Matthijs Gramsbergen: Kluchtighe tragoedie of den hartoog van Pierlepon.
Amsterdam, ca. 1650.
Uitgegeven door Marti Roos.
Red. dr. A.J.E. Harmsen, Universiteit Leiden.
Ceneton031760 — Ursicula
Een editie met afwijkend zetsel in de katernen B en C verscheen in hetzelfde jaar.
In deze uitgave zijn evidente zetfouten gecorrigeerd en gemarkeerd met een asterisk.

Continue

[fol. A1r, p. 1]

M. GRAMBERGENS

Kluchtighe Tragoedie:

Of den

HARTOOG van PIERLEPON.

Vertoont op d’Amsterdamsche Schouburg,
den 17 van Loumaand, 1650.

[Vignet: In liefd’ bloeyend’]
_________________________

t’Amsterdam, Gedruckt by TYMON HOUTHAACK,
________________________________

Voor DIRCK CORNELISZ. HOUTHAACK, Boeckver-
koper op de hoeck vande Nieuwe-zijds Kolck. 1650.


[fol. A1v, p. 2]
Namen der speelende Perzoonen.
MIEUWES TEEUWESZ, de Boer.
SNIPSNAP.
BOLLEBEBYN.
POFFEL.
Mr. SPILLEBIEN.
BEKOORELYKE PIET.
KEUNINKX HOEREKINT. 		}
}
}		Komedianten.
WAART.
WAARDIN.
In de Tragoedie speelt:
SNIPSNAP voor PIRAMUS.
BOLLEBEBYN voor THISBE.
POFFEL voor de MUUR.
BEKOORELYKE PIET voor de MAAN.
KEUNINKX HOEREKIND voor de LEEUW.
Mr. SPILLEBIEN voor de BOEKHOUWER.
REY, of zingende Voorrede.

Continue
[fol. A2r, p. 3]

EERSTE UITKOMST.

Mieuwes Teeuwesz. al peinzende. Daar na Snipsnap.
Bollebebijn. Poffel. Mr. Spillebien. Bekoorelijke Piet.
Keuninkx Hoerekind, t’zamen uit.

Snips. WAt duikers Vent is dit, wie of hy zal beleezen?
Bolleb. Ben jy een Kommediant, en zie jy niet beter? ’t zal wis een Rederijker wezen
    Van de Noortwijker Kamer.
Mieu. Goet. Neen, dat komt zoo niet wel.
Spilleb. Swijg nou as een pissebed, ’t schijnt dat hy pronunceeren zel.
Mieuw.            (5) Tronie.
                        Zouçijze de Bolonie
                        Schonie.                Neen, dat’s gien goet duits.
                        Antonie.
    Puik, dat past op enkaar als een paar Wormer Twiebakken;
    (10) De giesten praten temets van Rondielen, maar dat is eerst op Rijm snakken.
    Laat eens zien, wat wast daar ik zoo in bleef steeken tot men groote schangt?
Spilleb. O! gans Kievid, dit is een recht kolfje na ons hand.
Mieuw.                Luizebos zonder Luizen.
                            Haaring vol Buizen.
    (15) Neen, dat is een man-groot, dat staat niet op zen voeten,
    Hier had ik al een Crijmen begaan, dat zel ik verbeteren moeten:
                            Rijnze Brandemoris,
                            O watte schande Joris.
    Dat klinkt de brits, zoo goet of het de hiele Noortwijker Kamer erijmt,, had.
    (20) Maar ik wou wel om een gouwe Lijsbeth dat ik in dat Luifel zo niet elijmt,, had,
    Dit zelme nagaan als een goet miester zen trouwe hongd:
    Nou ereis van nieuws op,
                            Luiffel.
                            Struiffel.
                            (25) Duiffel.                 Ey, dat bennen haken en oogen en gien bescheit.
                            Karzuiffel.
    Exellent, goet is de vongt.
    De pikken, had ik dat bedocht, ik hadze al beschaamt die’er waren,
    Dat veur al in me muts eteikent totwe d’eerste Kamerdagh weer vergaren:
    Zoo zeltme wel dubbelt te sta komen, na ik mien,
    (30) Hoe verbrangst willen die kinkkels op’er neus zien
    Asse mijn stemmige bakhuis zoo treftig zien na de prijs steeken?
    Wat binne die Rederijkers ook giesten, as men de fijne waarheid zel spreeken:
    Wil heur Wijf eploegt hebben ze spanter zelver het Biest,, an,
    ’t Retorica dat is heur ploeg, daar leggen zy heur giest,, an:
    (35) Ik heb daar noch een Bruikerlangd leggen dat men Wijf lest verdiende met
                een Weeuwnaar,
    Daar ik de naam veur voeren moet van een gehoornde Leeuwnaar,
    Dat ley ik ’er an te kost, al schatten’t veul veur zotterny,
    Maar mit beding dat ik baas zou wezen in die aardige pottery.
    O! men hart kitteltme inme lijf as ik denk om ’t heerlik leven vande Retrozijnen,
[fol. A2v, p. 4]
    (40) Dan bennenze ereis een Keizer, dan een Keuning, ik weet zelfs niet waarze die
                moye deune vijnen;
    Ze weten alle menschen zoo abel na te apen dat het te vreeslijk is,
    En in ’t Rondielen maken deelt de alderminsten ook niet mis.
    Hoe zei de groote Turk! zoo sloeg hy zen blikken op, zoo boog hy zen bienen, en dus
                hiel hy zen hangden,
    Mit sprak hy: ik ben de groote Turk, wat duizent schangden!
    (45) Zel den Venetiaan mijn kracht versmijten? neen,
    ’k Jaag hem by Machievet veur duizent felten heen.
    Doen sprak zen Keizerin: ja liefste Heer en waarde,
    Help al dat goore goet tot in de swarte aarde.
    Ja zeid’ hy weer, en keek zoo angstelijke bang,
    (50) Ik neemze allegaar wel ongder mijn bedwang.
    Dat is ierst treftig, get mocht ik ien Rederijker-Speulder wezen,
    Ik lieper mee te Langd uit; bloet, ik wou gien Keuning vreezen,
    ’t Is ien zaak die mier (as onze gemiene Dorplui weten) in,, heeft.
Snips. Ik moet die Vent iens aanspreeken, en hooren wat hy in ’t zin,, heeft.
    (55) Ehem, Fijnman, mit verlof, kan men jou wel ien woordje spreeken?
Mieuw. Jaje, mijn beter as de Paus, spreek op, zegje gebreeken.
Snips. Maar we zijn de weg niet al te wel bekent, beduit ons eens het naaste datme
                na Stee,, gaat.
Mieuw. Dat is ien kleinigheid, kom volgme, ik bin ree,, maat,
    Ons huis leit hende by Stee, dat komtje al wel te slagen;
    (60) Maar mit verlof, bin jy lui onder een ander t’zamen Magen?
    Of alias Couzijns? Ziet, ik verstame zoo de Hoofsche streeken wat.
Snips. Neenwe of jawe, al na datje ons spreeken vat.
Mieuw. Ik hebt al eweg, genoeg ezeid veur de geleerde.
Bolleb. Maar vriendschop, na dat ik an je zie schat ik datje wel eer by Rederijkers verkeerde,
    (65) Jou mond staat jou zoo Rondeelachtig, en jou woorden gaan jou heel Poëts,, of,
    Wy spraken even een Huisman aan, zen woorden gingen hem zoo scheets,, of,
    Al had hy de pacht van d’Eek gehad, men wist niet hoe men hem zoud’ respecteren,
    Maar noch prijs ik jou.
Mieuw. Wat weten ien diel kinkkels om met menschen te verkeeren;
    Trouwens, waar zouwen zy ’t ook eleert hebben, op ’t Langd, of in de Schuur?
    (70) Je vijnt ’er ien part onder die gaan veurby onze Schout zoo pal as ien muur,
    Al of’er de muts op de kop espijkert was, wat dunkje van dusken Bazelos manos, is die
                niet aangenamer?
    Je zoud goe Almenakken schrijven, ’t is net eraan, ik kom zoo van onze Rederijkers
                Kamer,
    Ik wou om een Biertje dat jy ’er eweest waart, we gaven enkaar niet swakjes wat te doen,
    De ien had ien rondiel, d’aar ien klinkert en ien stinkert, al op ien nieuw fatzoen,
    (75) En elk met een vlieg die ons temets in de mongd pisten tusschen de bienen,
    Daar ging, by den eleweken, wat om, zou ik mienen,
    En daar heb ik zoo al wat meer as mient eleert,
    Want het is niet as geestig dat ’er op onze Kamer verkeert.
    Maar mit reverentie, wat binje dan eigentlijk veur Venten?
Bolleb. (80) Wy zijn Kommedianten.   Mieuw. O! lichte vracht, Medicamenten,
    Dat looft men verstant zen leven niet.   Snips. Zo is jou verstant niet groot.
[fol. A3r, p. 5]
Mieuw. Ja je maat, ik zou ’t mijne veur ’t jouwe niet ruilen willen, schoon datje me al
                ien Centje te winst boot.
Snips. Dat zou men an je veurmouwen niet zien.   Mieu. Maar zeker zonder scheeren,
    Ben je lui Kommedianten?   Poffel. Wel jawe.
Mieuw. Houd het me dan ten besten men Heeren,
    (85) Ik heb, van dat ik dusken gnappen gasje was, by de kunstenaars verkeert,
    Ook wel ien Jonasje by heur emaakt, en meenige schoone stuiver mit ’er verteert.
    Maar wat zel jy lui in Stee goets,, maken?
Bolleb. Get Snipsnap, wy moeten deeze Boer een reis broets,, maken.
Snips. Hoe! wy meenen ’er te speelen voor de Majestraat,
    (90) Wy hebben iets vremts bedacht, en zoo het haar wel aanstaat,
    Gelijk het buiten twijffel zal, zoo zullen wy wel aan konzent raken.
Mieuw. Hoe na zelje lui daar zulken Tent maken
    As de Googhelaars gemienelijk in onze Kermis doen?
Snips. Acht jy de kunst niet hooger, dat is ommers geen fatzoen,
    (95) Wy zijn geen hakken of krukken, wy meenen ’er zelfs een magnifijke plaats
                toe te laten bouwen,
    Gelijk als t’Amsterdam is.   Mieuw. Ja trouwen,
    Ik gaf ’er ien glas mit men wapen in, het staatme te lijdige wel an.
    Maar jou Companie is die niet starker as van zes man?
    Ziet, ik wil zeggen, je zoud qualijk een Jozep kunnen vertoonen,
    (100) Wangt Japik had buiten Jozep noch wel ellif Zoonen,
    En die dienen ’er in te wezen, as je lui zelver wel weet.
    Bloet, dat men Vaartje van mijn gien Rederijker emaakt het, isme asme zongden zoo leet,
    Wel ziet, daarom datje niet stark van volk bent, kunjet zamen goet vinden,
    Ik wilje wel ien mooi penninkje toegeven, en mijn ien paar jaren verbinden,
    (105) Zoo zal ik metje lui speulen dat het ien aart,, het,
    Kijk, al zie ik ’er wat Boers uit, je zeltje verwongdren zulke krullen as Mieuwes
                in zen staart,, het.
Snips. Hy is al binnen, houje zoo wat of wy ’er over mosten rezolveeren.
Bolleb. Wel egale gast, je staat me reelijk an, ik zouje ook wel begeeren,
    En ’t gelt zou gien koop breken, maar men Confraters, ik mien deze Mesjeurs,
    (110) Die hebben mee ’er stem, want wy teeren op een gemeene beurs.
Mieuw. Wel ik verzoek vriendelijk of ’er de Heeren iens over gelieven te spreeken.
Poff. ’t Zal geschien.   Mieu. Ei! doeje best doch.   Snip. ’t Zal an mijn niet ontbreken.
Mieuw. De duitze, wat hangtme nou ien gouwe Wolk boven ’t hooft,
    Die men dit gisteren ten heiligen eswooren had, ik had ’t niet elooft,
    (115) Wat lacchenme weelige dagen toe, hoe kan ik men vreugt verswijgen,
    Kom ik mee in de Companie, ik zel ten minsten ien Rampier op men zy krijgen,
    En dan wil ik men leven niet meer na wijf, kinderen, of na men Boere juk,, zien,
    De mieste stemmen houwen, hondert om ien of zy komen mijn daar geluk,, bien.
Spilleb. Doe jy het woord, Snipsnap, je bint doch met de geest van welsprekentheid gebooren.
Snips. (120) Wel Elenbaas, wy hebben ’t over geleit, op navolgende wijs, asje zult hooren:
    Voor eerst zelje 25 gulden geven tot zekerheid datje van de Companie bent;
    Item, je zult alle Rollen leeren moeten die jy niet van buiten kent,
    En ofje tot speelen bequaam bent dat zullen wy wel haast probeeren;
    Voorders, de gemeene beurs geeft zoo veel asje nacht en dag kunt verteeren:
[fol. A3v, p. 6]
    (125) Dit is onze order, wat dunkje of menze volgen kan?
Mieuw. Wel duidelijk Konfrateurs, het staatme te schelmachtig wel an.
Bolleb. Maar sny nou ereis wakker op, zoo zienwe je postuur, en je mijnen.
Mieuw. Luister dan sneeg toe: nou speul ik veur Vryer, ’t benne van men eige Referijnen.

                                Men gracelijke Blangcefleur,
                                (130) Kom zing ereis, ik zel dangze veur,
                                Ik zelje geven alzoo ras,
                                Een gouwe Suf, al uit men tas,
                                Daar ik niet veur begeeren,, moet,
                                Als datje men wilt vereeren,, zoet,
                                (135) Een kusje van je rooder mongd,
                                Zoo wort men kranke hart gezongd.

    Hoe klinktje dat inje ooren? dat heb ik zelver emaakt.
Snips. He! Spek in de Boter gebraan, we hebbe de rechte man an jou geraakt.
Mieuw. Wil ik nou ereis van een Rodermongt of van een Roeland opsnyen?
Snips. (140) Neen, neen, spuls genoeg, we zullen ons hier veur dees tijd wel mee lyen.
Bolleb. We zelle jou eens te deeg op de slijpsteen zetten, en blijfje dan constant
    Zoo zal ikje Ridder slaan voor Meester Kommediant.
Mieuw. Alree man, as je wilt, ik ben van stonden aan te vreeden.
Snips. Wel, luister, ik weet middel, wy zullen jou as een groot Hartoog kleeden,
    (145) En ik zal axkax je Hofmiester wezen, en Bollebebijn je naaste Raad,
    Poffel je Secretaris, en Spillebien ook zoo een man van Staat,
    En die ’er overschiet zal jou as Laquay verstrekken;
    Letter nou op, de streek die ik ’er mee veur heb zal ikje ontdekken:
    Een van ons met een Laquay zal van jou uitgestuurt, quanzuis,
    (150) In de beste Herberg van Leiden gaan, en huren voor u de beste kamer van ’t huis,
    Zoo behendig dat ’er niemand iets af komt te weten,
    En dat de Waart alles bereit, gelijk als of ’er een Hartoog zou komen eten:
    Nu, as wy ’er bennen, zullewe tot vermaak van jou, as Hartoog van Pierelepon,
    Zoo iets zien te Agieren, of het zijn Hoogheit vermaken kon,
    (155) En zoo jy je dan zoo weits, of je een Hartoog waart, weet te houwen,
    Dat niemant achterdocht krijgt, zoo wil ik je wel vertrouwen
    Een Amadis van Grieken te speelen, of een Sint Joris die de Draak deurstak,
    Ja zoo je dat wel uitvoert, je bent een roo Letter in jou Almenak.
Mieuw. Gien questie vrienden, ik zel die duivel wel ien Kaars ansteeken.
Snips. (160) Nou Poffel, ga jy mooi veur uit, en je kunt zoo wat mit graviteit spreeken,
    Toont datje een oud Kommediant bent, neemt Bekoorelijke Piet mee,
    Want een Heer zonder Knecht is een waterlooze Zee.
Mieuw. Dat is waar Konfrateur, get hoe kunje mit de fijne.
Poffel. Wat Waart, en waar zel ik gaan?
Mieuw. Maar aldernaast de dry smalle brie* Babijne,
    (165) Effen binnen de Poort, aan deus zy de magere Vetteman,
    Dat is een Waart die ’er zen lijf te bezukt na zetten kan.
Poffel. Al evat, kom Bekoorelijke Piet, dat gaat heen in Ambassade.                Binnen.
Mieuw. Wat staat ons nu te doen Konfrateurs? we dienen ons kort te beraden
    Dat ik, versta je wel, voort in men Hartoogs habijt raak,
    (170) Want ’t is een ding daar ik mit al men gepeinzen, sinje wel, na haak,
[fol. A4r, p. 7]
    Ja ik verlang, as de Bruigom na de Bruid, na men Hartoogs kleeren,
    Waar denk ik schat jy ’t best omme te parzoneeren?
Snips. Daar ’t minste volk passeert, kom gaanwe aan dees kant op.
Mieuw. Ik kantje niet beduien zoo verheugt tree ik na d’eerste trap van men
                Kommediantschop.                                                                Binnen.


TWEEDE UITKOMST.

De Waart. Daar na Poffel en Bekoorelijke Piet.

Waart. (175) Ik weet niet wat ik zeggen zal, zoo slegt gaat het mit ons Tappen,
    Men hoopte het zou mit de Vree beteren, en ’t gaat ’er juist mee slappen:
    Staat onze kraan noch langer recht voorzeeker word onze Baart,, dol,
    Wat! we plegen niet een dag te wezen of wy hadden te minsten onze haart,, vol,
    Dikwils Comperiesjes van groote Kooplui en brooddronkke Studenten,
    (180) Die ik veur al wel lyen mogt, hoe datze ook riddementen;
    ’t Was altijd, tibi Hospis, dat geltje ereis Studentikoos,
    En most ik een Meit te meer houwen die had ik niet renteloos.
Poffel. Hier zal ’t wezen na dat ons den Hartoog beduiden.
Waart. Van een Hartoog! ik heb van daag noch niet hooren zingen datme zoo wel
                in men ooren luiden:
    (185) Die veugel in men kou, dat lijkt al een weitze vent.
Poffel. Wel vriendt, ben jy de Man hier van dit Logement?
    Zou zijn genade, den Hartoog, met zen stoet, hier wel kunnen Logeren?
Waart. Genoegzaam men Jonker, tree maar in men Heeren,
    Dit gantsche huis is tot uwen dienst, mijn Heer gebiet maar wat hy begeert.
Poffel. (190) Dat ik de Waardin eens spreek, dat zy een goede Tafel stoffeert.


Mieuwes. Snipsnap. Bollebebijn. Mr. Spillebien.
Keuninkx Hoerekind.

Mieuw. Wat dunkken de Heeren, of het zoo niet dubbelt passeeren,, kan?
Snips. Men dunkt gekken zijn gekken, al hadden sy ook gouwe kleeren,, an.
    Ja men genadigste Heer, ’t is een zaak die buiten gemeen,, is.
Waart. Ick sel ’t wel maken dat den Hartoog dubbelt te vreen,, is.
Poffel. (195) Ik laat het op u staan. Maar daar is hy al met zijn Heeren.
Mieuw. Mijn Sekretaris, hebt ghy ’t bestelt na mijn Hoogheids ordonneeren?
Poffel. Ja men genadige Hartoog, ’t word alles al bereid.
Mieuw. Volgt dan ghy Heeren, dat ons de Waart ter kamer leyd.                 Binnen.


DERDE UITKOMST.

De Waart. Snipsnap. Bollebebijn. Poffel. Mr. Spillebien.
Bekoorelijke Piet. Keuninkx Hoerekind.

Waart. Wat dunken de Heeren, kan ik het zoo niet rond schieten?
Snips. (200) Och ja heer Waart: maar de tijd zal den Hartoog na den eten verdrieten,
    Hebje geen vermaak in huis dat de Melancholi wat verzet?
    Want den Hartoog gaat zelden kort na den eten te bedt.
[fol. A4v, p. 8]
Waart. Wil ik dan Speellui en Danszers ontbien?
Bolleb. Neen, hy houd niet veul van die zaken.
Waart. Wat dunken de Heeren dan best om den Hartoog wat te vermaken?
Snips. (205) Al bedocht. Dattewe zoo wat speelden, een Komedie of een Spel,
    Wat dunkje Heer Waart?   Waart. Dat behaagtme wonder wel,
    Heer Hofmiester, dat hebje buiten gemien wel verzonnen,
    Ik heb men leven mee zoo veel an die draat gesponnen,
    O! dat Rethorica gaat te uitnemende zoet.
Snips. (210) Al weer ’t varken by zen magen; me dunkt dat ons overal de kunst ontmoet.
Waart. Ja ’t is een heerlijck dingh, dat komen mag veur Armen en Rijken.
Snips. Dat ’s waar. Maar wat willen wy nou met malkaar Rederijken?
Bolleb. Van Oursson en Valentijn, daar de kleine Spiet zulken Bayevanger was.
Poffel. Niet moogelijk. Latenwe speelen van den Ouwen en Jongen Tobias,
    (215) En speul jy veur de Vaar, en jy veur de Zeun, zoo hebje mekaar niet veul te verwijten,
    En ik zel de Swaluw weezen die Tobias komt inde oogen schijten.
Snips. Daar poffelt die wind-buil weer heen; dat heeft immers gien val.
    Laat zien, vande Rijkeman: neen, dat is ook niet met al.
    Al bedocht, een puik van een Trijn: latenwe van Piramus en Thisbe speelen.
    (220) Hier, in ’t rond, we zullen de Tragoedie gaan verdeelen.
Waart. Ondertusschen zal ik gaan en zoeken wat toestel.                Binnen.
Snips. Doe jy dat mijn murruwert. Laat zien, jy Thisbe.
Poffel. Niet moogelijk. Neen, dat komt zoo niet wel,
Hy het ommers gien Vrouwe stem, noch hy zou zijn acten niet wel beleggen.
Snips. Dat ik dan veur Piramus en Thisbe gelijk speulde, wat zou je daar of zeggen?
    (225) Want Piramus was een kender van Meisjes, na datmen de Historie veur,, staat,
    Zie daar ben ick thuis, en die de rol best voegt weetje wel dat veur,, gaat.
Poffel. Niet moogelijk, veur Vryer en Vrijster gelijk te speulen, en ’t zou ook niet passen.
Bolleb. Wel geef mijn de rol dan van Thisbe, ik zel dat varken wel anders wassen.
Snips. Ik kan ’t vatten, want jy ziet ’er al wat bekoorelijk uit:
    (230) Maar pronunceer een reis, zoo hooren wy hoe jy jou vaarzen sluit.*
Bolleb. Och Liefstentje, zal u mijn droefheid dan noit verdrieten?
Snips. Zen leven niet mooyer; jy zelt die kostelijke Thisbe wel rondt schieten.
    Ik dan veur Piramus: ’t past jou ofje al jou leven veur Vrouw gespeelt,, had.
    Laat eens zien. O, o! ik meende dat ik men heele Tragoedie verdeelt,, had,
    (235) En ’t is pas half gedaan.
Bek. Piet. Wat swarter wolk komt ’er nou weer gereezen?
Snips. Ik zeltje zeggen: Piramus en Thisbe vryen in de nacht, en dan moet ’er een
                Maan weezen
    Die ’er t’zame licht, en zonder die is ’t zoo veul of ’er niet gedaan,, is.
    Spillebien hebje gien Almenak? zie ereis of ’t gien volle Maan,, is,
    Zoo zellewe het licht van de natuurlijke Maan laten deur een venster vallen.
Spilleb. (240) Ik heb gien Almenak.
Snips. Nou is al ons werk weer niet met allen.
Spilleb. Gien hapering Mesjeurs, onze heele Tragoedie weer kant,
    Laat hy de Maan wezen, en komen met ien Slonsje in zen hand,
    En een Takkebos onder zen armen, om op te zitten, of zen bienen wouwen beswijken,
[fol. A5r, p. 9]
    Mit een Waterhondt aan een touwetje, wat dunkje zel hy gien verweende Diana lijken?
Snips. (245) Mooi. Mr. Spillebien dat hebje al geestig veur gestelt:
    Nou, jy bent de Maan. Poffel. Hoe staje mit mekaar zoo en lelt?
    ’t Is niet mogelijck, ze moeten ommers mit mekaar deur een Muur mit een gat spreecken.
Snips. Daar is wel middel toe, dat zel gien koop breeken,
    We zelle jou met Koemist besmeeren, en maken jou zoo tusschen wit en swart,
    (250) En schrijven op jou borst: dit is de Muur, want jy bent zo al wat Muurachtig
                om jou hart,
    En zet jou handt zoo in jou zy, dat zal een mooi gat maken.
Poffel. Maar of mijn eenig Ondier beet, mach ik wel an mijn hooft raken?
Snips. Nou, dat zal wel gaan. Kom jy hier Keuninkx Hoerekindt,
    Jy zult de Leeuw wezen die Thisbees Neusdoek verslint.
    (255) Get, Mr. Spillebien, jy moet ons een gauw Boekhouwer wezen,
    Want jy bint van Kinds bien gewent wel te pronunceeren en soo perfekt te leesen
    Trots eenige Veurzanger. Kom nou bennen wy kompleet: t’Za binnen, en geestig
                geparsoneert;
    Maar elk maakt dat hy zen Rol te degen, en zonder haperen, pronunceert.                Bin.


VIERDE UITKOMST.

Mr. Spillebien. De Waart. Mieuwes, als Hartoog,
word op een Stoel gezet.

Spilleb. Gelieft zijn Hoogheid hier wat te rusten? men zal, door eenige van uw kloekste
                Raadsperzoonen,
    (260) Het vermaarde droefeindent Treurspel, van de doorluchtige Piramus en Thisbe,
                vertoonen:
    En onder de Parzoonering sal de Rei, al zingende, de Prologus, of de Inhoudt van ’t Spel
                doen.
Mieuw. Dat men dan alle lange klause schout, wangt ze sellen doch gien weg spoen,
    Men kan, mit al die wisjes wasjes, niet an ’t end, van de zaak, komen;
    Op veul zins en weinig woorden word altijd goe acht enomen,
    (265) Daar dat lang teemen de Auditores maar verdrietig maakt:
    Maar speul evenwel zoo, datje lui niet uit je credijt raakt.
Spil. ’t Zal soo geschien. Waart. Mijn Heer, hier is eenig vremt volk van buiten,
    Zoo van men vrienden en goe kornuyten,
    Daar zou ik voor verzoeken of zy den Hartoog, en met eenen het spel, eens mogen zien.
    (270) Je weet de lui bennen doch zoo nieuwsgierig.
Spilleb. Ik weet niet of het wel mach geschien,
    Den Hartoog is een Man die hem zoo onder dat gemeene volk niet wil mengen.
    Ja ik zeg dat ik’er zelver niemand zou durven inbrengen;
    Doch ik kant jou niet weigeren; je kunt zeggen, ze hooren mee onder jou gesin,
    Maar ik beveel datje zelver aan de deur staat, en laat niemandt in,
    (275) Want dat zou groote dizorder onder ’t speelen maken,
    En parst jou iemant mit gewelt, verzie jou met een goe stok, en pas wat te raken,
    Nou haalje volk maar, en laat niemandt, zeg ik noch ien reis, meer deur.
Waart. Ik zel dat wel bezorgen.


[fol. A5v, p. 10]

Hier begint de Tragoedy.

De Rey doet singende de Voorrede, of d’ Inhoud van ’t Spel.

                                ZANG.
DOrst oit ’t beroemde Schouwtooneel,
        (280) Van Roomen of van Griecken,
Zoo een Treurspel vertoone,
Voor ouw’ of jong perzoone,
        Als men nu terstond
        Voor elck zal doen kond’,
        (285) Met zoetvloeiende mond?

Hier toont men puik na ’t leven af
        Diaan, op duits de Maane,
(295) Als men haar eertijds vonde
Met haare Haazehonde,
        Wanneer zy ter jacht,
        Met zinnen bedacht,
        Na eenig wild Dier tracht.

En het heerlijk Metzel werrik,
        De Muur, daar zy door spraaken,
Die stelt men hier voor oogen,
(310) Zoo geestig opgetoogen,
        Als oit goet verstand,
        Of een kloekke hand,
        Gebouwt heeft in een Land.

De Leeuw, als Koning van ’t gediert,
        Zeer wreed na zijn natuure.
Ja daar elk voor moet beeve,
Die toont men hier na ’t leeve,
        (325) Die het Lywaat scheurt,
        Daar Thisbe om treurt,
        En haar ziel om versteurt.

(335) Piramus dood die zietmen hier
        Vol woede razernye,
Met Thisbees droevig sterven,
Als zy haar Prins moet derven,
        Dus met aandacht ziet
        (340) Wat een groot verdriet
        Door min niet al geschiet.
                        TEGEN ZANG.
NOit heeft ’tberoemde Schouw tooneel
Vertoont een droever Tafereel,
        Sol fa mi re,
        Sol fa mi re.
(290) Vertoont een droever Tafereel:
        De Maan die scheen,
        De Maan die scheen.

(300) Als men hier elk voor oogen stelt,
Daar ieder schier van droefheid smelt,
        Sol fa mi re,
        Sol fa mi re,
Daar ieder schier van droefheid smelt:
        (305) De Muur die stont,
        De Muur die stont.

Thisbe komt op haar rechte tijd,
(315) Zoo ’t met haar Minnaar was gezeid,
        Sol fa mi re.
        Sol fa mi re,
Zoo ’t met haar Minnaar was gezeid :
        De Leeuw die quam,
        (320) De Leeuw die quam.

Voor ’t wreede schrikdier Thisbe vloot.
Piramus raast, en steekt hem dood,
        (330) Sol fa mi re.
        Sol fa mi re,
Piramus raast en steekt hem dood,
        Doen sturf hy heen,
        Doen sturf hy heen.

Thisbe die quam daar na verbaast,
Zach ’t doode lichaam inder haast,
        Sol fa mi re,
        (345) Sol fa mi re,
Zach ’t doode lichaam inder haast;
        En stak haar dood,
        En stak haar dood.

[fol. A6r, p. 11]

Mr. Spillebien, de Boekhouwer, op een hoek van ’t Tooneel:
daar na de Maan uit.

Maan. WAar speul ik veur?
Spilleb. Wel hoe! jy speult ommers veur de Maan,
(350) Kunje jou Rol niet beter, zoo zelje mooi bekayt staan.
Maan. Hou maar te dege Boek. laat zien. ja.
    Hier ben ik Diana, op Duits heetmen mijn de Maan, waarlijk,
    Een brandende Pikkaars, voor de Amoureuze plaizant,
    Ik verdrijf de heldere nacht vervarelijck,
    (355) Daerom word ik aangebeden zeer abondant.
    Wat segje nou Mr. Spillebien, zou jy ’t geestiger uit jou Boek leezen?
    Maar wat moet ik nou doen?
Spilleb. Ga jy daar staan. Uit, uit beget, het Tooneel mag niet leeg wezen.

De Muur uit.

Muur. Wat moet ik nou zeggen Mr. Spillebien?
Spilleb. (360) Ik ben de Muur, en dat is de Hol en de Gat...
Muur. Swijg, swijg, Mr. Spillebien, ik heb het al evat.
    Ik ben de Muur, en dat is de Hol en de Gat
    Daar Piramus en Thisbe deur esprooken had.
Spilleb. Se zullen’er ommers eerst deur spreeken, wat mag deuze bloet maken?
Muur. (365) Zoo houwje gien recht Boek (wacht) ik zel ’t wel weer goet maken:
    Ik ben de muur, en dat is de Gat en de Hol
    Daar Piramus en Thisbe deur spreeken zol.
    Wat zegje nou Mr. Spillebien?
Spilleb. ’t Is goet, nou moetje stil swijgen.
    (370) Uit, uit, hoor je niet? wat ’t is verdrietig datmen de Maats niet kan op ’t Toneel krijgen.

Piramus uit.

Piram.                 Deze lieffelijke zaizoene
                        Zal mijn herteken verfraje;
                        Het Veldeken staat groene,
                        Maar ik kom met druk belaaje:
                        (375) O Liefdens quellagie!
                        O Vermaledijde pijne!
                        Uw wreede vizazie
                        Doet mijn hier eenig in de nare nacht verschijne.
Maan. Dat is ommers geloogen, ziet hy mijn hier niet staan?
Spilleb. (380) Jy moet nou niet spreeken, je bint ommers de Maan.
Piram. O.... Laat zien. Ja, ehem, o waarste.....
Spilleb. O waarste Thisbe leit mijn niet...
Piram. O waarde Thisbe leit mijn niet. leit mijn niet. leit mijn....
Spilleb. In Liefdens temtatie.... Piram. In Liefdens temtatie,
    (385) Want ik voel om uw groot verheuging, of tribulatie.
    Ehem, ehem. ja. Mr. Spillebien hoe ist?
Spilleb. Verfoeljede Thisbe...
[fol. A6v, p. 12]
Piram. Ja. Verfoeljede Thisbe, ik ly om uw veel aanvechtingen ydoon,
    En daar by ben ik noch Piramus den hoogh gebooren Zoon:
Spilleb. (390) Verglaasde Thisbe...
Piram. Houje bek, wat deuze bezete Spillebien.
    Vuurglaasde Thisbe, moet ik noch in mijn killig vuur volharden?
    Het was genoech, ô Venus kindt, dat ghy mijn zarden:
    Komt ghy niet Goddinne, om mijn te doen bystant,
    (395) Zoo raken al mijn zinnen, as de berg Wetstien, in brandt.

Thisbe met het hoofd veur ’t gat.

This. Mach ik nou niet wel spreeken Mr. Spillebien?
Spilleb. Ja, ’t is ommers je wacht: maar jy moet jou hooft noch niet laten zien.
Thisb. Wie is ’t die daar klaagt veur ’t hol van een gevange Princesse?
    Wie doet daar treurelijk zoo een droevige Minnaars lesse?
    (400) En wie jaagt uw alhier op dit vroolijk termijn?
    Dit zult ghy mijn zeggen, want ik begeer dit van dijn.
Piram. Och! ’t is uw kleinste Schoenpennitjen, expert van goede zeeden,
    Van wien ghy wel waardig zijt te worden aangebeden;
    En men Juffrou van Liefde (is dat niet Poëts Mr. Spillebien) die stuurt mijn hier,
    (405) Want al mijn hair op mijn hooft word gefrizeert deur ’t Minnevier.
This. Vrage, Wat is dan Liefde, en hoe lang zoud ghyse meten?
Pir. Antwoord, Ik hebse wel evoelt, maar noit esien, excuze moi, ik zou ’t niet weten.
This. Vrage, Hoe dorst ghy dan komen, want het is hier donker swart?
Piram. Antwoord, Schoone Thisbe, de gouwe Maan verlichte mijn hart.
This. (410) Vrage, Zijt ghij ’t Piramus? mijn dunkt het aan u spreeken.
Piram. Antwoord, Ik bent, ey! wilt doch uw hooft deur dit gat eens steecken,
    Op dat ick uw heylig bittere mondt eens na mijn vermogen zoen.
Zy steeckt haer hoofd deur ’t gat.
    Och! heb ik jou hier mijn deugdelijke fatzoen.
This. Och! heb ik jou hier mijn Palmerijn van Olijven.
Piram. (415) Och! heb ik jou hier mijn Barrenstien van alle Wijven,
    Mijn alderwaarste Thisbe, hielendal zonder weerga:
    Ja een kleuter als Maddeleen, of een Goddin Jutje het by jou niet op veer na;
    En is Troyen om het zeggen van zo een lekker, Paris, geruineert,
    Zoo word de hiele Roopaep* noch wel om jou schoonheid, verdistrueert:
    (420) Want jou hair beschaemt de geelste Leidze Kroppe, hoewel ’t Eige-thuin* leet,, is;
    En trotzer gekrult als ’t yzere Traletje, op ’t Rokkin, dat uitte vuist mit de hamer gesmeet,, is.
    Jou Veurhooft as een zilverstiene berg, zo glat, men zou’er een Ysslee over schuiven,
    Ja zoo gepolleyst als het lekzel an de Enkhuizer Wijven heur* Huiven.
    En jou Wijnbraautjens, zoo deegelijcke kuis,
    (425) Staan zoo effen in hoogte, as de twie middelste Booge van de nieuwe Doelesluis.
    En jou twie propre Oogjes, hielendal zonder wedergaden,
    Die staan en branden in jou hooft as het vuur daar Jan de Kok zen Kermis Bouten mee
                plag te braden.
    O Thisbe, jou Neusje is waardigh om gesien te worden veur een prezent,
    Ja ’t steeckt meer inje aanzicht of, as ’t Amsterdamze Wapen veur ’t Heere Logement;
    (430) En jou Wangetjes, Thisbe, zijn zo zaft as ’t Linne fulp datze te Haarlem weven,
[fol. A7r, p. 13]
    Ja ten naasten by zoo zaft as de Trijpe kussentjes, daar de Hoedekramers de Vigonje
                Hoeden luister mee geeven:
    En jou proper Montje is zoo parmant, as de gaten van een Gatebetiel,
    En jou Lipjens zoo root als een Waterlandze beste Onder ziel.
    O! jou Aaszem, hoe zelme verstand daar mee leven?
    (435) Ja de reuk vande warme Kruidkoekjes het ’er niet by, daar zy’er in de Nes
                van vijf om negen duits geeven:
    En jou Tandjes zijn net twie meer as ’er schijven in een Tiktakbort gaan,
    En zijn zoo perfekt in order als een regel Porceleine Schotelen ken veur de Rijkelui haar
                Schoorstien staan:
    En je verweende Kin (die ik ’er om nemen zou zooze te Trouwen,, was)
    Is zoo net op een haartjen geklooft of ’t mit een Kerfbijl gehouwen,, was:
    (440) Jou Hals zoo wit als Schapen melk, mit Aderen verciert, zoo veel
    Als ’er blauwe strepen bennen op de Rugh van een Macreel:
    En jou Borsjens die staan zoo Pirimidal rondt verheven,
    Als de Barrebiers Kroontjens daar die kleine Bekkentjes aan hangen, daarze
                maar een halve Stuiver van ’t stuk van Schuuren geven:
    En jou Teepeltjens, daar het Kindt (wel te verstaan as jy het hebt) uit drinkt,
    (445) Zijn zoo vol geestige gaatjens, als het Pijpje daar in het Doolhof de Morgenstar
                deur springt.
    Somma Sommarum, jy hebt zoo veel schoonigheids strikken, en koorden om mijn te
                binden,
    Als men touwetjes zou op de grootste Oostindjes Vaarder (die ooit uit Texel gelopen is)
                vinden;
    Ja al waren ’er al de Kabeltouwen by, en daar ’t Ancker aan vast,, is;
    Jy zoud niet gelooven Thisbe, hoe mijn jou schoonheid zulken last,, is.
This. (450) Zoo weetje zelfs wel datje puur allien om mijn schoonheid hebt geswurven.
Piram. Och! Thisbe, de hiele halve Werelt verging waar jy gesturven;
    En laat staan ik dan, want ik ben maar een mensch in ’t gemijn.
    Och! mijn Strooje Korfje, mocht ik eeuwig jou Heuningbey zijn.
This. o! Piramus, ik kan niet meer spreeken, mijn hart word zoo beswarelijk,
    (455) Ik krijg daar zoo een groote snyjing vervarelijk:
    Komt over een half uur eens weder op deze stee,
    Want ik zal’er zelver perzoonelijk komen mee,
    En spreeken dan van de Liefde in abondantien,
    Ja genieten veel kusjens, met grooter plaizantien.
    (460) Adie dan Piramus, ik moet gaan eer dat het mijn ontgaat.
Piram. Adie Thisbeetje, adie, adie, vaart snel mijn Kameraat.                Binnen.
Spil. Uit, uit beget, uit mannen, het Toneel moet niet leeg staan, by gants kracht.
De Leeuw uit.
Leeuw. Ik bin de Leeuw. Ist nou mijn beurt niet?
Spilleb. Dat hoorje ommers wel aan jou wacht.
Leeuw. (465) Het vervarelijkste Beest, van alle Dieren, ben ik geschapen:
    Daarom behoef ik geen schilden of eenig wapen,
    Want ik verniel ’t al mit mijn Bek en deze Kleouw,
    Om zulken reeden heet men mijn den vreeselijken Leouw.
    Hoe ist nou, Mr. Spillebien? wat moet ik meer zeggen?
Spilleb. (470) Niet met al: Ga jy maar, as een quaat Biest, op’t Toneel leggen.

[fol. A7v, p. 14]
Thisbe uit.
This. Op onze bestemde uur kom ik hier getreden rat,
    En tot mijn waarde Piramus komt zal ik wachten wat.
    Wil ik nou terwijl wat wandelen gaan in deze groene Weye?
Spilleb. Neen, je moet zingen. This. Hoe is de Wijs?
Spilleb. (475) Daar voer een Riddertje uyt vermeye,
    Welle gemoet, en welle gedaan.
Thisbe zingt.               De heldere straale der Fonteine,
                                    Hei, dat loffelijke graan,
                                    Vloeit over al in deze pleine
                                    (480) Met al haar adertjens ontdaan.
                                            Edele liefste, vol koeragie,
                                    Kom doch haest, of ik word bang,
                                    Verdrijft doch mijn Liefdens quellagie.
                                    Heer! waar blijfje nou zoo lang?
    (485) O Bedroefde moeder van Liefde! hoe bly doeje mijn verlangen.
    Och, och! wat vervaarlijker biest leit daar? ik loop eer dat het mijn neemt gevangen.
                                                                                                                           Binnen.
Leeuw. Hier leit een kantijne Neusdoek, die verscheur ik, al wasse noch zoo goet.
    Nou tree ik weer na ’t Bos, en zie of mijn geen mensch ontmoet.                Binnen.
Spilleb. Uit, uit, hoorje niet? hoe meugje lui dus temen.
(490) Hei, uit, ’t zel laat gedaan wezen, en den Hartoog zal ’t qualijk nemen,
Je weet ommers wel, het moet op zen gezette tijd gedaan zijn.
Piramus uit.
Piram. Houje mond, hier ben ik ommers.
Spilleb. Dat al onder ’t speulen, je bent een mooi swijn!
Piram. Wat moet ik nou zeggen?
Spilleb. Ik Piramus, Zoon van den grooten Landen....
Piram. (495) Ik Piramus, Zoon van den grooten schanden, en hoogen afkomst gebooren,
    Niemant hoeft te twijffelen of ik Juffers kan bekooren,
    ’t Blijkt hier publijk openbaar an deze Goddinne schoon,
    Want na haar eige zeggen heeft zy mijn hier ontboon,
    Doch mijn beleeftheid verdient het, of hem schoon iemant hier in quelden,
    (500) Ja ik wed, laat zien, om een paartje, dat Paris niet geoordeelt had, datze mijn tot
                zegsman stelden.
    Waar of zy nu blijft met haar vervarelijk,, gezicht,
    Waar mee zy mijn hart zoo beswarelijk,, verlicht?
    O! Hooge Joupieter, wat leit hier dus gescheurt an flarden?
    Och, och! ’t is Thisbees Neusdoek, och! hoe ken ik dit harden?
    (505) o Piramus, wat wonderlijke stukken! zy is hier al geweest,
    En wisselijk verslonden van een tierannig Beest.
    Wat moet ik nou doen? Spilleb. Nou moetje bedroeft huilen.
Piram. Och, och! wat drommels’er ongeluk, och! waar zal ikme verschuilen?
    Ik bin men Thisbeetje quijt, die ik veur mijn behooren,, schat,
    (510) En die mijn uit klinkklaare Liefde een eeuwige trouweloosheit geswooren,, had.
Spilleb. Doe nou ereis of je raast. Piram. Of ik raas? ja nou zel ik razen.
[fol. A8r, p. 15]
    Ik treck men hair van boosheid. Hier jy noble bazen....
    Wit... Ik wil niet meer.. Twie Vaan te goet.. Geen Krieken meer...
    Een paar schoone Pijpen.. Geluk kornuit..
    (515) Is dat zoo niet spuls genoch? Spilleb. Neen, trek nou je Wammis uit.
Piram. Goet. Zie daar, nou zel ik, van quaatheyd, men Wammis uittrekken.
    Daar leit men Wammis neer, en daar de Stormhoet van men Harssebekken,
    Daar zoo meenig duyzent Voetgangers haar leven hebben onder geschuilt.
    Van hier jou katten en honden: hoor hoe de Nachtuil huilt.
    (520) Daar leit mijn Rampier, en ’t zalme niet een zillaab van een letter meer
                hooren spreeken.
Spilleb. Smijt het niet eweg, want je moet ’er jou noch eerst mee dood steeken.
Piram. Eerst dood steeken, wel zie daar. A. a. a.
Spilleb. Adie dan..... Piram. Adie dan al men vrienden kleyn en groot.
    Maar de punt is zoo scharp. Spilleb. Steeckje dan mit het gevest dood.
Piram. (525) Puik. Och, och! ik sterf! ik sterf! men geest is al op een klein beetje
                na besweeken.
    Wat is men wacht nou?
Spilleb. Hei! je bint nou al dood, en dan moetje niet spreecken.
Piram. Wil ick dan eweg kruipen? want ick heb al edaan.
Spille. Neen, je moet blijve leggen. Uit, uit, het Toneel het al lang genoeg leeg gestaan.
Thisbe uyt.
This. Met wie kom ick uyt? Spilleb. Allien. Maar dit is wel een duivels speelen.
This. (530) Helpme ereis op de gang. Spil. Och! hoe benauwt ben ik in alle deelen...
This. Och! hoe benauwt* ben ik in alle deelen,
    Hoe breeckt mijn het swiet uit van dat benaauwt loopen zoo ras:
    Och! mijn heldere Piramus, ick wou dat jy hier al was,
    Och! zeght mijn waar ghy bent, ick zal komen en schreumen gien loopen.
    (535) Ja. Laat zien. Hem, hem. Ik. ik. Hoe ist?
Spilleb. Ik ben van stonden an gereet.....
This. Ik ben van stonden an gereet, met mijn leven, jou prezentie te koopen:
    Hoe onnoozel wou ick ’er dan uitzien, as gezoute vleis daar gien pekel op leid.
    Och! hoe stoot ick daar men scheenen an die bezeete paal, vol stienige hardigheid.
Piram. (540) Jokkes: jy raakt Menschevleis. ’t Is jou Piramus, vol doodelijcke wonden.
This. O heilige verdoemde deugden! ’t is mijn Piramus, en wis van dat dier verslonden.
Piram. Niet zoo, ik hebme zelfs deursteeken mit men eige swaart.
Spilleb. Gans kracht, kunje niet leggen of je dood waart?
This. Och! mijn waarde Piramus, jou dood is mijn zoo groote quellagie,
    (545) Most mijn dit noch ontmoeten in mijn Houwelijkze Vryagie?
    O wreede kreatuur! o tyrannige tanden! onmenschelijck beest!
    Waarom. waarom. waarom. Hoorje niet?
Spilleb. Waarom hebje mijn niet.....
This. Hoe roepje zoo hart? Waarom hebje mijn ook niet verslonden? want ick ben
                hier mee geweest.
    (550) ô Piramus, staat jou mijn vermaledijde schoonheid noch wel te vooren?
    Zoo laat mijn, o doode Piramus, dan taal of teiken hooren,
    Spreeck doch noch ien woortje, zoo bin ick vry van alle nood.
Piram. Wat zou ik spreeken? de Boekhouwer zeit ommers ik bin dood.
This. Wat moet ik dan nou doen? Spilleb. Over zen dood roepen en krijten.
This. (555) Hoe benje dus verslagen? hy leit ’er al toe, och! hoe moetme dat spijten.
[fol. A8v, p. 16]
Spilleb. Nou moet jy jou dood steeken. This. Doet dat dan geen zeer?
Spilleb. ’t Is ommers niet om ’t wats. This. Wil ik het dan met men vinger doen?
Piram. Neen, doet het ook mit mijn geweer.
Spil. Swijg jy byget. This. Gut, ’t is zoo scharp, met deuze Ponjert is gien jokken.
Spilleb. (560) Steekze maar, om de leus, van ondren deur je Rokken.
This. Goet is de dubbelde stuiver; dat dunktme ook het best.
    Zeg al mijn Vrienden veel duizend goede nacht, adie Piramus! Ik steek mijn ook
                dood, en vaar uit dit gewest.
Spilleb. Tot noch toe gaat het wel. Maar hoe zel jy lui nou best binnen raken?
Piram. Ik zel jou een steel tot die diszel draajen, ik weet dat goed te maken:
    (565) Ik zel Thisbe binnen dragen, en dan zal ik weer leggen gaan,
    Zoo mag zy mijn komen haalen; en de Muur en de Maan
    Die hebben niet dood geweest, die raken wel aan een kand zonder dragen.
This. O, o! jy duwt mijn arm uit ’t lit.
Spilleb. Stil, stil, ’t is gedaan, je moet nou niet klagen.

Piramus, Thisbe, de Muur, de Maan, t’zamen binnen.

FINIS.

Mr. Spillebien gaat by den Hartoog.

Spilleb. (570) Wy bedanken zijn Hoogheid, dat hy zijn gezicht verleent heeft over ons Treurspel.
Mieuw. ’t Is buiten extraordinarie geweest: ’t behaagdeme wonder wel.
Spilleb. Wat docht zijn Excellentie van onze toestel, van onze uitspraak, en van onze active mijnen?
Mieuw. Dubbelt ondieft. Ik was grootelijkx verwondert hoe dat elk in ’t zijne
    Zoo antijk Eparzoneert, en zoo vast van Rol was;
    (575) Ja het vloeide jou lui uit de mongd as de stroomen van Parnas.
    Ik heb op meenig Tournoi en Bankket ewees, daar ikme zoo niet as nou verlusten.
    Dan ’t is vry laat evallen. Hospes, ik verlang om mijn vermoeide leeden wat te rusten,
    Leit mijn ter Kamer. Waart. Wel. Mijn Heeren, met verlof.
Spilleb. Ik mach hem zelver de plunje uithelpen, zoo komen wy’er niet kaal of.


VYFDE UITKOMST.

Bollebebijn*. Bekoorelijke Piet.

Bolleb. (580) Nou Bekoorelijke Piet, ’t is tijd om jou wat te spoeden;
    Pakt het al te maal in ’t Bouget, en wees wel op je hoeden:
    Zoo gauw asje ziet dat wy, quanzuis, gaan om de Stadt te bezien,
    (De Waart zal op jou niet denken) peur jy en ’t Hoerekindt dan moitjens achter uit,
                ien veur ien:
    Maar vergeet zen Hartoogs kleeren niet, want zoo hadden zy stof, datze ons uitlachten,
    (585) En kom op de Visbrugh by ons, daar zullen wy jou wachten.
[fol. C1r, p. 17]
    Nou, hebje ’t wel gevat?
Bek. Piet. Ja, beter as het den Hartoog bekomen,, zal,
    Die (als wy wegh bennen) te lijdig van de duivel droomen,, zal.                Binnen.


SESTE UITKOMST.

De Waart. Waardin. Snipsnap. Bollebebijn.
Poffel. Mr. Spillebien.

Waart. Mijn Heeren, ’k heb voor uw elck een schoon Bed doen spreeden.
Snips. (590) ’t En is niet noodig, Waart, wie zou hem nu ontkleeden,
    Schoon dat den Hartoog slaapt, ik soeck de slaap t’ontvlien,
    En onderwijl gaan wy de Stad wat ombezien.
Waart. Al zoo ’t mijn Heeren lust, ghy kunt uw wat vermaken.
Bolleb. Maar Hospes, pas gauw op, soo d’Hartoog quam t’ontwaken
    (595) Zoo zegt hem dat wy zijn zoo even uit gegaan,
    Wy komen daatlijk weer.   Poffel. Zoo ’t soo lukken wil.
Waart. Laat dit maar op mijn staan.
Al ’t zootje. Goe morrigen, Heer Waart.                Poffel. Snips. Bolleb. Mr. Spilleb. bin.
Waart. Goe morrigen, mijn Heeren,
(600) Een heerelijk ontbijt wacht op uw wederkeeren.
    Dat komt te lijdigh slaags, een kolfje naar ons handt,
    Nu is ’er tijd, en kans, om alles aan een kant
    Te helpen, eer ’t gespuys ons weer komt overvallen.
    Maar scherm te degen met het Krijt.
Waardin. (605) Ik sal die Bot wel gallen:
    Ik trots in Reekenkonst en Schrift de gauwste Waart.
Waart. Toon dan een Vrouws natuur, dat is een dubbelde aart.                Binnen.


SEVENDE UITKOMST.

Snipsnap. Bollebebijn. Poffel. Mr. Spillebien.
Bekoorelijke Piet. Keuninkx Hoerekind.

Snips. Zoo moetmense loeren die Veenpuiten, zoo moetmense helpen Rederijken.
Poffel. Akkeremast, hoe beseete misselijk wil die kinkkel flus op sen neus kijken:
(610) Ik wed men de passie uit zen oogen siet. Maar mannen, ik weet niet of ’t passeeren magh.
Bolleb. Kijk onse konsciencieuse Poffel; loop heen, betaal jy zijn Gelagh:
    Jy bint doch zoo schootig.
Snips. Die dwars in de wagen moet altijd wat seggen.
Poffel. Nou, vrede mannen.
Spilleb. Vege teikens Poffel! get, wat wil ons die Boer al goe wenszen toeleggen.
Poffel. Ja had by ons in zijn Hoihuis, hy zou, met hulp van Vlegels en Knechts,
    (615) Ons Dorszen als rijpe Tarruw, doch dat is nu averechts,
    Want indien de Waart en hy t’zamen de Tooren van Babel bouwen,
    Zoo sal de Waardin die Buffelshuit, gelijk een leere Kolder, touwen.
[fol. C1v, p. 18]
Snips. Ik lach dat mijn buik seer doet, zoo parmantigh as hy keek.
    Neen, hy mag wel weer Hartoogje speelen; kregen wy eens ter week
    (620) Zulken genoeghelijken kopper, ik wou ’er mijn leven mee verslijten:
    Krijgen zijn Buuren dit inde neus, zy zullen ’t hem eeuwig verwijten,
    Hy zal de gefalueerde Hartoog heeten, Lietjens zullen de Zangers van hem
                verkoopen: nu kom, met frissen moet
    Na ’t Haagje voort gepeurt, in d’uchtenstont, te voet.
    En aan het Huis ten Deil zullen wy de Schuite vracht verteeren.
Bolleb. (625) Zoo Boer, houje vroom, zoo zul jy te degen Rederijken leeren.        Binnen.


ACHSTE UITKOMST.
Mieuwes. De Waart. Waardin.

Mieuw. Mijn Hofmeester, mijn Secretaris, mijn Pagiens, mijn Lakayen.
    Hoe! is ’er geen gehoor?
Waart. Och! hoe zal ik den Hartoog best payen,
    Hy schreeuwt schier uit zijn aam. Kan ik zijn Hoogheid ook ten dienst staan?
    Uw gevolg komt terstont, zy bennen soo even eens uitgegaan,
(630) Hier rondom om de Stad.
Mieuw. Wel wat zijn dit veur manieren?
    Waar is mijn kleeding?
Waart. Och ! wat zal ik nou best verzieren?
    Hier vind ik maar een luizig Wammis, met een lompe Boere broek.
Mieuw. Mijn dunkt hier heb ikje, daar verlies ikje, waar loopje in een hoek?
    Waar is mijn kleeding, vraag ik noch iens? hoortmen niet na mijn kommanderen?
Waart. (635) Och! mijn genadige Hartoogje, ik vind hier anders gien kleeren
    Dan als jy daar ziet, ey! kijft doch niet, denkt om mijn sware Vrouw:
    Maar ben jy al verzekert van jou volk?
Mieuw. Hoe! twijffelje an men Dienaars heur trouw?
    Wel Waart, wat meen je? ’t was al een arme dievery, zoo sy ’er an mijn kleeren zochten.
Waart. Och! zoo mien ik het niet; maar zy gingen voort uit, na dat wy zijn Exelency te Bed brochten,
    (640) En zy zeiden van stracx weer te komen, en ’t is nou al een lange wijl geleen.
Mieuw. Och! ik bin veurzeker by de neus evat, de Waart zeid al te bescheidelijke reen.
    Geef mijn die Plunje, wangt die zel ik, veur dees tijd, dienen an te trekken.
Waart. Ey! mijn genadige Hartoog, begint dat niet, de lui zullen mit jou gekken.
Mieuw. Ja men lieve Hospisje, men Hartoogschop is mit mijn al edaan.
Waart. (645) Wel wat is dat te zeggen, hoe zal ik dit verstaan?
    Mijn dunkt dit Boere pak past hem beter als zijn Hartoogs kleeren;
    En dat ik zoo een Boer wel meer gesien heb, zou ik, op mijn Manne waarheid, wel durven sweeren.
Mieuw. Wel wat dunkje borsje, lijk ik niet wel een ander quant?
Waart. Dat ik het zeggen dorst, je swijmt Mieuwes Teeuwisz. wel, een Boer hier dichte by op ’t Landt,
    (650) En hoe ik jou meer bezie, hoe jy hem meer schijnt te lijken.
Mieuw. Dat hebje zoo qualijk niet veur, ik ben ’t ook, en sta hier mooi te prijken:
[fol. C2r, p. 19]
    Hondert om ien, een groot gelach te quaad, en al men geltje quijt.
Waart. Zo is ’t, Mieuwes Teeuwisz. wel vaar, jy bent zoet van jou tijd:
    Jy bent een mooje Hartoogh van Pierlepon, wel jy had een deftigh gevolgh van Heeren.
    (655) Maar hoe zal ik dit verstaan, hoe quamje an deuze weitze kleeren?
Mieuw. Men lieve kroontje, je zeltje verwongderen hoorje ’t me verslaan:
    Ik quam nou gisteren avont van onze Noortwijker Kamer gaan,
    En onderweeg ontmoeten mijn deuze gasten, die zeiden datze Rederijkers waren,
    (Dat ik niet en geloof, wangt rechte Rederijkers zellen ’t zoo schelms als zy niet klaren)
    (660) Daar accordeerden ik me, om in ’er geselschap te wesen, doenze hoorden
                dat ik soo ien geest was,
    Met beding dat ik 25 Gulden zou geven in de gemiene kas,
    Zoo asze seyden, maar de nikker, het waren gemaakte mouwen;
    Voort, om te zien of ikme in het speulen wel stemmig zou kunnen houwen,
    Hebben ze me zoo uit edost, en bedroogen asje ziet.
Waardin. (665) Ik hoor mit neus en mit mond! mijn Keuning van de gouwe Torren,
                is het sen leven wel geschiet?
    Ja men mach wel met recht zeggen dat de Komedianten lichte pliviere benne.
Mieuw. Dat schut ik, een eerlijk Komediant zel hem, byloo, an dusken guitstuck niet laten kennen;
    Maar dat ’et ien diel Jan Potaasjes eweest hebben, dat is seeker en wis.
    Kom, laatenwe ereis loopen sien wat dat ’er te quaat is:
    (670) Men mooje Spaarpot, daar ik ien hiel jaar over egaart heb, sel dit moeten boeten.
    Maar jy Speciaal, je selt veur een Notaris al dit werk getuigen moeten:
    Ick zel ien certificatie laten maken, soo heb ik ’er noch verhaal op,
    Hoewel ick niet veul goets van ’er hoop. Wangt het scheen ien nootdruftig Korporaalschop.

UIT.

[fol. C2v, p. 20: blanco]

Continue

Tekstkritiek:
vs. 164 brie sic, bedoeld is misschien drie
vs. 230 sluit er staat: fluit
vs. 419 Roopaep onbekend woord; in de bewerking van 1700 staat: Janropap
vs. 420 Eige-thuin er staat: Eige-thin
vs. 423 Wijven heur er staat: Wijvenheur
vs. 531 hoe benauwt er staat: hoe
voor vs. 580 Bollebebijn. er staat: Bollebepijn.

De katernen B en C zijn in UBL van ander zetsel dan in KBH en UBA. Zie voor de
                andere uitgave: teksteditie; facsimile

Afwijkingen tussen de beide edities:
vs. 426 Oogjes, (in KBH en UBA Oogjens,)
vs. 428 O staat in romein (in KBH en UBA fractuur)
vs. 510 treck (in KBH en UBA trek)
vs. 610 niet of (in KBH en UBA nietof)