[CH1609:001]
PSAL. XLVI.
Rebus in adversis nobis fiducia certa
Est Iova; non igitur metuemus, non licet alti
In freta praecipites montes spumosa ferantur,
Non inquam tanto licet aequora turbine vertant,
(5) Ut motu undarum monteis et terra tremiscant.
Urbs Divina quidem Domini oblectabitur amni
In qua quando Deus versatur, neve moveri,
Nec labefactari poterit, nam protinus illi
Auxilium oppressae Dominus feret, atque levabit.
(10) Regna fremant, turbent populi, terra ipsa liquescet,
Quando ille emittit vocem, cunctique silebunt,
Nobiscum armipotens Deus est, defensio nostra.
Huc contemplatum Domini admiranda venite,
Usque ad postremas regiones proelia placat,
(15) Igne cremat currus, arcus perfringit, et hastas
Detruncat, dicens: Desistite, meque colendum
Ac extollendum in terris, populisque videte.
Nobiscum armipotens Deus est, defensio nostra.
XIIJ° Kal. mart. (17 Febr.) 1609.
[CH1609:002]
VIDUA QUAEDAM EX PETRONIO ARBITRO
Laude pudicitiae celebris matrona sepulchro
Cum morte extinctum vellet mandare maritum,
Non tantum est sparsis funus sectata capillis,
Verum etiam in tumulo coepit deflere cadaver
(5) Nocte dieque viri; nec eam potuere parentes,
Neve Magistratus, nec amici abducere; quintam
Iam lucem in tumulo mulier ieiuna trahebat.
Aegrae assidebat fidissima serva, simulque
Commendans viduae lachrymas. It fama per urbem.
(10) Suspensi interea tumulum prope forte latrones,
In quo defunctum flebat matrona maritum:
Proxima nox aderat, Crucium custodia miles,
Lumen ut in tumulo vidit, gemitumque dolentis
Audivit viduae, cupidusque videre quid esset,
(15) Ingreditur, viduamque videns vultusque decorem,
Constitit attonitus, totoque expalluit ore;
Postea defuncti cum cerneret ora mariti,
Et sectam viduae faciem, sparsosque capillos,
Attulit in tumulum coenam, coepitque dolentem
(20) Hortari his verbis: Lachrymas quid fundis inaneis?
Fata manent omnes, sedem properamus ad unam;
Stat sua cuique dies. Nihilo minus illa capillos
Extrahit, extractos ponit super ora mariti;
Non tamen abcessit miles, sed vocibus ysdem
(25) Exhortans escam tentat dare, donec odore
Corrupta ipsa cibum, vinumque ancilla petivit;
Coepit et hortari dominam potione refecta,
Et si te vivam tumules, si fata priusquam
Poscant excedas vita, quid proderit? inquit,
(30) Id cinerem aut manes credis curare sepultos?
Tune reviviscat vis contra fata Deorum
Defunctus? debent te coniugis ora monere.
Tandem igitur frangi passa est matrona, sed aegre,
Duritiem, viresque cibo revocavit inaneis.
(35) Porro blanditys, quibus impetravit ut esset
Miles, connubium viduae poscebat ysdem,
Nec contra dixit mulier, dicente subinde
Ancilla, placitone etiam pugnabis amori?
Nec venit in mentem quorum consederis arvis?
(40) Quid multis? victor miles persuasit utrumque.
Ergo istic una taedas fecere iugales,
Praeclusis foribus monumenti, ut quisque putaret
Tristitia extincti viduam expirasse mariti.
Ergo ut laxatas latronis nocte parentes
(45) Videre excubias, tacite abripuere cadaver
Ex furca pendens, et mandavere sepulchro.
At circumscriptus miles dum desidet, unam
Ut vidit furcam sine corpore luce sequenti,
Uxori narrat veritus persoluere poenas,
(50) Pigritiamque suam gladio se velle punire,
Si modo fatalem tumulum concedere vellet.
Dixit, at illa, nec hoc permittant numina, furcae
Figere defunctum quam vivum occidere malo:
Tolli ergo ex arca defunctum morte maritum
(55) Et vacuae affigi furcae matrona iubebat.
[CH1609:003]
Corde quidem parvus, fateor, sum corpore parvus,
Sed latet in parvo corpore magnus amor.
[CH1609:004]
ETHOPOEIA
ILLUSTRISS. mae PRINCIPIS LOUISAE INTERFECTO MARITO
Proh dolor infelix! venit lacrymabilis hora,
Venit quod semper tempus miseranda timebam!
Ah facinus! tantumne ducem, quo maior in armis
Numquam miles erat, scurrae succumbere dextra?
(5) Huc huc, o cives, lachrymas effundite mecum,
Huc Coelum, huc tellus, fluviique, huc aequor, et amnes,
Et qui per Batavos leni fluis agmine Rhene,
Huc inquam et lachrymis vestras adiungite nostris.
Nam iacet a scurra victus numquam antea victus.
(10) At nunc desistat, si quis temeraria dicit
Somnia, namque meo didici verissima casu.
Ah quoties coniux, coniux charissime, dixi,
Sis cautus, struit insidias tibi saevus Iberus;
Ah quoties nostros terrebant somnia visus!
(15) Nox erat et terris animalia somnus habebat,
In somnis ecce ante oculos mihi visus adesse
Territus, et subiti distillans sanguinis imbres,
Et quater ingenti moestus clamore vocare,
Ah coniux, coniux, coniux, solve ultima, coniux,
(20) Munera, nam retro trahor atras noctis ad umbras.
Talia saepe quidem narravi tristis, at ille, ut
Militis est animus, quid tandem nescia somno
Credis? ait, sunt, crede mihi, sunt somnia vana.
Hei mihi nunc credor, sed quid iam proderit? eheu!
(25) Quam mihi sera fides! Ah quantos aethere vecte
Phoebe dolos coelo, scelerum quot nomina spectas!
Bis miseranda virum amisi, semel orba parentem,
Nunc rursus viduor. Quid demens prisca recordor?
Sufficit hoc quod nunc factum est nunc flere, sed istos
(30) Quis possit lacrymis tantos aequare dolores?
Ah iacet egregium patriae caput, et decus aevi:
Ardua cui toties tribuit Victoria palmam,
Qui numquam victus toties superaverat hostes,
Nunc scurrae est victus, et eum quia vincere bello
(35) Numquam quivisti, superasti fraude, Philippe.
Ast ego quid frustra lacrymor? quid nocte dieque
Luctibus indulgere iuvat? quid pectora pugnis
Foedare? et vanos iactare ad sydera fletus?
Scilicet ista semel, semel omnibus ista petenda
(40) Est via. Quin hos ergo etiam tot passa labores
Pepetior miseranda? Dabit deus his quoque finem.
[CH1609:005]
Q. HORAT. FLAC. ODE XVI. LIB. 2 AD GROSPHUM, NEMINI NON
OTIUM GRATUM ESSE, ATQUE OPTABILE. Otium divos
Deliciosa deos rogat otia, prensus in amplo
Aegeo, simul ac fluctu nymbosus Orion
Oritur, aut niveam texerunt nubila lunam.
Otia praeclarus bello Thrax, otia Medi;
(5) Non, Grosphe, argento, aut nitidis venalia gemmis,
Non etenim gazae molles, fascesque superbi
Depellunt curas mentis miserosque tumultus.
Vivitur exiguo pretio recte atque beate,
Cui micat in tenui semper vas fertile mensa,
(10) Nec placidos somnos timor, aut vesana cupido
Eripuit. Quid multa brevi iaculamur in aevo
Fortes, atque alio patriam sub sole iacentem
Quaerimus? Aeratas ascendit cura carinas,
Nec validas equitum turmas vitiosa relinquit,
(15) Agilibus cervis volucrique citatior Euro.
In praesens animus laetus, curare quod ultra est,
Oderit, et cito permulceat aspera risu,
Corde premens cantus, ni hic omni ex parte beatu est.
Abstulit Aeacidem caput insuperabile bello
(20) Immatura dies, Tithonum longa senectus
Abstulit annosum, et tibi quod fortasse negarit
Porriget hora mihi. Tibi centum armenta gregesque,
Aptaque quadrigis hinnitum equa tollit acutum,
Te deterunt tinctae Tyrio bis murice lanae.
mense August.
[CH1609:006]
AD POSTHUMUM
Posthume quid iactas numquam te vera locutum?
An iam non dicis Posthume vera mihi?
Ips. Kal. (1) Septemb.
[CH1609:007]
AD PATREM
Pauca petis? do pauca, Pater, sed magna videntur
Quae mihi; plura petis? postea plura dabo.
[CH1609:008]
IN DESIDEM
Nolo nugari, nolo otia carpere tecum,
Si sic non placeo, nolo placere tibi.
3° Iduum (11) Septemb. annor. XIII.
[CH1609:009]
IN GALLAM
Saepius, o, me, Galla, rogas quaenam optima vina;
Accipe, do paucis, quae bibo Galla foris.
[CH1609:010]
GRATIARUM ACTIO
Gentis humanae Pater atque custos,
Cuncta qui solus regis et creasti,
Reddimus grates, Pater alme, quod nos
Foveris omneis.
(5) Perge clementer, Pater, atque tali
Utere in nobis bonitate semper,
Filii ob cari merita atque sanctum
Nomen Iesu.
9° Novembris.
[CH1609:011]
AD PATREM
Forte ut postremos, Genitor charissime, versus
Trado, Etiamne aliquos mi Constantinule versus
Condis? ais. Quid? mene, Pater, rellinquere credis?
Erras, non equidem semper facio, aut tibi trado,
(5) Non etiam semper sua cornua curvat Apollo:
Sed veluti gyros domitor variare caballum
In campo docet, ac interdum frena relaxat,
Sic etiam nobis laxanda aliquando capistra.
X° Novemb.
[CH1609:012]
AD PATREM
Pauca rogaturus venio, tu pauca rogatus
Concede nobis, obsecro.
Appetit en genitor Christi natalis Iesu,
Grataeque nobis feriae:
(5) Cum Joanne igitur concedas tendere Leydam,
Non longa erit nobis mora.
Tres vero tantum aut ad summum quatuor istic
Manebimus dies, Vale.
23° Decemb.