[CH1610:001]
[Grieks-]ODOIPORIKON[-Grieks]
Aspera stabat hiems, omnique ex parte feroces
Spirabant densa commixti grandine venti,
Cum subito ad nostras pervenit nuntius aures,
Proh dolor! infelix, nostrum succumbere morti
(5) Cognatum Marcum, et media iam morte teneri.
Traditur haec primum moestissima littera matri,
Illa legens aperit, lacrimae cecidere legenti;
Nos circumstantes, avidi qui forte valeret,
Sic percunctamur. Quid sic charissima mater?
(10) Dic age, quid lacrimas? quid tot suspiria ducis?
Illa graves imo gemitus de pectore ducens,
Proximus, ah! morti est noster cognatus, et, eheu!
Ultima lux venit, nec iam superesse putarem.
Intereaque domum solito de more redibat
(15) Turbatus variis rebus Pater, huic quoque tristis
Littera praelegitur, miratus at ille: Quid ergo?
Hei mihi quid narras? iam convaluisse putabam;
Sed iam? quid faciam? mediane in morte relinquam?
Absit. adibo igitur, iuvat, inquit, abesse supremum.
(20) Mater at interea: Qui sic te proripis? aut quo?
Quid properas? medio stat hiems asperrima Iano,
Vastaque iactantur rapidis freta concita ventis,
Et tu praeterea quid agas ibi? namque dolores
Non relevare potes, rapidaeque resistere morti.
(25) Curnam igitur ventis te tam cito tradis, et undis?
Dixerat. Ille refert: nihilominus ibo, vetabunt
Frigora nulla, mihi sic stat sententia, adibo,
Constantinus erit nobis famulusque comesque.
Postera iamque nigras Aurora removerat umbras,
(30) Lugdunum Pater ire parat, tum caetera nobis
Procurat vestes, collaria, pallia mater:
Iamque ascensuri currum stabamus uterque,
Mater utrumque dolens amplectebatur euntes,
Humida manantes lachrymaeque per ora fluebant,
(35) Dicere postremum cum vellet moesta Valete;
Scandimus interea currum, vehimurque citatis
Per pagos, per rura, rotis, auriga veloces
Verbere cogit equos, totasque immittit habenas.
Dulcia tum tristes Hagae rellinquimus arva:
(40) Conspicimusque procul Lugdunum, ubi vitreus arva
Inter opima virûm leni fluit agmine Rhenus:
Tum Wassenarias quoque praetermittimus oras;
Et iam summa procul villarum culmina fumant,
Maioresque cadunt altis de montibus umbrae.
(45) Intramus laeti portas, et tecta subimus,
Iungimus hospitio dextras, Auriga madentes
Ad stabulum deducit equos, et gramine pascit.
Conveniunt varii, Pater, et studiosa iuventus,
Dant famuli manibus lymphas, Cereremque canistris
(50) Expediunt, tonsisque ferunt mantilia villis:
Carpimus ore cibos, dapibusque epulamur opimis,
Fallimus et variis rapidas sermonibus horas.
Postquam exempta fames epulis, mensaeque remotae,
Quisque suum fessus quaerebat adire cubile,
(55) Nos nostrum, et placida laxamus membra quiete.
Iam nox hibernas bis quinque peregerat horas,
Sollicitus famulus nostrum intrat mane cubiclum,
Excitat et crebris languentem flatibus ignem.
Interea genitor stratis assurgit, et omnes
(60) Explorat ventos, atque auribus aera captat:
Postquam cuncta videt ventis constare secundis,
Me vocat, excutior somno, tum littus adimus;
Deducunt nautae naves, et littora complent:
Provehimur portu, terraeque urbesque recedunt:
(65) Tendunt vela Noti, fugimus spumantibus undis,
Qua cursum ventusque gubernatorque vocabant.
Postquam altum tenuit navis, nec iam amplius ullae
Apparent terrae, caelum undique et undique pontus,
Continuo venti volvunt mare, magnaque surgunt
(70) Aequora, et ex imo fundo eructantur arenae.
Ast ego miratus tantis volvi aequora ventis,
Heu quianam tanti iunxerunt aethera nymbi?
Hei mihi quid Deus alme paras! haecne ultima nobis?
Haecne igitur postrema dies? haecne hora? locusque?
(75) Talia dum mecum reputo, timidusque rependo,
Stans celsa in prora video procul Amsterdamum:
Amstelrodamum primus clamore saluto.
Subsidunt undae, fugiunt vasto aethere nymbi,
Crebrescunt optatae aurae, portusque propinquat;
(80) Vela legunt socii, et proras ad littora torquent:
Imus amicorum qua nos via ducit ad aedes.
Hinc quoque, quae fuerat veniendi maxima causa,
Invisit pater aegrotum, qui protinus illum
Agnoscens, stratis labenteis sustulit artus:
(85) Hei mihi qualis erat! quantum mutatus et ore, et
Pectore! languentes macies obduxerat artus,
Ut baculi digiti, cava lumina, pallor in ore.
Effusaeque genis lachrymae, et vox excidit ore:
Ergo optata dies coelo diluxit ab alto,
(90) Ergone lux venit, qua te charissime cernam?
O mihi chare quidem semper, sed tempore duro
Cognite, non ego te post tantum cernere morbum
Unquam crediderim, magnas pro munere tanto
Reddo Deo grates, tua iam tamen ora tueri
(95) Quod dedit et notas audire et reddere voces.
Sic fatus, cubuit, nec fari plura dabatur.
Ast ego dum genitor consolans assidet aegro,
Nunc hos, nunc illos inviso laetus amicos.
Et nunc ad templum, nunc rursum ad littora tendo, et
(100) Aspicio immensas solventes littore puppes;
Hinc quoque ad aegrotum, vacuum sic transigo tempus.
At Pater interea, venit iam tertius, inquit,
Constantine dies, dum nos hic ecce moramur,
Nec mage cognati video crudescere morbum.
(105) Vellem igitur, ventis si placatum mare, si non
Adversi flarent Zephyri, iam nate reverti,
Ad nautas saltem properemus, eosque rogemus.
Imus, et ad littus veniens Pater, heus age, clamat,
Heus age responde, placet hoc qui navita caelum?
(110) Qui tibi tempestas? quinam tibi ventus? At ille,
Creber agens hyemem vasto ruit aequore turbo,
Atque ego vix ausim tali dare carbasa vento
Aëre, sed si quis mecum se credere ponto
Audeat, ecce sumus, puppis, nautaeque parati.
(115) Sed nos inde domum decedimus, ire negantes.
Unam istic etiam terimus noctemque diemque.
Postera Phoebea lustrabat lampade terram,
Humentemque Aurora polo dimoverat umbram,
Adversi spirant commixta grandine venti,
(120) Ad naves, valedicentes tamen omnibus, imus.
Deducunt nautae navem refluentibus undis,
Iamque propinquabat, qua se transmittere, terra,
Uncta carina solet, puppi hic descendimus. alto
Accingunt omnes operi, celeresque rotarum
(125) Subiiciunt lapsus, et stupea vincula collo
Intendunt, ingens ascendit machina terram:
Conclamant nautae, funemque attingere gaudent,
Sufficiunt clamore animos, illa usque minatur
Et malo concussa tremit, mox praecipitem se
(130) Deiicit in fluctus, accurrunt undique nautae,
Accurrunt iuvenes, pueri, innuptaeque puellae,
Vectoresque alii, meliorem prendere primus
Quaerit quisque locum: Dum nos in littore stantes
Cernimus haec, gemitus imo de pectore ducens,
(135) Sic tremulus Patrem dictis affabar amicis:
Consurgunt venti, atque in nubem cogitur aer,
Et mare turbatum stridet refluentibus undis,
Hoc igitur supplex, genitor charissime, posco,
Si bene quid de te merui, fuit aut tibi quicquam
(140) Dulce meum, concede, precor, concede manere.
Tum genitor, Quid tam puerili parvule mente
Commotos horres fluctus? quid nate vereris?
Nonne vides istic quot currant undique, qui iam
Non minus, ecce, petunt; quin nos quoque? sed tibi tanta
(145) Si formido tamen, si tanta cupido manendi,
Concedo lucem hic, noctemque morabimur unam.
Imus in hospitium, discedit littore puppis.
Continuo assurgunt venti, et maria alta tumescunt,
Una Eurusque Notusque ruunt, creberque procellis
(150) Africus, et vastos volvunt ad littora fluctus,
Et qua transmitti solet ante carina virûm vi,
Iam queat erectis semet transmittere velis.
Sed nos, quo vacuum interea traducere tempus
Possimus, nihil est, nulla est domus, aut homo notus,
(155) Nil ibi quam campos, et pontum cerno, proculque
Amstelrodamum aspicio quo saepe reverti
Num cupiat rogito Patrem, verum ille, quid istic?
Quid faciemus? ait; nihil est quam moeror ubique.
Hic expectemus donec se crastina terris
(160) Lux reddat, veniet namque huc tunc altera navis.
Vespera praecipitat, coenati fessa sopori
Membra damus, fessos somnus complectitur artus.
Iamque rubescebat stellis Aurora fugatis,
Expectata venit navis, transmittitur, hanc nos
(165) Scandimus, adversis dat navita carbasa ventis:
Et iam tunc mediis Harlemum apparet in undis,
Diversaeque urbes aliae, pagique, domusque,
Post etiam obscuros colles, humilemque videbar
Cernere Lugdunum laetus, nec gratior unquam
(170) Italia Aeneae, quam Lugdunum mihi. Nautae
Obvertunt pelago proras, tum dente tenaci
Anchora fundabat navem, stat littore puppis.
Hic etiam noctem fessi requiescimus unam.
Postera lux oritur. nos curru tendimus Hagam,
(175) Cernitur illa procul nobis, tum sylva propinquat.
Intramus portas, curru descendimus, imus
Inde domum; occurrunt Mater fraterque sororesque
Ancillae, atque omnes alii reducesque salutant.
Finis. (Ips. Kal. (1) Aprilis).

• Continue
• Return to the home page of Huygens’s poetry
• Return to the home page of the Heinsius collection