G.A. Duyrkants - Licht-hartige Ioosje

G.A. Duyrkants: Licht-hartige Ioosje.
Ceneton023900
Uitgegeven op 14 september 2004 door dr. A.J.E. Harmsen,
Universiteit Leiden.
Facsimile-editie bij Ursicula
In deze uitgave zijn evidente zetfouten gecorrigeerd en gemarkeerd met een asterisk.

[fol. A1r]

G.A. DVIRKANTS

KLVCHT,

VAN

Licht-hartighe Ioosje.

Ghespeeld op de Amsterdamsche Academy, op den 4. Ianuary,
ANNO 1632.

[Vignet: Fervet opus, redolentque thymo fragrantia mella. - Yver].

t’AMSTELREDAM,
________________________

Voor Cornelis Willemsz. Blaeu-laken, Boeck-vercoo-
per in Sint Jans-straet, in’t vergulde A.B.C.

[fol. A1v]

Personagie.

Ioosje Licht-hart.
Pieter sonder sorch, Smit.
Stijntje Lubberts, sijn Vrou.
Iantje, heur Seuntje.
Kees, Ian Tijssen, Boer.

Hillegont,
Neeltjen,

}

Snaeren.

Hans Foppen,
Goossen qual-gat,

}

Diefleyers.

[fol. A2r]

Pieter, Ioosjen half beschoncken

Ioost MEn seyt van loeren Piet maer dats de slach van loeren
Al was het Meysjen arch, so konse de stricken en snoeren
Soo niet vast maken of ic wist, met loosheyt en met list
De Vrou, de meyt, het an te praten dat je niet anders wist
(5) Hoe siense nou toe. Piet. De Duyvel mocht dat gissen
Datjet soo docht, Joost je hebt mier soo gaen pissen.
Ioost Hoeren te bedrieghen, dat acht ik veur gien songt,
Hoe preuts sat moer ierst mit ien spijtighe mongt,
Maer doe de Saucyse quamen doe quamse ierst wat by vlyen
(10) En goe Michiel van stendel most ’tallis toestaen en lyen,
Hoe verdruckt sat hy verschoven by den haert?
Hy is wat doof maer seecker goet van aert
Dat merckteycken sietmen: aen sijn huyshouwen.
Piet Ja op sen hooft: Veughels men souder hem an vast touwe,
(15) Kenjum wel om datje staegh soo grooten praet mittem hat.
Ioost Jaeck; sen Vaer loopt t’Emden mit beusems deur de Stadt
Die set sen Mongt soo leelijck als hy begint te roepe
Datmer ien Vendel in berge sou al warent cloecke stoepe
Daer ien gatige Neus by mit ien puystige Diamant
(20) Die soo wit van etter is als de beste bergh in Groen-landt
Moytjes dick: kantich uyt, bove soo wat op e steeghe
Reed’lijk lang, soo dat hyder ien Mostaert-pot me ken uyt veege
Sonder ien traen te laete deur de starckte van de lucht
En van ’t vatsoen zijns afterlijf is hy moy berucht
(25) Wangt die van ongdere mit ien uytgesteecke buchgel op staet
Tot by de neck, waer dat hy op gekrunckelt inde top staet.
Piet Ygut Joost hoe geefjer wat after, je seghtet soo aendachtich
Offet seecker was, en ’t lijckmen soo leugenachtich
Trouwen luy diet ghewent sijn, een leugen grof en dick
(30) Toe te stoffeeren: die liege thien maels, wel in een oogheblick.
Ioost Ick en jy men kaer niet maet, we binne mit ien sop begoote,
Maer Piet of wen reys aenleyde. Piet. Daer moest we ierst om loote,
Men beurs is plat: vol vouwe, suyver leegh,
En quam ick weer an ’t holle, soo wast immers geen deegh
(35) Hoe sou Stijntje Lubberts in heur ienigheyt wel baeren.
Ioost Binje geck hoort soo mien ickt te klaere.
Piet Al weer weetje wat nieus laet hoore segt dan op.
Ioost Maer blijft by my, hey bloet, in geeft de vrees de schop,
We moete toch ien donckertje mit ons twie der an leggen.
(40) Piet ’Kheb gien specyen, en wat sel men byslaep seggen?
Ioost Rijcke Ouwers rijcke Vrinde, g’loofs genoch in de kroech,
Nou sieck, je bint een slechtert, je komt inde werelt te vroech,
Ick klaerdent liever as de twee, die heur moers ketels en potte
Int smockel huys verdroncken, en in ander hoere kotte.
[fol. A2v]
(45) Piet Maar hoe voer die quant die Peetjes lepels het merck of brack
En de gebroocke stucke hy heymelijck in sijn sacken stack?
Dat met ien sluypert, en versoendense aen scheele Grietje
Die brochse tot de smit, ent merck was dus, door streept mit ien K en Pietje
Hier brac de baeck om uyt; en kreeg hy doen gien vonc
(50) In trouwe, dat de stem drie huyse van hem klonck.
Ioost Alle dinge behalve dat, niet waer? ien kannetje te breecken
En daer mee hola, het ander laet ick Besje of spreecken.
Piet Daer past Oostinje op, of t’minste op de vaert,
Dus doende raecktet op, ’tgeen Besje het bewaert.
(55) Ioost En of ick dan doot blieef as lichtlijck ken gebeuren,
Och! Besje kreeter mal, soo souse men betreuren,
Wanter boone vliege selle, komens maer by men kaer,
Mienje datse reet sijn, as voor Piet Heyn? ten isser niet so klaer
By gut Jan-gat sel mit sen Mittaele guyters en stucke
(60) De Hollanders wel of keere, ast aers maer wil gelucken,
En soo’n vervloge kloot, ontleenden men men hooft,
Daer sting ick dan, en moytjes van men bol berooft
En van slaen, hou ick niet, maer van ’t grype, en grabbelen,
Daermen Jan-gats goet, sie mit volle hande krabbele.
(65) Piet Soo vaert dan ten oorloog die legge meest al plat,
Veur Duynkercke, Oostende, of in Vlissinge de stadt,
En eete, en schyte, en soecken de vyant niet te keeren,
Of kruyssense in zee, dats heen en weer laveere
Speulense moy weer voor wint mit volle seyle nae Engelant
(70) Daer platingh wel vertuyt, de boot dagh op dagh aan strant,
Verteere kat en keuvel, mit de Enghelsche moye womme
Daer is gien vyant men leyt daer voor ien kromme
Moetje van daer expresselijck weer inde Zee,
Drie daege genoch, pleymuyje het oock ien goede ree,
(75) Men vinter soete swiethartjes, die om Moeders mony wel ien reysje
Ioost Soo doende raectet op, ’tgelt blijft so by het meysjen,
Neen hier t’Amsterdam hoefje soo op gien storm of onweer
Te passe, Pietje: ten wayt hier niet soo seer.
Piet En noch veul min daer tot Hillegont, en Neeltje,
(80) Het moye Weeuwtje, in het verkeerde Veeltje.
Ioost Dat is men ouwe kennis, kom Pieter elck ien,
Piet Of se goet Bier het? Ioost. Gaenwet iens besien,
Binnen.

Stijntje met heur Seuntjen Iantje.

Stijn Heer wat bin ick oock ien arme sloof, in dese duyre tijt?
En men Man is soo licht hartich, ja datte hem schier spijt
(85) Datter helder, noch penninck in huys blijft, och! wat isset oock ien kruys
Ick miende huynochtent dat ick hem soo wel in huys
An ’t werck e houwe sou hebben, maer o Heer! ick was nau uyt
Oft hy speulde haesop mit d’ien of d’ander guyt
In dat speult hy dagh op dagh, by wie soo mach hy wesen
[fol. A3r]
(90) Ick arme sloof, mach wel snachts sitte pesen
In spinne men vingers deur: in dat al om de kost,
Och! waer ick iens van die droncke fun verlost.
Daer sou nimmermeer ien Man weer by men onder treede,
Of ’tmost om oorsaeck sijn, de occasy geve reede,
(95) Maer sucken ien ’kwas liever doot, sucken dronckert? o Heer,
Al singh ick op den Dom soo sach ick vry al veer
So sou ’kmijn elent niet kunne over kijcken,
’t Mach in Hemel, noch op Aerdt, nieuwers na ghelijcken,
Jantje wie say het dat hy je Vaer het e sien?
(100) Iantje Gerrit sachem. Stijn. Waer mach hy doch weesen? tot wien
Gaet deuse fun? waer was hy doe? Iantje. Waer Moertje?
Tot Hillegontjes ging hy. Stijn. Tot dat verbruyde Hoertje?
Hy is ien fray liefje, foy, en trapter toch niet op,
Dat ’k begaen mocht sie daer, ick sette hem sijn kop
(105) Lustich van sen plaes, dattem de moort moet steecken,
Ick bin soo ontroert, dat ’k schier nau ken spreeken,
Sie daer, ick sweert, ick selder dronckert jou
Uyt hale, datmen seyt sie daer dat doet sijn Vrou
Ic hebber men tangden op e wet, en krijg ic u ongder deus vuyste
(110) Ick sel u backes versette mit sen 200 puyste,
Och! as icker op daynck de droefheyt die ick ly
Ick huyl men selve haers of icket schoon al my,
Mocht men Vaer op sien, Heer wat sou die Man beooghe?
Wat was ’k hem lief en waert? wat was ’k doen van vermoogen.
(115) ’k Loof niet int hiele jaer hy driemael droncke was,
En al sijn arbeyts gelt, hy soo besteede, as
Ien deuchdich Man behaort, maer deuse droncke sturf
En daynck veur vlays, speck: broot: butter, Hout of Turf,
’t Druypt al op mijn hals an, wil ick eten ick sie toe
(120) Dat ick mit men hangden wat veur de mont kost doe,
In soo doende moet ick sien de dagse kost te verkrijge
Och! ’tkomter soo nau om, of ’ket wil verswijge
Dat mijn arme kynt, soo dickwils honger lijt,
In daer’s niet te winne in deus benaude tijt,
(125) In hy leeft soo sorgeloos mit sucke droncke bloede,
In sucke hoere kot, maer ick sel men derwars spoede,
In maecke: dat hy daer soo lelijck niet en sit.
Iantje Hoort Moertje, Gerrit say dat hy soo droncke was, mit
Kees-oom, die gistere by men vaer sting en praete,
(130) Doe die de hoepe sloech, om de groote Wijn-vaete.
Stijn Wasser noch iemant mier? Ian. Hy sayde, noch ien Vryer
Stijn Wat ist veur ien? Ia. Ic weet niet. Sti. jc daync, ien beunhaes of ien snyer
Die ien hiele weec deur, schier gevouwe mit sen kniens
Op ’t vaynster sit, of van die west Vranckrijckers ’tis toch eveliens
(135) Die sochtens soo droncke inde Brandemoris sitte, en suype,
Datse blau en paers sien, ’tpis uyter broeck komt druype
By sucke vodde verkeert hy, daers toch gien eer inde Man,
[fol. A3v]
Komt Jantje en sieuwe, of we je Vaer t’huys kryghe kan.
Binne.

Hillegont, Neeltje.

Hil Neeltje schrobt, maer uyt, en maeckt niet alte schoon, kijnt,
(140) Ick veegh de straet wat an, ’tvullis wayt schier in huys deur de wijnt
In as Pauwel vansen werc komt sel hy ’t uyt kome drage,
Of ’k sel het Lubbert doen uyt kruyen op sen waghen,
Hoe vuyl is oock de geut, Heer, wat layter oock ken slijck?
’k Sel wat te scheppe hebben, van deuse modder-dijck.
(145) Maer Neeltje siet ien reys, wat dunckje van Giert Joppe
Kanset niet de buyre gunne, overt Yser mit volle schoppen?
Wasset eers genoeg, ick smetet veur heur deur.
Neel Ick sout oock doen, wel ja, wat vraegje oock na heur,
Of laet het legge datte swiet, se magget selfs op scheppen,
(150) Al lagter oock ien jaer, soo sou ’ket oock niet iens reppen,
Die sloerymoer en veecht het saterdags noyt op,
Maer speult, dats veur jou, en guntetje schop veur schop.
Hil Se isser aerdich in maer men moet veul laete om de buyre,
Wangt se sou het huys te Mey men niet weer verhuere.
(155) Neel Om datser wat eygen an het gelijcken asse seyt
Loofje dat? neen moer ick heb al aer bescheyt.
Hil Jy Neeltje? wel keynt hoe komje dit soo te weten?
Neel Vander eyge Broer die hettet heur selfs veur e smeten.
Hil ’Tis hochtans ien pangt, trots iemant hier ontrent
(160) Neel Dats waer Vrou, dan ick hebber hier noch al mier e kent
’t Sou men seecker liet sijn, dat se men iens an quam ranssen,
Dat ’ker niet lustich deur roocken sou gelijcken Maycken Fransen.
Hil Maer mienje niet dat se as Dierts meyt, die lestent soo iens keef
Ien mes op de kous draegt? Neel. Mienje dat ick daer wat om geef
(165) Neen Vrou, as ick an ’tvechte bin scheytmen reys van men kander
Het sen mes, ick oock, soo bin ick dan soo kloeck as ien ander.
Hil Men souder jou niet veur ansien, Neeltje soo jong asje bint,
Neel Ick bin, die ick bin, ick selt niet inmen hangt laete steecken as ien kint
Ick wil after by layt oock lustich helpen pesen.
(170) Hil Dat is de waerheyt, dat hebje inmen huys wel bewesen
Wat sin sommige luy morsich? wat lagger oock ien nest?
Dan ’tis Godt lof edaen dat is het alderbest,
Neeltje binje niet moe? sou je niet wel wat ruste?
Je hebt seecker wel e slooft en sitte selje wel luste.
(175) Neel En oock wel ien teugje Rotterdammer van het beste vat,
Dat sou ick oock gesont achten al sat ick een beet en at,
Want al drinckende sou het te beter neer wars sincken.

Ioost, Kees-oom, Piet, samen uyt.

Hil Hadje iet e sproocken, je hat ier luck e hat om te drincken,
Siet daer komt Joost, Piet, Kees-oom, dat binne moye drie,
(180) Se hebbender seecker al wat in soo’k te recht besie.
[fol. A4r]
Ioost Ouwe spits komt mit ons, de kaerel het gien noot,
Of jum al e sneen hebt, hij’s daerom noch niet doot.
Kees Daer behoet mijn Godt veur. Ioost. Ick wil het soo niet seggen.
Piet Set jy de swaricheyt van ’thart, en wilter noch ien donckertje anleggen
(185) Niet waer Joost? Ioost. Hy? wat mienje? Kees-oom weygerje gien tocht
Hy slacht jou en mijn, hij’s mit de neus oock gaere inde vocht,
Kees Ick mach dat ick niet seggen durf, jou kitte-broers, jou twie
Set ick teugen spijt Ouwerkerckers Boers mitter drie
Jy hangter wel ien nachtje, vier, vijf, an asjer toe sit.
(190) Piet En jy, Kees-oom! als jy in stee te deegen kit
So vraegje na bonte Koe, roo of swarte,
Ick hebje twee Steeluy, mit drincke uyt sien tarten.
Kees Pieter dit tarte dee dat ick soo inde moeyte quam,
Wangt ick dronck Jaep of, mit sen susterlingh Jan schram
(195) In om ien pijntje, raecktent Mesje uyt in dat ick hem soo questen.
Ioost Ick hoop het sel wel gaen, het raeckt noch wel ten besten
Drinckwe de swaricheyt of, tot ’t Weeutje Hillegont,
Wat vervalje mier as inde boeten, in men doet so veul mit ien pont.
Piet Genavent Peet en jy oock, soetertjes mit jou bayen,
(200) Wiljen reys tappen, soo most je ons op ien sit plaes layen.
Hil Komt soeters sit hier neer. Kees. Nou van ’touwe nat.
Hil Wel bekomtje bier. Kees. Hillegontje waerje lest niet uyt de stadt.
Hil Jaeck Kees-oom, doen voer ick na men Peet te Hooren
Wangtse doot kranck was, en se hat heur Seun en Man verlooren
(205) Soo begeerde sy dat het goet op niemandt as op my,
In heur Mans Broer kijnt, e maeckt sou worde, de outste Seun van Fy
In doen bleef icker tot ick alle dingh in affeckte sagh.
Kees Wat is dat ien dartel Seuntje, niet waer? ien hele dagh,
Dat met snoeperye, Neute, Appelen, in Carstangie
(210) Trouwen hy mocht, sen saelige vaer voer in knoet lant, dan na spaengien
Mit ien fluyt, in ses stucken daer thien man op ’tZee gingh,
Daer kierde hy iens dapper ien visscher van Grevelingh
Van boort, dat hy sen gat schuerde, en bleef voort van hem of.
Ioost Dat was ien Romayns stuck doen kreegh hy eer en lof.
(215) Piet Hy hat hem goet te kiere, den bloet die gingh uyt visschen,
Drie of vier starck, maer ’tsou hum mien ick missen,
Quamper ien Karper, of ien ander ontrent iens by in Zee.
Ioost Ygort, hy kroop wel tusschen de leggers, in ien verborghe stee,
Om sen hooft te bewaere veur sucke groote kaats ballen,
(220) Niet dat ick seggen wil dattet e beurt is je mostmen dat niet kallen.
Neel Wel meugmen jou weetal tot ien bynaem toe gheven want jy
Weet meer as Piet men Vrou, en Kees-oom der by.
Kees ’Kloof niet je slacht de laery Wijven, en Heeckel teven
Die verneemalsters. Ioost. Hola je mostmen dat niet na geven
(225) Of ickje dat juyst weet, en van je Neef de jonge Jan Joppen
Doe hy te Kermis was tot sijn Noom de Broer van Krelis Foppen
Die in’t tuys gane buyten de Hay-lighe weghs Poort
Op dat smalle wegje kruysten, soo van stuir en backboort.
[fol. A4v]
Dat hyer overt hooft in vil, en had by nae verdroncken.
(230) Kees Dat was van’t kermis-bier dat maeckten hem beschoncken.
Piet Kees-oom ha voes. Kees. Amoy, wat we drincke niet ien reys.
Piet Daer is ien half bier kijnt. Kees. Dat het sijn vollen eys
Joosje soo ’t mijn e brocht is. Ioost. La voort gaen ’ksel het wachte
Piet Ygut is dat trecken, Kees-oom je hebt noch loutere krachte.
(235) Kees Waerom sou ick niet? Ick ben in ’t beste van men tijt
En liet ick die te leur, soo waer ickse immers quijt.
Piet Gheeft ien paertje Toeback, wat segje wil’we Joosje.
Ioost Ick bin gien breeckspul Piet, daer doetse dan innen doosje.
Kees Daer Joosje, duytse breur, ’tis half isset niet.
(240) Ioost Laet hier comen, siet daer of ’ket niet binne schiet,
Dats geveecht, Neeltje tap, maer tap toch van het beste,
Dat had ien smaeckje, dat liep al op het leste.
Neel Daer Joost. Ioost. brengtet je Vrouw. Hil. neen brengt het vry ien ander
Ioost Nou nou Hillegontje, tast toe, of drincktet deur menkander
(245) De Vroukjes sin doch swack, se meuge juyst gien bier.
Neel Wel ick segh dat het veul is, Joosje doet je toch gien sier,
As ickt niet uyt en drinck selck je hulp kiesen,
Neen vaer hadje mitmen e wet, je sout het niet verliesen
Ick mien dat ick men natje soo wel mach as de beste die hier sit
(250) Ick brengtje iens vrou. Hil. Wel Neeltje wat is dit?
’Kloof niet datjet inje sin hebt; wat soument soo in gulpe
Maeticht je wat, wat je lijkt wel van die wilde wulpe.
Neel Se hebbent men so e brocht. Hil. Moet jyter dan juist na doen?
Kees Jaes waerom niet? goet Bier dat doen wel voen,
(255) Joosjen of wen iens men ouwe lietje mit ons beyen
Op heften, dat op sen Boers. Ioost. Ick selje oock gheleyen.

Se singhen.

Ondertussche komt Stijn met heur Seuntjen uyt.

Wie wil hooren singhen
Hay van vreuchden dats ien nieuw Liet
Van ien soo loosen Boerman
(260) Dieder zijn Vrouwtjen in doosen siedt.

Stijn. Jy bint ien moy liefje, foy jou, dat je dus sit te singhe
In blijft soo goet moets uyt, in versuymt jou ayge dinghe,
Jou overgeven fun, hier ist schep op lubbert, mit de groote schuym spaen
Tmacher of monseur, alle dingh moet nou drie dubbelt ruym gaen
(265) In ’thuys is nau een stuck droogh broot, foy jou verbruyde fun
’t Is wongder dat ickje de ooghe noch inje backus gun,
Komt voort gaet me nae huys je bint genoch beschoncke.
Piet Heer hoe kijfje, hoe binje soo quaet, ha voes noch iens e droncken,
Gien Bier te verloopen moer ghelijcken Slatius dee
[fol. B1r]
Stijn. (270) Ick segje Piet staet op, en gaet men daetlijck mee,
Of ick selje de kan van je mont waerachtig of haele.
Piet Hola! dat niet, je mostet men hier niet soo grof maele,
Of jy kreegh licht ien flonck soo stilletjens uyt den hoop.
Stijn. Jy, jy men slaen, jy hebt het hart niet. Piet. Ic doe het wel goet koop.
Iantje (275) Ay vaertje, komt doch tuys, het wort angders soo doncker.
Stijn Wat sou hy! daer is wel ien lantaere, veur deuse groote Joncker
’Tmacher wel of. Piet. Stijn hout smoel seg ’k. Hil. Nou nou Pieter, het al volle laet.
Stijn Ick segje staet op, ick raeye iens soo koen datje slaet.
Piet Hout vast. Stijn. Ick selje de baert van je beck haelen,
(280) Jou droncke schelm. Piet. Guts wongde ick seltje betaelen.
Jantje Och! och! Vaertje Vaertje, laet men Moertje gaen
Ay Hillegontje helpt helpt. Hilleg. Pieter wat hout op, wat soumen dus slaen.
Hil Daynckt ’tis je Wijf, weest toch te vreen, nou, nou Stijntje
Wat sou men dus tiere? siet jou onnosel kijntje
(285) Hoe dattet staet en hickt, hoe soumen kaer soo smijten?
Komt Jantje, komt as ien man, komt mijn Seun laet je krijte
En gaet mit Moer en Vaer na huys toe as ien man.
Kees Wat drincktet ierst iens of, hou dats ien volle kan
Veecht dattet niemant siet, daer hou ick seecker mier of,
(290) Havous Piet, en maeckt hier toch gien ghetier of,
Hou vast en brenght je wijf alle dinghe doot en niet.
Piet Ic brengtje Stijntje. Io. In daermit pays. Stijn. Ic dancje Piet.
Piet Wel becomptje Bier. Stijn. Ic brenget jou iens Joosjen.
Ioost Mijn Stijntje, seecker ick bedanckje mijn soete troosjen,
(295) In siet toe, datjet weer versoet mit je man te nacht.
Kees By gort daer hou ick of mijn dunckt jij mijn al slacht.
Piet Hoe staetet mit ’t gelach? Stijn. Hillegontje wilje iens kijcke?
Ioost Gae jy maer deur mitje Wijf, we sellen dat wel ghelijcken,
Ick selt wel geven Piet. Piet Nou vrienden vaert dan wel.
Piet binnen
(300) Ioost. Jy desghelijck, maer Kees-oom, wat dochje van dat spel
Dat was ien storm! wat dunckje van dat Wijf
Soo ien feecx dient jou. Kees. Mijn? de drommel op jou lijf.
Hil Struyf, struyf, maer praet. Kees. Hillegont! Hil. Wat wilje seggen?
Kees Maer dits men vraegh, of jy gien slaepers wilt legghen,
(305) Wangt om de waerheyt te seggen, ick gingh niet gaere tuys.
Ioost In ick oock niet, Kees-oom ick bin oock lustich buys
In of ick soo in ’twater vil, wat sou ons Besjen dayncken?
Kees Se sou grooten rou bedrijven ofje quam te verdrayncken.
Hil Wasje maer doot: Moer kreet, van twaelf tot de middag toe.
(310) Neel Hoe wousem beluyen: wangtse issem louter moe.
Ioost Praet jy wat, komt komt, wijst men ’t bet ien reysjen,
Komt Neeltjen, ’kmoet te bet. Kees. Al weer an mit het Meysjen.
Ioost Jongh by jongh, maet. Neel. Isser oock mier te doen.
Hil Neent Neeltje. Kees. Komt gheeft ons ierst ien nacht soen.
[fol. B1v]
Neel (315) Genacht Vrou: genacht Kees-oom. Ioost. Genacht wens ick u bayen.
Joost en Neel binnen
Kees Hillegontje, mijn kynt, komt wilje mijn bedt oock berayen?
Hil Asje wilt vaer. Kees. Wat soo men soete moer,
Noch prijs ick jou, wat jy waechtet mit die Boer.
Binne.

Goossen, Hans.

Goosse Nochtans moetwet snachts hebben, wilwe iemant soecken
(320) So ande schans, de Haerlemer-dijc, en in angdere snuyvers hoecken
Daer moye moertjens sijn, Hans, en daer sulck volck is,
Daer heb men altijt vangst ja selde comen mis.
Hans Dat we iens tot Truyen gingh, daer is wat sou ick gissen
Of tot Neeltjes Nicht, daer souwe niet kinnen missen.
(325) Want daer verkiert suck Volck, of tot bolle Tiet.
Goosse Wie Tiet is dat? Hans. kenje de Speulnoot niet van Griet?
Se komt veul daerwe lestent mit het Heerschop waren
Daer commen vry een deel vande moyste ghepronckte snaren
Ien Stijntje, Trijntje, Elsje, Mayken, en Maddeleen,
(330) Mit de scheele coppelaerster, mitter ghebroock been,
Die de pollen op soeckt, ’tis sucken deurtrapte Hoer,
Maer se hettet van niemant vreems as van haer sael’ge Moer
Die te Layen tweemael int smeer bet het e leeghen, en heur Broer
Verkiert mit Gerrit veul, de verloope Turf-boer.
(335) Die sen gelt lest verspeulde, tegen die, die lestent soo wat kreegh
Van Mr. Gerrit. Goose. Die haerlemmer doet dat met ien veegh
In daer drie kruysjes op, ’tis ’tmerck om te kiesen
Dat d’eygenaer sijn goet niet licht’lijck sou verliesen.
Hans In oock die Emder quant, we vinghen hum mit Hans,
(340) Die kreegh oock soo weynich niet, in de Hoer, mitter drie Mans
Gut Goossen se was vry moy, in oock in kit-sich diertje.
Goosse ’t Is de Nicht van Nel, de Engesle meyt tot Giertje
Daerwe de hoer uyt haelde, die de borst-lap in ’t heymelijck kreegh
Hans Soo twee of twee an. Goose. Ja in dat oock wel te deegh.
Hans (345) Sucke stuckjes gheschiender dag’lijcks Goossen, in noch anderen.
Goosse Je seght van stucken Hans ick waer nou lest tot Sanderen
Die vertelde, dat soo ien deel stille in hiel bedeckte snaeren
Nou desdaegh mit ien moy sootje pollen by mencanderen waeren,
In int vrolijck sijn, in soo het sop vast quam inde kruyn,
(350) Slachtense de Munnick die sen rock hingh op de thuyn
Se de’en heur Jacken wegh, lijfjes uyt, de moertjes die ontklede
Heur moederlijcke naeckt, in de polle dit oock deeden,
In lieten dee speulman, het dansje van quick dum quick
Op speulen, deynckt wat ien pots, in voorts, het is te ongeschick
(355) So as dat dansje toe ging. Hans. Insemen so moete, ick sou waeragtig vreese
Dat vande Herdoopers weer waere op ghereesen,
Wel hebje van al je leven sucken dans e sien?
[fol. B2r]
Goosse Hier dat op-ghepronckt Meysje, dat nettertje wasser ien,
Die dickwils inde kelder komt tot de nieuwe Waerdinne.
(360) Hans Oof wer iens heen teegen, om te sien of wer niet wat vinnen,
Wangt vuer seecker datter misschien ien dofjen is.
Goosse ’t Is te vart uyt de weegh, in oock is de pry te wis
In misje van je vangst, se geeft je sucke woorde,
Gelijck ien duyvelin, of as je leven hoorden.
(365) Hans So moet’we achter de Schans, of gaenwe iensjes tot
Lichte Piet die hout oock Duyve op sen kot,
We moete iewers toch ien dofje sien te vijnnen.
Goosse Gaenwe iens mitter haest tot de Weeu van Joris Krijnen
Die de Schilder e trout het, vande dicke Vrou,
(370) Of tot Margriete de Waelon. Hans Die ouwe trou
Hettet gheloof niet meer, ien vaentje Bier te tappen.
Goosse Dat gheloof ick, se kender lijdich, selver wel op kappen,
In soo doende loopt de soch, vast mit de kraen e wegh,
Hans Machset soo? Goosse. Jaet maet, gelooftet dat ick segh.
(375) Hans Daer schiet men wat inde sin van noch ien angder moertje,
Hier dichte by, se weunt, mit noch ien jonge Hoertje,
Nieuwe snofs en vry wat moy: daer moet we iensjes heen.
Goosse Is het Maycken niet? Hans. Neemt, komt laetwer heene treen,
Goosse Ick docht op Hillegont niet. Hans. klopt ick sieder by gut licht.
(380) Goosse Hier is ien dofje wis van d’ien of d’ander nicht?
Hillegont roept van binnen.
Hil Wie klopt daer? Goosse. ’t Is al vrient; Hil. Ic doe so laet niet open
’t Is al midder nacht. Hans. Dat sou ick nimmer hoopen,
Hillegontje doet iens op, het Heerschop stater veur.
Hil Neeltje binje wacker? kijct ien reys, wie isser ande deur.
(385) Neel Wel an Vrou, wie klopter? Goo. Wy binnent. Ne. Goosse wache ien beetje
Men Vrou die staet vast op. Hans. Schiet an je ongder kleetje.
Hil. Neeltje wie ist? Neel. Hans en Goossen. Hil. Je later stracjes in.
Neel. Se wachten vast. Hil. Terstont, as ick in men kliere bin.
Hillegont doet de deur open.
Neel Wel wie soeck jy dus? int beste ven sen slaepen?
Hans (390) Maer soo ien snoepert by ien moy moertje te betraepen.
Goosse Hebje gien volck? Hil. Dat meugje comen sien
Treet in kijckt vry, ick weun hier mit men meyt allien.

Terwijl de Diefleyers binne soecken, klimt Ioos-
jen half ghekleet het veynster uyt.

Ioost Gans swongde Neeltje saft. Neel. Luystert Joost. Ioost. Wat hoorje?
Neel Se praeten mit men Vrou. Ioost. Daerme bin’k beneen, Ne. Joosje siet toch voorje.
(395) Ioost Smijt of men angder goet, Ne. Hout vast, daer isset mit je kraeg.
Ioost Hadie Neeltje, goe nacht, Neel. Ay! komt iens uyt by daegh.
[fol. B2v]
Binne.

Goossen, Hillegont, Hans.

Goosse Hetter niemant e weest, Hillegontje vande navent?
Hil Niet dan ien man of twee, hiel vroeg in de veur avent?
Hans Waer isje jonge meyt of het se iemant byer?
(400) Hil Sy? och! heer, neen men vaer se is alte bloo veur ien Vryer.
Maer je meugtet besien, se layt bove ofser oock ien het,
Neel Neen vrou, ick binnum te gau, ick bin al van het bet.
Goosse ’t Is goet datje so eerlijck huys hout mit men kander
Genacht Hillegont, Hil. Die je soeckt vynje wel op ien ander.
(405) Neeltje hoe maeckjet mit Joost? hoe is’y wegh e raeckt?
Neel Vrou so wel! ’t kon sijn leve niet beter sijn gemaeckt,
Mit soo se in quaemen liet ick Joosje t’venster uyt, hiel stille
In ick smeet sen goet hun toe, Hil. Hoe miendese de Bot te ville?
Maer wachje veur ons se hebbent daer niet e hat.
(410) Neel Hoe vaert mit Keesoom? Hil. Ja; Neeltje wist je dat,
Komt treckt deus kist wat voort, sie daer dats ien juweeltje.

Se trecken de kist op ’t Tooneel, die op doende komt
daer Kees-oom uyt ontkleet.

Neel O my! o my! is dat lachen? maer hoe kenjet? Hil. Wat duncje Neeltje
Neel Jy bint mit de Prins over de Maes e comen, wel moer jy kent.
Hil Hoe sieter Kees-oom uyt? trouwe vaer maect vry je Testament.
Neel (415) Je hebt de doot op je lippen, je staet op je leste bienen,
Kees Wel mach ick blieck wesen, wat duyvel meughje mienen?
Gut swongden, ick swiete Judes swiet in de besloote kist,
In had ick gien lucht e hadt, je hadt Kees-oom al e mist,
Noch klopt men hart, in al men leen die staen en trillen,
(420) Ja! om gien hondert gulde wouckt weer niet uyt-staen wille:
’k Had schier wat in men broeck eleydt, soo was men giest beroert.
Hil Je ruyckt seecker vunstich, ist niet al wat e voert,
Neeltje krijght de feyl, we sellen Kees-oom veeghen.
Kees Jy meught ien strongt; Neel. We sel je broeck maer leegen.
(425) Kees Geck jy, langht men wambis, ick binder noch wel of e raeckt
Maer segh men hoe hebjet doch mit Joosjen al e maeckt?
Neel Die speulde ’t haese-pat op, noch nauwelicks e kliet.
Kees Hebje van al je leven, wat datter oock gheschiet?
We hebbender wel e weest, wat dunckje sou’k ’t avonture
(430) Om te nacht te blijven. Hil. Neen; ’t is maer twaelif ure
In of de schuymers noch iens, te nacht anstoote quaemen:
Se vingge jou, mijn, Neel, in ’thiele sootje samen,
Neen; Kees-oom ’k bidje gaet waer datje slaep-stee is.
Kees ’t Is de waerheyt, in dan heb ick, ’t ghewis wel veur ’t onwis,
(435) Genacht Hillegont, genacht Neeltje, genacht mijn soete kint.
Neel Genacht Kees-oom siet toe datje wat veursichtich bint.
Kees Ho, hebt daer gien vrees veur, ick weet dat wel te klaeren.
Hil. Genacht Kees-oom, genacht Vaer, ick wensje wel te varen.

G.A. DVIRKANTS.
’t Ondersoeck leert.

G.A. DVIRKANTS KLVCHT, VAN Licht-hartighe Ioosje. Ghespeeld op de Amsterdamsche Academy, op den 4. Ianuary, ANNO 1632.

t’AMSTELREDAM, ________________________ Voor Cornelis Willemsz. Blaeu-laken, Boeck-vercoo- per in Sint Jans-straet, in’t vergulde A.B.C.