Anoniem, mogelijk met bijdragen van Dirck Buysero, Jacob van Rijndorp en
Thomas van Malsem: Het Boere-operaatje, of de bruyloft van Kloris en Roosje.
Rotterdam (Pieter de Vries) z.j. [ca. 1712].
Uitgegeven door dr. A.J.E. Harmsen, Universiteit Leiden.
Ceneton017280 — Ursicula
In deze uitgave zijn evidente zetfouten gecorrigeerd en gemarkeerd met een asterisk.
Continue
[p. 1]

HET

BOERE-OPERAATJE,

OF DE

BRUYLOFT

VAN

KLORIS EN ROOSJE.

KLUCHT-SPEL.

MET

SANG EN DANS.

[Vignet: Putti].

Te ROTTERDAM,
___________________________________

Gedrukt by PIETER DE VRIES, Boek-
drukker in de korte Hoofdsteeg.


[p. 2]

VERTOONERS.

JEPPE, Vader

LUYTJE, Moeder		  } van Kloris.

KLORIS, Bruydegom van Roosje.

ROOSJE, Bruyd van Kloris.

KREELIS, Verliefd op Elsje.

ELSJE, Vryster van Kreelis

TEEUWIS,

MANSETTE		 } Te samen ondertrouwt en
  Speelnoots op de Bruyloft
  van Kloris en Roosje.

            Zwygende.

Huysgenooten van Jeppe en Luytje.

Eenige Genoode ter Bruyloft.

    Het Tooneel verbeeld een aangename Landsdou,
        voor het Boeren Huys en Woning van Jeppe.
    Het Klucht-spel begint na de middag, en eyn-
        digt op den avond.

Continue
[p. 3]

BRUYLOFT

VAN

KLORIS EN ROOSJE.

_______________________________

EERSTE TOONEEL.

KREELIS zingt.
BEn ik niet een kittig Haantje,
En is ’t niet over tijd dat ik uyt vryen peur?
        Ik ben soo blank gelijk een Swaantje,
        En dat is der Vrouwen kleur:
    (5) Want se graag wat blonts trouwen,
Of souden se liever van wat bruyns houwen,
    En ik ben de swartste niet,
Maar soo bruyn, blont, als je siet.
Daer komt myn Engel, ik treê ’er zo regelrecht
        na toe, eer dat se my ontvliet.


[p. 4]

TWEEDE TOONEEL

KREELIS, ELSJE,

KREELIS zingt.
            (10) MIjn Liefje
            Mijn diefje,
                Mijn suikerde pry,
            Mijn bekje, bis.
            Hoe trekje?
                (15) Soo haastig voorby.
ELSJE.
Ik kan niet wachten, ey, Kreelis, laet my gaan.

KREELIS.
        Soet schellemtje wil me hooren;
    Of kom ik jou soo vreemd te vooren?
    Voor alles ben ik niet te kort.
ELSJE.
    (20) Het is een praatje dat je schort.
Ritornel.
De Vryers zijn gewoon de Meysjes te verleyen
        Met opgepronkte kout,
        Maar als men is getrout,
    Ontdekt men eerst hun schelmeryen.
(25) Die groote brand is haast gesmoord.
KREELIS.
Neen, neen, mijn bakkesje, dat elk bekoord,
    Ik zel je eeuwig vierig vryen,
Ik sel je geven wat een jeugdig* hart vermaakt,
    Jy selt al eéten wat je smaakt;
[p. 5]
    (30) Ik sel je soo veel soentjes geven,
        Als je van jou leven
    Ooyt van yemand hebt gehad,
En noch yets smakelijks
En noch yets smaekelijks boven dat,
    (35) Myn soete bekje, raed eens wat?
Ritornel.
ELSJE.
’k Geloof je hebt het uyt een boek eschreven, bis.
    Maer oprechte trouw noch eer, bis.
    Vind men by geen Jongmans meer, bis.
        Sy noemen ons haar leven;
    (40) Sy heffen ons ten Hemel toe,
    Maar zijn ons ten eersten moe, bis.
        Als wy onse trouw haar geven. bis.
KREELIS.
    Dat sel je van my nooyt niet sien,
            Liefste Susje,
            (45) Hoogste Lusje,
’k Sel jou altoos dienen op mijn knien.
ELSJE.
Dees’ eer voegd maar alleen Godinnen.
KREELIS.
    Ik ken geen andere als u op aard,
    Gy zijt dees’ eer alleenig waard.
ELSJE.
    (50) Het schort gewis jou in de sinnen,
    Of lees je boekjes van de min,
    Dat jy soo hoffelijk kunt praten?
Maar ik moet gaan.
KREELIS.
                                Hou stand mijn Engelin,
    Wou jy me soo verlaten,
        (55) Ik sie je wel, ik sie je wel,
[p. 6]
        Al loop je noch so snel:
    Je sult me niet ontvlieden,
        Dat levend’ soet
        Soo vol van gloed,
    (60) Dat ken je niet bedekken.


DERDE TOONEEL

KREELIS, alleen.

SE is weg, ik had niet gedacht dat sy soo schie-
                    lyk sou vertrekken,
Helaas! wat heeft een vrouw al kracht op ons gemoed;
    Maar laat ons dese smart versachten,
        Met den alderbesten Wijn,
        (65) Die gewasschen is aan den Rhijn.
    Vreugde geeft ons nieuwe krachten,
    Laat ons dese smart versachten,
        Met den alderbesten Wijn,
        Die gewasschen is aan den Rhijn.
    (70) Maar ginder sie ik Jeppe komen;
    Het is dan best dit pad genomen
        Om hem niet in de weg te zijn.


VIERDE TOONEEL

JEPPE, LUYTJE.

JEPPE.
LAat ons alle vreugd klaar maken
    Nu Kloris Zoon de Bruygom is.
(75) Hoe sal Roosje ’t soene smaken
[p. 7]
    Van dese nacht, ik wed se wis
Bey te gader suysebollen,
En het onderst’ boven rollen,
    Als sy proeven hoe de Jeugd
    (80) Aan malkander toebrengt vreugd.
LUYTJE.
Is het ook wel te misprijsen
    Dat dat jonge bolle goed,
Sich te samen verjolysen
    Soo als men de kuykens broed:
(85) Elsje soekt haar vreemd te houwen,
Om dat Kreelis haar wil Trouwen,
    En hy singt met soo veel geest,
    Even als een vinke beest.
    Was ik niet soo oud bejaard,
(90) Of als ik hem kon bekoren,
    ’k Wou met hem wel zijn gepaard,
Als ik jou maar had verloren.
JEPPE.
    Jy denkt dat een ouden haan,
    Op sijn schinkels niet kan staan;
(95) Maar ik wouw ’t met Els wel wagen,
In mijn hoog bejaarde dagen,
    Want sy danst, en singt meé fijn;
    Ik wou wel een nachtje zijn,
By dat lieve soete Elsje,
(100) ’k Souw haar dekke met mijn pelsje,
    Was ik maar in Kreelis plaats,
Of wist hy hoe hy hem moest houwen,
    Ik wed hy wierd met haar wel maats,
Dat sy hem sou moeten trouwen.
LUYTJE.
    (105) Wel nu se zijn hier meé genood:
    Je kost wel maken dat hy schoot
[p. 8]
Dat lieve soete bonte Vinkje,
Jey kost dat aardig met een klinkje
    Dat wel brengen eens te pas,
    (110) Dat hy kreeg voor honing, was.
JEPPE.
Ja, ja, wil maar den dis uyt trekken,
    Lustig vaardig met een snap,
Se komen men moet op gaan dekken,
    Ik haal de borden met de knap.


VIJFDE TOONEEL.

KLORIS, ROOSJE, MANSETTE,

TEEUWIS, LUYTJE trekt de tafel
uyt met hulp van eenige Speelnoots.

LUYTJE.
(115) WElkom Teeuwis en Mansette,
Wil jou luy wat nedersetten;
    Hier jey Bruygom boven aan,
    Laat geen tijd verloren gaan.
Zy presenteerd aan Kloris een Schoteltje
of bord dat haar de Speelnootjes langen.
(120) Eet wat pruymen of wat weggen,
    Dan ben je als een man gehart,
Als je by de Bruyd gaat leggen,
    Vreest dan voor geen pijn of smart.
KLORIS.
    Lieve Roosje, soete Bruyd,
    (125) Vreugt siet u ten aanschijn uyt
Als de lieve Tortelduyven,
Och! die vryen, dat se stuyven,
[p. 9]
    Had ik jou al vast, mijn ziel,
    Dat je in mijn armtjes viel,
(130) En jey my weer quaamt omarmen,
Bloed, wat sou ik jou verwarmen.
ROOSJE.
    Och! mijn lieve Bruydegom,
    ’k Werd van schaamt’ by na heel stom,
En kan u mijn soetste leven
(135) Geen antwoord, als een suchje geven.
KLORIS.
    Al myn droefheit is gedaan
    Als ik met u na bed mag gaan.
ROOSJE.
Kloris lief, men moet eerst schranssen,
    Of wy roeyde in de wed,
(140) Dan eens singen, dan eens dansen,
    Eer wy raken noch na bed.
TEEUWIS.
Lief Mansette dit zijn vreugden,
    Was jey meé al mijne Bruyd,
Ik my noch te meer verheugden,
    (145) En ons vryen dat was uyt.
MANSETTE.
’t Sal met ons geen jaar meer lyen,
Teeuwis wild je maar verblyen,
    Want mijn Mortje die verstaat
    Dat je word mijn Kammeraat.

[p. 10]

SESDE TOONEEL.

KLORIS, ROOSJE, TEEUWIS
MANSETTE, LUYTJE, JEPPE
struykeld en laat de Tafelborden vallen.

LUITJE.
(150) MAn, wel is dat suysebollen,
Laat je al de Borde rollen?
JEPPE.
    ’t Is voor by met op te staan,
    Ik heb me noch geen seer gedaan.
TEEUWIS.
Rolle, bloed dat doet vaak blasen,
(155) Die op kan staan, zijn brave basen,
    Ik sal op dees Bruyloft hier
    Met Rolle nemen mijn pleysier,
Lustig Kreel laat ons eens mallen.
MANSETTE.
Maar als jey eens komt te vallen?
    (160) En zijt dronken, helderement,
    Wel Teeuwis wie helpt jou over end?
TEEUWIS.
Meysje, wilt daat niet voor vreesen,
Jou oog sal wel soo krachtig wesen;
    En wie hier is op dese vreugd,
    (165) Doet malkandere wel een deugd.

LUITJE.
Nu moet men ook middel vinden,
    Dat men Kreel de soete Vaar
Met sijn Elsje gaat verbinden:
    Want die twee voegt tot een paar.
[p. 11]
JEPPE.
(170) ’k Sie haar beyde ginder komen,
De tijd die diend nu waar genomen.


ZEVENDE TOONEEL.

KREELIS en ELSJE by de voorgaande.

KREELIS.
IK wens jou al t’saam goeden dag,
En al wat men wenschen mag.
ELSJE.
En al wat’er werd gevonden
    (175) Op de Waereld, wens ik meé
Op dees blyde Bruylofts stonden,
’t Luk vrijd u van harten weé.
JEPPE.
Maar al die sich hier laat vinden
Moeten sich te saam verbinden,
    (180) Elsje neem je Kreelis dan
    Voor u wettelijke Man?
ELSJE.
Hy heeft smart genoeg geleden,
    Op uw raad werd ik zijn Vrouw.

KREELIS.
’k Wil mijn selfs aan u beteden,
    (185) En dus endigt al mijn rouw.
JEPPE.
Nu gegeten en gedronken,
En de glasen vol geschonken,
    Met den alderbesten Wijn,
    Die gewasschen is aan den Rhijn.
[p. 12]
Al de vrienden gaan nevens de Bruydegom en
Bruyd aan Tafel sitten, na eenig eeten
en het speelen van een Rondoo.
ROOSJE vraagt.
(190) Wie sal nu het eerst dansen?
ELSJE.
Wel Mansette.
MANSETTE.
                        Ik moet schransen;
    Elsje sing jey eerst een reys,
    Dan dans ik eens om prijs.
Kreelis en Elsje zingen.
KREELIS.
    Goeden avond, mijn soete troosje,
            (195) Mijn suykerdoosje,
    Nu eens gekust, wy zijn alleen;
    ’k Mach jou schoonheyt heel wel lyen,
            En al mijn vryen
    Dat is om u en anders geen.
(200) Mijn liefje, mijn diefje, mijn hondje, mijn schat.
Ik sweerje by ’t bond van Lubbert Ooms Kat.
    En och! och! och! dat ik jou eens had.    bis.
ELSJE.
    Wel, wat praat die Vryer aardig!
            En gy bent waardig
    (205) Een Meysje die het maar wil doen.
    ’k Loof je soud me wel licht bekooren,
            Na ik kan hooren,
    Jy schijnd me soo geweldig groen,
Jy segt het soo geestig, soo aardig en raar,
(210) Ik wens jou de Bruygom al binnen het jaar.
    En och! och! och! mijn suykerde vaar.    bis.
KREELIS.
    Wel, mijn allerliefste Bruydje,
[p. 13]
            Mijn malle guytje,
    Daar is mijn hand ontfangt mijn trouw,
    (215) Dan soo sweer ik sulje wesen
            Mijn uytgelesen,
    Mijn eyge selve, ja mijn Vrouw,
Maar ik bidje doch haastig en wacht me niet lang,
Soo sing ik van vreugde een vrolijke sang.
    (220) En och! och! och! je wacht me soo lang.    bis.
ELSJE.
    Wel ik sal het mijn Besje vragen,
            ’t Is licht te wagen,
    En komt dan morgen om bescheyt,
    Dan sal ik het jou al verhalen,
            (225) En gaan vertalen,
    Wat dat myn Besje heeft geseyt,
Maar ’k sorg sy is’er niet wel toe gesind,
Praat ik van trouwen, soo seyd se; mijn kind,
    En och! och! och! siet wat je begint.    bis.
KREELIS.
    (230) Wel mijn aldersoetste liefje,
            Mijn hooning diefje,
    Gaat by jou Besje met fatsoen,
    Dan sal je haar oude koude sinnen
            Wel haast verwinnen,
    (235) En seggen wat jou staat te doen;
Ik ben den Bruygom en jy zijt de Bruyd,
Haal een Notaris die ’t Huwelyk sluyt,
    En och! och! och! mijn vryen is uyt.    bis.
[p. 14]
Hier op volgt een Dans van
ROOSJE en MANSETTE.
JEPPE, na den Dans.
Sie soo moet men Bruyloft houwen.
    (240) Lustig Kreel, jouw rechte bult,
Soo je nu met Els wilyt trouwen,
    Soo wil ik dat jey singen sult.
KREELIS singt.
            Al die niet meugen
            O vrolijke Baas,
            (245) Die lekkere teugen
            Zijn suffent of dwaas!
            Uw kannen te legen,
            Uw glasen te vegen,
            Dat ’s ’t eenigste soet,
            (250) Dat ’s ’t eenigste goed.
Kom, laat ons God Bachus met dansen begroeten,
            De vreugd, de vreugd
    Springt van de kop in de voeten.
Hier op volgt een Dans van de jonge speelnoots.

KREELIS.
    Lustig Teeuw nu is ’t u beurt,
    (255) Dans nu dat uw ’t wambuis scheurt;
Kom speul eens voor dit groote jongetje.
Van Jakelina met een sprongetje.
LUYTJE na den Dans.
    Kom dat men nou de Bruyd wat in haar huysraat geeft,
    Daar is een Pappot tegen dat het kindje leeft.
KREELIS.
(260) Daar is een pispot om jou Bruygoms blaas te legen.
MANSETTE.
[p. 15]
En daar de luyers om het kindje meé te vegen.
JEPPE.
    En ik een bed met varkens veren, lach je nar?
    Die zijn gemakkelijk en stuyven niet te var.
ELSJE.
Daar is de besem om het Huys meé schoon te maken.
(265) En op u Bruygoms bed, een déken en een laken.
TEEUWIS.
    Daar is een Zoutvat en een houte Peperdoos,
    En noch een ruyker van een tulpaan en een roos.
KREELIS, al singende.
’k Heb een Eentje, en een Waardje
            Dat ’s een paartje,
    (270) En een Hondje, en een Kat,
En een Hennetje, en een Haantje,
            En een Kraantje,
    Om te steken in het Vat.
KLORIS.
Ja als men sal het Bier in leggen.
ROOSJE.
(275) Ik hoor ’t aan singen, en aan ’t seggen
    Van het Hondje en de Kat,
    En het Kraantje voor het Vat;
Maar Bruygom staken wy voor dese tyd die dingen,
En laat ons t’samen doch meé in de bocht eens springen.
KLORIS.
    (280) Daar ben ik meé te vreén, kom lustig saag eens op,
    Dan sal’er weer een kroes op smaken van dat sop.
Werd door Kloris en Roosje gedanst.
[p. 16]
TEEUWIS.
    Dat is na de kunst geklonken,
    Lustig Bruygom eens gedronken,
        (285) Houwaar dat gaat je na je gat.
MANSETTE.
        De droelje Teeuwis word niet sat.
JEPPE.
    Hey, hey, wy moetent hem eens geven,
    Hou Kreel, lang moet den Bruygom leven;
        Suyp nu van dit Druyvesop
        (290) Dat het vee stuyft van je kop.
LUYTJE.
Daar is een end aan, aan dat suypen en dat schranssen.
Kom Jeppe, laat ons nu het groot Beljetje danssen.
KLORIS.
    Daar ben ik meê te vreen, wel kouter ja byget,
    ’k Gâ met die warmte dan voort met mijn
        Bruyd na bed.
Werd door de gesamentlyke Bruylofts-
Gasten gedanst.

EYNDE.
Continue

Tekstkritiek:

vs. 28 jeugdig er staat: jeudig