Abraham van Mildert: Boertighe clucht: van SR. Groengeel. Amsterdam 1631.
Uitgegeven door Marti Roos
Red. dr. A.J.E. Harmsen, Universiteit Leiden.
Ceneton065109 — Ursicula
In deze uitgave zijn evidente zetfouten gecorrigeerd en gemarkeerd
met een asterisk. De fractuurletter is in een aparte kleur weergegeven.

Continue
[fol. A1r]

A.V. MILDERS

Boertighe Clucht:
van
SR. GROEN-GEEL.

Op ’t Spreeck-woordt.

Niemant draegt Groen of Geel,
Of hy is Sot, of Eel.                     

Ghespeelt op
d’OUDE KAMER, In Liefd’ Bloeyende.

[Vignet: wapen van Amsterdam met twee leeuwen]

’t AMSTELREDAM.
________________
Voor Dirck Cornelisz. Hout-haeck, Boeck-verkooper
opde Nieuwe zijds Kolck, int Borgoens Cruys. Anno 1631.


[fol. A1v]

Namen der Persoonagien.

                MANS-HOOFT.
                GOOSEN.
                JANNETIEN.
                HACHIE.
                GROEN-GEEL.
                MIESTER JAN.
                JEURIAEN. de Viddelaer.
                KNYF. de Lierman.
                BELLECEUR.
Continue

[fol. A2r]

A.V. Milders

BORTIGHE KLVCHT.

Van

Singioor

GROEN-GEEL:

Mans-Hooft komt al singhende een half vat rollen,
daer over komt Goossen, en Iannetjen haer te moet.

Iannetje. O Goossen man mijn Breur is e sturven, hu, hu,
                Sel jy der nu wel in huys gaen durven. Goos hu, hu.
Iannetje.    Doet het vry, wel hoe? men drincter wijn. G. fa la dra.
                Jannetje ic wil wel, wanneer sel het zijn. G. I. fa la dra.
Iannetje.    (5) Waer selje ien swarte Mantel halen? Goos. hu, hu,
Goossen.  Hebje gien Geldt om ien te betalen? Ian. hu, hu.*
Goossen.    Ick weet goe raedt, al knapjes ien e huyrt, fa, la, la.
Iannetje.  Maer beter koop ist te lienen in de buyrt, Goos. fa, la, dra.
Iannetje.    Ons gheslacht dat gaet wel mind’ren, hu, hu.
Goossen.  (10) Wel waerom? Ian. Jy maeckt gien kind’ren. Goos. Hu, hu,
                Ick sel myn best doen sit een beetje neer, fa, la, la.
Iannetje.  Wacht dat wy t’huys komen, doetet dan te meer I. Goos. fa, la,
Goossen.   Jannetje laet ick niet hastich vryen. Ian. Hu, hu.
                Ja wel Jan droogher hoe keunjet lyen. Goos. Hu, hu.
Iannetje.  (15) Jy Nar en Sot. Goos. Nou, nou, ick sel het doen, Ian. la, dra.
                Koop is koop, komt langhtme ras ien soen. Goos. I. , fa, la.
Goossen.    Sellen de Keyers oock kacken, of krijten? Ian. hu, hu.
Iannetje.  Wel hebje jou leven van sulck verwijten, Goos. Hu, hu
Iannetje.    Wie moyt het anders, seght iens as de Vrou? Goos. fa, la, la,*
Iannetje.  (20) Ick moetse veghen, plompert weetjet nou. Goos. fa, la, dra.
Goossen  Sy eten, en drincken, het is my berouwen, hu, hu:
                Ay laten wy liever ons rust noch houwen. Ian. Hu, hu,
                Soo wil ickje niet aensien. Goos. Ick sei jy bint soo soet, fa, la
                ’k Beloof het warachtich, soo dickwils als ick moet. Ian. fa. la.
Iannetje.      (25) Goossen, Goossen, waer wiljer mee heen? wat selt noch wesen?
Goossen.  Tis wel Jannetje, alweer wilje de Gordijn mis lesen.
Iannetje.      Datje dus loopt drincken, en clincken, is gien roy,
                En seg ick hetje savonts, so ist of ick roosen veur Verckens stroy.
Goossen.   Jannetje ick sel mijn bet’ren. Ian. Goossen dats touwe segge,
                (30) Jy betertje as scherp-bier, datme op de tap legghe,
                Sochtens in de Brandewijn, dan te bier, snachts in tobacx huys.
[fol. A2v]
Goossen.     Ick gae, of ick stae, altijdt draech ick dit cruys.
Iannetje.  ’k Wou dat die kiffe, brandewijns huysen, en kelders die soo dick vergaren,
                Voor den Duyvel om Raepzaedt, of uyt Amsterdam e bannen waren,
                (35) Wat doet de Toback inje lijf, mier as datse jou opdroocht?
                Jy verteert jou lever en longh. Goos. Ick wou wel datje loocht.
Iannetje.    Goossen, Goossen, dat ick voor jou sou schrapen, en noch vresen
                Daer bin ick al te weelich kijndt toe, mijn Moertjen selder veur wesen:
                Jy sout wercken leechgangher, die luyers de kost veur wint
                (40) Doet sulcke dienst, of hy de Duyvel opt cussen bindt.
Goossen.      Tis ien slappe tijdt Jannetje, daer is niet te draghen.
Iannetje.    Jy soeckt het werck, Goosse, gelijck een Hondt slaghen
Goossen.      Mijn leven gien mier soete Moer. Ian. Wel hoe dus mijn vaer?
Goossen.    Ick hebje soo lief kijnt, hoe ist Jannetje, binje niet swaer?
Iannetje.      (45) Dat most me de wijnt an waeyen.
Goossen.  Ick hebje iens e raeckt wis,
                Tis noch jongh lieve Moer, datter te nacht e maeckt is.
Iannetje.      Beter stijf e blasen as de mondt verbrandt, doen is de leus.
Goossen.    Jannetje ick hou het gaende, tusschen Papist en Geus.
Iannetje.      O Plompe drooghe Sul, ick wou dat ick was op e nomen,
                (50) Die dach doe ickje ierst sach, en byje bin e komen.
Goossen.      Dat int vat is suyrt niet, ick selme bet’ren as ien langst.
Iannetje.   As jy selt Jan-gat, soo veur e pepen, soo na ghedanst.
                Blaes-kaecken, op-gevers, die daechs met de mont vryen,
                Laetje snachts de arme Vroutjes hongher en ghebreck lyen.
Goossen.    (55) Siet daer Jannetje, wilje mijn coest’ren, en wat te goedt doen,
                Ick selje niet als ien Princes, maer als een Boerin voen.
Iannetje.    Siet daer Goossen, wilje met my in vree, en gerust leven,
                Soo moetme die goe daghen langhe die ick jou heb e geven:
                Jy weet wel dat ick dus langh de kost als ien jonghe Vrou
                (60) Met slaverny e wonnen heb, Goossen doe jy het nou,
                De plaets is beneeringht, elck ien comter na toe loopen,
                De rijcke Luy en meuge gien koeckjes, diese niet van my koopen
                En ’t is oock ien beganckelijcke wegh, op de nieuwe marckt aen ’t Meel huys:
                Die loop het, die hetse, doch ick backse reyn, en cuys,
                (65) De waechdragers verbienje doch je kost met draghen te winnen,
                Bac jy, ic sel t’huys blijven, of by men Moer gaen sitte en spinnen.
Goossen.    Neen Jannetje, ick sou wel, maer ken durf niet.
Iannetje.  Goossen die sijn neeringh schaemt, men selden bedyen siet.
Goossen     Mijn laghenoots souweme jouwen, ic was liever e sturven.
Iannetje.  (70) Ontsieje Guyten? jou kitte-broers, soo binje bedurven.
Goossen.    Jy praet watje praet, Jannetje dats mis.
Iannetje.  Soo loopt dan voor fiel, soeckje by my de kost, onwis.
Goossen.    Geef jy seme niet, soo sel ick het al uyten huys halen.
Iannetje.  Dan wou ickje met smijten en slaghen wel louter betalen.
Goossen.    (75) Soo sou ickje kael maecken tot de leste Buyt.
[fol. A3r]
Iannetje.    Had ickje dan veur ien Purgati in, soo scheet ickje uyt.
Goossen.      Was ick inje lijf, ick souje hart of booren.
Iannetje.    Steeckt jou neus van acht’ren, en laet my soo smooren.
Goossen.      Mien jy’t Jannetjen, int goedt, of int quaedt.
Iannetje.    (80) k’Bin goedt, as je doet, dattet nae mijn sin gaet.
Goossen.      Liefste ick sou gaern, maer ’kvrees veur ’t verwijten.
Iannetje.    Den eersten dach moetje deur ien suyre appel byten.
Goossen.      Wil ick, of sel ick? Ian. Och! jae, ja mijn soete Vaer.
Goossen.    Nou jy my soent, nou moet ick, Jannetje de koop is klaer.
                  (85) Langht my Pan, Vyer, en Meel, Gist en Water.
Iannetje.      Ick selt altemael gaen halen.
Goossen.   Hoe gaetje nou de snater.
Iannetje.      Daer ist mijn Vaer, siet datjet meel sonder klonters menght,
                Laetse wel rijsen. Goos. Hoe dunder beslaghen hoe’t mier brengt.
Iannetje.        Daer is te veel water, ick wou datjet soo wel as ick wist.
Goossen.   (90) Al doende soo liertmen, nou knapjes waer is de gist.
Iannetje,        Hout, hout, se sellen daer nae te bitter smaecken.
Goossen.    Jannetjen na huys toe, loop spinnen, ick selt wel te deegh maken.
Iannetje.        Elck Peesje dry stuckjes Appel, en lochtich datmer deur siet.
Goossen.    Wilje gaen, hoe ist metje? secht Jannetje, of niet.
Iannetje.        (95) Nou adieu Goossen, spaert de Botter, jy moet suynich backen.
Goossen.    Gae jy jou gangh, ick ken het, ick kostet, veur dat ghy kondt kacken.
Iannetje.        Schraept noch verbrandt ghien yser, noch ten moet niet leech staen.
Goossen.    Wel Jannetje strondts, wilje, of sel ickje doen na huys gaen.
Iannetje.        Nou mijn Vaer, koopt reyn uyt, en geeft de luy goe woorden.
Goossen.    (100) Gaet seg ic noch e reys, ick wou datje ick weet niet waer hoorden.
Iannetje.        Goossen verliest gien geldt. Goos. Adieu wijf.

Iannetje gaet singhende.
                ICk heb mijn Man de Pot bevoolen, hy, hy, hy, soo ras,
                Hy sit en backt op hiete koolen, wel, wel, na mijn pas.
                Icker de Man, hy de Vrou,
                (105) ’k Hebber de Broeck an, jou, jou, jou.
                    ’k Wil hem noch maecken als een Iongen, Setten nae mijn handt,
                Een Man wordt tot mijn eer ghedwonghen, En voor hem in schant.
                Icker de Man, hyer de Vrou,
                ’kHebber de Broeck an, jou, jou, jou.
                    (110) Goossen die moet schuren en wassen, Noch ten alderlest.
                Wryve Boene, schom’le platsen, ’t Is soo voor my best,
                Icker de Man, hy de Vrou,
                ’kHebber de Broeck an jou, jou, jou.
                    Sockses die moet lyen verdraghen, Knapjes kort en stil,
                (115) Schelden, kyven, knorren en slaghen, Nae mij quae wil,
                Icker de Man, hy de Vrou,
                ’kHebber de Broeck an, jou, jou, jou,
[fol. A3v]
                    Vroutjens luystert na mijn singen, Doet ghelijck als ick,
                Wilt je stoute Mans mee dwinghen, Als ick nae mijn schick,
                (120) Icker de Man, hy de Vrou,
                ’kHebber de Broeck an, jou, jou, jou.                     Binnen.
Goossen.      Ick moet wat singhen, want soo men zeydt
                Die met lusten werckt, doen maer halven arbeydt.

Op de wijs: uyt vincken.
                                    Ick, en men Lief,
                                (125) Wy ginghen t’samen wand’len,
                                Tot ons gherief, lieten wy niet te hand’len,
                                Ick kuste soet, zy viel te voet,
                                Mijn lust, in rust, blust soet,
                                Doen was mijn Wijfjen goedt.

                    (130) Kyeren, kyeren, kyeren, eyst je Moers duyten, wie wil nou ien
                Dit sinne Peesjens, je kenter perfect deur enne weer deur sien:
                Als gyse op hebt, soujese noch wel iens eten
                Soo suycker lecker soet sinse, dit meuchje wel weten,
                Dat ick alle de mickelijcke Bacsters trots sint dat ic hier quam
                (135) Van de Varckens sluys, Halsteech Doele-straet, Stilsteech, van hiel Amsterdam:
                Kijck elcke beet isser ien, jy souter op verlieven
                Als de Boer op ien Boeck-weyte koeck, seydtmen, komt koopluy ick selje gherieven,
                En ick berecht soo veel als yemandt, wy doenent int gros:
                Jy Vryster sint van mijn ouwe Cornuyte, ay soetste maectme los
                (140) Komt hier mijn Moer, jy plecht t’ onset al oortjes te halen,
                Een dosijn binje ons noch schuldich, of wiljese mijn Vrou betalen
                Dats evenliens.
Mans hooft Singht op klap-bienen.
                    Ick nam daer twee half vaeten vant Jerusalems cruys,
                En ick roldese des Nes deur, over de wortel-marckt, soo brocht ickse t’huys,
                (145) Daer kreech ick een halve stuyver van, al sel ick niet luy roepen,
                Maer eer ’t geldt my de keel of bijt, wil icket versnoepen:
                Wat koop icker om? vier koeckjes, wel Goosse binje an’t backen e raeckt.
Goossen.      Ja Mans-hooft voor dees tijdt, mijn vrou heeft my voocht e maeckt.
Mans.      Hebjer al verstant van, sinse oock meelachtich? ken jyse gaer crijghen?
Goossen.     (150) Gimme handt-gift, proeft ien reys, se smaecken as vijghen.
Mans.       Berecht my veur een halve stuyver, smeerter wat botter an.
Goossen.     Hou, maer Mans-hooft. Mans. Die sin te Mager.
Goossen.   Ick weet wat ick tuyghen kan.
Hachie.      Die arch is die krijcht de kost, ick was daer in Moers tas vloyen,
                Ick riep al evenliens, as de Dieve doen in de schape koyen:
                (155) Lest kreech ick lustich van Delft tot Leyen, mijn Vaer streeck mijn naers deur,
[fol. A4r]
                Dat betael ick met ghestoolen beetjes, ick deynck dats daer veur,
                ’k Heb 7 stuyvers tot Neuten en Peere, veur dat en veur ditte,
                En d’aer om koeckjens: ginze sie ick ien man met flensjes sitte,
                Mannetje gimme ien oortjes met appelen daer in.
Goossen.    (160) Hou waer; gimme geldt.
Hachie.    Hou daer, dat smaeckt van me sin.
Goossen.    Soo soet back ickse altijdt, jy moet my altoos het gelt gunne.
Hachie.*   Dat sel ick wel doen Mannetje.
Mans.      Hy hout goedt Meel, hoe souwense leckerder wesen cunnen.
Sy gaen alle bey by Goossen elck op een Mandt sitten, en eten vast.

Singioor Groen-Geel uyt.
                Om de Reputation, heb ick Singieur Groen-Geel, ons vetter Gronger stee
                Verlaten, en ’t perijckel geavontuert vande wilde zure zee:
                (165) O lijden drie mael doodt, en driemael levendich van vrese,
                Ontboore, en herboore, wat cander boven de stacy wese?
                Die lompe keerels, wat ick zey, wat ick dee, wat ick dwongh wat ick sou,
                En wasser niemandt die teghens my Erntfestige Heerschap segghen wou,
                Soo ben ick om die oorsaeck van gheacht te wesen ’t Amsterdam kommen woonen,
                (170) Hoort ick quam eens buyten de Heylighe weghs poort, tot een Juffrou Belleceur de schoone,
                Die sprack soo haestse me sach, genavont Singieur, se neech soo gau soo ras,
                Myn hert sprongh op, my docht niet dat in de ierste, maer derde Hemel was:
                Sy soendeme veur mijn mondt, om mijn hals, ick kost gien rust houwen
                Ja se sliep by me, of ick wou of niet, ick mostse wel trouwen:
                (175) En alle daech is ons huys vol Amsterdammers, tis al Singieur om dit, en dat:
                Zy kussen mijn Lief tot mijnder eeren, wat ick prijs dees vermaerde Koop-stadt:
                ’kHeb een schoone Vrou, jae de fraeyste vande werelt, ick weet het daer aen,
                Dat icker alle daegh ander rijcke Singieurs by sie te bedde gaen,
                Deur mijn Brabandtse Vrou, gaen my de Singieur met S. eere
                (180) Deed’ die ghemeene man, ick worde een Koninck, en ’kwou niet meer begeere:
                Die mijn Groen-geel sonder Singieur noemt, die mocht my liever doodt slaen,
                Singieur is mijn leven, Groen-geel mijn sterve. Doch deur dit verwaent kost’lick gaen
                Sullen my de gaste, Jongers Maechde wel leere kenne,
                Hoocherticheydt, hoochmoedicheyt sal haer Sing. ten lesten wijse wenne:
[fol. A4v]
                (185) Siet daer ginsen staet volck, segghense Singieur of doense me eenighe eer,
                Ick komder daechs hondertmael gins hier heen en weer.
Mans.       Geck, geck, Groen-geel, kijck die geck, Groen geel, groen geel
Hachie.    Niemant draecht groen geel, hy is sot of eel.
Mans.      Be neus, se lickense, se crabben, geck hou hy.
Hachie.    (190) Groen-geel, groen geel, se climmenje byje ruch, jou, jou.
Mans.      Schijt-geel, groen-geel, geck, geck, geck, geck.
Groen-g.    Ick verscheur mijn selven, ick berst, jongers krijch ickie ’kselje lieren crijte,
                Daer leydt de mantel, de mus, ick wil mijn selfs doot smijten.
Goossen.    Hou Singieur S. Groen-geel, S. S. S. S. S. mans-koop jy verbrangste Guyt,
                (195) Sie jy niet dat S. S. sijn mont toe hout, en sen neers sluyt,
                Quam hy te smooren, hy sturf, roept S. groengeel, S. groengeel
Groen-g.    Daer hebje mijn leven gesolveert, Goossen jy bent soo eel.
Goossen.    Ja S. groengeel, de jongers en ’t slecht volck en weten niet hoe
                Wat staet is, en wat tijtel u.l. S. behoorelijck komt toe:
                (200) Maer dats nou daer, ick selse voortaen soo wel gaen belesen,
                Datie van haer alsoo wel, als van ons sult gesinjoort wesen.
Mans.      S.S.S. Groen-geel vergeeft het ons, ’tis de jonckheydt en botheydts schuldt.
Hachie.    S.S. tis yet datie gehoort, maer niet meer van ons hooren sult
Groen-g.     Soo, soo, schoone vette, fraeye Vryers, dit is u al vergeven
                (205) Segt gien Groen-geel sonder S. mier van alle jou leven:
                Goossen geeft dese liede alle bey van weghen my
                Elck een Boeck-weyte koeckje, neen, meer, twee of dry.
Goos.         Wel S. S. Groen-geel, ick sel het niet vergeten,
                Se smaecken soet, en lecker, belieft S. niet me te eten.
Groen-g.    (210) Ja Goossen backter lochtich, want ick heb van daegh
                Noch ontbeten, noch middachmael ghehoude, de buyck is hol en graech.
Hachie.     Igut Mans-hooft dat gaet op ien brassen, cant hem soo becoren?
Mans.     Ja Hachie, hoe gaen wy nou grof? laet ons altijt Singjooren.
Goos.         S. S. Groen-geel, S. hou daer, S:: hou daer, hou daer,
                (215) Niemandt kense verbeteren.
Groen-g.    Hou Goossen, sen sin niet te deech gaer.
Goos.       Wel S. om u te believen, sal ickse wat langer late kisse,
                Dat is inslocken. Mans. Dat is ien mondt.
Groen-g.    Hy en selze niet misse.
                Goossen jy sult haest rijck worden, sulcke dingh isser gheen,
                Vijf of ses kan ick voelen, wat dat lijckt nou een.
Goossen.   (220) Daer is ien half dosijn, S. soo die in jou mont passe,
                Soumer by men sier, wel ien Mans broeck in wasse.
Mans.         Hachje S. selder me deur gaen, en leven as de kat met de muis
Haechien  Hy speelt sla doodt, sla doodt, als de Bedelaer met de Luys.
Goossen.     Is dat gien prop-darm Mans-hooft? soo en isser gien in trouwen,
[fol. B1r]
                (225) Zie daer hy wordt dick om sen kop, by men tas ick sel hem het hooft houwen:
                Krout hem wat veur sen veur-kop, och, och, ick weet gien raedt,
                Hachie slaet hem opsen rugh, hy verstict, ic weet niet hoeje staet.
Miester Ian uyt, met een Doos met Cruyen.
Miest. Ian. Hier is Miester Jan, met sijn een en twintich der leye cruyen.
                Tis gien leurdery, al segghen de Doctore ’t het niet te beduye:
                (230) Cruyt voor pijn int hooft, voor pijn in de hals, voor pijn int hert,
                Voor pijn in de borst, voor pijn in de zy, en veur die flaeu wert:
                Voor de Maegh, voor de longh, veur de lever, voor de darmen:
                ’tVerstercktje, ’t verlichtje, ’t lost fluymen, en ’t doetje verwarmen:
                Koeckjes veur de koors, veur de wurmen, veur jongh, en veur out
                (235) Proef iens Volckjen, geldt is soo goet niet, ’t is waerder as fijn Goudt:
Goossen.    Wel wie hoor ick daer? Miester Jan, Jan Miester Jan hier moetje wesen:
                Komt hier metje cruyen Miester Jan, kenje Singieur Groengeel genesen?
                Ick selje al mijn Boeck-weyte koeckjens gheven, die ick in een hiele weeck backen kan.
Miest. Ian. Ja, ja, dats niemendalle, langht hem van dit Cruydt, hy sel becommen daer van:


Ieuriaen de Veddelaer, en Knyf de Lierman,
Spelende, en singhende uyt.

Liedeken.
Ieuriaen.              (240) EN waerom sal icker niet vrolick zijn,
                            En waerom sal ick Duytscher Hans niet singen?
Knyf:                       En waerom sol ich her niet soepen de Wijn?
                            En waerom schol icher duytsch gesel nicht springen:
Iannetje.                   Hy lustich, dats rustich in’s Maechdelijns schoot,
                            (245) En’t Roer op gen neck, kryghen most dou leeren.
Knyf                        Soo wil ich dan desen rammel tas balt
                            Met sijnen rougen swans, voor den douvel smetse.
Ieuriaen.                  En smyten een mael den Boor op gen beck,
                            Dats wil doen midts datser broeck beschetse.

Ieuriaen     (250) Her an, lustich, daer hebje de mey, met al sen lieve brave bloeme
Knyf.          Jeuriaen het gaet, men souder drie Nickers mee voor ien trits roeme.
Ieuriaen     Werentich, by men siecke knyf, ’t is by men keel insoet.
Knyf.          Dat reje op sen bolletje, het klinckt as ien stront in ien vilt hoet.
Ieuriaen.     Nou noch ien reys, weer an, Corante Margrietje, laet sien waer sellen wy best an peure.
Knyf.         (255) Int ien Hoer huys of daer, om geldt te beure.
Ieuriaen.     Knyf, knyf, de Maets vare met ien buy wel, ick voel datter mier boven ons verstant staen,
[fol. B1v]
                Alsser Duyten in ien hiele weeck deur onse handt gaen,
                En ’kheb dorst en honger.  Knyf. En der is gheen geldt om wat te koopen.
Ieuriaen.      Daerom segh ic tyen wyer weer heen, licht datter by scheele-Base schuyfjes op loopen.
Knyf.          (260) Jeuriaen dat kost.  Ieuri. Laet sien waer?
Knyf.*        Achter de schans Maet.
Ieuriaen.     Knyf ick beken wel datter menich treftich Hoer-Huys staet,
                Maer ’t is in de dach mijn borst.
Knyf.           Wel dat is gien d’ eeringh.
Ieuriaen.       De mensche beschimmele licht, buyten de Heylighe wech is nou mier neeringh.
Knyf.          Dats by men tas; Jeuriaen ick weetje daer een Belleceur,
                (265) Tis ien tros, ick coos der gien Hoer in de hiele eerelijcke buyrt veur.
Ieuriaen.       De Brabantsche Joffrou, dat Bruynetje, de swartste de hertste
Knyf.          En is S. haer man ’thuys.  Ieu. dan lachen wy ons te berste,
                O bloedt Knijf! wat is die Groen-geel oock ien malle kay.
                Jy moet Singieur seggen.  Ieur. dat weet ick wel Knijf, gelijck ick lestent zay.
Knyf.        (270) Jy bint al te bot.  Ieur. Mijn gat, ick kan hem soeter as jy quellen.
Knyf.         Dats gang.  Ieur. Hou, ick sel ierst mijn Veel, en jy moet ierst Jou Lier stellen,
                Noch ien dreytje om Knijf, soo, soo.
Knyf.         Tis ien goedt accoort,
                Nou ien deutjen Jeuriaen, hy, hy: soo raecken wy al voort:
                Wel hey, wel hey; Juriaen wel hey siet, siet.
Ieuriaen.     Al e vonde niet mee samen.
                (275) Ick drijt men broeck vol.
Knyf.         Laet dat ghedyen: Sinte Pieter Amen.
                Hou S. Groen-geel, S. Groen-geel, is S. seght S. noch int leven?
Goossen.    Knyf binje daer? flus hadt Singieur bykans sen Geest e gheven
Miest. Ian. Hadt ick het niet gedaen met mijn kracht, en met mijn cruydt,
                S. die waer al doodt geweest, want de asem wasser by kans uyt.
Groen-g.    (280) Och! och! binje daer vrunden? och! och! ick was soo qualijck.
Knyf.         Singieur jy bint noch niet te wel, jy schijnt hiel ongalijck.
Groen-g.    Neen, neen, my dunckt Mannen het sel nu wel overgaen.
Ieuriaen.      Singieur Groen-geel soo ick anje wesen sie, en ist noch niet e daen.
Knyf.         Hoort, hoort, luystert hier, om an ’t lachen te gheraecken,
                (285) Sellen wy bescheyelijck de Nar de Sot gaen wijs maecken,
                Eerst dat hy sieck is op sijn sterven, en daer nae van sijn doodt.
Goossen.    Dat behaecht my by myn Duymen, ofje my ien Roosen-Noobel boodt:
                Hoe willen wy hem scheeren, stil, stil, late wy beginnen:
                Singieur Groen-geel hoe ist?  Groen-g. Al redelijck.
Ieuriaen.     Dat kan ick niet versinnen,
[fol. B2r]
Knyf.        (290) Wel dat is wonder, je lippe sien doof, je facy bleeck, je ooghen bykans toe.
Goossen.    Sijn hooft brandt as vyer, als ien kool, voelt ien reys, ken weet niet hoe.
Ieuriaen.        Singieur die is gantsch machteloos.
Groen-g.    ’t Sel over gaen sou ick hoopen.
Goossen.    Neen, neen, daer is gien gecken mee, ick sel hem ien doeck voor sijn hooft knoopen.*
Miest. jan.  Laet voelen sijn Pols, och! och! se slaet al op het lest.
Groen-g.    (295) Toch, toch, toch.  Knyf. Jae by men keel.  Groen. Och amy! jy siet het best.
Ieuriaen.     Sijn oogen verkieren.  Miest. jan. Sing. die krijcht een flaeuwte
Goossen.    De broeck los eer hy stickt, knap knapjens met een gaeute.
Knyf.         Ja wel wat sel ick seggen, Singieur die wil ons gaen begeven.
Groen-g.    Och! och! dat en hoop ick niet, ’ksou so gaern noch wat leven.
Miest, Ian.   (300) Hier is de hoop onmoghelijck, jou voete werde kout, mijn lieve Singioor.
Goossen.    Mans hooft krijght mijn vyer teyl, de warmte isser goet voor.
Knyf.         Wel hoe ist siecke Singioor Groen-geel.
Groen-g.    Ja wel zey jijt my niet hoe sou ick het ghelooven.
Ieuriaen.     Hebje wat te seggen, soo seght het, de doodt wilje rooven.
Goossen.    Siet daer staet de doodt; och! och! wie ken hem verbien.
Groen-g.    (305) Goossen ay my! ay my! och watje seght, hebje hem al e sien?
Ieuriaen.     Hy is Magher sonder vleys, och! och! hoe ick vervaerde.
Groen-g.    Och! och! moet ick dan sterven? och! och! moet ic vander aerde
                O! oye! het hy zijn pijl oock by hem daer hy de mensch mee doodt doet.
Goossen.    Och! lieve Singioor Groen-geel, hy is al vaerdich, het schijnt datier strack an moet:
                (310) Hoe bitter is de doodt, hoe suyr? en hoe veel gruwelheden?
Groen-g.    Och! och vrunden, moet ick dan sterven, soo helpt my ierst ien gebedt beden.
Knyf.         De hoeden of, al te mael ter eeren van Singioor onse baes.

Groen-geel bidt en zy alleghelijck op haer knien,
de handen t’samen,
                O Wonderlijcke, ende milt-ghevende Sinter Nicolaes,
                Laet me deur dit bitter suyr onlijdelijcke sterven
                (315) Mijn alderleste bidden deur je goedtheydt verwerven.
                Jy geeft de kinders wel, suycker, koeck, vyghe, gersijne,
                Corente, ap’le, peere neuten, dalen, carstanje, lamoene:
                Oly-koecken, deuve-katers, eert-dakers, wafels, yser Koeckjens,
                Kraeckelinghe, Corfjens, Meuletjens, schoor-steentjens, schapraeytjes,
                (320) Kevetjes stoelties, bakermaties, luyermantiens, soutvaetjes:
                Kaers Laetjens, kisjens, betsteetjens, kackstoeltjens, doosjens,
                Scherfbortjens, stoofies, tafelties, preeck stoeltiens, spiegelties,
                Borsteltiens, schilderijtiens, wiechiens, wagetiens, Boeckiens,
[fol. B2v]
                Beddetiens, kussentiens, brandtysertiens, stulpies, bakermatjes
                (325) Snuytertiens, schoteltiens, kannetiens, pannetiens, pispotiens,
                Braetspitiens, schopiens, tangetiens, mesiens, commetiens,
                Potiens, teemsiens, vingerhoetiens, hartiens, koockertiens, sleuteltiens,
                Veeltiens trommelties, fluytiens, slangeties, schaepies,
                Beed-Boeckiens, Osjens boe, Hontiens, Koetiens, Kalfies,
                (330) Paertiens, Besemtiens, Ringetiens, Poppetiens, Mannetiens
                Vrouiens, vogeltiens, kolfiens, balletiens, roertiens, rapiertiens,
                Pongiaerties, riemties, beursies, en mier sulkcke poppe-goet siet.
                Daer ic arme S. Groen-geel in 6 Jaer van heb e kreghen niet,
                Ja qualijck om u gedocht, ick laet staen toe ghesproocken,
                (335) Met bidde, noch smeecke, je hooft sier e daen, of ghebroocken,
                Daerom goede Sinter Nicolaes, verhoort doch mildelijck mijn bidden hier,
                Verlost my nae de doodt knapies uyt het Vagevyer:
                Och! laet ick niet verbrande, ick beloofie dan te laten maecke,
                Een was kaers, soo groot datse an de Haen van Jan rooms toorn sel raecke.
Mans.        (340) S. Groen-geel, waer wouie sulcke kaers krijghen? hebie van al ie leven.
Groen-g.    Swijcht dit lutticke schellempie, as icker uyt bin, soo wil hem niet een bruy gheven:
                Barmhertige Sinter Nicolaes, doet na mijn bidden, in u handen beveel ick mijn uyterste noodt.
Sy roepen alle ghelijck.
                Och ! och! oye! oye! S. Groen-geel is doodt, S. Groen-geel is doodt, is doodt.
Sy singhen alle ghelijck.
                    S. Groen-geel is doodt, wy sellen hem gaen legge
                (345) In een Houte-kist, jy Moetet niemant seggen, Gerridon,
                Gerridon dom deyne Gerridon. &c.
Mans.      Mannen is hy oock doodt, binjyt versekert, of ist maer praet?
Goossen.  Vrees jy daer veur Mans-hooft, ick weet goedt raedt,
                Ick wil hem de mondt stoppen, en jy selt hem de neers begapen,
                Voelie dan noch asem, soo roept wapen, wapen.
Mans.         (350) Dat mocht de duycker doen, is hy dan doodt.  Goos. Ja hy ist.
                Een doodt kleedt om sen lijf, com nou, hy so mannen ghelijck, daer leydt hy in de Kist.
Sy singhen al ghelijck.
                Daer leydt de arme Vaer, hy moet al in de cuylen,
                Maer wy sellen ierst Sing. Groen-geel gaen behuylen,
                Geridon, Gerridon dom deyne Gerridon, &c.
Ieuriaen.     (355) S. Groen-geel is doodt, die treffelijckste Heer, die treffelijckste Heer.
[fol. B3r]
Knyf.     Wy sullen hem niet meer sien, wy sien hem nou niet meer, wy sien hem nou niet weer:
Goossen.    Sijn Reputation sal altijdt by ons blijven, sal altijdt by ons blijven.
Miest. jan.   Tis waer Singieur is doodt, sijn Geest leeft deur het schrijven, sijn Gheest leeft deur het schrijven.
Hachie.    Singieur die was soo goedt, hy gaf ons vry ghelach, hy gaf ons vry ghelach.
Mans.      (360) Hy was Singieur, S. S. S. S. mier als ick segghen mach, mier as ick segghen mach.
Goossen.    Steltie braef int ronde, S. S. S. ter eeren
                Sellen wy gaen huylen, elck opsen toon, jy moet accorderen.
Goossen stelt haer de toonen, en zy accorderen
met ghelyck te huylen.
Goossen.    Dit gaet op de manier, en na de ouwe wet deur,
                Die Grijners kreghender gheldt, en wy krijghender niemendal veur.
Knyf.        (365) Ick moet Singieur eens een coontje veur sen wanghen geven.
Ieuriaen.     Ick moet hem iens by zijn neus trecken, en sien of hy sel leven.
Groen-g.    De Duyvel hael dat volckie ick ly Helsche pijn,
                En as icker me an steur, soo kan ick ommers niet doodt zijn.
Goossen.   Nou wil ick Singieur met dese spelt in zijn gat steecken,
                (370) Singieur is doodt, hy selt verdraghen, Singieur derft niet spreecken.
Groen-g.    Was ick alsoo wel levendich als ick doodt zy,
                Ick wouie lustich of smeeren, dat ghelooft vry.
Miest. Ian.   Ghy doet wat ghy doet, jy moet Singieur eeren.
Knyf.         Het gaet hoe het gaet, ick wil hem fecseeren.
Ieuriaen.   (375) Dats ien.  Knijf. Dats twie.  Miest I. Dats drie.  Mans. Dats vier.  Hachje. Dats vijf.
Goossen    Wat de Duyvel haelje, Singieur is doodt, blijft hem van sen lijf.
                Sus, sus, segh ick, gaen wy nou wat stil sitten, jy moettet niet te bondt an stellen:
                Te hastich is quaet, te veel onghesont, al sachjens met quellen.

Iannetje uyt.
                ICk heb de hiele spierighe, en michelijcke na middach
                (380) Soo ongherust gheseten, offer ien stien veur mijn hart lach
                Somtijdts docht ick Goossen sit en backt, dan weer hy mach sitten speulen,
                De Man is nou hebje hem, stracx weer niet, soo wispelturich als ien Wijnt meulen:
                Hy is te verlyen als ien kijndt, met ien dronck goedt Bier
                Sou’hem krijghen waerie wout, jae deur water en deur vyer:
                (385) Heer t’is me sulcken cruys int fleur van mijn jonghe jaren,
                Nou ick macht ten beste slaen, die met de Duyvel e scheept is die moeter mee over varen:
[fol. B3v]
                Wel wat sie ick ginssen? het sootje te grabbel, mocht ick wel vresen,
                Docht ick niet wel, dat de fiel weer sou te werck wesen:
                Hy betert hem as de jonghe Wolven. Jy Esel, jy bloedt, jy geck.
Goossen.    (390) Jannetie swijght, of de Duycker haeltie, ick segh Jannetie houtje beck:
                Wel jy bint ien verbrangst wijf, meuchie niet verdraghen
                Dat ick mee wat vermaeck.
Iannetje.    De Koecke verlooren, sou ick het niet beclaghen?
                De Pot was soo wel ien daelder weert als ien duyt.
Goossen.    Verlooren hoe liechie; met geldt steecktmen de Advocaten, en de Vrouwen d’ooghen uyt.
                (395) Neen Moer ick weet wel beter, daer is specy, daer sijn de witte.
Iannetje.    Nou heb ickje lief Goossen, jy selt op ien aer tijdt weer ter Marckt sitten.
Goossen.  Jannetje, Jannetje, wy hebben Singioor Groen-geel wijs e maeckt dat hy doodt is,
                Jy moet ons lustich helpen.
Iannetje.    Nou ick mijn geldt heb, en ist gheen noodt wis.
                Maer hoe leydt hy in de kist?
Goossen    Ja, wat sellen wy op Singioors sterven voort bringhen.
Iannetje.    (400) Ick weet goe raedt, comt laet ons een Liedtje gaen singhen.

Iannetje Singht voor, en d’ander na:
Op de wijs:
Het Schaep dat voer, &c.
1.
                            IAnne Man, en malle Pier,
                            Roept nou alje Broertjens hier
                            Daer isser ien verloore,
                            Drinckt dicke kluyn, en smockel Bier,
                            (405) De duurte in Singjooren.
2.
                                Och! och! Singioor is Doodt,
                            Hy het de Suyre bitter noodt,
                            Van Sterve, moete kraecke,
                            Nou weet de Wereldt wijt en groot,
[fol. B4r]
                            (410) Gien Singioor weer te maecken.
3.
                                Hoort Singjooren allegaer
                            Roept malcanderen by malcaer,
                            Wy sullen jou begaven,
                            Singioor, Singioor, die soette Vaer.
                            (415) Die moetje gaen begraven.
4.
                                Luyt de Klocke maeckt Ramoer.
                            Hanght Swart-laecken inde vloer,
                            Laet Wijn voor Singioor haelen
                            Singioor die het een rijcke Hoer,
                            (420) Die sel het wel betaele.
5.
                                Hondert Paeren int gheral,
                            Moeten daer Singiooren mal:
                            Singioor volghen ter Eeren,
                            Soumense connen vinden al,
                            (425) Ja, ja, en noch veel meere.

Goossen.    Sacker lyden stil, stil, stil, daer is sijn Wijf elck op zijn plaets,
                Niemandt e sien alle daech ghevoechten, alle maets maets.
Belleceur.
                    Wel waer of Sr. Mijnen man Ergens is uyt rinckelroeyen?
                Ick peys dat hy elders te couten by Compannie is te poyen.
                (430) Is hy daer men hem Signioort, hy en salder niet van daen,
                Al sloechdy hem met stocken, hier, noch om gien waerom gaen,
                Tis sulcke door, tis sulcken Kay, ick moet Sr. Bevert wel hebbe conne beleesen.
                Dat hy my deese Sodt ten Hulijck dee, hoe cander grooter Nar weesen,
                Maer als ick my wel bedenck soo ist een Man van mijn sin, nae mijn Hert:
[fol. B4v]
                (435) Hy is niet Jeloers hoe my een ander meer soent, hoe hem dunct dat hy meer gheeert wert,
                En dat comt wel te pas och, Harmen ic moet de kost veur hem en veur mijn selfs winnen,
                Met mijn Eyghen lijf, niemant en geeftmer iet toe ick laet u versinnen:
                Oft een vrouken niet suer en valt die soo veel mannen moet te roer staen,
                Is d’een wech d’ander comt, tis Kermis of ick sal ter Bruyloft gaen,
                (440) En k’en heb gheen Meysjens die mee verpoost, of verlost, ’t is altijt an’t weeven,
                Ick wou mijn incoome by wijle wel veur een negemannetie geeven:
                De kost wert onghelijck ghewonnen, maer diese int sweet sijns lichaems windt
                Die leeft na de Schriftuyr met penitentie, en wert meest bemint.
                Ba ick prijs noch de Timmermans gasten, veur Singioors, en veur de Rijcke,
                (445) d’Ambachts lieden geven ’t meeste, daer dander met herteken en lieveken ons late toe kijcken:
                Gheschiedent lastent (peyst oft gien hooft-sweer en is,) noch sorghelijck bedrijf,
                Dat eenen kalen Duyvel t’onsent dronck, ja hy ghebruyckte noch mijn lijf
                Daer ick geen geldt van en nam, hy saey hy sou het met sijn gelach betalen:
                Mijnen Man was uyt, ick ginck tappen, hy pissen, soo liep hy an de windt malen,
                (450) Ick goeye sloor quam boven, die ick niet en sach was onsen Sinjoor,
                ’ Keeck met een deerelijck ghesicht, om en dom, doen vont ick drie duyten onder sijn Teljoor:
                Soo loeren my de Amsterdammers, wat komtme al over? wat ismen ervaren?
                ’kHeb de selfde neeringh ’t Hantwerpen in de Lepel-straet ghedaen veur vijf Jaren:
                Maer daer zijn de Goeyliens van ander natuer, en beter aerdt,
                (455) Nou dats daer; ick mach eens gaen sien hoe dat mijn Man al vaert:
                Hoe meyne Man? ick en heb hem uyt gheen liefde, maer tot beschermingh ghenomen,
                Siet wy liens zijn soo sorchvuldich, wy soecken de eer altijdt soo veel als moghelijck is nae te comen,
                Wel wat of ick ginsen sie? Goossen, Jeuriaen, Knijf, meer Volck en Miester Jan:
                Goen dach hertekens; en heeft niemandt Singieur Groen-geel ghesien mijnen Man.
[fol. C1r]
Goossen.    (460) Juffrou Belleceur daer leydt sijn lichaem al doodt, och! och hy heeft sijn Gheest ghegheven.
Knyf.         Schoon Vroutie de asem isser uyt, hy wou niet langher leven.
Ieuriaen.   Hoe bitter was sijn scheyden, eylaes! ick hebber by e weest.
Miest. Ian.   Juffrou hy badt met goedt verstant, en gaf so (laes!) sijn geest.
Mans.       Singieur die was soo goedt, och! och! het moetme spijten.
Belleceu. (465) Daer leydt mijn lieve Man, daer leydt mijn eenighe troost, ick wil my selfs doodt crijten.
Iannetje.     Nou Vroutje weest gherust, ’t was Sinter Claes belief.
Belleceu.   Het was mijn eyghen hart, het was mijn eyghen lief.
                Hy stree soo veur mijn eer, hy kost my soo beschermen:
                Mijn toeverlaet leydt daer, mijn vreucht is doodt och! armen:
                (470) Mijn Singieur was soo goedt, hy leefde nae mijn raedt,
                Verslaghen en bedroeft, ben ick in Weeuwelijcke staet.
Ieuriaen.     Nou, nou mijn lieve troost, ick selje wat vryen, conje mijn sin weten,
                Men moet de doode gaen gheduldich, met de levende vergheten.
Knyf.         Is Groen geel, Groen-geel doodt, wat was hy meer als ners Geck, en Sot?
Belleceu.   (475) Als ick me wel overpeys, so was Groen-geel, maer een honts-klinck, en Marot,
                Die me dickwils beschaemde veur de Wereldt, en veur de liens met eeren:
                Groen-geel doodt, groot gheluck, t’sa lustich op mijn begeeren;
                Volght my nae, ick selje gaen veur singhen.

BELLECEUR Singht voor, en d’ander nae.
                SInght springht kleyn groot.
                (480) Singt springht kleyn groot,
                Groen-geel Groen-geel die is doodt,
                Groen-geel Groen-geel die is doodt,
                Groen-geel wou niet langher Leven,
                Aen Groen-geel is niet bedreven:
                (485) Groen-geel was Sot,
                Groen-geel is een Marot.

Groen-geel comt met gramschap uyt de Kist Springhen.
                De Duyvel; sy segghen gien Sinjoor; ick selje altemael de blaes breecken:
[fol. C1v]
                Ben ick gien Singieur, S. de Nicker moetje in de Hel steecken:
                Hier an jy Teef; en jy vuyl ghesoort, ick heb veur ander wel S. gheweest.
Sy roepen al ghelijck.
                (490) Och! Och! wat komt ons over? Groen-geels Geest, Groen geels Gheest.
Groen-g.    Ick sel jou liere Groen geele, nou wil ick van spijt niet mier dood wesen.
Belleceu.   Singieur, S. S. Groen-geel, och! Lief ick was in hondert duysendt vresen.
                Want mijn docht dat ghy doodt waerdt, ach! ach! ick was soo bangh:
                Ick sal het niet vergeten, al leefden ick noch 99. Jaren langh.
Iannetje.    (495) Mijn waerde lieve Singioor, hadt jy Juffrou flusjens iens e hoort
                Hoese creet, en huylde, ick docht daer mee luycktse oock heur poort
                Soo gheweldich droevich wasse, ’t was aers noch aers, of s’hadt mee heur Gheest e gheven.
Groen-g.    Wat Bruytme de Hoer! en jy al te mael; daer was niet an bedreven:
                Waerje oock iens doodt as ick was, hoe sou ickje fecceren
                (500) Ghelijckje mijn e daen hebt, soo soudt ickje leeren:
                Klapbacxjes an de Wangh, met spelden int gat, en danssen om de Kist,
                En roepen en krijten, Geel-groen sonder Singieur, men dunckt dat ick mijn sinnen mist.
Iannetje.    Wil ickje wat segghen, mijn eyghen Monsieur Groen-geel, Singieur, Singieur,
                Wy sinnen het niet e weest, jy hebt onrechte luy veur:
                (505) Dat moet in de are werrelt e weest hebben, of int Vaghevyer
                Daerse dat e daen hebben, daerom soo maeckt gien ghetier:
                Wy waren allegaer soo droevich, dat Singieur was e sturven,
                Dat we niet te stillen waren, en zeyden nu sinnen wy hielendal bedurven:
                Vraecht het vry an jou vrou, en al de Compaigni,
                (510) Hadjeme iens sien krijten, ick gaepten soo wijt, dat ick kreegh pijn inme zy,
                Daerom soete Singioor weest niet verstoort op ons, wy waren vol droefheden.
Goossen.    Wel Singioor en hadt ick niet wel thien dubbelt, dubbelde reden
                Om droevich te wesen, mijn S. sturf, mijn Meel, koeckjes, en al verlooren,
                Daer over soo quam mijn Wijf, noch ’t hiele selschip verstoren,
                (515) En keef so geweldich op me, sy meenden dat ick al den vleet hadt verdroncken.
[fol. C2r]
Iannetje.    Ja, ja, Singieur dat schaet hem niet, ’t zijn doch van sijn ouwe voncken.
Groen-g.    Nou Goossen, om dat het om mijnent halven is e schiet
                Sel ick hem al betalen, daerom treurt langher niet:
                En jy twie Jonghens, Meester Jan metje Cruyen, Knijf, en Jeuriaen,
                (520) Ick noodje allemael tot onsent, het macher nou wel op staen:
                Maer seght waerje allegaer niet droevich dat ick was doodt.
Ieuriaen.     Jae mijn Heer Geel-groen, mijn droefheydt was soo gheweldich groot,
                As de grootste Olifant, nu denckt of ick niet ben heel droevich e weest.
Knyf.         Ja Singieur ’t was met mijn al e daen, se riepen oock al, siet daer geeft Knijf sijn Gheest.
Miest. Ian. (525) En ick Monsieur Groen-geel, hadt ick van men Cruyen niet wat in e nomen
                Ick was (by men keel) e sturven, dat deed’me weer becomen.
Mans.     En ick zaey met ien droevich ghelaet, wie sel ons weer Bockede flenjes gheven,
                Nu die goede Singieur, S. is e sturven, en berooft van ’t leven.
Haechje.     En ick was niet te stillen, ick kreet soo luy as ien Hof-hondt,
                (530) Maer’t sel nou wel overgaen, nou ick sie dat Singieur is int leven, kloeck en ghesondt.
Groen-g.    Nou, nou, dat is al over, daerom weest allegaer te vreen:
                Komt Mannen, laten wy alt’samen buyten de Poort nae onsent treen,
                Tis nou al wat cout, ick sel wat turf en hout laten an legghen,
                Is hier yemandt die me wil, ick sel het hem wel segghen
                (535) Waer datwe woonen, wantwe sullen lustich maecken goede cier,
                En drincken Brandemorische Toubacje, en Rotterdammer bier.
Dats uyt.

Ghedruckt by PIETER IANSEN SLYP.

[fol. C2v: blanco]
               
Continue

Tekstkritiek:

fol. A1r Milders genitivus Milder(t)s
in vs. 4 G.I. is: Goossen en Iannetje.
vs. 6 ien er staat: in
vs. 13 en 378 hastich sic
vs. 19 Goos. er staat: Goos,
vs. 101, 142, 191, 354, 478: weesrijm
vs. 162 Hachie er staat: Hochie
vs. 260 Knyf. deze sprekersaanduiding ontbreekt.
vs. 293 voor er staat: voort