick soeck een gesellinne,
(190) Somtijts wanneer ick ga, om buyten wat te winne.
Jenn. Maer wanneer wilje dan.
J.C.                                     k’Wouw wel wat vroechjes gaen,
Want sie den avont-ster, die komt nu schielijck aen.
Jenn. Wel tegen hallif twee.
J.C.                                 Ick ben der mee te vreede.
Ienn. k’Sal ondertusschen my daer tegen maecken reede.
I.C. (195) Wel als het uw’ gelieft, ick sal ten hallif twee
Hier komen, en eens sien of ghy sult wesen ree.
Ienn. Juffrou u dienares.
I.C.                             Den uwen van gelijcke.
Ienn. Tot flusjes toe.
I.C.                     Ick sal eens effen kijcken,
Of mynen Soon zy t’ huys:
                                      Hoor Soon ick ga eens uyt
(200) Met Juffrou Jennema dat soete diere kruyt.
Wel Juffrou ’t is haest tijt,
Ick kom hier eensjes sien, of ghy al veerdigh zijt.
Ienn. Ja Buervrouw alst u g’lieft, k’sal sluyten maer de kamer,
Ick ga noch onderweegh, eens by de Fransche Kramer,
[p. 9]
(205) ’t Is noodigh dat ick my een weynichjen opschick,
En oock noch wat palleer met sticken en met strick.
I.C. Juffrouw ghy zijt nu niet soo swaer met last beladen,
Als in’t voorleden Jaer, wie hadt u dat geraden,
Of daer toe aengeport om sulcken saeck te doen.
Ienn. (210) ’t Was sulck een daermen niet sou konnen op vermoen.
I.C. Den gang nu lichter valt, en spoediger t’ marcheeren,
Als doen men voor een Jaer bestaen hadt u t’ onteeren,
Ghy waert toen haest soo dick, en vol als ghy zijt langh,
Ghy leeck een dicken droll, hoe wel niet sonder dwangh,
(215) Ick kan u nerregens niet beter by gelijcken,
Als by een tobbigjen dat effen ront kon blijcken;
Dit Tobbigjen wanneer de tijd geboren was,
Dat viel geheel en al in duygen al den bras,
Is ’t soo niet Jufferouw.
Ienn.                         Ja ’k hadt veel ongelucken,
(220) Doen ick och lacy! lagh tot Utrecht aen twee stucken,
Of soo, gelijck men seyt op Hollants inde Kraam:
t’ Ontfangen soeter was, en veel meer aengenaem,
Als ’t braecken van een kint, als ’t lossen van een packjen,
Dat soo langh hadt geweest verborgen in een sackjen,
(225) Ick meen niet in een sack gemaeckt van linnewaet,
Maer in een sack van vleys, ja sonder naelt genaet.
I.C. Maer Jufferouw, wat nu de plaetse magh belangen.
Ienn. ’t Was in een seecker Huys, daer Globen nu uythangen,
De steegh oft ftraetje was de Lynemert met naem,
(230) Alwaer dit lievertjen uytbraeckte seer bequaem.
Maer Juffrou ’k merck hier wat, dat weert is, Nota Bene!
Dat lacchens weerdigh is, soo ick niet anders mene,
Weet ghy wat Globi sijn te seggen in ’t Latijn.
I.C. Ja, ja, ten naesten by, begryp’lijck is voor mijn.
Ienn. (235) ’t Is wel dan alst u g’lieft, soo wilt eens op my letten,
En wilt’er u gehoor, ter deege toch na setten,
k’ Moest uyt de Globi eerst ontfangen warm en heet.
I.C. Ey noemt het Glob ulI, dat ick’t te beter weet.
Ienn. ’t Is wel, ick moest oock eerst de Globuli ontfangen,
(240) ’k Hebt in de Globis oock weeromme moeten langen.
I.C. Ha, ha, ha, ha, Buervrouw, dit is een soet concept,
[p. 10]
’t Geen Jufferouw noch uyt den Globen heeft gelept.
Jenn. Wel ja, dat’s immer waer.
J.C.                                     Ick moet het oock bekennen,
Wat hebbens’ al practijck die witte soete Hennen,
(245) In ’t minsten deel en is den Haen niet soo actijf,
Hy kan niet doen, als niet de Henn is tot gerijf.
J.C. Maer Buurvrouw heb ghy niet ter deegen noch onthouwen,
Hoe langh ghy lagh in’t bedt, van ’t soete Nectars douwen.
Jenn. Vraecht ghy hoe langen tijdt ick leggen bleef in ’t bet,
(250) Als ick myn wel bedenck, t ’was ellif dagen net.
I.C. Wel ick verwonder my, dat ghy soo ras kon lossen,
Dit packjen, daerje soo acht maenden me ging trossen.
Jenn. Ja Buervrouw alleman is soo geluckigh niet,
Als ick doen ben geweest, men dit gemeenlijck siet,
(255) Dat sulcke Jufferouws als ick ben meest genieten
Meer voorspoet in die saeck, dats’ haer wel konnen quieten,
Men seyt hoe slimmer hout, hoe beter is de kruck,
Hoe slimmer Hoer het is, hoe meer zy heeft geluck:
Maer Buervrouw hoor eens toe, hoe is die Brugg’ geheeten.
I.C. (260) De Gilt brugh is haer naem, soo ick niet beter weten,
Soo hebben my wel eer, myn Ouders onder-recht,
Doen ick noch was een kint, oprecht en wonder slecht.
Ienn. Hoe hier die groote Poort, daer al die bollen leggen.
I.C. De Gilde poort soo ick van outs heb hooren seggen,
(265) Maer Joffrouw, hoe ging het, doe ghy u moeder-naeckt
Ontkleeden in Vrieslant, wat heeft dat veroorsaeckt.
Ienn. Dat zal ick uw’ ter deegh en openbaer uytseggen,
Ghy moest ’t niet seggen weer.
I.C.                                     Neen, wilt ’t my maer uytleggen.
Ienn. Doen ick my hadt ontbloot, quam ick in een Salet,
(270) Van vele jonge lien, en alle even net,
Daer ging ick my alsoo voor yder een vertoonen,
Een dagh of twee daer aen, soo kreegh ick tot myn loone,
Een Logement, daer ick een wijltjen spinnen most,
Kout water hadt ick daer, en droogh broot was myn kost,
(275) Waer uyt myn lieve Poll Valant my dee bevrijden,
Uyt al myn swarigheyt, uyt al myn bitter lijden.
Maer Buurvrouw wie sie ick daerginder staen voor deur.
[p. 11]
I.C. ’tIs Krelis Krijnen met sijn Vader den Docteur.
Krijn. Wel Juffrou Camp waer heen, waer wilt ghy henen wijcken,
(280) Ey lieve komt eens in, wilt soo niet henen strijcken.
I.C. Voor dese reys nu niet, wy gaen eens samen uyt.
Krijn. Waer leyt u wegh na toe, in ’t Westen of int Zuyt.
I.C. Wy gaen eens na de Bilt.
Krijn.                                 Ey lieve komt toch binnen,
Hoe mooghtje nu soo sijn, hoe zydy soo van sinnen.
Krel. (285) Ey lieve treet eens in, hier toch een weynich rust,
Soo bidden wat vermagh, soo doet myn wil na lust.
Ienn. Neen, neen, myn Heer neen, wilt my nu excuseren,
k’ Sal u geselschap niet voor ditmael frequenteren.
I.C. Nu Buurvrouw kom slechts in.
Ienn.                                           Ick zal het toch niet doen,
(290) Daeromm’ laet my met vree, laet my alleen bemoen.
Kryn. Magh ick u bidden komt, ey doet my toch die eere.
Ienn. Terwijl ghy my soo bidt, soo kan ick het niet weere.
Kryn en Krel. Wel Juffrou welkom hier, u komst ons aengenaem,
En wonder blyde maect, laet ons eens drincken saem,
(295) A vot’ sante Madam’.
Ienn.                               Nen y, Nen y Monsieur
Kryn en Krel. Madame si vous plaist: beuvez beuvez un peu.
Ienn. Monsieur je pris que vous me voulez excuser.
Krel. Ne laissez pa que j’y vous doive si prier.
Ienn.                                                 Monsieur excusez moy.
Krel. (300) Madame si vous plaist, si certes par ma foy,
Mangez mangez un peu: Hier zyn twee wafel-koecken,
Ey Iuffrouw bid ick u, en laet u soo niet soecken.
Ienn. Heer Doctor het wort tijt, dat wy na huys toe gaen,
Door dien den Avont-ster begint te komen aen.
Kryn. (305) Neen, neen, ’t heeft noch geen noot, ey blijft toch noch wat sitten,
En wilt in dese kouw, u noch een weynigh hitten.
I.C. Kom, kom, myn Buurvrou kom, set u hier noch wat neer,
Terwijle dat het is de wille van myn Heer.
Ienn. Neen Buurvrouw, nu niet meer, voor dese reys niet langer,
(310) Hoe ick hier langer blijf, hoe ’t herte my wert banger.
Krel. Nu Jufferouw terwijl, dat ghy niet langer wilt,
Ditmael ons blyven by, op dat ghy wert gestilt.
[p. 12]
Soo g’lieft toch echter, dat ick u magh convoyeren,
Ons Grietjen sal ons wel voor lichten met lanteeren.
Jenn. (315) k’ Verblijf u Dienares, Heer Doctor goeden nacht,
Myn stoutheyt excuseer, bid ick uyt al myn kracht.
Krijn. C’est fait tres volontiers, je suis à vot’ service:
Jenn. De toutes grand’ mercy. Je suis à vous propice.
J.C. Buervrouw waer benje daer, wy moeten t’samen gaen.
(320) Heer Doctor goeden nacht.
Kryn.                                       U oock soo.
Jenn.                                                       Sa wel aen.
Krijn binnen.
Krel. Kom Grietjen gaet wat aen, de Juffrou wil haer haesten,
Dat zy niet in de poort magh wesen d’alderlaeste.
Jenn. Ick meen niet dat het is van negen uyren wijt,
Kom vrienden stapt wat aen, daer is niet langh respijt,
(325) Soo doende sullen wy de poorte wel haest naecken.
Gr. Wy sullen strackjes in de poort wel haest geraecken.
J.C. Voor my ick kan voorwaer marcheren niet soo ras.
Och of dat onse gang een weynigh sachter was.
Jenn. Wel Vrienden dat de poort eens ware toe-geslooten,
(330) Hoe suyver souden wy dan onse neusen stooten,
Gr. Hoe? Krelis Krijnen hoe? de poort die is al toe.
Jenn. O lieven Heer wat raet, ick ben het leven moe:
Och, och, wat zal ick doen, hoe zal ick het nu maecken,
Sal ick nu dese nacht als Schiltwacht moeten waecken.
J.C. (335) Nu weet ick geenen raet.
Krel.                                             Ick weet noch goeden raet,
Niet beter als dat ghy met my weeromme gaet.
Jenn. Wel vrienden ick ben hier myn raet geheel ten ende,
Ick weet niet waer ick my sal keeren ofte wende,
Snachts inde krough te gaen logeren lust my niet.
J.C. (340) Den Doctors Soon Kees Krijn, ons strackjes seer wel riet,
Dat men sou gaen weerom.
Kr.                                  Komt laet ons weerom keeren,
Ey Juffrou alst uw g’lieft.
Jenn.                             Ick doe het seer ongeeren.
Krel. Ey lieve gaet toch mee, het beste Ledekant,
Zal wesen voor u ree, siet daer, daer is myn hant,
[p. 13]
(345) Daer zulje sijn alleen.
J.C.                                 By wie sal ick nu slapen.
Krel. Althans by my noch niet, dat zie ’k wel aen u gapen,
Ghy sult met onse Meyt, soo ick niet anders meen,
Een sacht gemack’lijck Bedt genieten met u tween.
Gr. Kees Krijnen wy sijn stracx al aen het huys gekomen.
Krel. (350) En klopt niet, want ick hebb’ de sleutel mee-genomen.
J.C. My dunckt wy sijn daer haest.
Gr.                                               Ja in een ommesien.
Jenn. Dat ick hier weder-kom, dat is my groote pien.
Krijn. Kom Juffrouw, alst u g’lieft, soo kunt ghy treden binnen,
Mercy, dat ick uw’ hert na hier toe konde winnen.
Griet binnen.
Jenn. (355) Heer Doctor tot ons leet; ick weerom kome gaen.
Krijn. Wel Juffrou welkom hier, ghy doet’er seer wel aen,
Soo ghy vermoeyt mocht sijn, ghy kunt terstont gaen ruste,
Op ’t beste Ledekant, soo veel oock als u luste.
Jenn. Monsieur je le feray, je prie excusez moy.
Krijn. (360) Excuserois je vous, je ne scay pas pourquoy,
Ienn. Vous scavez tres bien, n’avez vous. connoisance,
De ma grand’ hardies’ aurez vous patiance.
Krijn. Madam’ cest ne rien.
Ienn.                             Ie me mettray au lit,
Krijn. Si tost si tost Madam? pourquoy pourquoy si viste*
(365) Ienn. Ie suis tres fatigué.
Krijn.                               Griet, Griet, komt wilt u spoeden,
Brenght hier met een de keers, maer wille wel behoeden,
Komt dient de Jufferouw, nu immers op her best.
Ienn. Wel vrienden goeden nacht, segh ick u voor het lest.
Krelis Krijnen, Iuff. Camp.
Krijnen. Wel Juffrou goeden nacht,*
                                                    Griet wilt de Joffrou dienen,
(370) Soo veel het mog’lijck is, uw’ hulp haer wilt verlienen.
Krijn, Iuff. Camp en Krelis Kr. binnen.
Ienn.         Griet dit niet qualijck duyt,
Ghy sult terstont het licht wel eensjes blusschen uyt
Wanneer ick legh en rust.
Gr.                             Ick sal het wel verrichten,
[p. 14]
Is Juffrou al te bedt.
Ienn.                 Ja, doet nu maer u plichten.
Gr. (375) Seer garen Jufferouw, soo als het uw’ oock lust,
Ick doe de keers al uyt: Goe nacht
Ienn.                                           En goede rust.
Iennema binnen.
Krel. Is Juffrouw Barbara al onder nu gaen leggen.
Gr. Ja, Krelis Krijnen, soo heb ick haer hooren seggen.
I.C. Nu Krelis nu ist tijt, hoor hier nu eens een woort,
(380) Kom tijt der nu na toe, kom, kom, ga nu vry voort,
Ghy moest nu (hoorje wel) ten eersten onderkruypen,
Gelijck als eenen Vos in’t hoender-kot komt sluypen.
Gr. Foey, foey, uw’ Juffrou Camp, foey schaemt u in uw’ doot,
Foey schaemt u Krelis Krijn, waer is nu uw schaem-root.
I.C. (385) Wat Krelis zulje dat, van soo een schijtpels lijen,
Ick wedt ick sou haer dat, wel qualijck doen gedijen.
Krel. Ick segh u Griet siet toe; ick seg u hout den beck,
Of ick zal u terstont wel breecken uwen neck,
Du vercken daer du bist.
I.C.                             Du olicke Caronje,
(390) Wel wat brots ghy myn hier, wat meenje wel? waer woonje?
Hoor Krelis hoor eens hier, gaet maer ten eersten heen.
Krel. Goe nacht.
I.C. U oock alsoo, groet haer van my met een.
Iuffr. Camp, Krijn en de Meyt binnen.
Krel. Wel Juffrouw ick kom hier, met myn Credentie brieven,
Hoe vaerje doch alhier, kan ick uw’ niet gerieven,
(395) Ick presenteer myn dienst, ’k verblijf u Serviteur,
In ’t eersten en in ’t lest, hier na soo wel als veur.
Ienn. Wel wat wilt ghy hier doen?
Krel.                                         Ick wou u wel begieten,
Met Nectars soeten douw, en Minne-pijltjes schieten.
Ienn. Wegh, wegh, wegh, wegh, van hier, gaet van het Ledekant,
(400) Ick segh u gaet van hier, of ’k bijt u in uw’ hant.
Krel. Joffrouw tot uwen dienst, ey laet my uw’ genaecken,
Ey laet ons eens te saem, een kinder-spel gaen maecken.
Ienn. Foey, foey, you boose guyt: foey, foey, you slimme vent,
Hadt ick wel oyt gedacht, ghy soo wellustigh bent.
[p. 15]
Krel. (405) Eerwaerde Juffrouw, stelt u daer toch soo niet tegen,
En laet ick eenmael uw’ bekooren en bewegen,
Maer seght my eens wat’s dit? wel? wel? wat heeft dit in,
Dat ghy op my zijt gram, dat ick verstooten bin,
Oey! Oey! Ach! Ach! Ay! Ay! ghy bijt my in myn vinger.
Ienn. (410) Wegh, wegh, ten schaet uw’ niet, ghy onbeschaemde slinger,
De Duyvel hael u in sijn eeuwigh duyster Rijck,
Her uyt! you boose fielt, ick segh u van myn wijck,
Help, al wat helpen kan, men wil in desen nachte,
Myn Maaghdom nemen wegh, men wil my hier verkrachte.
Krel. (415) Ey lieve laet my eens verwerven uwe gunst,
Ick zal myn saecken wel verrichten na de kunst,
Laet my doch komen in. ghy sult maer Maeghdom laten,
Die niemant voordeel geeft, die niemant oyt kan baten,
’t Is maer een bloote naem, ey! Maeghdom en is niet,
(420) Wie is het diese voelt, wie is het diese siet,
Wel Juffrou Barbara, ’t is seper te beklagen,
Dat ick krijgh geen consent, wat helpen minne-vlagen,
’t Is schande dat men soo een dertien uyren tijt,
Soo schandelijck verquist, en dus onnut verslijt.
Ienn. (425) Dat raeckt al niet met al, daer is niet aen gelegen,
Ick vloeck u wel terstont, in plaetse van den zegen.
Krel. Ey lieve doet, voldoet maer mynen geyle wil,
Dat gaet’er dan op aen, ey weest maer soet en stil.
Ienn. Och, och, wat moet ick hier niet tegen wille lijden.
Krel. (430) Weest still’, eer dat men t’hoort, het roepen wilt vermyden.
Ienn. O lieven Heer wat’s dit, myn eertje ben ick quijt,
Hoe dat ick oock wel tier, hoe dat ick roep en krijt.
Krel. Goey morgen Jofferouw.
Ienn.                                     Goey morgen boose Reeckel,
Wat heb ick dese nacht geseten inde peeckel,
(435) Wel Juffrou Camp, waer toe heb ghy my hier gebracht,
Dat ick verliesen zou myn eer en sijn verkracht.
Kryn. Nu Juffrou heeft myn Soon bestaen U.E. t’onteeren,
Hoor, hoor, geen beter raet, hy magh u weder eeren,
Kom, Krelis Krynen kom, belooft malkander Trouw,
(440) Dat ghy sult sijn haer Man, en zy u weerde Vrouw.
Krel. Myn Lief, k’ beloof u Trouw.
[p. 16]
Jenn.                                             En ick u van gelijcken.
Krel. Wy sullen bey ons goet met eeren wel verrijken.
Krijn. Laet ons tot Meertensdijck opteyckenen de Geboon,
Jenn. Ick wou wel Buurvrouw, dat ons Trouwen sou u Soon,
(445) Soo hy ons trouwen wil, ick zal hem dan vereeren,
Een mantel met een kleet, soo fijn als hy ’t begeere.
Krijn. Maer Krelis hoe sult ghy doen schrijven uwen naem,
Krel. Dat weet ick niet, hoe wy dat stellen wat bequaem.
Krijn, Griet, en Krelis Krijnen binnen.
J.C. Hoor, hoor; ick weet wel raet, ghy hoeft niet lang te beyden,
(450) Laet schrijven uwen Naem, Cornelis Krijn’ van Leyden:
Maer hoor eens Barbara, hoe is het al gegaen,
Kon Krelis Krijnen wel klaer maken dese baen.
Jenn. Ick segh het u alleen, en moet het oock bekennen,
Ick kan het seeckerlijck uyt-spreecken met geen pennen,
(455) Dien loosen stouten Boef, ja dien rechtschapen quant,
Die was’er beter toe, als mynen Pol Valant.
J.C. Ha, ha, ha, Barbara, ick heb myn Soon vernomen,
Ick zie hem ginder ver, seer spoedigh aengekomen.
Jenn. Ja, ja, ick zie hem al.
D. Camp.                      Wel Moeder goeden dagh,
(460) Ick heb myn wegh gespoeyt, soo vlytigh als ick magh.
Jenn. Heer Doctor welkom hier.
D. Camp.                               Mercy, mercy, Madame.
Jenn. Laet ons op Meertensdijck opteyckenen ons name.
Kryn en Kr. ’tIs wel wy sijn te vree, kom laet ons rasjes gaen.
Jenn. Ick twijfel niet of’t sal wel wesen haest gedaen.
D. Camp. (465) Ja, als de namen sijn maer driemael af-gelesen,
Soo stelt uw’ hert gerust, en weest maer sonder vreesen,
Wy sullen dan terstont na Zeyst gaen alle vier,
Soo haest my de Pastoor geeft d’Attestatie hier,
Komt vrienden wilje mee, ick heb nu Attestatie,
(470) De namen sijn gegaen, hier heb ick approbatie,
Kom lustigh spoeyt u wat, het zal haest worden tijt,
Wy sullen anders dees occasie raecken quijt.
Jenn. Ha, ha, wy sijn daer haest, my dunckt ick zie den tooren.
D. Camp. De klock van hallif twee, wy alle luyen hooren.
Jenn. (475) Siet daer ’s de Kerrick-deur.
[p. 17]
D. Camp.                                             Wel dat is haest gespoeyt.
Kr. Kryn. Wel vrienden w’ hebben nu wel ongemeen geroeyt.
D. Camp. Heer Bruygom wilt u Bruyt nu vast binnen leyen,
Loopt Moeder gaet ghy oock, ick zal niet lange beyen,
k’Sal d’attestatie eens gaen reycken den Pastoor,
(480) Stil, stil, ey lieve swijght, my dunckt ick hem daer hoor.
Krel. Ienn. Iuff. Camp binnen.
D. Camp. Confrater salvus sis.
Pastor.                                   Salveto mi Confrater,
Qui tu jam venis hic?
D. Camp.               Hic adest mea mater.
Past. Si placet Domine, ey excusato me,
                        Accedat mox ad te.
D. Camp. (485) Lubenter, maxime: Vrou Dominies hoe vaerje,
Vr. Dom. Heer Doctor wel God danck.
D. Camp.                                         De leste reys waer waerje.
Vr. Dom. Ick waer eens uyt gegaen.
D. Camp.                                     Ey lieve geeft u man
Dit kleyne Briefjen immers.
Vr. Dom.                             Soo haest als ick maer kan,
Ick sal ’t hem geven stracx.
Kint, Doctor Camp, geeft my alhier die Attestatie.
(490) Past. Wat is het Kameraet?
Vr. Dom.                                 Hier is die Approbatie.
Past. Hoor liefste vraeght Heer Camp, of hy niet is van sin
Te Preecken, en dees twee te vesten inde Min.
Vr. Dom. Myn Heer, myn Man vraecht, of ghy niet had voorgenomen
Te Trouwen dese twee?
D. Camp.                     Daerom ben ick gekomen.
Vr. Dom. (495) Heer gaet dan na de Stoel.
Past.             An tu vis praedicare
Verbum pro populo?
D. Camp.           Placetne mihi dare
Consensum Domine?
Past.                     Ascende Cathedram:
Ick gae soo van de Stoel: Det Deus gratiam.
Hoor Koster, hoor eens hier, wilt ghy eens vragen gaen,
(500) Den Bruygom of ’t Utrecht oock Wettigh sijn gegaen,
[p. 18]
De namen van Kees Krijn, en Juffrou Jennema.
Kost. Ick ga soo heen.
Past.                       Maer hoor ghy moest u haesten dra.
Kost. Men Heer de Pastor vraecht, of’t Utrecht oock u namen
Sijn Wettelijck gelesen.
Krel.                         Dit tuygen al te samen,
(505) Die hier nu sijn present: Dat Wettigh sijn gegaen,
De namen van ons bey.
Past.                          Confrater ist gedaen?
D. Camp. Ni fallor, ’k weet niet aers.
Past.                                           Tum pergat Dominus,
Hic est liber chartacius.
Audito jam confrater.
(510) Ist oock wel met consent van Pater ende Mater?
D. Camp. Och ja, soo ist Pastoor.
Kr en Ienn.                                 Versoeck u onbevreest,
Met u eerwaerde Vrouw op dit ons Bruylofts-Feest.
Past. en Vr. Dom. Dit is gantsch onverdient.
Pastor, Vr. Dom. en Koster binnen.
Als nu den Officier hier van verwittight was,
Soo ging hy stracx met sijn Deurwaerders op dit pas.
Deurw. Wel Juffrou Jennema.
Jenn.                                 Wat is myn Heer’s believen,
Soeckt ghy hier ergens na, na Hoeren of na Dieven.
Offic. (515) Neen, neen, ick soeck geen Dieff, ’k begeer u maer alleen.
Jenn. Myn Heeren wat wil dit?
Offic. en Deurw.                 Kom ga maer me met vreen.
Krel. Kr. Och liefjen ist om schult, myn Moeder heeft noch schijven,
(520) Om soo de Debiteurs daer mede te gerijven.
Jenn. Althans niet dat ick weet.
Offic. en Deurw.                     Kom, kom, gaet ghy slechts mee,
(520) Sa, sa, sa, sa, sa, sa, gaet toch met rust en vree,
Kom Joffrou ga eens mee.
J.C.                             Wel wat heb ick bedreven,
Ick weet niet dat ick quaet gedaen heb van myn leven.
Offic. en Deurw. Ick segh u immers gaet, kom lustigh spoeyt u wat,
Hier helpt geen klagen nu, hier helpt nu geen debat,
Jenn. (525) O lieve vrienden och, wat sal die immer wesen.*
[p. 19]
Krijn. Ey weest ghy maer goets moets, ghy hoeft geen quaet te vreesen.
Offic. en Deurw. Heer Doctor Camp ga mee, magh ick u bidden gaet,
Ey gaet, op dat hier uyt en spruyt geen erger quaet.
D. Camp. ’t Is wel ick zal me gaen.
Offic. en Deurw.                         Hoe eerder soo veel beeter.
D. Camp. (530) Wèl nu dan ick zal gaen.*
Offic. en Deurw.                     Hoe langer (Heer) hoe greeter.
Gem. Volck. Wat is’er al te doen, wat wort’er al geseyt,
Van Juffrou Jennema, Kees Krijnen en de Meyt,
Ick hoorde gisteren dat Juffrou Camp sou proncken,
Wel vrienden wat wil dit, hoe zal sy dan staen loncken.
Krel. (535) Heer Officier magh ick myn Bruyt besoeckingh doen,
Om haer of’t leste waer, te geven eenen soen.
Offic. Ja Krelis Krijnen gaet, maer komt toch strackjes weder.
Krel. Ja wel myn Heer, hoe ist?
Deurw.                                 De saecke wort al breeder.
Krel. Wel liefste goeden dagh, hoe vaerje hier nu al,
Jenn. (540) Hoe zou ick varen hier, ick wort haest geck en mal.
Krel. Kom laet my soete Lief, u wangen noch eens soenen,
Soo, soo, myn Kameraet, daer sweeten af myn schoenen.
Jenn. Och lieve Krelis Krijn, ick ben bedroeft voorwaer.
Krel. Och liefste sullen wy soo scheyden van malkaer,
Gem.Volck. (545) Deur-waerder hoe salt zijn? hoe sal het noch afloopen?
En zullen zy het niet met penningen afkoopen,
Deurw. Ick weet niet beter’s, als Sententie over haer,
Den eersten van de Maert, is uyt-gesproocken klaer.
Gem. Volck. Wel hoe is die gestelt.
Deurw.                                       Hoort toe ick sal ’t u seggen,
(550) En u van stuck tot beet wel pertinent uytleggen,
De Juffrou Iennema die is gecondemneert,
Dat’s hondert Ducatons ten eersten oock solveert,
En ’s is tien Jaren langh uyt dese Stadt gebannen:
De Trouw vernietight is, van alle Wijse Mannen,
(555) En Krelis Krynen moet, het geen hem zal verdrieten,
Twee hondert guldens aen den Officier uytschieten.
Gem.Volck. Wel wat sal Juffrou Camp, sal die niet hebben noot?
Deurw. Die zit nu veertien daegh te water en te broot.
Gem. Volck. Wel wat zal Doctor Camp nu worden oock geleert.
[p. 20]
Deurw. Voor dertien Maenden hy oock is gesuspendeert.
(560) Siet Vrienden daer hebt ghy van alles het besluyt:
Hier eyndight dese Klucht, het Lietjen is nu Uyt.

FINIS.


_______________________________________


                Ondertusschen wilt eens letten
                Advocaten op u stuck:
                Wilt u schijven niet versetten,
                Wacht u voor dit ongeluck.
                Die u Wijfjens niet kunt maken
                Met een soet gebooren Kint,
                Maer die tot u eeuwigh laken,
                Krijget voor een Kint een Wint.
Continue

Tekstkritiek:

vs. 103 is er staat: in
vs. 364 viste er staat: visté Waarschijnlijk distributiefout,
      zo ook in vs. 530
vs. 364, 365, 525, 530 de sprekersaanduidingen ontbreken.
vs. 397 de sprekersaanduiding staat een regel te hoog.