Willem Elias alias Vrancx: Een esbatement van Tielebuys die een jaer te vroech gheboren is ende wert herdraghen. Handschrift LTK 1933, 1548.
Uitgegeven door drs. G.C. van Uitert
Red. dr. A.J.E. Harmsen, Universiteit Leiden.
Ceneton025100 - Ursicula
In deze uitgave zijn evidente zetfouten gecorrigeerd en gemarkeerd met een asterisk.

Continue
[fol. 1r]
1548

                    Een Esbatement van Tielebuys
                    die een Iaer te vroech gheboren is
                    en wert herdraghen per willem
                    elias

                Ronsefael lanck 522

Ghespeelt voor den willecome vande Lelienbroeders
in Diest op die incompste van den Rhethorisienen
a°1541 prima augustij, dincompste was sdaeghs
te voren ultima Iuly

224


[fol. 1v]
Personagien

Ronsefael 185
Tielebuys
Vrou Parmants
Josynken de Maerte
Een Oude Baghyne

Continue
[fol. 2r]
Ronsefael een duypen half huylende oft Janckende

Och Lieve vrienden, ick moetu claghen
van mynen grooten onghelucke
myn Truye is doch ghestorven binnen .x. daghen
waer inne ick hebbe alsulcken mishagen
(5) dat my therte dunckt te splyten van grooten drucke
wye hoorden oyt van sulcken stucke
dat sy haer soo haest ginck tot sterven gheven
ick wou ick myn daghen spronge op een crucke
en dat sy noch leefde, die bloeme verheven
(10) sy meynde sy sou noch tot Bamis leven
icken weet waert lieghen mocht tis een vreempt verstant
als ick op haer eens peyse myn leden beven
van grooter Liefden, die ick aen haer vant
och twas een die schoonste bloeme van Kempenlant
(15) Ja binnen brabant,, in noorden int zuyen
was haers gelyc n, och truyen truyen lief truyen
noch moet ick u groeten al doeghet my smerte
dach truyen dochter aen myn herte
een minlyck groetken met eenen langen knicke
(20) van ouwer trouwen, ick tuwaerts schicke
Inden hemel moetty vinden u ziele thuys
tgaf haer die doot siet dat haer soone tielebuys
soo ionck van haer wilde gaen gehouwen
en noch wilt hy alle daghe een Wyf trouwen
(25) al sout hem rouwen,, binnen den jare
ick woude dat hy heel wys oft kints wt ware
soo en werdick van vare,, nyet geheel confuys
waer sydy soone
                          Tielebuys de soone half Sot
[fol. 2v]
Vaerken is Ronsefael in huys
stille als een muys,, vry sonder tamboere
Roncefael
(30) wat bedryfdy al -----
Tielebuys
Ick ligge en loere -----
soo tcalf inde mande ryt, op de sledde
Ronse
en waer doch tielebuys -----
Tiele
Op myn bedde -----
waer soudick anders myns sins bedryf,, hebben
Ronse
compt af laet sien
Tiele
sallick dan een wyf,, hebben
(35) daer ick sal eeten, en slapen mede
soo ick eens by vaerken, en moerken dede
gheen blyder int stede,, en mocht soo gheraken
Ronse
Armen huyl wat soudy metten wyve maken
ghy en sout nau sdaechs eenen mueseleer winnen
(40) siet dit sydy noch tachter, ten tyde binnen
dat u moeder sterf, drye blancken en een oort
Rekent op eenen blaesbalck met cryde
Aen warm wittebroot, en dan noch voort
thien placken aen botermelck, en platte kase
gemaeckt metter zanen
Tiele
ke tis al viesvase
(45) soude thouwelyck daerom blyven ghestaect
Ick heb ghisteren, twee nieu mouwen gemaect
en voor myn knyen geset, twee leren lappen
Ronse
voort sydy schuldich van twelff quaerten pappen
een blancke gescreven voor de quaerte
(50) ses labayen voor een appeltaerte
aen pepercoecken, die ghy nyet en wout ontberen
drye stuvers van noten appelen en peren
pruymkens, kriecxkens, en worstellekens
[fol. 3r]
heet broot dat ghy aet, met uwen gesellekens
(55) schermoelien, die ghy by den backer,, vant
eyeren en suycker xy stuvers, ey leckertant
dit hebdy al deur u keelgat laeten reyen
Tiele
vaerken scryft noch thien vlayen en acht pasteyen
ghesuyckerde worstkens, en boter wegghen
(60) ghecruyt bierken, wilt dit oock daer by leggen
en dan meughdy rekenen, hoe hooghe dattet compt
Ronse
Somma, tot driehondert labayen eest al gesompt
ses myten min, tis wel yet waerts,, groot
Tielebuys
dats vierdalven cornilis en een paertshoot
(65) Ick can oock wel rekenen, sonder falen
Ronse
Dese somme moetty eerst int geheele betalen
eer ghy gehouwen meught, ten rechte punte
her her soect ghelt
Tiele
ick en heb cruys moch munte
Ronse
soo en meughdy gheen wyf hebben dats verloren
Tiele
(70) waeromme -----
Ronse
dat ghy syt een jaer te vroech gheboren
daer weet ghy van mynen motyve tslodt
Tiele
een jaer te vroech gheboren
Ronse
Ja -----
Tiele
Ick en ben wilt Godt
een jaer te vroech geboren, ick hervraghen moete
Ronse
ick seg u jaghy -----
Tiel
myn moerken droech my soete
(75) op haeren hals, wel vier jaren lanck
[fol. 3v]
eer ick gegaen cost, aen stoel oft banck
soo sy my seyde, recht eer sy sterf
Ronse
Al stondy te Dicxmuyen opten werf
om eenich bederf,, soo sydy een jaer
(80) te vroech gheboren
Tiele
Ronsefael vaerken eest waer
soo vallen in dasschen alle myn spillen
dees meyskens en sullen my nu nyet hebben willen
daer ick alle daghe ginck vryen
Leefde myn moerken noch, sy en souts niet lyen
(85) dat Tielebuys haer soone, eenen jaer te vroech
soude gheboren syn
Ronse
swyght van dien tis ghenoech
u moeder u droech,, wel neghen maenden
Tiel
dats verde vanden jare
Ronse
ghy slacht den verwaenden
die altyts soo vol weelden steken
(90) nyet wetende wat hen mach gebreken
daerom sy altyts int claghen,, syn
wat ghebreect u
Tiel
Ick wil herdraghen,, syn
ofte voghel en wordt dit jaer gheen craye
Vaerken soect hier raet toe gheraye
(95) oft ick sal mynen rock, al deurkertelen
Ronse
way ick en can -----
Tiel
soo sallick hier gaen liggen spertelen
van grooter quaetheyt, oft blust myn gebreck
suldyt doen oft en suldy
Ronse
hoort desen geck -----
sallick dan moeten doen, onmuegelycke dinghen
(100) nu en sallick siet
Tiele
[fol. 4r]
Soo sallick int water springhen
al soudick met den vorsschen altyt swimmen
Ronse
Nu en sallicx nyet doen
Tiel
soo willick gaen climmen
op den allderhoochsten boom van allen
en laten my plomp verloren vallen
(105) dan sullen die lieden roepen cleyn ende groot
wachermen de goeyen tielebuys is doot
oft doet my herdraghen, ick seght u goet ront
Ronse
Tielebuys soone en maect u nyet te bont
oft ick sal u terstont,, met eender dreven
(110) eenen goeyen gemackelyk oorbant gheven
ghy sulter met beye u handen na tasten
Tiel
Wel soo sallick een Jaer lanck gaen ligghen vasten
al sou ick op myn bedde van honger sterven
oft doet my herdraghen
Ronse
Wildy u selven bederven
(115) ick wedde dat ghy en sult om twee myten
Tiel
So sal ick gaen, al in stucken smyten
stoelen, ketelen, pannen, ende potten
dan sallick gaen liggen worpen metten clotten
ghelyck die sotten,, doen, achter straten
Ronse
(120) Ontstucken smyten, dat moest ick haten
och en doet dat nyet, twaer quaet begost
Ick sou u liever doen herdraghen, wat oock cost
bey inne
Vrou permants een vroey vrouwe
vruchtbaerighe vroukens, jonck van daghen
ghebonden metten bande der natueren
(125) die soo wel vaeren, en hebben gheen claghen
Dat sy haer kinderkens connen voldraghen
[fol. 4v]
en als sy blyde moeder voldueren
ick en hebt in thien jaren nyet weten gebueren
ten quam al wel, God sys ghebenedyt
(130) al meughen die vroukens wat Leets besueren
tot die vrucht voldraghen is haeren tyt
Als tkint gheboren is, twert als dan jolyt
schoon, sterck van Lyve, en fyn van gesonde
dan schinctmen ons vrouwkens deerst ontbyt
(135) en drincken den wyn, hertelyck metten monde
nu dats daer, ick woude dat ick stonde
in onse prochy kercke, deught souwer by naken
daer soudick den heyden helpen kersten maken
Alsulcke saken,, syn vroeyvrouwen ghewoone
Ronse
(140) noch peynsick om tielebuys mynen soone
die wilt herdraghen syn, noch een vol jaer
om dat ick heden seyde, tot hem openbaer
doen hy tgehouwen hadde vercoren
dat hy een jaer was te vroegh gheboren
(145) tis al verloren,, hoe cleen ict schatte
de sot valt altyts op syn platte
ten is dit noch datte,, met luttel verstants
wat dou, hier compt gaende vrou permants
ons vroey vrouwe vander stede, een cluchtich wyf
(150) die wil ick te kennen gheven, dit sot bedryf
want sy is meestersse van dien principael
dach vrou parmants
Vrouparmants
goeyen dach Roncefael
hoe gaet hoe staet, in uwen weeuwelycken stoel
hebdy van gehouwen noch gheen ghevoel
(155) soo dees heette weeuwnaers die vroech gehouwen
Ronse
[fol. 5r]
Tielebuys myn soone wilt gaen een wyf trouwen
dat en wilt hy nyet laeten deur gheen ghebot
Vrou p
die knecht is geheel pepel sot
wat sou hy gehout maken arm welpen
(160) hy en can hem selven nyet gehelpen
en oock soo steeckt hy vol leckernyen
Ronse
way daerom sal hy spade bedyen
soo seyd ick hem goet ront, op dat pas
dat hy een jaer te vroech gheboren was
(165) om dat hy zeer veel tachter was, die lecker ghuyt
Vrou
Wat sou den alf maken met eender bruyt
ick en ghave hem nau tsout tot synen broye
hoe soudicken dryven in syn koye
haddicker ghebodt over, op eenich termyn
Ronse
(170) hoort tsotste van al
Vrou
wel doch -----
Ronse
hy wilt herdraghen syn
om dat ick hem seyde nae syn onghevoech
dat hy gheboren was, een jaer te vroech
hoe lichte ickt woech,, ick en mochts niet payen
Lief vrou parmants wilt my hier in dbeste rayen
(175) van eenen goeden penninck sal ick u schincken
Vrou
nu en weet ick nyet wat ick wil dincken
van desen onghesouten clappe
soo en hoordick noyt van alsulcken alfs cappe
wilt hy herdraghen syn, dits een abuys
Ronse
(180) Ja hy sonder gecken -----
Vrou
Wel bringhten my thuys -----
[fol. 5v]
stilder dan een muys,, sallicken timmen
al waer hy looser dan een kot vol simmen
myn maerte en icke sullen hem verlacken
Ronse
seght wat suldy hem doen
Vrou
Wy sullen hem sacken -----
(185) en draghen hem tsamen op een berye
als hy verhalen wilt der materye
om herdragen te syne, een jaer te vollen
dan sullen wy soo ruyterlyck met hem sollen
dat elck lachen sal, van solase,, groot
(190) dus bestelt ons den knecht
Ronse
Wel by gants hase,, poot ......
mocht ick alsoo quyt syn, den onaerdighen loen
ick sou selve te beteren houwelyck doen
want op dees meyskens, die hen properlyc dragen
daer heb ick rechs een ooghe opgeslaghen
(195) Oock weet ick te doene, myn amoreus bederf
ick hebbe al langhe gevryt, eer myn wyf sterf
oock eest goet comen, daer hanght den hael
Ick ben doch den langen amoreusen Ronsefael
ten steect my vry nyet op den wyn van twee ghelten
(200) my sou noch wel botere in mynen mont smelten
vrou parmants hoordy yet in neerst oft scheerne
bewaert myn eere suldy
Vrou
jaick gheerne -----
en sou ick nyet Ronsefael, myn waerste vrient
daer waer haest een plattynlaken aen verdient
(205) soo mocht te passe comen schier oft morghen
Ronse
Nu adieu ick wilt gaen al besorghen
dus doeghet dbeste na trecht betrouwen
uwen arbeyt die wort u noch wel vergouwen
bey inne
Josynken de maerte
[fol. 6r]
Wat dou wats ditte, wat sals gheschieden
(210) hier syn vergaert, met dallen veel lieden
en ick en sye myn vrouwe nyet na mynen bevroene
tmoet ommers wat sonderlincx bedieden
om deten te cokene teghen noene
ick dencke sy ghebeden is, ten saysoene
(215) daer den kerckganck vanden vrouwen wert gedaen
non fortse ick wil my pynen te spoene
om dwermoes te schervene, opt cort vermaen
ou nyet meer van dien, my vrouwe compt hier gegaen.
en sy siet soo blydelyck, my eest te bat
(220) sy moet ergens een droncxken hebben ontfaen
oft daer moet wat nieus elders syn gebeurt int stat
Vrou
benedyste, wat spel hebbick daer gehat
met Tielebuys siet, den sotten flueren
ick wedde hier sal wat nieus ghebueren
(225) mach icken slueren,, binnen mynen bedwanghe
Maerte
Wat dou vrouwe, waer merdy dus langhe
dwermoes waer meer dan tyt gedaen te viere
Vrou
ick hebbe ghemaect de beste chiere
met wyne met biere,, daer by vermey,, ick,, snel
(230) den swaren gheest
Maerte
vrouwe dat sey,, ick,, wel
dat ghy by die vroukens sout syn gheschoolt
men seyt ghemeynlyck, hy en is niet verdoolt
die met goet chier maecken, blust syn ghepynken
by goede ghildekens
Vrou
hoort doch Josynken -----
(235) een rustich corwynken,, moet ick u ontvouwen
Ronsefaels tielebuys, wilt goetront houwen
al sout hem een koe costen, en synen pater,, tcalf
[fol. 6v]
Maerte
hoort toch desen gavalueerden water,, alf
die is wel een geheel jaer, te vroech gheboren
Vrou
(240) Dit seyde hem syn vader oock te voren
maer twas verloren, wyent mocht mishaghen
Tielebuys wilt goet ront syn, daerom herdraghen
oft hy salt al in stucken smyten, ketel en pot
Maerte
Wye hoorde oyt spreken van sulcken sot
(245) wilt hy herdraghen syn, noch een vol jaer
wat cluchten syn ditte
Vrou
Ja hy voorwaer -----
tis int openbaer,, voor clercken en leecken
nijemant ter werelt, en cans versmeecken
al viel hem een teecken,, vuyt den hemele
(250) hy wil herdraghen syn
Maerte
Wat botter kemele -----
meynt hy oock waers, dat het soude ghebueren
Vrou
ja hy certeyn -----
Maerte
soo sullen wy hem slueren
al waer hy van malheyt noch soo strack
Vrou
Syn vader sal bringhen eenen sack
(255) daermen hem insteken sal, met sulcke n betrape
tot dat hy by hem selven valt in slape
en als wy hem ghesluert hebben als een viggen
sal hy inden sack blyven ligghen
tot dat hy vuyten slape hem selven bekent
(260) wildy my hulpen
Maerte
Ick bens content -----
al soude hy tander jaer tonvroeder,, syn
Vrou
iosynken -----
Maerte
wel vrouwe -----
[fol. 7v]
Vrou
ghy sult cacx deen moeder,, syn
en* ick dandere, latet niet op verstincken
wy sullender soo hertelyck den wyn op drincken
(265) eer tspel sal inden, te deser spatie
Maerte
noyt sotter boerde -----
Vrou
noyt beter collatie -----
een recreatie,, wort hier vuytghemeten
Maerte
vaer voort alst sal
Vrou
wy willen gaen eten
en metten discreten,, vry maeltyt houwen
(270) dan sullen wy noch wonder met tielebuys brouwen
                                                bey inne
Roncefael
Tielebuys Tielebuys -----
Tiele
ja vaerken Ronsefael -----
ghy spreeckt tot Tielebuys alsoo rurael
al riept ghy ouwen huysraet, oft heet broot
Ronse
ick segu u compt af, oft ghy cryght eenen stoot
(275) met mynder vuyst, op u lanck snot,, gat
wat bedryfdy -----
Tiele
ick speel uyt den pot,, wat
soo dat ick nyet vele, en can gheclappen
Ronse
waer me speeldy -----
Tielebuys
goy metter pappen -----
daer en is gheen been in, dies ick moet verstercken
(280) wat wildy hebben
Ronse
ghy moet gaen wercken
soo meuchdy noch worden, een man van eeren
Tiel
vaerken dat en sou ick nyet connen gheleeren
daer toe heb ick veel te crancken zin
[fol. 7v]
Ronse
waeromme -----
Tielebuys
om dat ick nyet voldraghen en bin
(285) waendy lieve, dat ick my wil bederven
ick sou liever van luyaerdien sterven
dan dat ick een hant aen dwerck sou steken
int lichte oft swaere
Ronse
dees sotte treken -----
sall ick u noch vuyt uwen velle drucken
Tiel
(290) soo sallick nu al gaen smyten in stucken
my en roecx hoe icx in dasschen zeyle
siet daer dats deerste
Ronse
Och dats myn schoonste teyle
sy heeft my ghecost, een goey ruyters blancke
die werpt hy daer ontstucken tegen mynen ondancke
(295) ten is gheen wonder, dat ick deur tgeclater,, duycke
Tiel
daer is den pispot, en die water,, cruycke
hier werp ick die boter schotel na mynen wille
Ronse
Lief tielebuys soone, houdt doch stille
en wilt u botte sinnen, wat verscherpen
Tiel
(300) ick sal gaen thuys, ter veynsteren vuytwerpen
oft doet my herdraghen, na myn ghebodt
Ronse
thuys ter veynsteren vuyt och heere Godt
diesgelycx en hoordick noyt myn daghen
neen tielebuys, ick sal u gaen doen herdraghen
(305) en worpet thuys nyet ter veynsteren vuyte.
Tiel
haest u gheringhe, met desen ghetuyte
ick en wille een huere, niet langer beyen
Ronse
Compt gae wy dan -----
Tiel
waer suldy my leyen -----
[fol. 8r]
Ronse
by vrou permants, die vroeye,, vrouwe
(310) die sal u herdraghen, op goeye,, trouwe
ick hebt haer, alte vrindelyck ghebeden
om haren loon -----
Tiel
ha, daer ben ick me te vreden
al en souder gheenen voghel blyven int dack
ick moet herdraghen syn
Ronse
Siet hier is eenen sack
(315) gheen meerder ghemack,, en meughdy besluypen
hier suldy moeten binnen cruypen
en hebt u cloeckelyck, als een ruese
deur dit gat, suldy steecken uwen nuese
wat ghy hoort oft siet ten besten wat,, spreect
Tiel
(320) My dunct dat myne neuse alree int gat,, steect
longeren ghens waer ick daer inne
Ronse
waer sydy vrou parmants vriendinne
eest noch maeltyt, doet op die duere
ick moet u spreken
Vrou
wye is daer veure -----
(325) die my versoeckt met sulcken gecriele,, thuys
Ronse
tis al vriendt -----
Vrou
wat dou Tielebuys -----
nu sie ick wel, dat ghy nyet en syt verloren
al sydy een jaer te vroech gheboren
ick sal u helpen en met liste temmen,, fyn
Tiel
(330) sult ghy een van mynen memmen,, syn
die my een Jaer sult helpen coesteren
Vrou
ja ick in trouwen -----
Tiel
wie sal my dan voesteren
als ghy int kinderbedde na die bewaerte
sult voldaen hebben -----
[fol. 8v]
Vrou
Josynken myn maerte
(335) die dient om die taerte,, tot sulcker crebben
Tiel
wat dou sallick nu twee memmen hebben
heyda heyda, nu ben ick volcomelyck
eest verblyt
Ronse
soone hebt u vromelyck
en houdt noch manieren ghy sult noch ick wedde
(340) wel gehouwen -----
Tiel
betaelt dan tkinder bedde
eer ghy van hier gaet voor alle dinghen
Ronse
ick en sal -----
Tiel
soo en sallick inden sack nyet springhen
al soudy my rollen, gelyck eenen cloote
Rons
Springht inden sack, daer is een pont groote
(345) op goede rekeninghe, en doeghet dbeste
inne
Maerte
danck hebt Ronsefael
Vrou
nu dan ten neste -----
springht inden sack men sal u wel sussen
Tiel
Lief memmen alle beye, ick moet u eens cussen
en daer mee wil ick gaen vallen in midden
(350) wilt nu voor Tielebuys den ongheboren bidden
ick sal u tander jaer, elck coopen eenen clatere
Maerte
nu duyct nedere -----
Vrou
en houdt uwen snatere
oft wy sullen wysen ghereckelyck
wye inden sack is -----
Maerte
sidt neder ghemeckelyck
(355) op dat ghy int draghen gheen misquaem en cryght
Tiel
Memme, memme -----
Vrou permants
[fol. 9r]
Ick segge u swyght -----
noch en maect ons hier gheenen quaden thier
want ghy syt nu onsen prisonier
u sot bestier,, en mach hier niet queken
Tiel
(360) Laet Tielebuys noch een woordeken spreken
en dan nyet meer
Maerte
wel seght u goetdincken
Tiel
Memme ick wil myn scheye bier drincken
daer toe soo* heb ick, alten grooten lust
Vrou
Al sonder drincken, ick segh u rust
(365) want den dranck, die soude u lichtelyck schayen
Tiel
Memme -----
Maerte
Ja wat dinghe -----
Tiel
Ick riecke al vlayen -----
dier hebbick tetene groote kuese
Vrou
Hier en syn gheen -----
Tiel
eenen platten nuese -----
soo sallick dan ter werrelt brengen eer lanck
Maerte
(370) desen sot die singht al eenen sanck
eest cruepel oft manck,, hy blyft al by tsyne
maer hadden wy den kanne metten wyne
die soude ten fyne,, den arbeyt versoeten
Vrou
laet ons hier neer setten den sassemen loeten
(375) soo mueghen wy best hooren wat hy sal ontpluycken
Tiel
moerken ou -----
Maerte
wat eest -----
Tiel
wanneer sallick u memmeken suycken
ick cryghe grooten dorst deur dit herdraghen
Vrou p
[fol. 9v]
hach hach hay, wat den geck gaet vraghen
en eest nyet om zuyghen een proper jonck
Tiel
(380) ghelooft dan uwen wech ter cappellen van donck
soo suldy wel blyde moeder,, blyven
Maerte
ick en hoorde noyt van gheenen onvroeder,, scryven
wat hem int hooft compt, moet hy vuytbollen
her laten ons vander beryen rollen
(385) hy en sal nyet weten, wat hem gheschiet
Tiel
moeyer moeyer -----
Vrou
wat eest nu -----
Tiel
en ghevoeldy nyet -----
tkint dat stoot, met sulcken ghebare
rechts oft bycans voldraghen ware
en al van luste
Vrou
wachermen doet -----
Tiel
(390) een lamme hant, en eenen cruepelen voet
mocht ick wel cryghen, voor myn onghemack,, thuys
Maerte
tsus ghy en sult -----
Tiel
ick sal oft een scheef backhuys
om dat ghy beyde, soo haetelyck,, tert
Vrou
my dunct dat ghy heel onstatelyck,, wert
(395) dus hout u backhuys van dien dinghen
oft wy sullen met u gaen, int water springhen
en laeten u daer swemmen, metten vorsschen
Tiel
Neen lief memme ick sal gaen dorsschen
alst jaer vuyt is, dus sonder veel gequeters
(400) gaet bidden terstont, peten en peters
en willet thuys van pap en melck besorghen
sallick vlues voldraghen syn
Maerte
ja ghy morghen -----
[fol. 10r]
maer ghy moet eerst wat slapen in dees contreye
eer ghy sult voldaen hebben
Tiel
nacht memmen dan alle beye
(405) ontweckt my ten reye,, slaep ick te spade
suldy seck -----
Vrou
Ja wy in trouwen -----
Maerte
Wat te rade -----
Vrou
ick weet goeden* raet, tot onsen confoorte
laten ons gaen draghen voor die baghynepoorte
noyt sulcken soorte,, en vergaerde daer ghewis
(410) sy sullen meynen dat een vondelinck is
dus heft op huesschelyck, wy willen terstont
ons derwaerts maken
Maerte
noyt beteren vont -----
ick en coos nyet een pont,, voor dit sot bestier
Vrou
Josynken set neder die berye, tis hier
(415) den sack en sullen wy nyet ontknoopen
maer laet ons tesamen gaen thuyswaert loopen
bey inne                        Een Oude Baghyne
Benedyste, hoe ben ick dus verdacht
God seghen my en dweerde heylich cruys
wat heb ick al wonders gedroomt te nacht
(420) men souts nau scryven met grooter cracht
in veel cronycken, sulck vrempt abuys
my droomde dat ick gehoudt was noyt dus confuys
en dat ick een jonghen soone hadde gecregen
tis vry wel tachtene, meer dan een gruys
(425) eest geloghen oft waer, twaer beter gesweghen
och den droom is my soo opt herte gesleghen
al waert een scherp snydende swaert
benedyste wats hier, noyt dus vervaert
hier staet eenen sack, en daer is wat inne
(430) best gae icken ontknoopen, tot mynen gewinne
[fol. 10v]
ay tsal claer een mensch syn, oft een dorp rue
spreect sydy van Gods weghen
Tiel
bue, bue, bue -----
ou memmeken doghtere sydy daer
Baghyn
ick en ben u moeder nyet
Tiel
ghy syt voorwaer -----
(435) en kendy my nyet memmeken dochtere
ghy hebt den sack ontknoopt des ick te sochtere
ter werrelt ghecomen ben, voor alle dees lyen
oock hebdy my herdraghen
Bagyn
ick en heb u noyt gesyen
wat soudick u gedraghen hebben vuijl cockyn
Tiel
(440) ghy sult nochtans myn memmekens dochter syn
Baghyn
wanneer comdy hier, seght my dat te voren
Tiel
om dat ick een jaer was te vroech gheboren
nu als ick voldraghen ben, coom ick u thuys
Baghyn
Wye sydy dan -----
Tiel
ick ben u soone Tielebuys
(445) die ghy gedraghen hebt, ick seght u goet ront
Baghyn
ick en heb eenen tant nau in mynen mont
hoe soudick een kint draghen soo gheraye
ick soude laetstens eten, aen een vlaye
wat ick babbelde, ten woude nyet gelucken
(450) daer beet ick mynen lesten tant op ontstucken
wat soudick een kint draghen, ick ben wel out
vyfentsestich jaer
Tiel
hoort toch desen kout
wildy u nu, van uwen kinde verschoonen
ick sal nochtans, by u blyven woonen
(455) al soudy my dmaechschap noch soo zeere ontseggen
[fol. 11r]
Baghyn
Och wat sullen onse meesterssen seggen
als sy desen swaren tittel,, smaken
sy sullen op my doen capittel,, maken
en mueghen my aentyghen, tot mynder onsegen
(460) dat ick u hebbe van besyen gecreghen
en ick ben ontschuldich van desen clappe
Tiel
Memmeken dochter, gaet en maect die pappe
oft ick sal elcken gaen seggen, trechte bedyet
Baghyn
Lief Tielebuys soone, en beschaemt my niet
(465) Als ghy gehoudt, ja mach ict leven
ick sal u een goet vuytsetsel gheven
bedde, sargie, ende slaeplaken
potten en ketelen, noch sallick u maken
twee mud coorens nae myn doot voor u gerief
(470) daer ick af hebbe eenen goeden erf brief
en noch hondert cronen in ghelde ghereet
dus houdt uwen mont
Tiel
ick en sal God weet -----
wie lief of leet,, ick sal my gaen vellen
hier neven u syde
Baghyn
Neen ick sal u gaen tellen
(475) tghelt metten brieven tsamen gesompt
voor hondert croonen
In wat
Tiel
dats anders gebompt
compt gheldeken compt,, dits voor myn paert
vuyt
Baghyn
och ick hebt wel twintich jaren bewaert
dat nu moet onnoselyck te voren,, syn
(480) hout daer siet
inne
Tiel
sallick noch een jaer te vroech gheboren,, syn
ick wedde neen ick, ick seght u vryelyck
[fol. 11v]
Ronse
wat dou tielebuys myn soone, siet soo blyelyck
oft al juyst comen waer, naer synen heesch
Tiel
heyda heyda, staet op nu wel bemint vleesch
(485) Ronsefael vader, siet hoet hier is gehoopt
Ronse
Wat eest -----
Tiel
Tis al dinck daermen de boter me coopt
Ronse
wye heeft u dat gegeven
Tiel
Dat suldy hooren -----
doen myn herdoeghen dese leelycke slooren
viel ick in slape, tot mynen confoorte
(490) en lieten my liggen, voor die baghynepoorte
als ick wacker werde, quam daer ten fyne
Jonckfrou Babilie, een oude baghyne
tot haer riep ick, met luyder stemme claer
ou memmeken Dochtere, sydy daer
(495) Ick sal by u gaen woonen in huys
Doen seyse lief soone Tielebuys
en doet my daer mede gheen letsele
ick sal u maecken een goet vuytsetsele
dus gafse my van vreesen inde hant
(500) tgelt metten brieve
Ronse
Wa dats een quant
hebdy dat verstant,, soo en derf u niet rouwen
dat ghy herdraghen syt
Tiel
neent in trouwen -----
dus aen tgehouwen,, willick my gaen stellen
Ronse
ghy sult nu wel meyskens cryghen metter ellen
(505) die op u met vingheren wesen te voren
Tiel
nu en ben ick gheen jaer te vroech gheboren
dus laet ons gaen opscheppen van vrye stucken
Roncefael
[fol. 12r]
tis haest ghecomen, alst wil ghelucken
met mallaerts lessen, cryght de sulcke tgoet
Tiel
(510) Dander met wysheyt -----
Ronse
die derde cryght voorspoet
daer hy met comenschappen by wort bedeghen
Tiel
ghelt en goet wort onghelyck ghecreghen
In swerrelts pleyn
Ronse
Ingenieuse -----
van verstande -----
Tiel
corragieuse -----
van moede -----
Ronse
(515) Wyse notabele -----
van sinnen -----
Tiel
In consten abele -----
in effabele,, van practycken
Ronse
joyeuse gheesten, en* Rethorycken
die sonder beswycken,, hier vreught vermeeren
Tielebuys
(520) In dancke ontfaet, ons simpel voortkeeren
Roncefael
Edele heeren,, met uwer familie
Wy bevelen u Maria die reyn lilie

                    Willem elias alias vrancx
                    pryst luttel bedwancx composuit A° 1541
                    Phrasim invenit Jan van den borne alias
                    Houwers Lelie quondam in diest

                    Ut vis fac Alteri scripsit
                          J Dalem
                    Den 19. february A° 1548
Dit spel is lanck in dichte ----- 522

Ghespeelt voor den willecome vande leliebroeders in diest op de incompste vande rethorisienen A° 1541 prima* augusty, dincompste was sdaechs te voren den laetsten july


[fol. 12v: blanco]

Continue

Tekstkritiek:

fol. 7v, vs. 263: de woorden daer men aan het begin van de regel zijn doorgestreept.
fol. 9r, vs. 363: soo dit woordje is tussengevoegd
fol 10r, vs. 407: goeden dit woordje is tussengevoegd
fol. 11r, vs. 472: en dit woordje is tussengevoegd
fol. 12r, vs. 518: en er staat in
fol 12r prima er staat prmia