Jezuïeten van Gent - Baasa delens stirpem Jeroboami

Jezuïeten van Gent: Baasa delens stirpem Jeroboami Gent, 1742.
Uitgegeven door dr. A.J.E. Harmsen, Universiteit Leiden.
Ceneton049160 (Baasa) & Ceneton049161 (Distractus) — Ursicula
In deze uitgave zijn evidente zetfouten gecorrigeerd en gemarkeerd met een asterisk.

[fol. π1r]

BAASA
DELENS STIRPEM
JEROBOAMI
EXHIBEBITUR
NOBILISSIMIS AMPLISSIMISQUE VIRIS
DOMINIS
SUMMO PRAETORI
ET
SENATORIBUS
URBIS GANDAVENSIS
MUNIFICIS MAECENATIBUS
A Studiosa Juventute Gymnasii Societatis
JESU
GANDAVI 6. SEPTEMBRIS M. D. CC. XLII.
LUDIS AUTUMNALIBUS.

[Vignet: IHS]

GANDAVI,
Typis Viduae PETRI DE GOESIN, Typographi, viâ dictâ de
Veltstraete, sub signo quatuor Evangelistarum.

[fol. π1v]

SENATUI, AC POPULO GANDENSI
PERPETUIS LITERARUM,
PIETATISQUE FAUTORIBUS.

[Stadswapen van Gent]

DUM PIETAS, DUM PRISCA FIDES, CULTUSQUE TONANTIS
FLORET, FLOREBUNT VIRGO LEOQUE DIU.

[fol. π2r]

SENATUI,

POPULOQUE GANDENSI

MUNIFICIS MECOENATIBUS.

Poëta stirpem Jeroboami ob idololatriam, & impietatem deletam, urbem verò Gandensem ob Religionem, & Pietatem semper conservandam canit.

IN Scenam vobis dabitur, praeclara Senatus
Lumina Gandensis, justi quêis Numinis ira
Supplicis meritò soleat punire nocentes.
Exemplum ferale dabit cum stirpe nefanda
(5) Jeroboam, superûm spretor, qui legis avitae
Abramidumque Dei, divinaeque immemor irae
Binos erexit vitulos, quos poplite flexo
Jussit adorari, supremum & thuris honorem
Deferri, avertens populos à Numinis aris.
(10) Sed subitò justas exarsit Numen in iras,
Protinus & vindex depressit poena scelestum:
Namque immaturo fato punitur Abias 3. Reg. C. 24.
Natus, sacrilegi solvens patris impietatem.
Nec minor hunc coelo vindicta invasit ab alto;
(15) Arma movens Roboam contra prosternitur, omnis
Cum duce sacrilego perit impia turba: ruina
Tanta est, ut vix quingentis è millibus unus
Evadat, numero quamvis & viribus hostes
Exsuperet longè, laurosque ostentet adeptas.
(20) Hìc nondum poenae finis vel meta malorum est:
At majora parat rigidi vindicta Tonantis
Supplicia,*atque omnem secleratam excindere stirpem.
Insidiis captus Nadab (tua rudera testor
Gebbethon) hostili trajectus pectora ferro
(25) Interit, atque avibus coeli corpus laniandum
[fol. π2v]
Traditur; ossa jacent proavorum exclusa sepulchro.
Sors eadem uxorem, & natos, totamque nepotum
Involvit seriem; miserando funere cuncti
Extincti patrio dederunt pro crimine poenas.
(30) Nec mirum: impietas numquam scelerataque facta
Impunita manent: nam prima ab origine mundi
Si repetas idololatras, quos vindice dextrâ
Oppressit poenis offensi Numinis ira,
Innumeros cernas. Praebet documenta rebellis
(35) Isacidum populus, spreto qui numine, ficta
Cùm simulachra Deûm Moab prostratus adorat, Num. 25.
Numinis ultricem dextram, justumque furorem
Sensit, & una dies viginti millia & ultra
Occisos mandante Deo vidit. miserandum
(40) Quid memorem Gedeon, cujus malegrata propago
Dum patrum Numen spernit, simulachraque Baal Judic. 9.
Invocat, excisa est; fratrum numerosa necati
Turba orbi ostendit, maneat quae poena scelestos.
Sed quid ego haec animis nequaquam incognita vestris
(45) Invanùm repeto? potiùs mea Musa canendo
Exponet, zelo quanto, vos, lumina Gandae
Arcêre has patriis pelles studuistis ab oris:
Nec ficta hìc refero; sat enim destructa loquuntur
Monte in Blandinio falsorum templa Deorum:
(50) In quorum subiêre locum sacrata Mariae
Numinis intactae Matri: monumenta loquuntur
Quae perstant templis variis certissima vestri
In Superos cultûs, solidae & fidei argumenta.
Tempora quid memorem, quêis inter fulmina belli,
(55) Tela, ensesque inter fidei servastis honorem?
Impius Armenius sanctas infringere leges
Dum parat, effigies & templa evertere Divûm,
Emicuit vester pro relligionis honore
Zelus, virtute armati & pietate scelestum
(60) Ejiciunt Gandâ Patres, quêis maxima cura est
Aequali studio in sacra pietate fovêre
Majorum, patriam gentem, transmittere avitam
Virtutem populis, & relligionis amantes
Inspirare animos, casus, malaque omnia contra
(65) Conatu assiduo vigilare, & sacra tueri.
At frustrà hìc refero vestrûm decora alta parentum.
His quoque temporibus vestris procul exulat oris
[fol. π3r]
lmpietas: etiam vobis ante omnia curae
Relligio, superum cultus, probitasque, fidesque,
(70) Quae docuit quondam Gandensis praesul Amandus
Livinusque pater Gandae, inconcussa tuendo
Dogmata, quae summo Numen servanda parenti
Christiadum dedit, aeternosque spopondit in annos.
At non haec sola est Gandensis cura Senatûs.
(75) Artibus ingenuis & doctâ Pallade curat
Virtute egregiam pubem, carosque nepotes
Institui, ne umquam desit tibi, Ganda, virorum
Copia, qui patriam cum relligione tueri
Possint, dum frustrà veteris pietatis honorem
(80) Disturbare aris styx implacata studebit:
Et donis stimulat mentes, animisque tenellis
Nutricis cum lacte sacrum pietatis amorem
Instillat, gnarus quantùm respublica fructum
Hinc referat, patriaeque salus hinc pendeat omnis.
(85) Reginam testor vestram pietate triumphantem
Austriacâ, reges contra imperterrita quinque
Bella gerit victrix, soloque innixa Tonantis
Auxilio superat, nulli superabilis hosti.
His vos auspiciis Reginae exempla secuti
(90) Pergite munifici Patres pietatis amorem
Aoniasque Deas, sacrumque Helicona fovere,
Spe mulcêre animos, solitis stimulare juventam
Muneribus; nec vos umquam stimulasse pigebit.
Namque eadem, patrio quae circumfusa theatro
(95) Egregiis praestans animis lectissima pubes
Adstat, & expositis pascit sua lumina libris,
Munere pro tanto, veniet dum fortior aetas,
Gaudebit patriae totas impendere vires,
Et quidquid studiis, pulchrisque laboribus hausit,
(100) Id totum in patriae effundent, fideique salutem.
Sic Gandae semper diuturna in saecula crescet
Prisca fides, & quando vos interrita virtus
Justitiaeque & amor legum pietasque fidesque
Heroas coelo addiderit, mediisque locârit
(105) Sideribus, vestra rediviva ex stirpe nepotes
Egregii exurgent, qui relligionis honorem
Defendent alacres, fideique arcana fovebunt.
Sic pietas tua, Ganda, aeternos crescet in annos,
Utque tua accrescet pietas, tua gloria crescet.

[fol. π3v]

ARGUMENTUM.

INterfecit... Baasa (Nadabum filium Jeroboami)... & regnavit pro eo, cumque regnasset, percussit omnem domum Jeroboam: non dimisit ne unam quidem animam de semine ejus, donec deleret eum: juxta verbum Domini... propter peccata Jeroboam, quae peccaverat, & quibus peccare fecerat Israël.

3. Reg. C. 15.

PERSONAE.

BAASA Rex Israël,
Joannes Annez, Rhet.
ELA filius Baasae,
Petrus vander Maeren, Rhet.
MANAHEM amic. Baasae & Onan.
Maximilianus della Faille, Poet.
ARSA Praefectus aulae,
Andreas Cunninghame, Rhet.

ONANA Vidua [&]
Gabriel van Rekendale, Rhet.
SENON filius [&]
Joan Bapt. vanden Heede, gram.
CINOTHA Filia } Nadabi.
Franciscus Moeraert, fig. min.
JERIEL Praef. equitum,
Guilielmus vander Heecken, Rhet.

ZAMBRI Praefect. Pedit.,
Guilielmus vande Vivere, gramm.

Scena est Thersae.

Ludos Comicos dabit

DISTRACTUS.

PISTOCLERUS Distract Meg. Nepos,
Joannes Baptista Daesschoot, Rhet.

MEGADORUS avus Pistocl. Joannes Bapt. Cardon, Rhet. SYRUS Servus Megad., Joannes de Beer, Poët.	PSEUSIPPUS alter Meg. nepos, Ludovicus van Hulle, Poët. GETA servus Pistocl. Joan. Bapt. vanden Spiegele, gram.
SUBORNATI.
MICIO Dux & Praetor, Michaël Goebert, Rhet. DEMEA Nauta & Mercator, Augustinus Neerincx, Rhet.	PHOEDRIA, [&] Petrus de Somer, gramm. CHAEREA, } Vicini. Franciscus de Beer, fig. min.

Scena est Parisiis.

[fol. π4r]

ACTUS I.

DUm obtentis spoliis & sceptro superbit arrogantiùs Baasa, Nadabi filium id erepturum Ela asserit. Quod timens Rex cum suis conspirat in mortem Senonis, eumque capiendi Manahemo committit curam, quam hic quidem assumit; verùm mox facti poenitens succurrere Senoni statuit.

COMOEDIAE PARS I.

ACTUS II.

SEnonem ereptum sibi regnum lugentem Onana & Cinotha solantur: vix hinc recreatus Senon in angustias graviores demittitur, perceptâ ex Manahemo conspiratione. Mater, filio ut consulat, eum occultandum amico tradit. Aegrè avellitur a matre Senon; aufugit Cinotha; regi sistitur ab Arsa deprehensa Onana, quae regiis promissis elusa filium statuit revocare.

COMOEDIAE PARS II.

ACTUS III.

ONana, reluctantibus nequicquam Manahemo & Cinothâ, revocari jubet Senonem. Huic, dum timidus a matre ad aulam trahitur, subdolè metum eripit Ela, qui mutatum regis animum ex Arsa intelligens, Senonem praevertit, & ruptam conjurationem patri objicit: sed errorem dedocet Baasa, dum proditor catenas Senoni injicit, furente interim Onanâ.

COMOEDIAE PARS III.

[fol. π4v]

ACTUS IV.

ONanae suas & filii miserias deflenti occurrit Cinotha, quae, audito fratris fato, dissuadente Manahemo cum matre Baasam adit, & machinas omnies admovet. Regem jam victum subitus Elae adventus adeò immutat, ut utramque carceri mancipet. Hìc mutuo dolori & amori quando cum Senone mater & soror indulgent, eas separari, ac omnes stirpis reliquias capi, & in carcerem detrudi jubet Baasa de morte inferenda deliberaturus.

COMOEDIAE PARS IV.

ACTUS V.

REx primùm dubius, an foeminis velit parcere, tandemque id Elae consilio statuens, Onanam & Cinotham ad se vocatas vitâ donat, & libertate. Hae insperato beneficio attonitae eamdem Senoni gratiam postulant supplices. Annuere se simulans Baasa Senonem unà cum nepotibus a canibus dilaniatum matri reddit. Crudelitatem hanc tantopere regi exprobrat Onana, ut eam cum residuo foeminarum grege occidi jubeat. Atque ita sibi, & filio sceptrum Israëlis confirmatum Baasa gloriatur.

AD MAJOREM DEI GLORIAM.

Tekstkritiek:

fol. π2r vs. 22 Supplicia, er staat: supplicia,

BAASADELENS STIRPEMJEROBOAMIEXHIBEBITURNOBILISSIMIS AMPLISSIMISQUE VIRISDOMINISSUMMO PRAETORIETSENATORIBUSURBIS GANDAVENSISMUNIFICIS MAECENATIBUSA Studiosa Juventute Gymnasii SocietatisJESUGANDAVI 6. SEPTEMBRIS M. D. CC. XLII.LUDIS AUTUMNALIBUS.

GANDAVI,Typis Viduae PETRI DE GOESIN, Typographi, viâ dictâ deVeltstraete, sub signo quatuor Evangelistarum.

SENATUI,POPULOQUE GANDENSIMUNIFICIS MECOENATIBUS.Poëta stirpem Jeroboami ob idololatriam, & impietatem deletam, urbem verò Gandensem ob Religionem, & Pietatem semper conservandam canit.