Guillam Ogier - Belachelyck misverstant ofte boere-geck - 1680

Guillam Ogier: Belachelyck misverstant ofte boere-geck, speel gewys uyt-gebeelt door G. Ogier. Verthoont den 18. October 1680. op de camer vanden Olyf-tack binnen Antwerpen. Amsterdam z.j. (gespeeld in 1680)
Uitgegeven door Marti Roos
Red. dr. A.J.E. Harmsen, Universiteit Leiden.
Ceneton068680 — books.google
In deze uitgave zijn evidente zetfouten gecorrigeerd en gemarkeerd met een asterisk.

BELACHELYCK

MISVERSTANT

OFTE

BOERE GECK

SPEEL GEWYS UYT-GEBEELT

DOOR G. OGIER,

VERTHOONT DEN 18. OCTOBER 1680.

OP DE CAMER VANDEN

OLYF-TACK

BINNEN ANTWERPEN.

[Vignet: putti]

TOT AMSTERDAM,
By Michiel de Groot.

PERSONAGIEN.

Hans, Eenen Boere Geck.
Drossaert, Van het Dorp.
Drostinne, Syne Huys-vrouwe.
Carlo, Een Kindt, hunnen Sone.
Heyl, Een Boerinne,
Thoom, Eenen Boer.
San, Syn Wyf.
Theun, Een Boer, Man van Heyl.
.......... Een levend’ Vercken.

EERSTE VYTKOMST.

HANS BOERE GECK.

Hans. DAt noemtmen eenen Dief, die eens maer vvordt bevonden
Ghestolen t’hebben, maer, t’geheym en maeckt geen Sonden:
O Dieven door u Hert! hoe lachtge alsge siet
t’Kastyen aen een Dief om dat hem Recht geschiet
(5) En dat u loosheyt can het groot Schandael verborgen
Voor Roe, en Brande-marck, oft hanghen en vervvorghen,
Maer Schelmen als gy zyt, hoe syde niet belaen?
Terwyl gy uvven Beul altydt siet voor u gaen:
Want u gestolen Goedt hoe dat gy’t hebt verkregen
(10) Op die, oft dees, manier dat spreeckt u altydt tegen,
En u beschuldiger die sit in u gemoet
En slingert u gepeys, en als een Worm die wroet
Door t’gansche in-gevvant, jae tot het margh der Beenen
Tot in het sop van t’Hooft, en Nagels vande Teenen,
(15) t’Gehoor, t’gesicht, t’gevoel,* den reuck, den smaeck, gevvent
Sigh tot de bange Vrees die d’Haeyer over endt
Doet rysen door de prangh van het beswaert gevveten
Als oft een svvaeren Balck waer op het Hert gesmeten
Dat voel ick aen myn selfs, ick stal eens om den deun.
(20) Wat jets naer’t Duyvels aert, wordt strackx een duyvels Seun,
Hy maeckt u Meester, eer bedreven, als geweten
Wat swaerigheyt den Dief comt op den Hals geseten.
Ick sou het claegen aen de Mueren, maer ick sey
Dit beter myn Marot want dat is geen Klappey
(25) Niet waer myn Lief gespan? hoe hebben wy niet samen
Ick Geck en gy Geckin, met sulcke Eere naemen
De vrye slemp verdient, en noch de Beurs gevult:
K’verbie u op den Hals dat gy oock swygen sult,
[p. 4]
Want soo gy maer de Tongh en roert om jet te snappen
(30) K’sal u, en boogh, en Blaes in duysent stucken lappen.
Nu treckt u nonckels niet, noch d’Oogen niet soo dweers
En keert u Backhuys niet, en wyst niet uwen Neers
Gelyck de stuere Wyfs als Mannen lust ontseggen
De Kaecken sonder Neus, om peys te kussen leggen.
(35) Daer lachtse me, Marot, gy waerter toen niet by
Op gist’ren Morgen quam den Drossaert, vraeghde my
Hoe dat hy sonder Schant, oft op spraeck soude connen
De Boeren die hy moest een Jaerlijck Vercken gonnen
Ten besten voor de Guld’, van langh en oudt gebruyck
(40) Ontfutselen, want hy sey, het waer voor onsen Buyck
Een Jaer provande: daer de Boeren over margen
De Gulsige magen maer en sullen mede targen.
Dus k’heb u Raet van doen, hoe ick dit Vercken myn
Sou schicken, en nochtans de Guld’ niet schuldigh syn.
(45) Ick seyd’, myn Heer dat can seer lichtelijck geschieden:
Seght dat t’gestolen is, de Boeren syn Goey-lieden,
Die sullen voor dit Jaer licht door de Vingers sien:
En wie weet t’Iaer daer naer wat datter sal geschien?
Den Drossaert hielt voor goedt, en sou dat soo vol-voeren;
(50) Maer ick had’ deirenis noch met d’onnoosel Boeren
Den Drosssaert wou een Dief syn, en een Logenaer
Een Dief was ick voor hem, de Logen maeck’t ick waer
Want ick stal t’Vercken self stil, sonder krogh oft kryten,
Soo heymelijck dat de Droes daer selver voor sou schyten;
(55) Soo lieght hy niet, want t’is gestolen, en door my
Soo is hy oock ontlast van syne Dievery.

DROSSAERT BYKOMINGH.

Dros. U Raet die is misluckt den Droes die quamer tussen
Hans. Ick meynden datghe quaemt aen my de Voeten Kussen
[p. 5]
Voor mynen goeden Raedt, Heer Drossaert loont, en paeyt
(60) De Boeren soo gelyck den Raeyer, die’t hem raeyt.
Dros. Neen Hans het Vercken is gereckelijck* gestolen
Hans. Dat weet ick wel myn Heer ick had’ u dat bevolen.
Dros. Maer neen,
Hans. Maer ja
Dros. Maer swyght het Vercken dat is quyt
Hans. Dat weet ick wel
Dros. g’En doet,
Hans. Heer wilde dan altydt
(65) Het leste woordt syn? spreeckt,
Dros. Het Vercken is m’ontoovert.
Hans. Soo segh ick mé, en daer een Vercken by verovert.
Dros. Gestolen, gestolen, Hans soo waer als ick leef
Hans. Dat weet ick wel myn Heer,
Dros. Maer gy loopt buyten schreef
En meynt dat t’Vercken noch tot mynent in syn Kot ,, leyt
Hans. (70) Neen Heer de Boere Geck en heeft niet van die Sot ,, heyt
Het Vercken dat is wel
Dros. Wel? t’is niet wel,
Hans. Het doet.
Dros. Geloofde my dan niet voor dat ick Sweiren moet?
Hans. Wat soude sweiren Heer?
Dros. Dat t’Vercken is gestolen.
Hans. Maer dat geloof ick wel
Dros. Gy doolt
Hans. En ick sou dolen
(75) Die selver d’oorsaeck ben van datter is geschiet.
Dros. Maer gy en vat hier in de rechte meyningh niet
t’Is jemant anders die het Vercken my ontroofden
Hans. Indien de Boeren u myn Heer niet en geloofden.
Het souden Boeren syn berooft van redelijckheyt
(80) t’ Bevalt u wel myn Heer t’wordt van u wel geseyt
Waert dat ick niet en wist waer t’Vercken is gebleven
[p. 6]
Ick sou myn Heer geloof, ja dubbel overgeven.
Dros. Ick wort ontsinnigh met die Geck, verstaet bescheet
Hans. Ick weet, ick weet het wel, ten hoef my wyt noch breet
(85) Meer uyt-geleet te syn; t’is weert u wat te leeren
K’en weet geen Boeren die met onse Guldt verkeeren
Die niet geloowen soud’ het gen’ het Vercken raeckt
Soo aerdigh als gy oock u Backhuys daer naer maeckt
Met orelof myn Heer
Dros. Maer Hans ten baet geen gecken,
(90) Want gy verstaet my niet, ick salt in’t cort vertrecken:
Het was besloten dat ick’t Vercken by’t geboert
Verclaeren sou ontrooft, gestolen, oft ontvoert,
Daer over heb ick’t in een ander Schuer doen binden
En s’ander daeghs en was myn Vercken niet te vinden
Hans. (95) Soo ist myn Heer dan quyt
Dros. Ia Hans gelyck ick segh.
Hans. K’geloof het oock myn Heer u Vercken dat is wegh.
Dros. Maer gy gelooft het niet ghy spot met al myn sweiren,
Hans. Wat sou ick ander thoon als u, en my, begeiren
Ick weet noch ons besluyt, myn Heer die wetet oock
Dros. (100) Maer al wat dat ick segh is by u windt en roock
K’vindt my bedrogen, en ick heb my te beclaegen
Hans. Seght vryelijck dat ick u Vercken heb ontdraegen
Dros. De Boeren syn te quaet sy slaegen u licht Doodt
Hans. De waerheydt, die is waer, en maecktse cleyn oft groodt
(105) Verwisselt die om niet, en stelt s’op hooge prysen
Men sal op’t Eynde sien een naeckte waerheyt wysen.
Wat waer aen my verlanght? ick ben maer eenen Geck?
Dros. Wat raedt om het geboert te paeyen sonder Speck,
Hans. Seght dat t’gestolen is.
Dros. Gelyck het is.
Hans. Heer Dross ,, aert
(110) Gy weet dat het bedrogh geweldigh naer de Vos ,, aert
De Boeren riecken Dreck want gy oft ick, en schilt,
[p. 7]
Die’t steelt, doet soo veel quaedt als die het stelen wilt:
Soo steket dan op my,, eens,, eens,, is eens te sterven
(115) Heyl, Heyl, wat soeckte Heyl?

HEYL BYKOMINGH.

Heyl. K’Sien neven mynen Neus
Die’t Vercken ons onthout en doet daer aen niet heus:
Dat ick den Drossaert vvaer ick wouw veel liever derven,
Myn Huys, myn Stal, en Schuer, myn Renten en myn Erven
De huyf van mynen Kop, den Kraegh van mynen Neck
(120) Het Lyfken van myn Lyf, en Rock, en Scheurs, en deck,
K’wils seggen hemd’, om niet beschamelijck te loopen
En Kous en Schoenen, woud’ ick eer daerom vercoopen,
Dan dat de gantsche Gult my voor een Rekel hiel.
Den mynen, is een Boer, myn Heer die is abiel
(125) Maer k’waer veel liever Doodt, dan soo, een Schelm te wesen
Dros. Als wie?
Heyl. Gelyck men Heer,
Hans . Dat’s op syn Boers gepresen
Heyl. Soo Hans soo spreeckt een woordt, het schynt men Heer wordt gram
En t’is om beters vvil dat ick het seggen quam
Want al de Gulde vvilt, het Vercken nu niet spaeren
(130) Om vrolijck me te syn: t’ghebruyck van hondert Iaeren.
(Soo seggen sy) en sal den Drossaert niet ontgaen.
Den Borger-meester, Schout, en Schepens, Meyer staen
Met Claes, Ariaen, en Goor, met Giel, met Frans, en Wouter
Met Ballen, en Paschier, en niemanden spreeckt stouter
(135) Dan Ioos de Keuninck.
Dros. Com leyme daer eens by
Die vvat te seggen heeft die segget tegen my. Binnen.
[p. 8]
Hans. Nu can den Drossaert hem verschoonen by de Boeren,
En sonder Leugen-tael, den Giergaert socht te loeren
Om t’Vercken selver maer te sleypen in syn Kuyp,
(140) En om te liegen kreegh hy nimmermeer de stuyp,
Noch eens bevvegen dat hy van te liegen Sondight:
Gelyck den Ypocriet de Waerheyt noch vercondight:
t’ Bedrogen schynsel dat vervormt den duyvel, Godt
De vvaerheyt jaeghtme voort, en m’hanght aen eenen Sot;
(145) En dat is daeghelijckx Broodt tot mynen’t, ick can’t tuyghen,
Hoe dat de Wysheyt moet voor Sotte grillen buygen:
De vvysheyt is een Sloor, die niemant toe-behoort,
Godt helpt, Godt help u Kindt, en brilt soo daer me voort.
Maer vvel gelogen en verblomde Sottigheden
(150) Daer soumen synen tydt en Ryckdom in besteden
Ick overtref by t’Volck den besten Predicant
By Kluts, die vele syn: by over-groot verstant
Behael ick vveynigh Prys, alleen dat sy my lyen
Om datmen Gecken met geen reden can bestryen.
(155) Het meestendeel des Volckx, die nemen hun genucht
Niet in een heerlijck Spel, maer in een Sotte Klucht
Soo sietmen dat de Mensch de Klucht is in-geboren.
Toch Vader Adam had’ de Sottigheyt verkoren
En heeft gehoorsaemheyt, voorsichtigheyt, en t’wys
(160) Verloochent, en om t’Sot, verlaeten t’Paradys
Ick volgh ons Vader naer, syn Ionckheyt in het mallen
Want van syn Ouderdom, en vveet ick niet met allen
Toch hout m’hem voor een Man van over-groodt verstant
Die alles noemen cond’, de Dieren op het Landt
(165) De Visschen inde Zee geboomt en Vrucht en Bloemen.
Tot al vvat op der Aerd’, en Hemel vvas te noemen
Soo eenen Suckeleer voor soo veel duysent Iaer,
Die noemden dat hy sagh, en dat hy nu eens maer
[p. 9]
Een hipsche Iouffrouvv moest, van Hoofde tot de Voeten,
(170) Gekleet, en op-getooyt de Naeme geven moeten
Van alle haer getuygh, ick hangh, oft steeckt my Doodt
Indien als vvaer hy Schorft, niet staet en krauvvt syn Hoot.
En liep hem borgen als de Kinders loopen schouvven,
Als moentien peck hun dreyght oft viese Bitebouvven.
(175) Den ouden Suckeleer vvat sou die vveten van
Wat datmen Mode noemt? alleenelijck de Man
Sou aen de Naecktheydt sien als dat het Vrouvven vvaeren,
En synse niet gepaert, gevvilligh om te paeren.
Van buytens aen te sien, geloof ick, jae hy sout
(180) Ons vraegen, Kackt dat goet oock alle daegen Gout?
Om al de Schatten die sy in hun Lichaem draegen
Soo synse door natuer soo Kostelijck uyt-geslaegen
Van binnen schatten Vaer? soo gy goet Duyts verstont
Van buyten schynt het Wat van binnen synse stront.
(185) Soo sou ick seggen om den Man vvat t’ondervvysen.
Dat daeghs soo Prachtigh thoont daer soume Snachts by grysen
Een Lichaem als een staeck, geknobbelt, geen gelyck
Van dat den Dagh belooft dat is maer by Practyck
Bedrogh en anders niet, tet tet, met die Sottinnekens
(190) Die Lyven heeft van doen die soeckt by ons Boerinnekens,
En keurt de malste, uyt, beclaeght hy syn verkies
Ick vvyser hem vvel aen met tvvintigh steenen Lies.
Daer soumen by het Vleesch syn selven schier vervveyen
En moe van Appetyt daer by vvel liggen schreyen.

CARLO BYKOMINGH.

Carl. (195) HAns, Hans, ey Cameraet maer maeckt my niet met schrick.
Hans. Wel Ioncker kent my vvel
[p. 10]
Carl. Van over langh vvant ick
Was t’ouvvent, seet Ma ma, eer dat ick vvas geboren
Hans. Gy liept toen achter inde Koolen noch verloren
Carl. t’Is al gelyck Ma ma my dickvvils heeft vertelt.
Hans. (200) In Avontuerkens?
Carl. Ia, soo geestigh Hans, myn Geldt
Dat inden Spaerpot is sou ick te grielen lappen,
Om vanden ouden tydt sooo braef te hooren clappen:
t’Is soo fraey, soo fraey, fraey: ick luysterden daer naer,
Wel al myn Leven lanck al vverdt ick hondert Iaer.
(205) Van Duymken, Duymken Hans dat is een schoon Historie,
Dat drolligh Diefken hanght my altydt in memorie:
Maer vveter oock wel van hoe drolligh dat, dat gonck?
En dat de Koe hem adt en naer geen stront en stonck?
Gy lacht al en gy lacht en seght my niet met allen:
(210) Ten lesten Duymken is vveer in het Gars gevallen
En liep ter Weyen uyt, en Duymken quam weer t’huys
Hoe groot vvas Duymken?
Hans. Soo Hy wyst een Elle lenghde.
Carl. Niet grooter als een Muys.
Soo groot! hoe sou het dan een Duymken connen wesen:
Seght Hans en hebde die Historie nooyt gelesen?
Hans. (215) Neen,
Carl. Neen, Hans neen,
Hans. Neen neen
Carl. En waer af hanght u by
Dan al die deunen met die Kluchtigh Apery?
Hans. Wie seyd’ u dat
Carl. Ma ma, die kout van u alle daegen,
Sy sou om uwent wil den ouwen Knecht verjaegen
Want dats een Droomer daer men nooydt eens by en lacht,
(220) En als men spelen Vaert bederft hy heel de Vracht.
Maer Hans, die drollighen Hans, daer sou Ma ma om wenschen
[p. 11]
Pa pa die seyt daer op, Lief d’op-spraeck vande Menschen
Dient oock geschout te syn, Hans is een jonge quandt
Versch Yser uyt de smis seer lichtelijck verbrant,
(225) Dat vveet ick oock wel vvant ons Tangh die lest in’t Vier ,, lagh
Die greep ick metter haest, ons Meysen riep om’t Vier ,, slagh
En ick greep naer de Tangh: ick docht, d’een Yser can
Soo veel als d’ander doet,
Hans. En brande g’u daervan
Carl. Siet daer de Bleyn, siet, siet,
Hans. Dit dient om u te leeren
(230) Hoe dat men by den brandt sal wysselijck verkeeren.
Carl. Tet, niet met allen Hans, want als ick groodt ben moet
Ick naer den Leger, daer is’t datment wennen moet
Te leven met het Vier, en vlam, Musquet, en Kogels
Men swiert daer inden brandt gelyck de wilde Vogels
(235) In’t Coren oft in’t Bosch: en sou ick om een Bleyn
Staen grysen, neen, ick lach dat is by my een cleyn.
Maer oft Ma maken u de Knecht sou willen maecken
Wat soudet doen? oft niet
Hans. Pa pa wilt naer die saecken
Niet hooren, soo gy seght
Carl. Ick huyl en Kryt soo lanck
(240) Tot dat gy comen sult oock met Papakens danck
Hans. Pa pa comt ginder aen
Carl. Soo loop ick by Ma maken
K’heb allemets geproeft de Handen van Pa paken.

DROSSAERT BYKOMINGH.

Dros. HAns, Hans t’is Duyvels raedt die ghy my hebt geraen,
Hans. Die Duyvels vriendt wilt syn moet met hem oock wel staen:
[p. 12]
(245) Ten cost niet Heyligh syn des Boerens Vercken stelen.
Dros. De stege Boeren staen als ongeschaefde Delen
Met Hoofden tegen Hooft, die Kneuckels willen niet
(Dat is het eerst, en t’lest) als dat gelyck geschiet:
En t’Vercken dat is wegh, vvat droes vvat sal ick maecken?
Hans. (250) Myn Heer gy sulter noch gemackelijck aen geraecken;
Dros. Dat lieghde door u Hals, k’en weet gheen Vercken meer!
Hans. Gy syt vol ongedult maer weest patientigh Heer.
Dros. Gy syt daer oorsaeck van
Hans. Dat sal ick willigh kennen,
Die wysen Raedt betracht moet vvyse Lie gevvennen:
(255) Ick ben den Aep van’t Dorp, den Boeren Baviaen
Die mynen Raedt versoeckt moet met myn Raedt volstaen.
Wat svvaerigheyt, om al die stucken uyt te meten
Een saeck die gy en ick soo duydelijcken vveten?
Dros. Had’ ick het Vercken soo vvaer alle dingen Claer.
Hans. (260) Soo ghy het Vercken had’ soo vvaerd’ een Logenaer:
Want gy bekent aen my, aen Cappellaen en ander
Dat gy u Vercken mist, en vvysselijck, hoe cander
Een meerder schande syn dan liegen voor een Man
Gelyck myn Heer
Dros. Hou op, ô Schellem soude dan
(265) Noch houden dat ick liegh in’t Vercken te gemissen?
Hans. Myn Heer, ey vveest gherust het Vercken can noch pissen,
Dros. Dat is soo veel als had ick ’t Vercken noch in’t Kot.
Hans. Hy licht my op het Hert, het Vercken maeckt my Sot?
Dros. Wat licht u op het Hert?
Hans. Wel Heer ick hebber vvat ,, uyt
Dros. (270) t’Vervvyt dat comt op my, ghy draeyter fraey u Gat ,, uyt
[p. 13]
Ick gaen belasten dat eens jemant daer naer taelt.

Hans. Myn Heer t’is niet van noo, dat jemandt Vercken haelt,
Iae seght wat aen die Man, want soo hy Duyts verstont
Hy weet wie t’Vercken stal oft wie het voor hem vont.

TWEEDE UYTKOMST.

THOOM EN SAN.

San. (275) THoom! n’en schoonen Thoom, my dreyghen met de Vleugel
Te deurssen? Thoom och Thoom! ons Keusters Ezel-teugel
Is beter Thoom als gy, al heete Thoom t’is valsch
Gy ongethoomde Beest, een teugel om den Hals
En negen Voeten van der Aerder op-gehangen
(280) Soo waer ich sonder Thoom, en sonder vuysten vangen,
t’Is vred’, t’is vred’, t’is vred’ dat’s allen uwen Klap
En’t Bier soo ty in’t Lyf, soo ty als uyt den tap
Van Wercken niet met al, niet eens daer toe genegen
Wat maer van Werck en droomt dat heet van Duyvels wegen,
(285) Soo gy die sin beduyt: t’is vre dat’s al genoegh
Brilt henen schup, en rieck, brilt henen hegh, en Ploegh
De Man is Ryck genoegh: soo maer de Lieden wouwen
Een Luy en droncken Beest het Keilgat gaende houvven.
Thoom. Ist uyt geseet?
San. Noch niet, het seggen naem geen endt
(290) Soo seggen pasten met het geen gy syt gewendt;
Want t’is oneyndelijck u grollen te beclaegen
Thoom. Seght, seght, seght, segh al voort
San. Dan syn’t de Kermis daegen
[p. 14]
Dan is het Kinder feest, en dan is Hans getrout,
Dan geeft de Meyer foy, en nu ist vre, wel houdt
(295) Die legewaegen gaen: en brilt hy inde Gracht ,, niet
Soo kryght den Eyghenaer noch huer, noch van de Pacht ,, jet
Want langer, is langer, en langer swaerder schult
En daer wordt nooyt gepeyst dat gy betaelen sult.
Thoom. Ist nu myn Huys-vrouw al.
San. Ia al, en al verloren
Thoom. (300) Ick ben den tweeden Iob ter Weireldt maer gheboren!
Wat een verduldigheyt is aen my niet te sien?
Wat een verwonderingh en souder niet geschien
Dat Menschen wisten dat ick my soo laet verschocken
En noch den Deursser spaer om t’Wyf te Hockebocken,
(305) Dan al patientie San dat is my opgeleyt.
San. g’Onsiet u niet de Schand’, maer wel den Arrebeydt
Om op te deurschen dat de leden souden Kraecken
En door myn beste Lyf, een scheur in’t Laecken maecken,

Sy stellen hun om te vechten.

Thoom. San!
San. Thoom!
Thoom. San!
San. Thoom!
Thoom. O droes
San. O droesen Moeyer oock
Thoom. (310) Wel San wel worde Sot het vesten is maer roock
San. Gy syt een Botterick, t’is wint, gy weet van vesten
Gy geefter op een Nacht met honderden ten besten
En waer het vesten roock, myn Oogen waren Krank
Gelyck myn Neus nu is, geswollen, vanden stanck.
Thoom. (315) t’Is windt k’heb ongelijck,
San. Hoe cond’ het anders keuren
Thoom. Ons Huys dat staet en dreunt, en ons Ghelaesen scheuren.
Als g’u Klappeyen langhs u achter-deur versent.
[p. 15]
San. Die met een Buffel leeft die maeckt het haer gewent
Gy onbeschaemde Beest
Thoom. Het sou te quaeyen treck ,, syn
(320) Indien ick Vercken sey, ghy sout te slechten Speck ,, syn
San. Een Vercken duysent mael ten dienst van mynen Man,
En staet u t’Speck niet aen, wat seyt den Beulinck dan?
Thoom. Die loochent niet met al dat aen een Sogh can passen,
Waer t’Speck maer waege smeir, voor Traegheyt aen syn Assen
San. (325) U Waegen gaet daerom geen sier te rasser voort:
Oft smeirde niet genoegh?
Thoom. Niet soo het wel behoort:
K’en heb geen kyvens sins. waerom bekyfde my ,, dan
San. Comt kustme dan eens Peys
Thoom. Neen neen com doeget gy ,, dan

Ter Donder seyd’ den Duyts: wie wolt mygh doen te Recht,
(330) Verstaen, dat Soenen smaeckt, dan naer een hardt gevecht;
San. De duytsche Wyven hebben dat in Nederlandt ghesonden
En Brabandt heeft het oock by wylen goedt gevonden
Ick moet bekennen: want het doet een dubbel Deught
Als vuysten Peys vervveckt ist volle Kermis vreught.
Thoom. (335) O Sanneken, San, San, t’is Kermis niet voor Margen,
San. Kyck droogen-troost dien meynt dat ick hem soeck te tergen
Dat om een Kerremis? hoe vvel ick, die verdien
Soo heb ick evenvvel van dry, noch gheen gesien.
Thoom. Dat moet ick kennen dat gy onder alle vrouvven
(340) Een goey Memorie hebt u ongeluck t’onthouvven
San. Wat ongeluck Hoeteleer?
[p. 16]
Thoom. Dat ick geen Kermis gaf
San. Ick neem u Tammerick dit al ten besten af
Gy hebt myn Kerremis al door u Lyf versopen
En ick sal by’t gemeent myn Kerremis verhopen
Thoom. (345) Wat?
San. Wat?
&Thoom. Wel hoe
San. Ja ja
Thoom. Met horens op de Kop
San. En waer hy niet soo hardt sy stonden daer al op
Thoom. K’en wist niet waer van dat de blutsen en de Buylen,
My langhs het voorhooft soo begonnen uyt te puylen
t’Syn jonge Horens, en ick meynden t’was van slaen:
(350) Neen Horens sullen niet met Brandewyn vergaen
Gy Vercken had’ in tydts geseet wat dat my letten,
Ick had’ een ysere Plaet daer boven op doen setten
Gelyck de Iouffers die met bulten syn geprilt
In’t Harnas parssen dat den Bult niet voort en swilt.
San. (355) Laet groeyen al dat wilt en condese niet draegen,
Door al te swere last men salse laeten saegen.

DROSSAERT BYKOMINGH.

Dros. DAt Vercken dat Vercken, dat doet my seer aen t’Hert,
Thoom. Myn Heer die claeght oock van een myns gelycke smert,
Dat Vercken dat Vercken!
Dros. Ick ben t’Vercken quyt
Thoom. (360) En ick heb ’t Vercken noch
Dros. Wel Thoom t’is nu noch tydt
t’Onthouwen goet weerom te geven
Thoom. Och k’en can ,, niet
Dros. K’en kenden u voorwaer myn Leven sulcken Man ,, niet
Thoom. Jae seght dat eens myn Heer, ick placht te mogen gaen,

Hier is misverstant.

[p. 17]
Met Geestelijcke Lie, by overheyt te staen
(365) Gelyck een Man van schick, ick placht te mogen spreken,
En by de Boeren oock de Borst eens uyt te steken
Trots jemandt van het Dorp, trots Meyer, en noch meer,
Ick was u besten Vrient, en ist niet waer myn Heer?
Dros. Die conde noch wel syn.
Thoom. En meyndet by u Ziel ,, Heer
Dros. (370) Die restitutie doet en is dan geenen Fiel ,, meer
Een rouwigh Hert dat brenght Rechtvaerdigheyt weerom,
Thoom. Berouw myn Heer, Berouw? Berouw dat maecktme Stom
Dros. Ick weet de Dievery can schaemte niet ontloopen
En niemandt schaemt hem van Rechtvaerdigh jet te coopen,
(375) Het Knagende gemoet schynt dat het altydt seet
Hoe seer ’t den Dief verberght, dat hy gestolen heet.
Thoom. Dat raeckt geen Dievery, het Vercken quam hier t’Huys ,, syn
Dros. Ick sloot het Vercken op
Thoom. Myn Heer dat moet Abuys ,, syn.
K’en heb het nooyt gemist, het Vercken blyft my by
Dros. (380) Beclaeght u daer niet van, comt gheeft het vveer aen my,
Thoom. Myn Heer die geckter me, och cost ick dat soo quyt ,, syn,
Wat raedt dan voor u Vrouvv? dat sou haer vvonder spyt ,, syn
Een Vercken op te voen ten dienst van haeren Man
Daer het de goede Vrouvv alleen op crygen can.
Dros. (385) Ick sout aen onse Guld’ ten besten vvillen geven.
Thoom. Hoort Wyf, soo conde braef op de ghemeynte Leven.
San. Tvvee Sotten in een Cap vervverren, Hoot, aen hoot
Want setse eenen op, den anderen die staet bloot:
[p. 18]
En soo sy alle bey die over vvillen trecken,
(390) De Kap stopt even maer tvvee Ooren, aen tvvee Gecken.
Myn Heer ick heb den bras van ou en van u Guld’.
Dros. K’verstaen dat ghy aen’t vvoort uvvs Mans u houvven sult
Thoom. Myn Heer comt laet ons gaen een Pot daer over klieven,
En hebdy Verckens lust ick can u vvel gerieven.

San. (395) Ick moet goet Vercken syn, acht my den Drossaert best,
Ruym vyf-en-tvvintigh Jaer noch redelijck gemest
Ey lachtse daer eens uyt, die grove Verckens stouvvers!
Een Oliphant is groodt, die beesten* dat syn klouvvers.
En vvie soud’ peysen dat den Drossaert hem gevvent
(400) De selve parten, heel gelyck aen mynen Vent?
Ick ben een Vercken soo den mynen wilt vercleiren
En hy besteeckt syn Vrouw oock met de selve veiren,
Soo consequentelijck sprack eenen Advocaet
Soo staen Mevrouw en ick in eenen selven graet.
(405) Maer San, wel gy verstaet niet alle Werelts saecken;
Meschien ist de manier een Vrou, een Vercken maecken?
Het magh een Tittel syn die ick niet wel verstaen.
Soo wordt de Mode licht groot ongelyck gedaen.
Hoe sal den Drossaert my voor onbeleeft aenmercken
(410) Om dat ick qualyck neem, genaemt te syn een Vercken.
Toch wy syn van’t geboert, den Drossaert is van’t groot,
Hy weet den hoofschen treck, hy weet oock dat ick noot
In d’allemode School myn Neus heb in gesteken
Hoe wel ick Boter aen die leverden, ter Weken.
(415) Maer mynen goeden Thoom die deirt my boven al
Wat dat die van myn onbeleeftheyt seggen sal.
Mevrouw de Drossaertin comt ginder met me Joncker
Dat ick my borgen cost, maer nievers is het doncker
Om myn beschaemtheyt te verborgen voor Mevrou
[p. 19]

DROSTINNE MET CARLO.
BYKOMINGH.

Drostin. (420) DAgh Sanneken, hoe gaet het met u Man en ou,
San. Mevrouw tot uwen dienst, hoe cleyn dat onse Wercken ,, syn
Soo sal ick even wel Mevrouws dienstwilligh Vercken ,, syn
Drostin. Dat is een Aerdigheyt van groeten, on-gewoon
San. Ick volgh van uwen Man den rechten Pateroon.
(425) Wat dunckt Mevrou van my, can ick niet gau bevatten.
Drostin. Gy vat soo gau al had’ gy Naegels vande Katten,
San. Ick cort schier alle daegh myn Nagels siet, ey siet
Van alle dat misstaet en staet soo leelijck niet
Als lange Nagelen.
Drostin. Gy spreeckt gansch buyten reden
San. (430) Mevrou k’ben met den Naem van Vercken nu te vreden,
Terwyl dat ick verstaen dat g’oock een Vercken ,, syt
Drostin. Hoe San, wat worde Sot?
San. Ick ben myn Vercken ,, quyt
Sey myn Heer, en hy was om uwen t’wil belaeyen:
Waer heeft Mevrou geweest? de Man was niet te paeyen
(435) Soo droef soo droef hy was, gy syt hem weerdigh speck:
Maer mynen Vent hout met syn Vercken maer de Geck.
Mevrou en neemt gheen haest? van wie is dat ghecomen,
Dat Vrouwen Verckens syn in’t spreeck-woordt aengenomen?
Drostin. Comt Soon t’is hier niet goedt te syn by een Sottin,
(440) Die quaede lochten suyght de Ionckheyt veel tydts in

San. Mevrou die schynt gestoort wat heb ick haer misdreven?
[p. 20]
Om dat ick haeren Naem heb oock aen my gegeven?
En waerom anders? want die grootsche lyen niet
Dat slechte Lie als wy ons noemen, met dat jet
(445) Tot Eer van Naemen treck, ick laet het my berouwen,
Ick staen van Vercken af, en laet die Naem haer houwen.

THEUN BYKOMINGH.

Theun. SAn San, ô San de droes, de plaegh, de straf, verdriet,
Comt met de Kerremis, ick ben, ô dat ick niet
Een rycken Ezel ben! ja San ick moet versincken
(450) Daer ick staen, San ick meynt, ick liet de Gulde drincken,*
Datse Kuchten en ick, g’en siemer niet voor aen:
K’en sou als Drossaert niet te Boeck voor rekel staen.
Neen by myn Ziel, en by myn alderbeste Ziel ,, me
t’Is maer een Hons-fot, Dief, en Schellem, ja een Fiel ,, me
(455) Ick, ick verplackten eer myns Wyvens beste Koers,
Soo lustigh slabrement locht Sanneken op syn Boers.
San. Maer Theun gy hebt soo vroegh de Kerremis begonnen,
Theun. Maer San die eerst begint, heeft eerst syn taeck volsponnen
O blommen-herten, dat! dat spyt my al te seer
(460) Verbruyden Drossaert, ick en segh niet meer myn Heer!
Ist dat ick noch myn Heer myn leven com te seggen
K’verbeur een Tonne Bier: en noch myn Broeck by leggen,
Al sou myn Heyl myn Wyf, staen Knorren als een Swyn;
San. Wel Theun ghy weet oock al dat Vrouwen Vercken syn:
(465) Ick meynden t’was wat nieuws, een jegelijck die kennet.
Theun. Een Peert dat parten heeft de Voerman selver mennet.
[p. 21]
Oft t’voert de Karr’ en al met datter is bevracht
Hol over bol, met gat, over Hooft inde Gracht.
Ick ben, ick weet niet hoe.
San. Dat soume licht gelooven
(470) Aen die maer Oogen hadt al waert een Stommen Dooven,
Theun. San, vvaer is Thoom?
San. Al voort met onsen Drossaert,
Theun. Wat?
Met onsen Drossaert heen, soo vvete oock hoe dat
Syn Vercken vvordt gemist,*
San. Hy heeft dat comen claegen
Die Man, die moest de Vrou altydt in’t Hemslip draegen,
(475) Want dat hy voor niet siet dat dunckt hem achter quyt:
Sy loopt hem achter t’Gat oock soecken schier altydt
Want hy vvas schaers van hier, ontrent de vyftigh stappen,
Mevrouvv syn Vercken quam hier met my wat staen klappen.
Theun. Mevrouvv syn Vercken San? vvaert Sint Antheunes Dagh
(480) K’sou dencken dat, dat spoock in u gedachten lagh:
Mevrouvv en heeft gheen Schult, den Drossaert dat’s een Beest ,, San
Mevrou, daer heme noch een deuntjen uyt de Gheest ,, van
San. Ick lachme slap, ey my, och hout myn Kaeckx-been vast;
Maer slechten Boer, dat gy niet beter op en past
(485) En vvat ter Scholen gaet by Lieden, die vvat vveten?
Ick heb maer vveynigh tydt in d’hooge School gheseten,
En heb alree geleert vvat Vercken is geseyt
Theun. Een Vercken is een Beest
San. Dat is vvel uyt geleydt
Ick lach! ick lach me Doodt, nu moet ick selver d’Jouvven
[p. 22]
(490) Ghelyck de steetsche Lie de Boeren Plompaerts houvven*
Om dat sy geenen sin van woorden en verstaen:
K’en trecke my die Naem van Vercken, niet meer aen.
Theun. Het Drossaerts Vercken sal ons luppen niet doen lacken
En Eten wy geen Speck soo sullen wy geen Kacken.

HANS BOERE GECK.
BYKOMINGH.

(495) DAer is de Boere Geck, Hans, Hans wel Cameraet,
Hans. My dunckt dat Theun al rée t’ghebeent op vysen staet,
En slibbert niet, sta vast, hoe syd’ al ree beschoncken?
G’en hebt geen half Vat van daegh in’t Lyf ghedroncken.
En Keilgat moet een Ton in desen Kermis tydt
(500) Verswelgen, oft gy doet aen uw’ Dermen spyt:
Die souden claegen dat sy niet door-spoelt en waeren
Wel Theun en ist niet soo, het sou u Pensen vaeren?
Theun. Wel Hans, ick doen gelyck een ander vande Gult
Het is een slechten Bloet die niet de Dermen vult
(505) Wanneer t’gebeuren magh: daer syn gheen Broederschappen,
Geen Natie, oft geen Ampt, geen hoogh oft leeghe trappen;
Jae tot den Koninck toe van onse Guld’, oft t’suypt
Dat binnen Jaer, aen een, licht door de Dermen kruypt
Ses Tonnen Bier, en Wyn, twee Amen en noch stoopen,
(510) Dus Viva Droncke-broers en die den Dranck vercoopen;
San. Kyck Hans, die staet en siet gelyck een simpel Truy.
Theun. En Drossaers Vercken Hans daer heb ick van den bruy.
[p. 23]
San. Het is u Sattigheyt, foey Theun, gy moest bemercken
Ten minsten het respect van onsen Drossaerts Vercken,
(515) Dat ick het waer, dat waer geheel een ander Kas.
Maer dat ick oock myn Heer den Drossaerts Vercken vvas,
Soo wel als Thoomens; ick en sou van sulcken Sebben
Niet lyen, soo gereet den Bruy van my te hebben.
Ist soo niet Hans? seg’ op?
Theun. Jae Hans staet oock en siet
(520) Want kryght de Gulde niet, soo kryght de Geck oock niet.

Hans. Ick heb het Vercken heel, wat hanght my uyt van claegen?
San. g’En hebt geen Vercken, want de Ionghmans die en draegen:
Die Eer niet, datse syn, gelyck gehoude Mans
Aen’t Vercken van een Vrouw, als Drossaert, niet als Hans;
(525) Getuyert en Ghetrouwt, maer Thoom die magh hem roemen,
Den Drossaert in persoon quam my hier Vercken noemen!
En Thoom die is daer op met hem te Bier gegaen:
Soo stonte en Vercken bey die Mannen heel wel aen.
Hans. Ick lachme slap
San. Ick oock, de Verckens dat syn Vrouwen
(530) Ick ben, Memorie vast ick heb die Les onthouwen,
Maer San en is niet van die alderslechtste stof
Toch t’is te veel geseyt, dat ick my dien Lof
Sou geven, want Mevrouw, die schynt haer te verstooren,
Aen slechte Kluts als my die Eere Naem te hooren.
Hans. (535) En quam den Drossaert om syn Vercken hier ghegaen,
San. Hy sprack my selver als syn eygen Vercken aen.
Hans. Hy sprack van’t Vercken dat te Nacht hem is ghestolen,
[p. 24]
San. Wel lieven Hans sou ick soo lange blyven dolen?
En is hy’t Vercken quyt dat aen de Guld’ behoort?
Hans. (540) Het is gelyck ick segh, het Vercken, San is voort.
San. Ick weet nu geenen Raedt om mynen Peys te crygen;
Ick gaen eens by Mevrou myn Rocxken staende nygen
En bidden datse my dat misverstant vergeeft.
Hans. Ick gaen soo langh by Theun die’t Lyf op wielen heeft.

DROSSAERT THOOM.
BYKOMINGH.

Thoom. (545) SOo houdt den Drossaert dat ick’t Vercken heb gestolen?
Dros. Soo moete aen u woordt, maer ick en can niet dolen,
t’Was u bekentenis eer ick’t u heb gevraeght.
Thoom. Bekent? hoe ick bekent?
Dros. Hoort dat g’u niet beclaeght
Geen Menschen weten’t dan, u Vrou, en ick, en ghy ,, maer:
(550) Dus suyvert u gemoedt, met t’geen daer ick me bly ,, waer?
Thoom. Met t’Vercken? neen myn Wyf en staet my soo niet af,
En oock wat roeret u wat Naem dat ickse gaf
Dros. Gy spreeckt gheheel verweirt wat wonder dat u sinnen:
Niet weten watse doen die Dievery beminnen
(555) Die syn...
Thoom. Wat Dievery? hou op, hou op, hou op
Oft K’bruy den Drossaert soo gelant voor synen Kop.
Wat wilde seggen spreeckt? spreeckt datmen wel verstaen ,, can
Oft Thoom sal thoonen hoe hy met die Vuysten slaen ,, can
[p. 25]
Dros. Gy hebt een Vercken?
Thoom. Jae.
Dros. Dat Vercken dat is myn.
Thoom. (560) Soo moet myn Heer Pastoor dan Leugenachtigh syn,
Die heeft my Eygenaer gemaeckt by goey getuygen:
En is dat Dieffelijck? maer Spinne Koppen suygen
Fenyn, uyt t’selve daer de Bye den goeden Honingh suyght,
Fy schaemt u daer gy staet, dat gy my overtuyght
(565) Dat ick gelyck een Dief, myn Wyf, oft Vercken stal
Dros. Maer wie spreeckt van u Wyf
Thoom. Gy, gy myn Heer die sal
Hem lyen sonder dat: ick magh een slechten Boer ,, syn:
Hoe slecht myn Vercken is sal niet myn Heerens Hoer ,, syn

CARLO DROSTIN BYKOMINGH.

MEvrouw comt wel te pas, u Man is soo vol Vyer
(570) K’gaen by myn Vercken: en beveel de Koe, de Stier.

Thoom binnen.

Drostin. Den Boer die schynt ontstelt.
Dros. Gelyck ick oock by desen
In sulcken vremt geval, niet loochenen can te wesen:
Den Boere Geck die heeft my op het Ys gebrocht:
Ick staen verbystert tusschen Waeter, en de Locht.
Drostin. (575) Wel Lief gy hebt aen Hans, syn Raedt, gaen willen vraegen,
Een Raeder, die en is geen hoeder vande Plaegen,
Had’ hy die wetenschap hy hoefd’ niet Geck te syn.
Dros. Nu ben ick Raedeloos, de Boeren die en syn
Niet eens gesint het Speck voor dese reys te missen:
(580) En Thoom die sprack met my, dat ick, en ghy sout ghissen:
Dat hy in Dievery t’gestolen Swyn besat:
[p. 26]
Dan ick heb op het laetst syn meyningh op-gevadt
Dat hy syn Vrouw verstondt, want mits sy vvoorden maeckten,
Wat was het wonder dat...
Drostin. Gelyck Susan uyt braeckten
(585) En sey,
Dros. Wat seyse Lief?
Drostin. Kleyn van pot, maer wyt van Oor

Wyst op het Kindt.

Dros. Wel hoordt myn Lief ick sien hier gheen remedie voor,
Als dat ick by’t Gheboert een Vercken sal gaen coopen,
Carl. Pa paken och Pa pa waer wilde henen loopen?
Dros. Een Vercken coopen Kindt
Carl. Neen, neen, Pa paken neen
Dros. (590) De Blaes die is voor u.
Carl. Ick en begeerder geen:
Wat sulde met Ma ma, Pa paken uyt gaen wercken
Alst ander Vercken comt: Ma ma is oock een Vercken.
Dros. Wat seghde daer Rabout?
Drostin. Waarom het Kindt versnoeft?
Fy schaemt u datge soo d’Onnooselheyt bedroeft.
Dros. (595) Met wie verkeerde, seght?
Drostin. Met wie met Boere Kinderen
Dros. Dat sou aen onsen Staet en weerdigheydt verminderen:
Drostin. Ten syn de Kinders niet het comt van Thoomens San,
Die hiet my Vercken, en ick wist geen reden van
Dat haer te segghen dwongh: K’heb nader-handt vernomen,
(600) Als dat uyt u verlies ist misverstant gecomen.
Nu kust Pa paken peys,
Carl. Pa pa is altydt quaedt:
Ma maken dat Pa pa met Hansens Rock aen gaet,
En met de Boogh en Blaes gaet singen langhs de wegen:
[p. 27]
Laet Hans Pa paken syn.
Drostin. Swyght swyght
Carl. Waerom geswegen?
Dros. (605) Wat seyt de Iongen?
Drostin. Niet, dan Kinderlijcke Clap.

HANS BOERE GECK.
BYKOMINGH.

Hans. DE Boeren willen van u Edel Drossaert-schap
Het Vercken, cost, dat cost.
Dros. Had’ gy die swarigheden
In uwen Raedt gemenght, het Vercken dat was heden
De Boeren al bestelt.
Hans. Myn Heer het is noch tydt
(610) Terwyl (indien gy wilt) daer van noch Meester syt.
Drostin. Wel Hans dat waer soo veel al stont het in syn Handen?
Dros. t’Verlies en spyt my niet soo veel als al de schanden
Die ick verdraegen moet van die verbrilden Nar:
Want syn verwyt dat steldt myn Hersens in’t verwer.
Hans. (615) Gedenckt hoe dat ick was met myn verlies onthutselt,
Doen gy myn Boogh, en Blaes, dry Daegen hielt ontfutselt:
En hebt my als de Sim met billen bloot gestelt.
Met Schamper uyt-gediout, by het gebreck van Geldt:
Men moest bepeysen, eer m’een ander wilt bedriegen,
(620) Oft dat m’oock in syn Keirs niet en sou connen vlieghen.
Dros. Soo wast met voordacht dan dat ghy die Raedt my gaeft:
En uyt bedrogh?
Hans. Och jae, de alder-grootste Heeren
Die houwen eenen Geck, om Geck uyt Geck te leeren:
En kende noch geen Geck?
[p. 28]
Dros. Waer toe comt dat te pas?
Hans. (625) Om dat gy weten soudt waer dat u Vercken was.
Dros. t’Magh wesen daer het wilt.
Hans. Soo schickt het dan verloren?
De Boeren hebben my gelycker-handt gesworen
Dat ick noch swygen sal
Dros. K’volstaen, met t’Swyn, oft Gelt.
Hans. Myn Heer u saeck en is soo quaelyck niet gesteldt
(630) Dat gy u taeye Beurs soo veel sout moeten krimpen.
Dros. Ghy sult van eerst tot laets niet doen dan my beschimpen,
Hans. Al oft gy’t soo verstaet, ten is daerom niet waer:
Gy hebbet als gy wilt
Dros. Wie heeft’et?
Hans. Geraedt maer
g’en hoeft niet veel te doen, noch Doeckxkens om te draeyen,
(635) Geraeyt, en wilde wel, wilt u, oft my geraeyen.
Dros. Geraeyt den swerten Droes, vvat queltme desen Sot.
Hans. Maer Heer en vvordt niet gram.
Dros. t’Is langh genoegh gespot

Vyt en inde Schermen.

Hans. Maer hoort, maer hoort, maer hoort
Drostin. Maer hoort laet u geseggen
Hans. Ick sal het Vercken voor u Voeten vveer doen legghen?
Drostin. (640) Maer Lief, vvel hoort toch Hans
Dros. Gy* houter me den Aep.
Hans. En als ghy m’hebt van doen soo peyst oock dat ick slaep.

Drostin. Ghy syt een vvonder Man maer hoort de Keirel spreken,
Hy kent het duydelijck dat hy het heeft versteken.
Dros. Hans, Hans, maer hoort, eens Hans. Hans spreeckt my noch eens aen

Vyt en inde Schermen.

Hans. (645) Adieu myn Heer, adieu
Dros. Wilt noch een vvoordt verstaen
[p. 29]
Myn lieve Cameraet, Hans, Hans hoe Duker loopte?
Hans. Ick heb naer Vercke vraegh, en soo ick dat verkoopte
Wat soude seggen?
Dros. Hans maer hebt noch wat gedult:
Hans. Ick vrees dat gy my noch de Marct versuymen sult.
Drostin. (650) Soo doeget dan om my, laet mynen Man u spreken,
Hans. Comt volght my naer, ick wys waer t’Vercken is versteken.

Drostin. Gaet volght, gaat volght hy weet waer dat het Vercken is
Dros. Ick volgh om te voldoen... Binnen.
Drostin. Geen wit, en schiet maer mis.
Carl. Ma maken lief ick wouw my inde Haegh versteken
Drostin. (655) Foey Kindt men magh Pa pa, soo stout niet toegespreken,
Carl. Men magh niet liegen
Drostin. Om goedt, noch nievers om
Carl. Dat waer is oock niet wel, wat moetme syn dan? Stom?
Drostin. Geschickt,
Carl. Wat is geschickt?
Drostin. Ick heb het schier vergeten.
Carl. Ma maken wetet niet, hoe sou ick het dan weten?

SUSAN BYKOMlNGH.

San. (660) MEvrou k’en dorf van schaemt gheen Back-huys open doen,
Vergevet my Mevrou, k’en heb van naer de Noen
Niet doen als Huylen, om myn plompe grove vicie:
Mevrou soo waer ick leef ten quam uyt geen malitie!
Goedt Herteken ick bid’ gedenckt het toch niet meer:
(665) Dat ick u Vercken hiet qnam selver uyt myn Heer.
Drostin. Swyght
San. Swygen? neen Mevrouw ick sal’t de Boomen claegen
Vergevet my Mevrou
[p. 30]
Drostin. g’En hoeft dat niet te vraegen,
t’Is u vergeven gaet:
San. Godt loont de goey Mevrou:
Godt loon u duysentmael; k’sal al myn Leven ou
(670) Goey dienaeresse syn: hoe wel een quaey Boerinne
My fluskens sey, Mevrou maeckt dickwils de Sottinne
Drostin. Ick segh u San gaet deur
San. Ick heb Mevrou te lief
Drostin. Die hullen sien wat past noch jemants ongerief.

San. Daer heb ick’t weer verbrilt, hoe sal ick’t connen passen,
(675) Al waer ick in het Hof gebroeyt, en op-gewassen
Soo can ick even-wel haer niet beleefder syn
En alsment seggen moet: d’uytwendigheyt van schyn
Maeckt alle dat beslagh, myn Heer, Mevrou, en Ioncker
En Kaele pronckery, ick weet het wel ten goncker
(680) Niet langh soo naer de Pracht, toch ick beny het niet
Want over-hoop van Schult dat baert genoegh verdriet.

HEYL BYKOMINGH.

Hoe Heyl gy syt bedroeft*
Heyl. Ick grys myn Hert in stucken
Och wete niet van Theun? Theun magh veronghelucken,
Hy is soo Droncken
San. Soo* de Boeren al den Dagh.
(685) En grysde daerom,
Heyl. Ia: my dunckt wel dat ick magh
t’Is mynen goeyen Theun al drinckt hy groote Snellen:
San wete van hem niet?
San. Wat wild’ u daer me quellen,
Heyl. Dat valtme Kout op’t Hert
San. Wat worde Sot? ick voel
[p. 31]
Daer gheen beweghen van hoe Sat dat Thoom hem suypt,
Heyl. (690) Men seght, den Drossaert dat hy Schuer en Stal in sluypt:
En Bos en Hegh bespiet, met Brem, met Kant en Grachten?
Om syn gestolen Swyn van daer weerom te wachten
Maer soo hem dat misluckt
San. Toch wat gaet u dat aen?
Is hy dat Vercken quyt hy magh een ander slaen.
Heyl. (695) Dat vrees ick, can hy niet het Vercken achter loopen,
Een droncken Boer die sal’t voor t’Vercken dan becoopen:
Dat waer te deirelijck voor mynen lieven Theun!
Ick had’ noch geiren eerst van hem een jonge Seun.
San. En mynen Thoom gingh met den Drossaert henen stouwen,
(700) Wat weet ick oft hy hem voor’t Vercken niet sou houvven:
Maer soo hy mynen Thoom voor’t Swyn te keilen gaf
Heyl. Wat soude doen?
San. Ick speel den Drossaert oock Beck af.

DERDE UYTKOMST THOOM.

Thoom. MY valt jets quaelyck in, oft ick my had’ vergrepen,
Die Rechts-gheleerde syn door-trocken en door-slepen;
(705) Myn Schou, en suyver Sneeu is by hun even swert.
Wat vvonder dat myn Wyf dan oock een Vercken vverdt?
En hy moet naer gewoont een Vercken ons verleenen
Hy sal voorseker San dan voor een Vercken meenen
Te geven aen de Guld’: al Kyf ick wat met San
[p. 32]
(710) Dat is maer tydt verdryf: hoe sou een ander Man
Myn Sanneken, myn Lief, voor Vercken over-geven
Het Geldt den Drossaert oft het Geldt om Thoomens leven.

DROSSAERT HANS.

Het Vercken is door Hans met swerte placken geschildert.

Hans. DAer comt den Drossaert; net
t’Is selve Swyn nochtans.
Dros. Al swoerd’ u selven swerdt k’gheloof u niet, meer Hans.
(715) Wat een gelyckenis myn Swyn vvas suyver hayrigh
En dit is svvert geplackt:
Hans. t’Syn placken soo vervarigh
My vvondert dat Mevrouvv haer vel dan oock beplackt,
Om haer te loochenen Heer, had’ t’beter t’vel bekackt
Om dat het Moesiens draeght? dat waer eens slechten Sebben,
(720) Die daerom niet en sou syn Vercken willen hebben,
Aenveert u Vercken Heer,
Dros. Om in geen nieuw verdriet
Te comen, Hans k’en wil: ten is myn Vercken niet.
Hans. t’Is sekerlijck myn Heer
Dros. Gy sout my eer doen weten
Geloof te geven aen de duysent Iaers Propheten.
Hans. (725) Terwyl gy niet en wilt soo is het Vercken myn:
Myn Heer, oft ick, die moet daer Eygenaer van syn.
Dros. Waer t’Vercken niet gheplackt ick sou my laeten seggen,
Hans. Die sullen met den Nacht in’t Verckens Bedde legghen:
Gy wetet aen Mevrouw die saeyt de Laeckens vol.
Dros. (730) De waerheyt valt oock wel uyt eenen Loter-bol
Ick lacher selver om, al geckende te hooren
[p. 33]
Het selve daer in’t wys ick plachte my te stooren
Maer ben het nu ghevvoon: een Vrou die volght haer vvil,
Dat daeghs haer Kaeck beplackt, beplackt Snachts mynen Bil:
(735) Soo com ick uyt het Bosch niet leegh noch ongheloovert.
Is dat het selve Swyn soo is het dan Betoovert?
Hans. Het is geschildert Heer
Dros. Geschildert?
Hans. Ia ick ben’t
Die’t heb’ gheschildert, en nochtans voor Schilder niet bekent.

Thoom. VVAt hebde dan myn Vrouw beschildert om te maecken,
(740) Dat ick oft niemandt sou daer achter connen raecken

Theun. HEer Drossaert seght hoe schickt ghy’t met de Guld’ te doen,
Hans. Dat sal wel wesen Theun en met een goedt fatsoen
Theun. Soo spreeckter Hans dan veur.

HEYL SAN BYKOMINGH.

Hans. JAe seker sonder faelen
Heyl. Ick vreesden Theun dat gy voor’t Vercken sout betaelen.
Thoom. (745) Wel Sanneken myn Lief ick was om u in’t gat
San. Ick heb om mynen Thoom myn lyen oock gehadt
Hans. Hoort Vrienden in het cort den Drossaert die sal gheven,
Het Vercken om daer van met vrolyckheyt te Leven
[p. 34]
Myn Heer die is te vreen?
Dros. Doet soo gy dat verstaet
Hans. (750) Comt helpt my datmen t’Svvyn hier daedelijck dooden laet.

DROSTIN CARLO BYKOMINGH.

Drostin. HOe Singht en Danst dat Volck sy schynen uyt gelaeten,
Oft alree Kermis vvaer
Dros. Och Hans vveet soo te praeten.
Hy maeckt de Boeren vvys, en my had’ ick geloof
Dat hy ons Vercken vveet en dat hy dien roof
(755) Gedaen heeft om dat ick syn Boogh en Blaes dry Daghen,
Onthiel:
Drostin. Van uwe Schult soo comen u de plaegen
Geloofde Hans dan niet? en ick geloovet wel
Die hem ontgecken sou moest gauw en vvonder snel
Van inval en begryp van andere verschillen
Dros. (760) Het Vercken comt ick hoor’t dat sy hier brenghen vvillen,
Met svverte placken, en ons Vercken vvas heel gaef.

ALLE met het Vercken BYKOMINGH.

Alle samen. HY Viva Drossaert jae u Vercken dat is braef,
Hans. Sa Slegher valter aen, t’is langh ghenoegh bedonghen,
Om t’Vercken van slagh, te slaen met Kromme-spronghen:
(765) Vat aen vat aen hy comt seer lichtelijck te spae
Die vanden Boere Geck moet wachten de GHENAE.

LIEFDE DOET SORGHE
G. OGIER.

Continue

Opmerking:

In het ex. UBL l103 G 5 : 8 is een zestiende-eeuws drukkersvignet meegebonden, het embleem van Bartolomeo Zanetti, werkzaam in Italië tussen 1514 en 1543. Een putto die met zijn linkerhand steunt op een boomstronk en in zijn rechterhand een olijftak omhoog houdt, met de tekst: Οὐ μετα πολὺ σὺν Θεῷ ἀνὴρ ἐσόμενος // Ἀρχὴ τὸ ἥμισυ παντός (binnenkort zal hij met God een man zijn; het begin is het halve werk).

Tekstkritiek:

vs. 15 t’gevoel, er staat: t’gevvoel,
vs. 61 gereckelijck sic; in ed.-1715 gerechtelijck
vs. 398 beesten er staat: beeften
vs. 450 Gulde er staat: Gule
vs. 473 Syn er staat: Syn
vs. 490 steetsche en houvven er staat: seetsche en hovven
vs. 540 Gy sic; in ed.-1715 Hy
vs. 682 gy er staat: gy
vs. 684 Soo sic; in ed.- 1715 Soo sijn