Jean François Cammaert: De onrust door den ryckdom. Brussel, 1754.
Naar L’embarras des richesses (1725) van Leonor Jean Christine Soulas d’Allainval.
Uitgegeven door dr. A.J.E. Harmsen, Universiteit Leiden.
Ceneton018320 — Ursicula — books.google
In deze uitgave zijn evidente zetfouten gecorrigeerd en gemarkeerd met een asterisk.

Continue
[fol. π1r]

DE ONRUST

DOOR DEN

RYCKDOM,

KLUCHTSPEL,

GETROCKEN
UYT DEN ITALJAENSCHEN THEATER
ENDE INV RYM GESTELT DOOR
IOANNES FRANCISCUS CAMMAERT,
IN NAEMS-LETTERKEER
SCAT, CASCIER, OF MUSEN-MINNAAR.

    ’K sou my in Naems-letterswier,
Rym-scat en Cascier, verblyden:  
Musen-minnaar my belyden,       
Droeg ick Helicons-lauwrier.

[Vignet: Typografisch ornament]

TOT BRUSSEL,
By N. JACOBS, Boeckdrucker ende Boeckverkooper,
tegen de Baerd-brugge in de Druckerye. 1754.
Met Approbatie ende Privilegie.


[fol. π1v: blanco]
[fol. π2r]

[Blazoen: Vilia ne legas]

OPGEDRAEGEN
AEN DEN
SEER EDELEN ENDE WEL-GEBOREN
HEERE
MHER. BALTAZAR JOSEPHUS
IGNATIUS
DE VILLEGAS
D’ESTAIMBOURG,
Des Barons van Hovorst, Licentiaet
in beyde de Rechten, &c. ende
tegenwoordigen Schepenen
der prinsselycke stad,
Brussel.


[fol. π2v: blanco]
[fol. *1r]

TOEJUYCHENDE LOFGALM

OP DEN SOET VLOEYENDE RYMER,

JOANNES FRANCISCUS CAMMAERT

VERTAELDER VAN HET KLUCHTSPEL,

DE ONRUST

DOOR DEN RYCKDOM.

DAt wy ons selven hier verheften ofte presen,
Ons eygen lof sou maer een enckle sotheyt wesen:
    Maer als een’ Minnaer, die geen blaem of laster kent,
    Uyt reden en natuer syn oordeel ons toewend,
(5) ’T is een onfeylbaer wet, dat men geloof mag geven
Aen d’onpartydigheyt. Dus word u toegeschreven,
    Rymvoeder, Cammaert, dat gy rycke Rymen baert
    En dat in u van konst den Ryckdom word bewaert.
Achtmael tien spelen, uyt verscheyde tael genomen
(10) Zyn uwen Ryckdom: ryck zyt g’oock in dien vromen
    Held Alexander, ryck in Dichten, en veel meêr.
    In Wercken van Bouleau, die gy met lof en eer
In’t vlaems hebt overg’haelt. Het Frans en and’re taelen
Weet gy soo stiptelyck in rymkonst af te maelen,
    (15) Dat men den Ryckdom van uw Rymen ryck’lyck vind.
    Had ick uw’ Ryckdom nu, ’k schreef lof, die gy verdient:
Uwen vrind, die u bemint
en in u Ryms-ryckdom vind.
J. V. B. Kon. Not.


[fol. *1v]

JOANNES FRANCISCUS CAMMAERT,

IN LETTERKEER.

SCAT, CASCIER OF MUSEN-MINNAAR,

DE ONRUST

DOOR DEN

RYCKDOM

KLUCHTSPEL.

In welluydende Nederduytsche Rymen, uyt den Italiaenschen Theater overgehaelt ende ten Tooneel-gebruyck in het licht gestelt.

Jo, Cammaert, in uw’ Ryms- onschatb’re praelen,
    Soetheyt van Parnas’ in rymende geschal,
Oever van de Bron, uyt ’t Rym-peerds dubb’le straelen,
    Ciersel onser eeuw singen de Musen al’
(5) Acker van de Konst hoor ick Apol’ u roemen:
    Ancker van’t Tooneel uw’ Rym-schacht ons beduyd:
Nectar, rymig-soet hoort m’ al’ uw Rymen noemen,
    Troon der Rym-son galmt Apollos-lierklang uyt.
Nimphen-vreugd, die door uw Rym in liefde branden,
    (10) Choor van ’t Rym-gesang voor’t Sanggodinnendom,
Eer van’t Rym-paleys en haere Lustwaeranden,
    Autaer, die steeds smoockt in Musen-lof en ro’m.
Schoonheyt van de son, die m’in Parnas’ siet gloeden,
    Schryver van een tal der Rymen sonder tal!
(15) Fenix, die den Rym door Rymen komt te voeden,
    Citer, wiens geluyd m’hoort rymend overal.
Rymer sonder ga’ singen de Rymkonst-steden,
    Ieveraer, vol gloed van d’ed’le Rymery,
Arend, vliegend hoog in geest, begryp en reden,
    (20) Erf van’t Rym-hof en Parnassus-heerschappy.
Nazaet van den Prins en Meester der Poëten
    Roem van Nederland in’t Prins’lyck Brussels-hof,
[fol. *2r]
Cederboom, in hoogt’ der Rymkonst ongemeten,
    Oli, soet van geur, steeds vloeyende met Lof.
(25) Ingang tot de Konst door Dichtkonst aengewesen,
    Fackel, die nu brand, en licht gelyck de Son,
Spiegel-boeck, waer in schoon’ Rymen staen te lesen,
    Musen-Minnaar en van heel den Helicon.
Cimbel, soet van toon in Min- en Treur-gesangen
    (30) Uytdruck-gever van het Konst geheym in vlyt,
Uytgang voor die gaen in Rym-verkeerde gangen,
    Sonstrael, die elck treckt, en tot Parnas’ aenleyd.
Schild, door Konst verstaelt tegen de Laster-tongen,
    Echo, die berymt uyt Pindus wederslaet,
(35) Ciertack, door het vogt van Pegasus besprongen,
    Nederdrucker van die naer uw’ luyster staet.
Adem, van wie de Rym-sehryvers Adem haelen,
    Minne-voeder van Poësis d’ed’le Maegd,
Momus-demper door uw Rym-gloedende straelen,
    (40) Jaerboeck, die van Rym en Reên den Ryckdom draegt.
Moed-verstercker om den Rymberg op te treden,
    Nacht-verdryver van de blinde Rymkonst-rey,
Arck van luyster, in Parnas’ gerecht op-heden,
    Nederlanders-vreugd, die door uw’ prael zyn bly
(45) Echtgenoot van al de Konst- en Sanggodinnen,
    Arnasplaet, waer op den Nyds-schicht word gestuyt,
Rymen-voeder, om uw’ Rym waerd te beminnen,
    Ader van de Bron, die den Parnas’ uytspruyt.
Toegang tot den Berg, daer Rymgodinnen woone,
    (50) Rymkonst-minnaar, waerd een eeuw’ge Rymkonst-kroone.

                                    LANGENDONCK

                            IN RYMKONST LEERELING.


[fol. *2v]

RYMBRALLIG LOFGEDICHT

OP

DEN REDEN-RYCKEN TAEL-SCHEYDER,

JOANNES FRANCISCUS CAMMAERT,

IN HET OVERSETTEN VAN SYN

BLYSPEL,

DE ONRUST DOOR DEN

RYCKDOM.

Cammaert, gyCiertack vanCastalien,Choor vol Sangen,
Apols-Soon,AengenaemAen Musen,Al’t verlangen
Myns Rymkonst,Macht’loos isMyn Lofdicht:Maer gy in
Myn’ rym stercktMyne Pen,Myn Rymdrift,Myne Min.
Anckert hunAen uw’ konst,Aen Rym, die’tAl kan lichten:
En soo mynEertrompetEn al’ myn’Eergedichten
Rymend’ nietRoemen uw’Rym-ryckenRyckdom, dat
Tot uw lofT’Musen-gluytT’heel PindusT’op omvat.

GEDICHT IN ALLE LEERSAEME GENEGENTHEYT
DOOR J. DE RIDDER, NINOVS-STADS-MEESTER.

⋇⋇⋇⋇⋇⋇⋇⋇⋇⋇⋇⋇⋇⋇⋇⋇⋇⋇⋇⋇⋇⋇⋇⋇⋇⋇⋇⋇⋇⋇⋇⋇⋇⋇

IN CELEBREM VATEM

JOANNEM FRANCISCUM CAMMAERT.

            Invidiâ haud caruit Vondel: devicit & illam:
                    Haec tua sors: similis gloria danda tibi.
                                                                                    J.H.


[fol. *3r]

AEN DEN RYM-ENDE KONST-RYCKEN DICHTER,

DE ONRUST DOOR DEN RYCKDOM,

KLUCHT SPEL,

UYT HET FRANS VERTAELENDE,

JOANNES FRANCISCUS CAMMAERT,

IN LATYNSCHEN LETTERKEER DRAEGENDE

FONS CARMINIS MANA AUT CRESCE.

Rym-fontyne vloeyt of groeyt.

T’Is vruchteloos, o Vriend, myn’ te geringe krachten
    Te spannen, om dit Stuck, vol min’ge Rymery,
Volgens syn’ hooge waerd’ en naer betaemen t’ achten,
    T’ wyl uw’ befaemden Naem ons brengt- uw Lofgroet by:
(5) Want als ick diên met vlyt sin-grondig wil doorlesen,
    En letter-wissellig doorloop in het Latyn,
Hy toont ons klaer’lyck u met recht geseyt te wesen
    Een’ altyd vloeyend’ of groeyende Rym-fontyn.
Dat gy staeg vloeyt of groeyt getuygen ons uw’ Wercken,
    (10) Die gy door Phebus-geest konst-iv’rig bracht in’t licht:
En die wilt sonder nyd dêes rypelyck aenmercken,
    Bekent met my, dat is prys-waerdig uw Gedicht.
Dit leersaem Klucht-tooneel, in Fransche tael geboren,
    Door uw’ begaefde pen’ in neêrduyts Dicht vertaelt,
(15) Heeft niets van synen aert of voor’ge waerd verloren,
    Maer van uw’ Rym-fontyn een’ meerd’ren luyster b’haelt,
Gy weet het stichtend’ soo met de vermaeck’lyckheden
    Te schaeck’len aen elckaêr met aengenaemen swier,
Dat selfs Apol’, verliest op uw’ konst min gereden,
    (20) Plant om uw’ Rym-fontyn d’onslensbaeren Lauwrier.
De negen Sanggodins, die gy volgt door Ryms-minne,
    Belust op ’t soet, gebaert uyt uw’ Rym-vloeyend’ bryn,
Uytschat’ren oock diên lof, die draegt uw’ naem van binne;
    Vloeyt of groeyt eeuwig, gy Rym-rycke Rym-fontyn.

Uyt waere genegentheyt tot de Dichtkomst opgedraegen
van uwen trouwen Vriend en de Leereling,
GULIELMUS MERTENS.


[fol. *3v]

LOFGEDICHT

OP HET

RYCKDOMS-ONTRUSTENDE

BLYSPEL

VAN

JOANNES FRANCISCUS CAMMAERT.

De Ryckdommen der aerd’, verganckelyke saecken,
    Zyn ongestadig, en als eenen roock vergaen:
De Ryckdommen der aerd’ den Geest onrustig maecken,
    En het gerust gemoed met onruste belaên.
(5) Waert dat Democritus en Heraclitus waeren
    In’t licht nog, eenen mond, twee oogen waeren niet
Om te belachen, te beweenen in de Schaeren
    Pedwaese ydelheyt, die m’in den Ryckdom siet.
Den Ryckdom van’t gemoed den rycksten is der aerde:
    (10) Den Ryckdom van’t gemoed is d’aller-schatten-schat:
Den Ryckdom van’t gemoed noyt hert met angst beswaerde,
    Den Ryckdom van’t gemoed het Al in sig bevat.
Den Ryckdom, Cammaert, in uw Klucht-tooneel gepresen,
    Straelt zegenpraelend in uw groote Rymkonst uyt:
(15) Soo dat uw’ Ryckdom schynt op ’t alderhoogst te wesen
    T’wyl hy de schatten van Parnas’ in sig besluyt.
Gaet, Konst-beminnaer, voort in rycke Rymtooneelen:
    Geeft aen den Leser staeg van uwen Ryckdom blyck:
Gy sult van d’overvloed uws Rymkonst mededeelen,
    (20) En alle Rymers door uw’ Rymen maecken ryck,
De rycke Rymgodin Calliope, gedreven
    Door Dichtlust, en verlieft op uwe Rymery,
Uyt waere liefd sal u heel haeren Ryckdom geven,
    Met haeren Rymschat u getrouw’lyck blyven-by.

                    Door uwen Konst-minnaer en de vriend H. V. L.


[fol. *4r]

CAMMAERT

IN SE PORTANS

ANAGRAMMATICE

REM CATAM.

HOc Anagramma tuum, Cammaert, memorande Poëta,
    Rem portare catam, gloria vera tibi est.
Cuncta catum te laude probant tua metra Libelli,
    Regis Alexandri qui fera bella canit.
(5) Cuncta catum te laeta probant toto orbe Theatra,
    Versibus innumeris quae sonuêre tuis.
Teque catum Pindus meritis ad sidera tollit,
    Dum Bruxella tibi debita serta parat.
                    Tuarum Musarum Cultor & Admirator summus.
                            M. Q. V. L.
⋇⋇⋇⋇⋇⋇⋇⋇⋇⋇⋇⋇⋇⋇⋇⋇⋇⋇⋇⋇⋇⋇⋇⋇⋇⋇⋇⋇⋇⋇⋇⋇⋇⋇

CAMMAERT

ANAGRAMMA

M AC METRA,

SONAT

MUSA AC METRA.

Musa ac Metra tuum est, Cammaert, Anagramma: Poëta
    In se nil melius nobiliusque tenet.
Musa ac Metrorum prostas insignis Amator:
    Et Metra, & Musae te super astra ferunt.
                                            Amicus tuus paratissimus C. P.
⋇⋇⋇⋇⋇⋇⋇⋇⋇⋇⋇⋇⋇⋇⋇⋇⋇⋇⋇⋇⋇⋇⋇⋇⋇⋇⋇⋇⋇⋇⋇⋇⋇⋇
Multiplices Laudes mihi constituêre Poëtae,
    Ast equidem nullas me meruisse reor.
                                                J. F. CAMMAERT.


[fol. *4v]

PERSONAGIEN.

PLUTUS God der Ryckdommen.
MIDAS Rentmeester.
MEVROUW MIDAS syne Gemalin.
PAMPHILUS Soon van Midas, Minnaer van Florise.
CHRISANTUS Borger van Athenen.
FLORISE syne Dochter, Minnaeresse van Pamphilus.
ARLEQUIN Hovenier, Vryer van Chloë.
CHLOE Landmeyt, vryster van Arlequin.
TRIVELIN, Dienaer van Pamphilus.
BRIARE Procureur.
KLEERMAECKER.
LEERJONGEN.

                                            Gevolg van Plutus
                                        Het Tooneel is binnen Athenen.
Continue
[p. 1]

DE ONRUST

DOOR DEN

RYCKDOM,

KLUCHTSPEL.

⋇⋇⋇⋇⋇⋇⋇⋇⋇⋇⋇⋇⋇⋇⋇⋇⋇

EERSTE DEEL.

EERSTE TOONEEL.

TRIVELIN, geleerst, in de hand een sweep.

TRIVELIN.
EY my, ick kan niet meer! het onderst’ is my boven
Gekeert! ’k ben als gevilt, gestropieert: verschoven
Zyn my de hersens. Dat, dat u den Duyvel hael’
Kleyn Minne-goôdje! Bloed! wat eene helsche quael,
(5) Alles wat leeft, ick selfs, schuyl onder uwe vleug’len!
                                        Hy geeft eenige sweepslaegen.
’K meyn nog te ryden, en myn loopend’ Paerd te teug’len,
En ’k peys niet, dat ick ben t’Athenen g’arriveert.
Sedert ses maenden, die nu reeds zyn gepasseert,
In welck myn Meesters-hert door liefde quamp te blaecken,
(10) Heb ick noyt rust gehad: dat jaegen, loopen, waecken
Is al genoeg, en al te veel om eenen Knecht
Doen t’arrageren... S’nachts, soo haest hem ’t liefdsgevecht
Bestormen komt, roept hy wel vyf-en-twintig maele;
Op, Trivelin, op, op: siet of de Sonnestraele
(15) Al glinst’ren om my te herwaep’nen. Myn Godin,
Florise...
                                                Pamphilus roept van binnen
                Trivelin...
[p. 2]
TRIVELIN.
                                Hy heeft den Duyvel in.
Daer is’t weêr.


TWEEDE TOONEEL.

PAMPHILUS, TRIVELIN.

PAMPHILUS.
                      Trivelin, waer zyt gy ingedoken?
TRIVELIN.
’K ben hier, Heer.
PAMPHILUS.
                            ’K heb my haest een heel uer ’t hoofd gebroken
Met u te roepen. Hoe, hebt gy dan nog niet uyt
(20) Uw leersen?
TRIVELIN.
                            ’Kgaen het doen.
PAMPHILUS.
                                                    Laet het nu soo. Gy Guyt,
G’hebt weêr den tyd verquist met drincken.
TRIVELIN.
                                                                    Hoe, wy treden
Soo van het paerd, Heer, en...
PAMPHILUS.
                                              Sa, gouw, met rappe schreden
Recht naer Chrisant’, en segt Florise, myne Bruyd,
Dat ick ben komen.
TRIVELIN.
                                Heer, wacht tot haer slaep is uyt:
(25) Of stoort g’haer, licht sal sy haer min in haet verruylen.
De Fleremuysen, de Nachtraeven met al d’Uylen
En wy, is al het volck, dat in Athenen waeckt.
PAMPHILUS.
Geen tegenstant, gaet heên: segt hoe myn herte blaeckt.
In haere min, en wat ick niet al heb geleden
(30) Sedert myn laest vertreck: hoe myne vrolyckheden
Bastaen in het geniet van myne Bruyd: dat ick
[p. 3]
Haer by ben in den geest: en niet een oog-geblick:
Voor by gaet sonder dat ick denck van myne Schoone.
Segt, dat ick my aen haer op ’t spoedigst sal vertoone.
(35) Vlied-heën, seg ick, vlied-heên,
                                                                Binnen.
TRIVELIN.
                                              Ick gaan, Heerschap... God lof
Hy is vertrocken. ’K sien, hy sal niet stillen, of
Die liefdes-vlam moet eerst geblust zyn... Wat versto’re!
Wie singt daer?


DERDE TOONEEL.

ARLEQUIN, TRIVELIN.

ARLEQUIN singende.
                    Ra, la, la... Mordon, wie staet hier voren,
Wat Beest, wat Pry is dat?
TRIVELIN.
                                          Myn lieven Maet, komt by.
ARLEQUIN.
(40) Zyt gy’t, myn’ Trivelin? ’k bid, segt my, wanneer gy
Zyt aengekomen.
TRIVELIN.
                            Soo terstond.
ARLEQUIN.
                                                Zyt g’alle dagen
Soo dorstig nog als voor?
TRIVELIN.
                                        Diên tryn gaat met behagen.
Gy nog soo vrolyck als voor desen?
ARLEQUIN, opspringende.
                                                        Altyd aen.
Dat ick omhels u... segt, is de reys wel vergaen?
(45) Zyt g’hier beneden wel onthaelt?
TRIVELIN.
                                                            ’K salt u verhaelen,
[p. 4]
Terstond: maer ’k moet eerst gaen myn Meesters-paerd ontzaelen,
Gaet naer ons herberg maer: ’k sal u daer komen by
Op d’oogenblick.
ARLEQUIN.
                            Gaet gouw: ’k beloof u, dat gy my
Daer vinden sult, soo ’k heb de groetenis gegeven
(50) Aen myn Chloë.
TRIVELIN.
                                Ick gaen: tot flus dan.
                                                                    Trivelin vertreckt.
ARLEQUIN.
                                                                    Bloed, wat leven!
Wat wond’re soetheyt is de liefde! voor deês tyd
Scheen my de koord heel rouw, den put heel diep en wyd
Tot water-putting om myn bloemen te begieten.
Maer sedert dat ik vry, niets kan my meêr verdrieten:
(55) ’T gaet al van selfs nu, soo ’k maer denck, dat ’t dienstig is
Tot bloem-gewas, om ’t aen myn Liefste t’off’ren. Wis
Een wondre soetheyt is de liefde! het gewennen
Des selfs hoe waerd en lief! ag! kost ick haar maer kennen,
Die was uw’ Baerster.


VIERDE TOONEEL.

CHLOE, ARLEQUIN.

CHLOE.
                                  Ag! myn. Liefsten, zyt gegroet.
ARLEQUIN.
(60) Chloë, zyt gy’t? myn Bruyd, myn Troost, myn eenig Soet,
Myn Roos, myn Leeljebloem, myn Honingbie, myn Schoone.
CHLOE.
’K heb u soo lang verbeyd! ag, dat ick u kost toone
[p. 5]
Hoe dat myn hert.
ARLEQUIN.
                              Swygt-stil: ’k was in myn hof gegaen,
Plucken tot uw vermaeck deês bloemen: ’k bid, neemt s’aen:
(65) Sy riecken soet als gy... Maer ’t schynt, ô bitterhede!
Dat g’als bedroeft zyt! soo gy gryst, soo grys ick mede.
Stelt het verdriet aen kant: zyt vrolyck, lacht, singt,... Ey!.
Heeft uwe Moeder weêr geknort misschien?
CHLOE.
                                                                      Neên: sy
In tegendeel wilt nu, dat wy op-morgen trouwen.
ARLEQUIN.
(70) Wat, morgen trouwen? hoe, kan dat uyt ’t hert niet douwen
De droefheyt, en uw geest vermaecken?
CHLOE.
                                                                Ick beken ’t:
Maer ick hoor overal, dat ’t Mansvolck soo gewent
Is te bedriegen, dat ick vrees, dat g’oock verlaeten
Myn liefde sult.
ARLEQUIN.
                        Wat, Lief, ick uwe liefde haeten!
(75) Ick u niet minnen? ’k sou eerst moeten dwaes zyn... Ey
Waer vond ick nog een Maegd, soo soet, soo schoon als gy,
En die my soo bemint? gy sult alleen verwerven...
CHLOE.
Ag! viel het anders uyt, ick sou van droefheyt sterven.
Soo vast ben ick aen u, dat schoon een’ Prins my bad,
(80) En swoor om my te zyn met ’t vuer der min omvat,
En syde kleed’ren liet en goude linten kiesen,
Ick liever hem als u sou laeten en verliesen
Myn Hovenier, myn Hert.
ARLEQUIN.
                                          By my eene Graevin,
[p. 6]
Of edele Prinses moet wycken aen uw’ min.
CHLOE.
(85) Ag, is ’t dat gy altyd my soo bemint, verkonden
En b’loven derf ick, Lief, dat, soo wy zyn gebonden,
Ick dag en nacht u sal beminnen: en met u
Steeds wercken in den hof onder de bloemen... Nu
Gedoogt dat ’k gaen, terstont kom ick wed’rom...
ARLEQUIN.
                                                                              Myn’ Schoone
(90) Sult gy dat doen?
CHLOE.
                                  ’K beloof’t.
                                                                              Chloë binnen.
ARLEQUIN.
                                                    Komt gouw dan: ’k sal u kroone
Met bloemen... Wat een Meyt! de soetste van het land!
Ick ben vol vreugd om dat sy in myn liefde brand.
Hy singt.
                Leeft, leeft, myne lieve Bruyd,
                Die myn vreugd beduyd,
                (95) En my voed door uw liefd’ van-binnen!
                Alle geluck in sig hy besluyt,
                Die mag uw Schoonheyt beminnen.


VYFDE TOONEEL.

MIDAS, ARLEQUIN.

MIDAS.
,, Daer is den Singer! à, mordon, wat eene strote!
,, ’K geloofden Vent in ’t lyf den Duyvel houd beslote.
(100) ,, Myn’ ooren dag en nacht zyn van syn schreeuwen doof...
,, Dog ’k weet een’ middel, waer door dat ick my beroof
,, Van al deês onrust...
ARLEQUIN.
                                    Siet, de Rose, bloed! de Rose
Wast sonder door’nen hier! wat boesem sou niet blose
[p. 7]
Door liefd’... Wie daer?
MIDAS.
                                      Myn Vriend, ick bied u goedendag,
ARLEQUIN.
(105) A, komt gy u misschien met my vermaecken?
MIDAS.
                                                                                  Ag!
Is ’t mogelyck, dat gy kont staeg soo vrolyck wesen,
Elendigen, daer men kan in uw aensicht lesen
D’elend’ en het verdriet?
ARLEQUIN.
                                      Ick, ick elendig?
MIDAS.
                                                                Gy:
Wie twyfelt nog’?
ARLEQUIN.
                            Ick, ick elendig? ick? dat my
(110) Den Duyvel weghaelt, soo’k daer aen geloof kan geven.
Ick eet, ick drinck, ick slaep: ’k vrees niemant: is dat leven
Elendig? segt my eens wat luck hebt gy dog meêr?
MIDAS.
Ey, wat gelyckenis! ick ryck, vol glans en eer,
By elck geacht...
ARLEQUIN.
                        Kont gy daerom iet meerder eten,
(115) Of blyder zyn als ick? daer by laet ick u weten,
Dat ’k morgen met Chloë gaen trouwen, en gy sult
Den kindersang (ick bid, hebt weynig maer gedult)
Met myne stem vervoegt, in ’t kort te-saem gaen ho’ren
’K hoôp ’t u vernoegen sal.
MIDAS.
                                            Dat ick u had verkoren
(120) Te wesen myn’ Commis, soud gy’t aenvaerden? ’t is
Den middel om haest ryck te worden...
ARLEQUIN.
                                                              Ick Commis?
[p. 8]
Wat dwaesheyt! ryck zyn ick! sou’k dan veel langer leven?
MIDAS.
Wat slechte vraeg!
ARLEQUIN.
                              Kan ’t my geen langer leven geven
Waer toe dan is my nut veel Ryckdom? ’kblyf die’k ben
(125) En lach met uw Commis te wesen... Ick beken,
Dat ick heel dwaes ben van die reden by te woonen.
Vaertwel: ick gaen my in de herberg eens vertoonen
Daer Trivelin my wacht.
                                                                Binnen.
MIDAS.
                                      ’K beken’ dat dien Vent
Heeft meêr gelyck als ick. Den dorst, my ingeprent
(130) Van jongs-af tot het Goud en Ryckdom, maeckt myn leven
Swaermoedig, ongerust: by dag en nacht gedreven
Door duysend sorgen... Ag! God, Plutus, dat my zy
Ontruckt uw schatten, die ’k besit, of geeft aen my
De ruste van het hert.


SESDE TOONEEL.

MIDAS, Mevrouw MIDAS, PAMPHILUS.

Mev. MIDAS.
                            Dat men stracks na doet loopen
(135) Diên rusteloosen Gurt: doet hem het vel afstroopen,
Doet hem vermooren... Hoe, staet gy dus ledig hier,
En sonder vraeck op hem, die myn rust en plaisier
By dag en nacht verstoort?
MIDAS.
                                          Wat sal ick doen?
PAMPHILUS.
                                                                      Ag! Moeder
Ick bid...
Mev. MIDAS.
              Ick seg u swygt, en wacht te zyn den Voeder
[p. 9]
(140) Van myne gramschap... Vreest te treden-in het spoor
Uw’s dwaesen Vader.
MIDAS.
                                  Ag, wat Vrouwe!
PAMPHILUS.
                                                              Laet my voor
Myn Vader, bid ick...
Mev. MIDAS.
                                Vlied, wilt gy myn vraeck niet oosten:
Gaet by uw Legervolck, of uw’ Florise troosten,
En voorderen uw’ trouw: dat is al ’t gene gy
(145) Te doen hebt: gaet maer aen... Ag! wat een slaeverny!
                                                  Pamphilus vertreckt.
Elendig wyf als ick! die moet haer jeugd verslyten
Met sulek een’ Lafaert! ag! kon ick de stroot afbyten
Van dien Singer! ’k seg, loopt naer den Rechter.
MIDAS.
                                                                            Uyt
Wat oorsaeck?....
Mev. MIDAS.
                          Dat hy komt...
MIDAS.
                                                Wat voorneem, wat besluyt?
Mev. MIDAS.
(150) Om recht te doen. Ick wil doen dien Singer boeyen,
MIDAS.
’T feyt is te kleyn t ick bid...
Plutus met Gevolg daelt neder uyt de wolcken.
Mev. MIDAS.
                                            Waer meê wilt g’u bemoeyen?
Wat, ’t feyt is kleyn, een Vrouw t’ontrusten dag en nacht
Als ick ben! à den Guyt! al ’t vrouwelyck geslacht
Van heel Athenen leent my d’hand, en is niet minder
(155) Als ick in schaede, want hy streckt tot stut en hinder
Aen jonge Raedsheers, die my daeg’lycks zyn gewoon
Een’ les te geven: en in dese saeck tot toon
Sullen verstrecken... Sagt, wie sien ick ginder komen?


[p. 10]

SEVENSTE TOONEEL.

PLUTUS, MIDAS, Mevrouw MIDAS,
ende gevolg van Plutus.
PLUTUS.
Siet, Midas, Plutus is’t, die gy hier hebt vernomen,
(160) Ick u den Ryckdom gaf, en u besorgen sal
De rust, die gy my vraegt.
MIDAS.
                                          Genaedig God...
Mev. MIDAS.
                                                                    ’T geschal
En helsche sangery was al te vreed. De Goden
Zyn al veel t’eer’lyck om soo teere Vrouw te do’den
Als ick, door het verstoor van eenen Guyt.
PLUTUS.
                                                                    Ey, stil.
(165) Den Vyand van uw rust reeds nadert... ’Kwacht hem: ’k wil
Op d’oogenblick u gaen vreken in hem.
Mev. MIDAS.
                                                                ’K sal eeren
Uw goddelycke jonst. ’K bid, doet uw vraeck vermeeren:
Geeft geen genaed’ den Guyt...
PLUTUS.
                                                  Gaet meer gerust. Hy’s daer.


ACHTSTE TOONEEL.

PLUTUS met Gevolg, ARLEQUIN.

ARLEQUIN singende.
Leeft, leeft, myne lieve Bruyd. ’T bier was heel goed. Maer
(170) Nu gaen ick in den hof wat wercken, en verbeyde
Myn’ Flora, myn Godin’... Maer siet, dat volck schynt blyde
Van geest te zyn! wat’s dit?
BALLET van het gevolg van Plutus.
[p. 11]
PLUTUS.
                                            Wilt gy hier, vriend, spreckt-uyt,
Met ons verheugt zyn?
ARLEQUIN.
                                    ’K soeck de vreugden. Dog beduyd
My eerst wie dat gy zyt... ,, Wat vremt Figuer!
PLUTUS.
                                                                          Geseten
(175) Onder de Rey der Goôn.
ARLEQUIN.
                                                Wie, Jupiter?
PLUTUS.
                                                                      Wilt weten
Dat ick ben Plutus, d’Heer en God der Ryckdom...
ARLEQUIN.
                                                                                Ey!
Dat my den Duyvel haelt, had ’k u gekent... Seght my
In wat een Landschap gy geviert word?
PLUTUS.
                                                                Geheel d’aerde
Myn’ Tempel is: elcks-hert, waer aen ick Ryckdom baerde,
(180) Zyn myn’ Autaeren. Ag! myn Vriend, ick wil, dat gy
Oock myn Aenbidder zyt: neemt dan deês Schat van my
Die ’k u vereer.
Plutus geeft aen Arlequin een Kofferken van goud.
ARLEQUIN.
                      ’T is schoon! hoe noemt gy ’t?
PLUTUS.
                                                                        Myn Tresooren,
ARLEQUIN.
Den*naem is groot: maer waer voor is hy goed? laet hooren?
PLUTUS.
Tot alle saecken. Die dat heeft word van arm ryck,
(185) En die heel bot is geeft terstond van wysheyt blyck.
ARLEQUIN.
Ick word dan oock soo?
[p. 12]
PLUTUS.
                                    Ja.
ARLEQUIN.
                                        Wat eerlyck’ Man! ontvouwen
My uw’ Tresoor! Maer sal myn Lief...
PLUTUS.
                                                              Hoe, gaet gy trouwen?
Met wie?
ARLEQUIN.
                Ag! die daer woont: een’ aldersoetste Meyt,
Chloë, die boven al myn hert...
PLUTUS.
                                                Wat’s dit geseyt?
(190) Een’, die geen goed besit! dat, dat sal ick niet lyden.
U dient een rycke Maegd.
ARLEQUIN.
                                          Maer, ick heb haer in ’t vryden
Soo trouw belooft en dier gesworen, dat ick haer...
PLUTUS.
Stelt dat schripuel uyt ’t hoofd. Hoort, d’eeden altegaêr
Der Minnaers zyn onnut, en by de Goôn mispresen...
(195) Bedenckt u: volgt myn raed... Komt, laet ons blyde wesen
En v’rheugen onsen geest om ’t luckig voorgeval.
ARLEQUIN.
,, In d’aerd’ of kelder ick u stracks begraeven sal.
Ballet als-vore van het Gevolg van Plutus.

Eynde van het eerste Deel.
Continue

TWEEDE DEEL.

EERSTE TOONEEL.

PAMPHILUS, FLORISE, TRIVELIN.

PAMPHILUS.
MYn schoon’ Florise, wie, wie kondigt u myn smerte,
Die ’k om uw afzyn heb geleden?
[p. 13]
FLORISE.
                                                      Ag! myn herte,
(200) Met ’t selve leet bestreên, getuygt oock mynen rouw.
PAMPHILUS.
Segt, Trivelin, hoe ’k was myne Beminde trouw.
TRIVELIN.
Jouffrouw, de liefd’ tot u heeft hern soo ver doen komen,
’K bekent ’t, dat hy voor sot van elck word aengenomen.
PAMPHILUS.
Swygt, Lompaert, spreeckt myn Schoon’ van myne suchten maer
(205) En staegh brandende hert in trouwe liefd’.
TRIVELIN.
                                                                            ’T is waer:
De Jouffers zyn dus in syn trouw en min gedompelt,
Dat wy korts met geweld van hun zyn overrompelt
En schier verkracht geweest, en echter syn besluyt
Blyft staen op u.
PAMPHILUS.
                          Ey! segt my, bid ick, waerde Bruyd,
(210) Soo ’k door den nood geperst, u nog eens moest verlaeten,
Wat soud gy...
FLORISE.
                    Ag! swygt stil: wilt dese reden haeten,
Gy soud verdooven al de vreugd, die ’k nu geniet
In u t’aensien. Ey! segt, om t’eynden ons verdriet,
Wat is uw voorneem nu?
PAMPHILUS.
                              Myn waerde Bruyd te vraegen,
(215) En sien of’t heden aen uw Vader sou behaegen
Te kroonen myne liefd’, als ick betrouwen mag
Dat gy my mint als voor.
FLORISE.
                                        Gy kent my quaelyck: ag!
[p. 14]
Wie scheyd my van uw liefd’, wie sal myn trouw verstooren?
Maer...
TRIVELIN.
          ,, Maer! dat Duyvels-woord doet geen vermaeck aen d’ooren.
PAMPHILUS.
(220) Ag! deês onsekerheyt ontstelt my.
FLORISE.
                                                                ’K vrees, dat hy
Soo licht niet toe sal staen ons voorneem: dat hy my
Verbieden sal ’t geniet van uw gesicht en spraecke.
PAMPHILUS.
Misschien stemt hy ons trouw,
FLORISE.
                                                Soo niet, wat sal ick maecke?
PAMPHILUS.
’T is my genoeg, myn’ Bruyd, de sekerheyt uws hert.
FLORISE.
(225) Gaen wy naer onse woon’, misschien sal onse smert
En minnepyn in vreugd, die niet verwacht is, keeren.
PAMPHILUS.
’K sal met uw Vader sien myn liefde te vermeeren:
Hem maecken in gesucht bekent myn herts besluyt:
Florise vraegen hem, myn lang-gewenschte Bruyd.
                                    Pamphilus ende Florise vertrecken.
TRIVELIN.
(230) Ja, gaet maet, ick gaen oock om sien den Vent te vinden
Die ’k heb belooft... Maer siet, hy’s daer weêr... Myn beminden...
En ouden Vriend, zyt gy’t?


TWEEDE TOONEEL.

TRIVELIN, ARLEQUIN.

ARLEQUIN vol vrees, swaermoedig ende al duyckende komende uyt syn huys, loopt tegen Trivelin.
                                                Wat groote Beest is dat!
[p. 15]
Gy zyt wel vrolyck?
TRIVELIN.
                                Hoe?..
ARLEQUIN.
                                          Gaet uwe wegen. Wat
Een domme Pry!
TRIVELIN.
                            Ick kom om met u gaen te drincken.
ARLEQUIN.
(235) ’K heb geenen dorst nu.
TRIVELIN.
                                          Komt, doen wy de roomers klincken,
Hier by is goeden wyn.
ARLEQUIN.
                                    ’K drinck niet als water meêr.
TRIVELIN.
Komt, komt, gy spot...
ARLEQUIN.
                                    Ick seg, gaet drinckt maer desen keer
Alleen, laet m’hier gerust.
TRIVELIN.
                                          Wat’s dit! gy, die voordesen
Soo vrolyck waert, en nu...
ARLEQUIN.
                                          ’K wou dan soo vrolyck wesen:
(240) En ’k ben nu soo’t my lust: hebt g’iet daer tegen?
TRIVELIN.
                                                                                          Ey!
Gy stoort u, soo’t my dunckts dat is onnoodig, gy,
Kont blyven, en ick gaen.
                                                                Binnen.
ARLEQUIN.
                                        Geduerig iemand praemen
Om gaen te drincken! ey! den Duyvel, wat betaemen
Is dat? ’k lach met syn wyn: Neên, neên, t’wyl mogt men my
(245) Ontroven, ’t greên ick nu kom te besitten,


[p. 16]

DERDE TOONEEL.

ARLEQUIN, CHLOE.

CHLOE.
                                                                                Ey,
Myn Waerdsten, spoeyt u ras: spoeyt u, myn Lief, myn Herte...
ARLEQUIN.
Daer is nu d’and’re weêr... Wat een torment, wat smerte,
Niet eenen oogenblick gerust te zyn.
CHLOE.
                                                          Ey, siet
’K heb u gesocht door d’Stad, in uwen Hof, en niet
(250) Gevonden overal. ’K geloof, dat gy tot heden
Nog niet gewerckt hebt.
ARLEQUIN.
                                      Neên.
CHLOE.
                                                Laet ons t’saem heên dan treden,
’K bid, komt met my.
ARLEQUIN.
                                Ja! waer?
CHLOE.
                                            Naer Galathé: men viert
Haere geboorte-feest. De Fluyt en Bas reeds tiert
En raest door heel het Dorp. Wy sullen ons verblyden,
(255) En danssen t’saem’.
ARLEQUIN.
                                    Gaet, gaet. Voor my, ’k wilt ’t u belyden,
My lust geen danssen.
CHLOE.
                                  Hoe!
ARLEQUIN.
                                          ’K ben kreupel.
                                                                    Kreupel? ag!
Myn Lief, dat is my leet, ’K bid, komt, gy sult deês dag
Dan singen,
[p. 17]
ARLEQUIN.
                ’K ben verheescht.
CHLOE.
                                                    Verheescht! ag! Lief, wat plaegen!
Komt evenwel met my: het volck sal u behaegen
(260) En strecken tot vermaeck.
ARLEQUIN.
                                                  ’K heb nu geen tyd: ’k moet gaen,
CHLOE.
My soo verlaeten! hoe, hebt gy dan niet verstaen
Of wel gesien dat ick Chloë ben?
ARLEQUIN.
                                                      Ja.
CHLOE.
                                                            En scheyden,
Sonder door eenig woord van liefde te verblyden
Myn hert?
ARLEQUIN.
                Den Duyvel, ey! wat wilt gy dat ick u
(265) Sal seggen?
CHLOE.
                            ’t Geên gy zyt gewoon; hoe gy my nu
Bemint, en minnen sult al uwe levens-dagen.
ARLEQUIN.
’K heb’t u wel duysendmael geseyt, kont gy nog klaegen?
CHLOE.
’K bid, segt het my nog eens: ’t word noyt te-veel verstaen,
En ’t doet een Vryster ’t hert in nieuwe liefde braên
(270) En v’rheugen het gemoed.
ARLEQUIN.
                                                    Ick min u nog als vore:
Zyt maer gerust.
CHLOE.
                          Ick bid, laet my uw hert bekore,
Ontdeckt my uw gequel: ’ksien gy onrustig zyt:
Vertrouwt my het geheym, ’t geên op uw herte leyt:
[p. 18]
Ick sal u troosten, en in al’s tot raed verstrecken.
ARLEQUIN.
(275) Gaet: laet m’in rust nu: ’k sal u heel de saeck ontdecken
Met meêr gelegentheyt. Zyt vrolyck.
CHLOE.
                                                            Lief, ick gaen.
Myn hert, myn troost, vaert-wel.
                                                            Chloë vertreckt.
ARLEQUIN.
                                                    Den droes, wat nu gedaen?
Gaen ick nu naer den Hof, de Schelms sullen m’ontdraegen
Myn Schat, vrees ick: en werck ick niet, elckeen sal vraegen
(280) Waer van dat’k leef... Stil, stil: wat hoor ick?


VIERDE TOONEEL.

ARLEQUIN, CHRISANTUS.

CHRISANTUS.
                                                                        ,, Ag! hy’s daer:
,, ’Tberouw pynt my als ick hem sien. ’T is vyftien jaer
,, Geleên nu, dat ick heb uyt Africa gedraegen
,, Veel Ryckdom van syn Oom, die’k hem tot myn mishaegen
,, Niet heb ter hand gestelt, maer wederhouden en
(285) ,, Verduystert: nu geperst tot restituti’, ken
,, Ick geenen middel als myn Schoonsoon hem te maecke...
Ick ben uw Dienaer, Vriend.
ARLEQUIN.
                                            ,, Uw Dienaer! dese saecke
,, Loopt-hoog! ey my, wat raed? hy siet my aen voor ryck;
CHRISANTUS.
Ey, stelt u niet in pyn: ick sal u geven blyck,
(290) Dat sonder synd’ ick u sal minnen,
[p. 19]
ARLEQUIN.
                                                                  Ick u haeten
Gelyck de pest.
CHRISANTUS.
                          Gy zyt, ick sal u noyt verlaeten,
Dus eerlyck Man!
                           
ARLEQUIN.
                                    Ick vraeg excusi’, want ick ben
In nood van geld.
CHRISANTUS.
                            Dus wys.
ARLEQUIN.
                                                Dat is niet waer.
CHRISANTUS.
                                                                        ’K beken,
Goed, dienstig en beleeft: ’k sal eene Vrouw u geven.
ARLEQUIN.
(295) Een Vrouw! ag! ag! segt my, wat heb ick u misdreven,
Dat gy soo Hels-present my wilt vereeren?
CHRISANTUS.
                                                                      Stil:
Gy weet niet wie ’k u reeds heb toegeschickt: ick wil
U myne Dochter gaen vereeren, schoon van wesen:
En wel gemaeckt, die my gelyckt.
ARLEQUIN.
                                                      O bloed! voordesen
(300) Heb ick geen Dochter oyt van uws gelyck gesien.
CHRISANTUS.
Ick sal s’u toonen.
ARLEQUIN.
                              ’K ben, ey! wilt die moeyte vliên,
Op dien winckel niet belust... Gy wilt dan geven
Uw Dochter? ’k hou, gy spot?
CHRISANTUS.
                                                Dat deed ick noyt myn leven!
Ick spotten? ’k spreeck soo ’k meyn.
[p. 20]
ARLEQUIN.
                                                          Soo zyt gy dwaes of sot,
(305) Dat g’aen een Kaelaert, als ick ben, dus dom, dus bot,
Uw’ Dochter wilt besteên ten houw’lyck.
CHRISANTUS.
                                                                  ’T kan niet baeten:
S’is ryck genoeg voor twee. ’K wil, dat sy sal verlaeten
Diên Krygsheer, die ’k aen haer heb toegeseyt, t’wyl ick
Heb liever dat sy trouwt een Man als gy van schick,
(310) Die my van syn Fortuen bedanckt. Uw’ g’negenthede
Zyn die dan vast myn Kind te trouwen?
ARLEQUIN.
                                                                ’K ben te vrede.
Gy segt, s’is ryck: ’k sal haer dan trouwen, t’wyl gy ’t wilt.
Maer myn Chloë, Chloë!
CHRISANTUS.
                                        Houd daer, zyt maer gestilt,
Deês honderd Patacons: gy kont gaen huysraed koopen.
ARLEQUIN.
(315) ,, Wat, honderd Patacons! sy sal my niet ontloopen.
CHRISANTUS.
,, ’K hoöp hy my wesen sal een Schoonsoon naer myn’ sin.
ARLEQUIN.
Maer, Heer, ick bid u, hoort, eer ’k voortgaen in die min,
Gy weet dan, en g’houd-staen dat ick besit geen schatten?
CHRISANTUS.
Ick weet dat, zyt gerust, ick weet dat.
ARLEQUIN.
                                                            Wilt het vatten:
(320) En dat ick laeten sou my hangen om een duyt?
CHRISANTUS.
Ick ben daer in voldaen: en ’k sal u tot besluyt
Stracks myn’ Kleermaecker nog tot een nieuw kleed toebieden.
Zyt maer vernoegt: ick bid.
[p. 21]
ARLEQUIN.
                                            Vaert-wel, myn Heer.,, ’K gaen vlieden
Om sien naer myn’ Tresoor.


VYFDE TOONEEL.

CHRISANTUS, PAMPHILUS.

CHRISANTUS.
                                            ,, Den Krygsheer, bits geval!
(325) ,, Die ’k haet, is daer!
PAMPHILUS.
                                            Myn Heer, u soeck ick overal
Door groot begeert’ gestiert tot haer, die my doet branden.
CHRISANTUS.
Myn Kind is dat onwaerd, myn Heer... ,, Haetwaerde banden
,, Van Liefde! ’t spyt my, ag!
PAMPHILUS.
                                              Ick ken haere waerdy:
Geen schoonder, soeter, geen min’lycker Maegd voor my
(330) Kan oyt geboren zyn. ’K sal eeuwig haer toedraegen
Liefd’, eerbied ende trouw.
CHRISANTUS.
                                          ,, Dit is’t, ’t geên my doet klaegen.
,, ’T is tyd, ick spreeck.
PAMPHILUS.
                                    Wat hoôp geeft m’uw stilswygentheyt?
CHRISANTUS.
Myn Heer, g’eert haer te-veel: dog ’tgene dat my spyt
Is u te seggen, dat ick moet myn woord hervouwen,
(335) En als gedwongen ben haer spoedig te doen trouwen
Met eenen and’ren Vriend.
PAMPHILUS.
                                          Ey, ey, wat blicksemslag!
CHRISANTUS.
Den Hovenier sal’t zyn, uwen Gebuer,
[p. 22]
PAMPHILUS.
                                                                Ag, ag!
Een Man als gy, dus wys, sult gy?...
CHRISANTUS.
                                                        ’T is soo beslote.
PAMPHILUS.
Hebt medelyden, Heer, bid ick, met d’overgro’te
(340) Misnoeging van uw Kind in sulck een trouw.
CHRISANTUS.
                                                                            ’T moet zyn.
PAMPHILUS.
Sy sal’t noyt toestaen: ’K weet...
CHRISANTUS.
                                                    Ey, zyt in geene pyn:
Ick sal haer dwingen: ’k ben haer Vader. ’K wil u blyven
Tot Dienaer: Heer, ’t is tyd, ’k moet gaen.
                                                                            Hy vertreckt.
PAMPHILUS.
                                                                  Wie sal beschryven
Myn leet? ’k word desperaet. Florise, myne Bruyd,
(345) Een’ Hovenier uw’ Man? ô doodelyck besluyt!


SESDE TOONEEL.

PAMPHILUS, TRIVELIN.

TRIVELIN.
,, Ick vind hem juist by tyd, om hem ter hand te stellen
,, Dese memori’.
PAMPHILUS.
                          Sal een’ Guyt...
TRIVELIN.
                                                ,, Wat mag hem quellen?
,, Op wie mag hy?...
PAMPHILUS.
                                Een Schelm...
TRIVELIN.
                                                    ,, Heeft m’hem misschien ontdeckt
[p. 23]
,, Eenig bedrog van my?
PAMPHILUS.
                                      T’wyl my de vraeck opweckt,
(350) Vond ick nu den Verraêr...
TRIVELIN.
                                                  Heer, wilt g’u gaen versaeden
Met my te moorden?
PAMPHILUS.
                                Guyt, wat hebt gy daer gelaeden?
Wat is dit voor een Schrift?
TRIVELIN.
                                            Heerschap, het is... ’T is niet.
PAMPHILUS.
Ick wil het sien,
TRIVELIN.
                          Myn Heer, nu gy my ’t soo gebied,
’T is ’t geld, dat ick voor u verschoten heb in’t reysen.
PAMPHILUS.
(355) Is het, Verraêr, nu tyd van my sulcks aen te weysen?
TRIVELIN.
Heer....
PAMPHILUS.
            Gy verdient, a Guyt..
TRIVELIN.
                                            Ick vraeg onschulding.
PAMPHILUS.
                                                                                In
Den tyd, dat myne Bruyd m’ontruckt word! myn Godin
Gestelt om spoedig met diên Hofguyt gaen te trouwen!
TRIVELIN.
Wat segt gy?
PAMPHILUS.
                    Schoone Maegd, ’k sal hem eer ’t hert doordouwen
(360) Eer ’k u sal sien met hem...
TRIVELIN.
                                                    Wat wilt gy, Heer?
[p. 24]
PAMPHILUS.
                                                                                    Laet-af,
Laet my begaen. Die my, die my deês doodsteeck gaf
Wil ick, en sal ick stracks...


SEVENSTE TOONEEL.

PAMPHILUS, TRIVELIN, CHLOE.

TRIVELIN.
                                            Chloë, Chloë.
CHLOE.
                                                                  Laet hooren,
Wat is’t, wat is ’t?
TRIVELIN.
                                Myn Heer wilt gaen uw Lief vermooren.
CHLOE.
Wat is syn feyt, wat heeft?...
PAMPHILUS.
                                              Alle bedenck’lyck quaed:
(365) Hy, die Florise my ontruckt, en trouwen gaet
Myn Bruyd!
CHLOE.
                    Wat, trouwen haer? Heer, wilt sulcks niet gelooven.
PAMPHILUS.
’T geên my haer Vader seyt, wie sal die waerheyt dooven?
CHLOE.
Is ’t moôg’lyck!
PAMPHILUS.
                          ’T is soo ’k seg.
CHLOE.
                                                    Chloë, het is nu tyd
Te suchten dag en nacht.
TRIVELIN.
                                      ,,Soo ’k wist, dat dese Meyt
(370) ,, Daer-by verlegen waer, ick sou haer selve trouwen.
[p. 25]
PAMPHILUS.
Hy is uw liefd’ onwaerd. Nog eens ’ksal hem doordouwen,
En vreken soo de smaed van my en u.
CHLOE.
                                                              Laet-af,
Laet-af...
PAMPHILUS.
              Gy zyt te-goed.
TRIVELIN.
                                        Myn Heer, hy’s daer.
PAMPHILUS.
                                                                          Syn graf
Hy tegemoet loopt: ’k sal...
CHLOE.
                                        Laet my hem eerst aenranden.
PAMPHILUS.
(375) ’K sweir hy is dood, geeft hy my haer niet weêr in handen.


ACHTSTE TOONEEL.

ARLEQUIN, CHLOE.

ARLEQUIN.
,, God lof, ’k heb mynen schat ontslaegen ’t kelderslot,
,, En op den solder vast gesteken in een kot...
A, a, zyt gy ’t?
CHLOE.
                        Zyt gy ’t! dit kan het hert doorsnyden
Van die soo teer u mint.
ARLEQUIN.
                                        Ey! gy streekt my tot lyden
(380) Met sulcken redens.
CHLOE.
                                        Kan ick swygen mynen rouw,
Die voor Chloë sal sien Florise tot uw Vrouw?
ARLEQUIN.
Florise?
[p. 26]
CHLOE.
              Loochent niet.
ARLEQUIN.
                                    Chrisantes-dochters-naeme
Is diên Florise?
CHLOE.
                        ’T is u ken’lyck
ARLEQUIN.
                                                  Naer betaeme
Ick u bedanck, t’wyl gy den naem van myne Bruyd
(385) My hebt ontdeckt.
CHLOE.
                                      Is’t dan, ag! is’t dan uw besluyt
Te trouwen eene Maegd, die gy te-voor noyt minde?
ARLEQUIN.
Zvt daer in niet ontstelt, gy sult u laeten vinde
Op myne Bruyloft.
CHLOE.
                              Ick op uwe Bruyloft? ag!
’T is nu dat ick met recht my wel beklaegen mag
(390) Die staedig u soo min.
ARLEQUIN.
                                              Soo gy my mint, zyt blyde
Dat ick nu ryck word. Siet, ick sal dan tusschenbyde
Uw huys passerend’ u begroeten: gy om dat
Sult seggen dan ; ey siet, ick heb eens d’eer gehad
Diên soeten Jongeling en Joncker te beminnen.
CHLOE.
(395) Ag! dat den Ryckdom u soo kan het hert verwinnen,
En scheyden onse trouw! siet myne traenen aen,
En dat myn suchten, Lief, u dog aen’t herte gaen.
Ick bid...
ARLEQUIN.
              ’K bid, swygt, gy soud my doen gevoelen krygen
Met al die traenen,
CHLOE.
                              Ag! kont gy uw min toeneygen
[p. 27]
(400) Aan een Florise, die gy schuldig zyt aen my?
ARLEQUIN.
Zyt dog gestilt, zyt dog gestilt, en siet dat gy
Maer geld vergaert: soo haest Florise dood sal wesen
Sal ick u trouwen.
CHLOE.
                            Ag! Verraeder, die voordesen
My dus verleyd hebt! ’k gaen: siet dat gy eeuwig sluyt
(405) Uyt uw meyneedig hert den naem van uwe Bruyd.
                                                Sy gaet, maer komt spoedig weder.
Vaert-wel, myn Lief, voor ’t laest, gy sult my noyt meer vinde,
Maer hooren in het kort, dat uwe Welbeminde
Gestorven is van rouw. Vaert-wel, myn Hert: ick gaen,
                                                                                Binnen.
ARLEQUIN.
Ey, ey! Chloë, Chloë... S’is weg: s’heeft wel gedaen
(410) Sig te vertrecken, en in stilt van my te schyden, ’.
Want ick vrees, dat ick haer nog wel uyt medelyden
Sou hebben tot myn Bruyd hernomen Stil...


NEGENSTE TOONEEL.

ARLEQUIN, KLEERMAECKER met synen jongen.

KLEERMAECKER.
                                                                      ’T is hier,
Laet ons maer bellen.
ARLEQUIN.
                                Dief, Dief, Dieven.
KLEERMAECKER.
                                                              Wat getier!
Ick ben syn Snyder, die...
ARLEQUIN.
                                        Moord, brand: ick word besprongen.
KLEERMAECKER.
(415) ’K seg u, Myn Heer, nog eens dat ick...
ARLEQUIN.
                                                                        En dien jongen
[p. 28]
Fripon en Goudief, die daar achter rugge staet?
Wat doet hy: ’k slaen hem dood, soo hy niet henegaet.
KLEERMAECKER.
Hy is myn’ Knecht
ARLEQUIN.
                              Wel wat kan u myn deur behaegen?
KLEERMAECKER.
Chrisant’ send ons tot hier: wy soecken en wy vraegen
(420) Een’ Heer, een’ Hovenier.
ARLEQUIN.
                                                  Diên ben ick: segt my dan
Wat gy van my begeert?
KLEERMAECKER.
                                        D’eere te hebben van
Een Kleed te maecken u.
ARLEQUIN.
                                      Kost gy dat sonder spreken
My niet besorgen?
KLEERMAECKER.
                            Neên, de maet quam my t’ontbreken.
ARLEQUIN.
A Lompaerd, hebt gy dan geen’ kleed’ren oyt bereyd?
(425) Neemt maer de maet, gy Pry, waer wacht gy na?
KLEERMAECKER.
                                                                            ’K bid, leyd
M’eerst in uw huys, myn Heer?
ARLEQUIN.
                                                  Ick in myn huys u leyden?
Weet gy wel dat ’k u daer vermooren sou?
JONGEN.
                                                                    ’K wil scheyden:
Ick blyf hier niet,
KLEERMAECKER.
                            Swygt stil.
JONGEN.
                                            Ag! Meester, laet ons gaen
Om dat swert Backhuys kan ick schier van schrick niet staen,
[p. 29]
(430) Soo hy my hier vermoort, sou’k niet meer thuys geraecken:
En wie sou dan de broeck, die ’k heb begonst, volmaecken?
Ey, ey, ick beef.
KLEERMAECKER.
                        ’K bid, Heer, gaen wy....
ARLEQUIN.
                                                    Ick seg, dat g’hier
De maet neemt.
KLEERMAECKER.
                        Met verlof, Heer, ’t was noyt de manier
In ’t vlack der straet...
ARLEQUIN.
                                    Wilt gy’t niet doen hier, gy kont keeren.
(435) ,, Maer, vanterbleu, dat die Fripons, die Snydersheeren,
,, Myn honderd Patacons eens leenden-af? ’t bekoor
,, Van ’t kleed my nogtans praemt. Sluyt d’oogen dan.
KLEERMAECKER.
                                                                                    Waer voor?
ARLEQUIN.
Om dat ick het soo wil, ’K seg u nog eens sluyt d’oogen
Of ’k breeck u bey den kop. Blyft onder myn vermogen
(440) Tot dat uyt mynen mond het woord van Piq ontvlied.
                                    Siende hunne sogen wel gesloten te zyn,
                                    stelt hy synen Schat op syn hoofd, ende
                                    houd syne twee handen op den selven.
’K vrees dat dit Volck van voor en oock van achter siet...
Sluyt d’oogen, jongen Guyt, of iek sal u verscheuren...
Piq, Piq. Neemt nu de maet.
                                                                Hy maeckt sig heel kleyn.
KLEERMAECKER.
                                              Dat kan soo niet gebeuren,
ARLEQUIN.
Neemt maar gelyck gy kont: ick wil soo zyn,
[p. 30]
KLEERMAECKER.
                                                                        Ey, ey!
(445) ’K bid, rechter staet, myn Heer.
ARLEQUIN.
                                                            Siet gy niet, domme Pry,
Hoe kleynder dat ick ben, hoe ’k minder stof moet koopen.
KLEERMAECKER syne Scheer uyttreckende.
,, Hy is beseten.
ARLEQUIN.
                          Ja, wilt voor den Duyvel loopen.
’K sal u, Fripons...                            Hy slaet hun.
KLEERMAECKER ende synen JONGEN.
                              Houd-op, houd-op...
ARLEQUIN.
                                                                Gy meynt my dan
Te snyden-af de stroot? de maet is uyt.
KLEERMAECKER.
                                                                    Daer van
(450) Is geen gedacht. Segt wat couleur dat gy wilt draegen?
ARLEQUIN.
Dit is my evenveel: geel, groen, naer uw behaegen.
KLEERMAECKER.
Moet het met silver of met goud zyn opgeleyt?
Het ryck Volck draegt het soo.
ARLEQUIN.
                                                Wel, wie heeft u geseyt
Dat ick ben ryck?
KLEERMAECKER.
                            Sult gy de Dochter niet behouwen
(455) Van d’Heer Chrisant’?
ARLEQUIN.
                                    Chrisant’? ’k sal met den Duyvel trouwen,
Die naar de Hel u voert,
                                      ’K gaen dan: zyt in geen pyn
’K sal u myn werck doen sien,
[p. 31]
JONGEN.
                                                Wy sullen neerstig zyn,
Heer Hovenier, ick bid, wilt ons wat drinckgeld langen.
ARLEQUIN hun wegslaende.
Bloed! dat is waer. Houd-daer, houd-daer. G’hebt dat ontfangen,
(460) Gy kont dat ondereen met vreugd nu deylen gaen.
Ey; soo dit soo gaet voort, ’k dien het de Rechters aen.

BALLET.

Eynde van het tweede Deel.
Continue

DERDE DEEL.

EERSTE TOONEEL.

ARLEQUIN met synen Schat in de handen, geduerig omsiende.

ARLEQUIN.
DEn Duyvel moet u soo veel als gy zyt weghaelen...
Ag! myn’ Tresoor, wat hebt gy listen te betaelen
En Vyanden t’ontvliên! gy zyt myn ziel, myn hert!
(465) Vreest niet, ick staen u by: en ’k sal om alle smert
En onruste t’ontgaen met u my eeuwigh sluyten
Gaen in het kelderslot of op myn solder...


TWEEDE TOONEEL.

ARLEQUIN met BRIARE sig neus aen mens bevindende neemt van hem de vlucht in syn huys.

ARLEQUIN.
                                                                    Buyten
Myn huys, seg ik. ,, Ik schrik! wat leelyck Backhuys.
BRIARE.
                                                                                    Wat
Manier van loopen? ,, ’K g’loof hy sot word...: Segt waer dat
[p. 32]
(470) Hier woont een Hovenier. ’T best klop ick aen de deure.
                                    Hy klopt: Arlequin siet door het Soldergat.
ARLEQUIN.
Wie daer?
BRIARE.
                ’T is Vriend.
ARLEQUIN.
                                    Ick heb geen Vrienden.
BRIARE.
                                                                        ’T kan gebeure.
Ick wil u...
ARLEQUIN.
                  ’K wil u niet.
BRIARE.
                                        Met een woord ’t is gedaen.
’K vraeg maer van u...
ARLEQUIN.
                                    Gaet, gaet: gy sult hier niets ontfaên.
’K heb niets te*geven.
BRIARE.
                                    ’K moet u maer de wooning vraegen
(475) Van sek’ren Hovenier.
ARLEQUIN.
                                            ,, Een Hovenier! wat plaegen!
Diên ben ick selfs: waerom?
BRIARE.
                                            Dat, g’lyck ick heb verstaên,
Gy my ontboden hebt.
ARLEQUIN.
                                    ’K weet daer niet van.
BRIARE.
                                                                        Wel aen
Bepeyst u.
ARLEQUIN.
                  ...G’hebt gelyck: ’t is soo. Nu ’k wil u bidden
Weyckt van myn deur. Voort, voort... Nog voorder... tot in ’t midden
[p. 33]
(480) Der straete.
BRIARE.
                            ,, ’K g’loof den vent die raest.
ARLEQUIN.
                                                                            Gy sult dan gaen
Bereyden myn Proces.
BRIARE.
                                    Met wie?
ARLEQUIN.
                                                  ’K seg d’oorlog aen
D’heel’ weereld.
BRIARE.
                          Dat is goed voor ons. Maer waer beginnen?
Met wie?
ARLEQUIN.
                Met wie gy wilt.
BRIARE.
                                          Gy moet u wel versinnen,
En seggen my syn’ naem.
ARLEQUIN.
                                        Begint met Midas dan.
(485) ’K vraeg eenen hoeck maer van syn zael, die dienen kan
Om mynen hof wat te vergrooten.
BRIARE.
                                                      Slechtigheden!
Segt d’oorsaeck?
ARLEQUIN.
                            Dat hy is te kleyn, dat zyn de reden,
BRIARE.
Die reên zyn niets.
ARLEQUIN.
                              Hy heeft te veel, en is te ryck.
BRIARE.
Die nog al minder.
ARLEQUIN.
                              En ick sal hem geven blyck,
(490) Dat het syn Wyf is, die van Jonckers en de Heeren
[p. 34]
Word dagelycks gevryd.
BRIARE.
                                      Dat’s ’t minst: dit doet vermeeren
Den lof van dese Vrouw. Gy hebt geen fondament.
ARLEQUIN.
A fondament!
BRIARE.
                        Ja, ja. Siet, dat g’iet vore-wend,
’T geen straf is waerdig.
ARLEQUIN.
                                    Heer, hy doet myn huys heel beven
(495) Als hy syn deur toetreckt.
BRIARE.
                                                    Dat’s iet.
ARLEQUIN.
                                                                  En wilt my geven
Veel stockslaegen om dat ick sing en vrolyck ben.
BRIARE.
Dat’s veel. De schaed’ uws huys sal hy betaelen, en
De slaegen, die gy kreegt, sullen hem pyn’lyck wesen.
’K weet hy in ’t kort my meêr als heel de Hel sal vre’sen,
(500) Want in twee dagen tyds heb ick twee riems-papier
Al vol tot synen last.
ARLEQUIN.
                                A, wat een Man! komt hier:
’K omhels u. Dat de Goôn...
BRIARE.
                                            Begint, geen tyd verloren,
Met twintig Patacons.
ARLEQUIN.
                                  ’K geloof het wel te ho’ren.
’T is twintig Patacons, is het niet waer?
BRIARE.
                                                                Ja, ja,
ARLEQUIN.
(505) Gy zyt een’ Guyt, een’ Schelm,
[p. 35]
BRIARE.
                                                            Wat smaed, wat ongena’!
Een’ Procureur een’ Schelm.
ARLEQUIN.
                                                    Maeckt u maer uyt myn’ oogen.
BRIARE.
,, ’K sien met diên Sot is niets te doen.
ARLEQUIN.
                                                              Sal ick gedoogen
Dat hy my dit verwyt tusschen syn tanden doet?
                                        Hy slaet ende jaegt hem binnen.
BRIARE.
Gy Vuylaert...
ARLEQUIN.
                        Vanterbleu, ick sal, soo ’k komen moet
(510) U wederom aen’t lyf... Maer wat komt die nu klaegen?
Bloed, waer ick eens gerust!


TWEEDE TOONEEL.

ARLEQUIN, FLORISE.

FLORISE.
                                            ,,’T is hier, ick moet niet vraegen:
ARLEQUIN.
’K moet sien hoe van myn deur ick haer onthouden mag.
FLORISE.
Myn hert is heel ontstelt door dwang myns Vaders.
ARLEQUIN.
                                                                                Ag!
Gy schynt bedroeft, Jouffrouw! ,, Sy heeft misschien verloren
(515) Haeren Tresoor.
FLORISE.
                                    Ick ben tot druck en ramp geboren!
Myn Vader wilt, dat ick sal trouwen.
ARLEQUIN.
                                                          Wel, zyt bly
Als gy van trouwen hoort.
[p. 36]
FLORISE.
                                            Maer die hy wilt, is my
Seer haetelyck.
                          Sy keert het hoofd na het huys van Arlequin.
ARLEQUIN.
                            ’K bid, keert ’t hoofd noyt na dese zyde,
De Son is daer te heet. Maer diên, die m’u beryde
(520) Tot Man, heeft hy veel geld?
FLORISE.
                                                        Neên, ’t is een Kaelaert.
ARLEQUIN.
                                                                                              Ag!
Uw Vaêr heeft ongelyck.
FLORISE.
                                        Men segt, hy dienen mag
Om Wyfs, die grootgaen en om Kind’ren te vervaeren:
Dat hy is leelyck, swert: en ’t meest, ’t geên doet beswaeren,
Die ’k selfs niet ken: veeltyds onkuys, sat, eene Beest,
(525) Eenen jaloersen.
ARLEQUIN.
                                    Ey! Jouffrouw, had ick diên geest
’K sou my verhangen.
FLORISE.
                                    Ag!
ARLEQUIN.
                                          ’K gaen oock een Dochter trouwen
Die ’knoyt gesien heb.
FLORISE.
                                  Wie?
ARLEQUIN.
                                          Men quam my al t’ontvouwen
Dat sy niet schoon is, maer mismaeckt en boos van geest:
En dat sy in het spel van Venus is geweest,
(530) Altyd tot elcks-gerief.
FLORISE.
                                            ’K beklaeg u:
[p. 37]
ARLEQUIN.
                                                                  S’heet Florise..
FLORISE.
Wat hoor ick? ag!
ARLEQUIN.
                            My pynt, dat gy een deel wilt kiese
In myn elend’... Soo dan gy kent haer?
FLORISE.
                                                              Ja, Verraër.
En wacht u wel van my te trouwen.
ARLEQUIN.
                                                        Altegaêr
Die titels gaeft gy dan aen my? ’tis wel, ’k wil’t sweren,
(535) ’K sal u nu trouwen, om u meêr doen t’arrageren.
FLORISE.
Indiên gy zyt soo stout, verwacht van mynen kant
Dat ick u daeg’lycks sal doen lyden wat tot schand;
Tot onheyl, tot verweyt kan aen een Man verstrecken,
Al moest ick heel uw hoofd met horens overdecken.
ARLEQUIN.
(540) U Vaders-patacons daer in vertroosten my.
FLORISE.
’K sal dienen tot uw spyt.
ARLEQUIN.
                                        En ick, ick sweer... Ey, ey!
’Khoor in myn huys gerucht! ’t is tyd, ’k moet hene vlieden.
                                                      Loopt spoedig binnen.
FLORISE.
Ag! wird hy daer vermoort... Maer wat sal hier geschieden!
Wat sien ick, Hemel, ag! ’t is hy met haer verselt.
(545) ’K berg my, en hoor hun’ reên.
                                                      Sy stelt zit aan een zyde.


[p. 38]

VIERDE TOONEEL.

PAMPHILUS, CHLOE, TRIVELIN.

PAMPHILUS.
                                              Schoon’ Maegd, van ’t geên u quelt
Schynen myn Ouders heel de schult, ’k wilt u bekennen.
CHLOE.
Ag! wat heb ick misdaen?...
PAMPHILUS.
                                            Om spoedig af te wennen
Van dien Hovenier den sang, die hun deêd-aen
Veel last, hebben sy van den Ryckdoms-god ontfaên
(550) Syn groote jonste, die hem heeft een Schat gegeven,
Die hem de rust ontnam. Nu vind ick my gedreven
In korten tyd u te vertroosten: ja, gelyck
Sal zyn u luck aen ’t myn.
CHLOE.
                                          Hoe sal ick geven blyck
Van danckbaerheyd, die ’k u ben schuldig?
PAMPHILUS.
                                                                    Steunt, myn’ Schoone,
(555) Op my alleen. Ick sweer ’t, en sal u klaerlyck toone,
Dat voor den avont ons geluck begonst sal zyn.
Daer, Trivelin, vlied-heên: geeft tot verkort myns pyn
Florise desen Brief. Komt, Schoone, laet ons treden
Naer ’t huys myns Ouders om verandering van leden
(560) Met Kleederen van pracht.
                                                                Beyde binnen.


VYFDE TOONEEL.

FLORISE, TRIVELIN.

TRIVELIN.
                                                  Hoe, Duyvel, nu gedaen
Om aen die lieve Maegd deês brief te doen ontfaên
Eer ’t iemand siet? ’k mag my hier niet te-veel betrouwen;
[p. 39]
Want dat my haere Meyt, die ’k vrey, hier quam t’aenschouwen,
Sy sou my sekerlyck willen omhelsen, en
(565) ’K moet dat nu stellen-uyt, t’wyl ’k in de liefde ben
Myns Meesters.
FLORISE.
                        ,, ’T is gedaen: syn ontrouw doet my leven
,, In vryheyt.
TRIVELIN.
                    Ag! wat luck! zyt gy ’t, Jouffrouw? ’k moet geven
Deês brief u: van een Vrind komt hy, die gy wel kent.
FLORISE den Brief lesende ende scheurende.
Laet sien... Dat’s d’antwoord nu, die’k aen hem wedersend.
TRIVELIN.
(570) Wat, Jouffrouw...
FLORISE.
                                    Segt uw Heer, dat ick hem niet sal stooren
In syn verradery.
TRIVELIN.
                          Al ’t geên ick hier kom t’hooren,
Den Duyvel hael’t, kan ick niet vatten.’Kbid, Jouffrouw,
Hy, die tot Bruyd u wilt, en u seer geerne sou
Op ’t spoedigst toonen...
FLORISE.
                                        Gaet, en segt aen uwen Heere
(575) Dat ick myn liefd’ van hem uyt liefde quam te keere
Tot eenen Hovenier, die’k spoedig trouwen sal.
TRIVELIN.
’K bid, Jouffrouw...
FLORISE.
                                Het is soo gestelt, en geen geval
Kan breken dit verbond. ’K sal uwen*Heer steeds haeten.
Voor ’t laest’...
FLORISE.
                      ’K seg, volgt my niet.                       Binnen.
[p. 40]
TRIVELIN.
                                                        Wat Stuerhoofd, die niet laeten
(580) De Menschen spreken wilt of onschuld brengen-voort.
Mordon, hy’s daer! ick vlucht eer hy ’t geheym aenhoort.
                                                                                            Binnen.


SESDE TOONEEL.

ARLEQUIN.
Gouw, gouw, myn Heer Tresoor, gy moogt niet langer beyden,
Gy moet hier uyt. ’T is tyd, wy moeten nu gaen scheyden,
’K heb geen logist meêr: g’hebt my leet genoeg gedaen.
(585) Uw klachten zyn vergeefs. Den God komt juist daer aen
Die m’u vereerde, ’k wil ’t Present hem wedergeven.


SEVENSTE TOONEEL.

ARLEQUIN, MIDAS, PLUTUS met Gevolg.

PLUTUS.
Eer ick ten Hemel keer, sult gy in ruste leven,
Die sonder eynd’ sal zyn... Hy’s daer naer myn betracht.
ARLEQUIN.
Zyt drymael willecom, God Plutus... Maer wat wacht
(590) Diên Twister? segt my...
PLUTUS.
                                                ’T is een van myn Gunstelingen,
ARLEQUIN.
Gaeft g’hem oock een Tresoor?
PLUTUS.
                                                  Ja.
ARLEQUIN.
                                                      Dat is’t, dat myn springen
En myn gesang hem niet konde vermaecken... Daer
Geeft hem den mynen oock: de twee maecken een Paer.
MIDAS.
Siet-toe wie...
[p. 41]
PLUTUS.
                      Segt, wat reên...
ARLEQUIN.
                                              Om reên, die my behaegen.
(595) Neemt-vast, of, ’k sweer het by den Duyvel, ’k sal hem draegen
Recht naer het water.
                                        Hy geeft den Tresoor aen Plutus weder.
MIDAS.
                                  Ey! ick bid, neemt hem weêr aen.
ARLEQUIN.
Segt, dat ick n’aen een boom eerst sou verhangen gaen.
PLUTUS.
Chloë sal een Mevrouw, gy eenen Heere wesen
ARLEQUIN.
’K blyf liever nog die ’k ben.
PLUTUS.
                                              Daer Midas, wilt niet vre’sen
(600) Aenvaerd hem gy.
                                                        Hy geeft den Schat aen Midas.
ARLEQUIN.
                                      ’T is nu niet noodig hem te slaen
In een proces: hy’s nu genoeg geplaegt.
PLUTUS.
                                                Ick gaen,
Gy sult in korten tyd uw dwaes bedryf beklaegen.
                                Plutus met Gevolg door de wolcken binnen,
                                Midas vertreckt.
ARLEQUIN.
Gaet maer alwaer’t naer d’hel’, ick sal naer u niet vraegen.
’Ksal nu meer vrolyckzyn, en minnen myn Chloë:
Geen and’re whick, al bracht s’allen Ryckdom me’.


[p. 42]

ACHTSTE TOONEEL.

ARLEQUIN, PAMPHILUS, TRIVELIN, CHLOE.

Chloë verkleed seer ryckelyck, wiens sleyp van twee Lackeyen gedragen word, het welcke Arlequin met groote verwondering aensiet..
ARLEQUIN.
Ag!, myn Chloë, zyt gy’t?
PAMPHILUS hem van haer wegstootende.
                                            Wat wilt diën Guyt hier maecken?
Vertreckt.
ARLEQUIN.
                        Waerom, myn Heer? ’k quam lang voor u te blaecken
In haere liefde...
PAMPHILUS.
Weyckt.
ARLEQUIN.
                                    Ag! lief Chloë, gaet gy
Dan trouwen?
CHLOE.
                        Soo gy siet. Deês Heer versoeckt van my
Myn hert en liefde, die ’k aen hem heb opgedraegen.
ARLEQUIN.
God Plutus... a Fripon!... Ey! ick mag nu wel klaegen,
Hy spreeckt haer aen in d’oor! s’is sekerlyck syn Vrouw.
CHLOE.
’K bid, zyt getroost: ’k sal op de bruyloft van myn trouw
U nooden oock.
ARLEQUIN.
                        ’K bid, Heer, laet my maer al myn dagen
Woonen by haer.
PAMPHILUS.
                        Waerom?
ARLEQUIN.
                                    Om haeren stert te draegen,
CHLOE.
Neen, Vrind, ick heb voor u nog te veel liefd’,
[p. 43]
PAMPHILUS.
Gaen wy...
ARLEQUIN.
Een oogenblick, ick bid... Spreeckt, Trivelin, voor my
By uwen Heer, dat ’k mag in synen dienst geraecken.
TRIVELIN.
Gy waert flus haestig, en deêd my het drincken staecken,
Nu heb ick oock geen tyd.


LAESTE TOONEEL.

CHRISANTUS, FLORISE, PAMPHILUS, CHLOE, ARLEQUIN, TRIVELIN en gevolg van Lackeyen.

CHRISANTUS.
                                Siet, Vriend, daer is uw Bruyd.
ARLEQUIN.
Daer zyn uw’ patacons, ick danck u. Myn besluyt
Is eeuwig by Chloë te woonen
FLORISE tegen Pamphilus.
VA Verraeder,
Nu sien ick uw bedrog.
ARLEQUIN.
                            Ey! Jouffrouw, ’k kom u nader
Met myn onschulding, dat ick u niet trouwen kan!
Nu, nu, zyt maer getroost: gy sillt wellicht een Man 3
Die liefd’ u draegen sal, of and’re Vryers vinde,
Maer ick geene Chloë.. Vaert-wel dan myn Beminde.’
FLORISE.
,, Dat ick syn ontrouw, ag! niet straffen kan!
ARLEQUIN.
2, Waert-wel
Myn Heer Chrisant’.
CHRISANTUS.
Hoe’k my deës saeck te vors-stel,
’K verstaen den handel niet. \
ARLEQUIN tegen Pamphilus.
Vaert wel, myn Heer, ’k gaen scheyden
[p. 44]
Bemint myn Lief maer wel, en hebt dog medelyden
Met haar. Ag! s’is soo soet!
PAMPHILUS.
Deès sorg zy tot myn deel.
ARLEQUIN tegen Chloe.
vei:, myn Bruyd: vaert-wel, myn Trivelin: ’kseg
’nerC
De weereld nu vaertwel..
TRIVELIN.
Waer gaet gy?
ARLEQUIN.
My verhangen.
Hy gaet, en keert spoedig weder.
CHLOE.
Wat rouw! ick sterf.
ARLEQUIN.
Roept gy my, Jouffrouw, om t’ontfangen
My in uw dienst?... Van daer, dat draegen is aen my.
Ben ick haer Man niet, ’k sal nu wesen haer Lackey.
TRIVELIN.
En Jouffrouws-hovenier.
CHLOE.
Ey, Lief, ey, zyt te-vrede
’K ben niet getrouwt. ’T is al om u te doen vertrede
De liefd’, die gy in’t hert had tot een and’re Bruyd.
FLORISE.
Wat hoor ick?
ARLEQUIN.
Zyt gy niet getrouwt, g’hebt dan ’t besluyt
Dat gy op ’t spoedigst’ hem sult trouwen.
PAMPHILUS.
Neën, ’k sal toonen
Dat ’k afstaen uwe Bruyd: gy om myn dienst te loonen
Maeckt, dat ick oock myn Bruyd, Van haeren Vader, d’Heer Chrisan Ftluosr.ise.,. m. ag ontfaên,
ARLEQUIN.
’Kneem het aen,
[p. 45]
Myn Heer, Chrisant, ick bid, wilt uwe Dochter jonne
Aen desen Officier: ick weet onder de Sonne
Geen braev’ren: hy is niet als die, zyt in geen pyn,
Die daeglycks trouwen, en nog altyd Jongman zyn
CHRISANTUS.
Nu gy het soo begeert, op dat uw trouw sou lucken -..
’K staen-toe ’t geën gy my vraegt,
PAMPHILUS.
Z. Geen ramp, geen dood kan drucken
De danckbaerheyt myns hert.
FLORISE.
..... wat danckbaerhersalick
Myn lieven Vader bièn s.
CHRISANTUS.
’Kneem van deës oogenblick.
De dobble feest op my.........
ARLEQUIN.
Nu leef ick weër in vrede!..
’K voel my van vreugd niet meer... Maer hoe zyn aen
uw’ lede - - - - - - s
Deês kleed’ren, die gy niet gewoon zyt, myne Bruyd s
CHLOE.
Die b’hooren-toe de Vrouw van Midas- o....
ARLEQUIN.
’K bid, treckt s uyt:
Sy sullen sekerlyck uw lyf en gang bederven.
PAMPHILUS.
Nu wy deës Schoone te-gelyck tot Bruyd verwerven,
Geeft teeckenen van vreugd.
Danst, sing nu, het is tyd,
En na deës feest word elck een and’re feest bereyd
De tweevoudige Houwelycks-feeste van Pamphilus met Florise,
ende Arlequin met Chloë, gaet in verscheyde danseryen ten
EYNDE.
Continue
[p. 46]

                      APPROBATIE.

                                Vidit hâc 6. Aprilis 1753.
                                N. KERPEN Canonicus & Pleb.
                                Bruxell. Libr. Censor.

⋇⋇⋇⋇⋇⋇⋇⋇⋇⋇⋇⋇⋇⋇⋇⋇⋇⋇⋇⋇⋇⋇⋇⋇⋇⋇⋇⋇⋇⋇⋇⋇⋇⋇⋇

EXTRACT

VAN

PRIVILEGIE.

MARIA THERESIA, Rooms Keyserinne, Koninginne van Hongarien, van Bohemen, &c. Aertshertoginne van Oostenryck, Hertoginne van Bourgondien, van Lotthryck, van Brabant, van Limbourg, van Luxembourg, van Gelderen, van Milaenen, van Stirien, van Carinthien, van Carniolen, &c. Graevinne van Habsbourgh, van Vlaenderen, van Tirol, van Henegouw ende van Naemen, &c. Vrouwe van Mechelen, &c. Hertoginne van Lorreynen ende van Baar, groote Hertoginne van Toscaenen, &c. &c. heeft toegelaeten aen Joannes Franciscus Cammaert by eenen gesworen Drucker te mogen laeten drucken, oock te mogen verkoopen ende distribueren alomme binnen desen onsen Lande van Brabant, en de andere van Overmaese, daer het hem goedduncken en de gelieven sal, seker Kluchtspel, hebbende voor titel: De Onrust door den Ryckdom, door Hem in nederduytsche Rymen gestelt, geduerende den tyd van negen toekomende jaeren, beginnende van heden date deser, interdicerende ende verbiedende aen alle andere Prenters, Druckers en de Boeckverkoopers het voorschreven Kluchtspel binnen den gemelden tyd van negen toekomende jaeren naar te drucken ofte te conterfeyten, ofte elders gedruckt ende geconterfeyt binnen onse voorschreve [p. 47] Landen van Brabant en de Overmaese in te brengen ofte te verkoopen op pene van confiscatie van de Selve, ende daer en boven t’incurreren d’Amende van dertig Rinsguldens voor ieder Exemplair &c. Als blyckt in d’opene Brieven, daer af zynde. Gegeven binnen onse Stad, Brussel, onder onsen grooten Segele, desen tienden December 1753. Geparapheert SCHOC. Vt.
Onderteeckent
                                                    J. H. HENRICY.

[p. 48: blanco]
Continue

Tekstkritiek:

vs. 183 Den er staat: den
vs. 474 te er staat: re
vs. 578 uwen er staat: nwen