Batrachomiomachia, ofte den wonderlijcken veld-slagh tusschen de Muysen ende de Kick-vorschen.
Homerus: Βατραχομυομαχία. Leiden, Isaac Burchoorn,1636.
Uitgegeven door drs. P. Koning
Red. dr. A.J.E. Harmsen, Universiteit Leiden.
Facsimile bij Ursicula
Burchoorn maakt gebruik van een Griekse bovenpunt als punt-komma; wij geven deze weer als “ · ”
Nederlandse vertalingen van de Ilias en de Odyssee: J.H. Glazemaker, G.v.S., Koenraad Droste.
In deze uitgave zijn evidente zetfouten gecorrigeerd en gemarkeerd met een asterisk.

Continue
[p. 1]

BATRACHOMIOMACHIA,

ofte

Den wonderlijcken

VELD - SLAGH

TUSSCHEN

De Muysen ende de Kick-vorschen.

[Vignet: Nobilitas sola est atque unica virtus]

TOT LEYDEN
Gedruckt by ISAAC BURCHOORN Boeck-Drucker, woonende
inde Nieuwe Druckery, aen de Lange Brugge, 1636.



[p. 2: blanco]
[p. 3]

AEN ALLE DE POEETSCHE
LIEF-HEBBERS.

Bedenckelijcke Lesers,
Nadien de dagelijcksche ervarentheyt de Leer-Meestersse des Tijds is, ende dat de aen-komende Vrucht van dien voort-brengt een uyt-puylende Bloeyssem des Wetenschaps soo en is het my, voor dese mael, niet wel mogelijck geweest in mijne ledige uyren stil te sitten, voornementlijck als ick bedachte hoe dat wy den snel-vliegenden Tijdt nimmer tegenwoordigh, maer over al voor-leden ofte toe-komende bevinden: derhalven ick niet machtigh en ben, [nevens andere] die met een menschelijcke macht te doen stille staen, terwijle deselve van ons soo haestigh is vluchtende; maer niet-te-min, ick hebbe my evenwel verstout deselve hier of daer in’t voor-by-loopen een kleyn teghen-stootje te gheven, om alsoo eenigh ken-teken des selfs te bevatten, wanneer ick my maer eenige ooghenblicken ledigh bevonde; gelijck ick dan alhier aen de Poëetsche Lief-hebbers, naer mijn vermogen zy over-dragende dese sinrijcke BATRACHOMIOMACHIA, ofte den Veld-Slagh tusschen de Muysen ende de Kick-vorschen, op dat also de herssenen voor dese mael niet en souden beswalckt werden met een swaerder ende ongemackelijcker vrucht van redenen.
    Wat belangt den Twist van dit wonderlijck Gedierte die heeft verder haer bedenckingh: Isser yemant eenighsins belust om daer van te weten het volkomen bescheydt, die gaet, ende hoort de kloeck-moedige Slagh-Levers selver spreken, hy sal bevinden dat ick van weder-zijden vriendt noch vyandt en verschoon, maer handele daer in met mijn eygen nae-denckingh.
    Dus, ghy spits-vinnige Verdeelders der Redenen, duydt de Neder-duytsche honigh-woorden in dese soodanige stoffe ten besten, ende denckt dat alhier de Muysen ende de Kick-vorschen niet beter bespraeckt en zijn, ’twelcke lichtelijck kan bethoont werden door de Ganse-Vrucht van uwen geheelen
ISAAC BURCHOORN.


[p. 4]

De Namen der Muysen.

Broodt-Eter, den Koningh,
Kruymel-Dieff, den Generael,
Kaes-Holder, den Kapiteyn,
Potte-Kruyper, den Bode,		 {
{ 		HOOFT-MANNEN.
Teljoor-Lecker,
Hol-Kruyper,
Ham-Holder,
Reuck-Volger,
Speck-Eter,
Koorn-Schransser,
Kaers-Knager,
Staert-Licker,		 {
{
{
{ 		Gemeene Soldaten.

De Namen der Kick-Vorschen.

Blaes-Kaeck, den Koningh,
Slick-Vorst, den Generael,
Veel-Klaps, den Kapiteyn,
Hippelaer, den Bode,		 {
{ 		HOOFT-MANNEN.
Slick-Slobber,
Beet-Man,
Poel-Geest,
Kool-Eter,
Meer-Man,
Slick-Ganger,
Lies-Man,
Slijm-Suyger,
Loock-Eter,
Water-Man,
Modder-Man,
Wijt-Schryer,
Wrockert,		 {
{
{
{ 		Gemeene Soldaten.
Continue
[p. 5]

Den wonderlijcken Veld-Slagh tusschen de Muysen ende de Kick-vorschen.

Eertijdts seker Muys (genaemt Kruymel-Dief) ter jacht loopende om sijn dagelijcks broodt te vergaderen, ende inde Spijs-Kamer gekomen zijnde, klaeuterde hy soo lange tot dat hy quam ter plaetse daer het broodt lagh, ende dat met sijn tanden beginnende te knagen, sagh onvoorsiens een Kat al luypende en kruypende op hem aenkomen; ende dese Muys dit fel-schijnende Gedierte voor eerst niet wel kennende, dachte by sich selven of het den Duyvel der Muysen mochte wesen; nam met aller haest (terwijle de Kat nae hem toe-sprongh) de vlucht door een kleyn gaetjen, ende liep soo veel hy loopen mocht langs verscheyde ommewegen, tot dat hy eyndelijck quam alwaer hy gewoon was by klaren dage gerustelijck te slapen, ende aldaer van dat dreygende ongeluck sich bevrijdt siende, sprack in deser naer-volgende manieren:

Kruymel-Dief.

HA GODEN! dat is wel; Ick heb u danck te weten,
En sal u wel- daeds-loon in’t minste niet vergeten:
    Ghy stondt my troulijck by op’t eynde van de Baen
    Daer meest al mijn geslacht moet pijnelijck vergaen.
(5) Dies prijs ick nu voort-aen den Goddelijcken Hemel,
Waer onder dat ick sie by nacht het soet gewemel
    Van Sterren hoogh en laegh, terwijl het silv’re Licht
    Al brandende beschijnt het Wereltlijck Gesticht.
’kHeb eertijds sonder sorgh hier uyt dit Hol gekropen
(10) Wanneer ick was gesint maer eens ter jacht te loopen·
    ’kHeb menigmael geweest dat ick mijn gadingh vondt
    Alwaer de Kas met spijs my veyl en open stondt·
Maer ’ksie hoe langs hoe meer: Wie vrylijck soeckt te leven
Die moet sich niet te stout op yder Wegh begeven;
    (15) ’tZy waer men leeft en sweeft, te Water of te Landt,
    Voorsichtigheyt bethoont haer Moeder van’t Verstandt.
[p. 6]
Is’t niet een wonder dingh! Ick vond’ my vry te wesen
Indien ick nu te recht verlaten kon het vresen;
    Men seydt het, en ’tis waer: Een ongerust gemoedt
    (20) En dede noyt voor al sijn eygen Meester goet.
Doch even niet-te-min dat ben ick noch ontloopen,
En hier in’t duyster Hol al sluypende gekropen;
    ’Tis wonder hoe ick noch ontquam die snege Kat,
    Want sy hadt mijn bykans al klaeuwend’ op-gevat!
(25) Indiense mijn eens kreegh, hoe sou sy met my leven!
Hoe sou mijn teder lijf doodt-vreesende dan beven!
    ’Twaer al om niet getreurt, geklaegt, gepiept, gesteent,
    Sy sou slechts metter vaert gaen knaeuwen mijn gebeent,
Haer lichaem wierdt mijn graf: dan sou mijn Ziel niet weten
(30) Hoe dat haer eygen Huys soo schielijck was versleten;
    ’Twaer gantsch met my gedaen, en al mijn winter-kost
    Die wierde dan daer nae van anderen gelost;
Maer vrees die waerschout wel. Ick ken dat lieve Kaertje.
My dunckt ick hoor nu staegh: Ey Muysje, wacht u Staertje!
    (35) Daerom en krijgtse mijn niet licht in haer gewelt,
    En evenwel mijn hart dat isser al ontstelt.
Ey siet hoe dat ick sweet! mijn Lever schijnt te voncken,
Hierom soo dient door my een Muyse-teugh gedroncken
    Ginds uyt die naeste Sloot; want, wie sich dorstigh voelt
    (40) Dient om gesondtheyts wil met vochtigheyt verkoelt.

Den Kruymel-Dief, door sijn voor-gaende haestige vluchting, sich dorstigh gevoelende, soeckt laeffenis voor sijn drooge Lever, dies komt hy aen der Kick-vorschenWoon-plaets; ende terwijle hy sit en drinckt aen de water-kant, om sich aldaer met het koele vocht te ververschen, soo schiet onderwijlen den Koninck der Kick-vorschen (genaemt Blaes-Kaeck) van onder uyt de gront tot boven het water, ende een weynigh op den waterdrinckenden Kruymel-Dief ster-oogende, ende niet wel kunnende lijden dat sijn water verminderde, spreeckt hem straffelijck aen als met dese volgende woorden:

[p. 7]

Blaes-Kaeck.

Wel hey! wat’s hier te doen? wie doet u nader komen?
Want ick en hebbe noyt hier uws-gelijck vernomen·
    Van waer is doch de komst’? kom segtet metter vaert,
    En maeckt dat ghy u selfs met leugens niet beswaert.
(45) Een die de Waerheyt lieft en salse noyt verstoten
Al was sy gantsch met slijck en vuylen dreck begoten.
    De Waerheyt, als men siet, komt op haer voeten treen
    Wanneer de Logen gaet al hincke-pincken heen.
Indien ick dan bevin ghy waerdigh zijt t’ontfangen,
(50) Al ’tKickerlijck Geslacht sal nae u komst verlangen,
    En thoonen dat ghy zijt haer wel-gekomen Vriendt;
    Als’t Oogh yet vreemts besiet soo is’t daer mee gedient.
Dus doet nae mijn begeer, ghy sult aen my bevinden
Dat ick het vreemde Volck voor-al wel eer beminden;
    (55) Want niemant in het Meer is rijcker boven ’t mijn’,
    Noch niemant kan soo vol van goet genoegen zijn·
Genoegh is meer als veel. Al ben ick naeckt geboren
’kEn geef daerom de moedt in’t minste niet verloren;
    Gewoonte die maeckt eelt. Ick leef gesont en fris
    (60) Soo wel als die een Heer van vele Landen is.
Wat mijn geboort’ belangt: ’kBen Konincklijck gesproten
Naer Peleus hadt sijn vrucht mijn Moeder toe-geschoten:
    Dies weet voor alle dingh dat Blaes-Kaeck is mijn Naem
    Vermits ick my voor’t Ampt des Konincks niet en schaem.
(65) Ick ben den Vorst des Poels, om dat ick d’Onderdanen
Kan, als ick maer en wil, tot mijnen dienst vermanen.
    ’Tis reden, of ’tis geen, ick volgh mijn eygen hooft,
    En, siet! op staende voet wert my den dienst belooft.
Doch, niemant heerscht alleen; de Werelt wort beseten
(70) Van Vorsten, hier en daer, die van het heerschen weten:
    Ick segh, en ’tkan oock zijn, my dunckt aen u gelaet
    Als dat ghy mede zijt van treffelijcken Staet·
[p. 8]
Dus openbaert met een u Ouders en u Magen,
Misschien dat wy op’t lest malkander noch behagen;
    (75) Want die men niet en kent, of noyt en heeft gesien,
    Die sal men selde gunst of groote vriendschap bie’n.

Kruymel-Dief.

’T is wonder dat ick hoor sijn Mogentheyt my vragen
Na my, of mijn Geslacht! Weet dat mijn Lof gedragen
    Wert aen de gulde Son, ’tGevogelt in de lucht
    (80) Dat maeckt mijn hoogen Naem voor yder een berucht.
Oock ben ick wel bekendt daer Goden zijn geseten,
En ick werd’ over-al den Kruymel-Dief geheten;
    Broodt-Eter, als men weet, dat was den eygen Man
    Die mijn by mijne Moer de Meule-Lickster wan·
(85) In’t Hout-Huys is de plaets alwaer ick wierdt geboren,
En, siet! mijn Moeder-Lief die heb ick daer verloren;
    Want eer sy daer van wist, soo quam een loos Gediert
    Dat heeft haer ginds en weer seer wreedelijck geswiert·
Maer, och! dat heeftet wegh. hier baet geen droevigh klagen;
(90) Wie oyt een wondt ontfangt die moetse sellefs dragen.
    Als’t Ongeluck eens komt soo treft het dien die’t voelt,
    Soo dat hy tusschen Doodt en tusschen ’t Leven woelt.
Nu, wat mijn Vader doet: die is der Muysen-Koningh,
En leeft op sijn gemack in d’alder-beste Wooningh,
    (95) Iae als hy maer en spreeckt een eygen-sinnigh woort
    Soo wertet over-al eer-biedelijck gehoort.
En ick, die weynigh acht de sorgeloose menschen,
Soo staet voor my gereedt al wat ick soude wenschen;
    Geen Kist en sluyt soo vast ick dringh daer door en door,
    (100) Al waren daer al schoon twee dubb’le sloten voor.
Dus werd’ ick wel gevoedt, en kan schier alles krijgen:
Van smakelijcke Kaes, van soete Koeck, en Vijgen,
    Van Ham, van Eyer-Vlaen, van alder-hande Broodt;
    Noyt dwingt my langen tijdt de schrale hongers-noodt.
[p. 9]
(105) Zijn Knechten op de been, zijn Meyssens luyde roepend’
Wanneer ick nae mijn lust de beste spijs ben snoepend’,
    Dan schuyl ick voor het oogh terwijl mijn lichaem beeft;
    Want ’tis een arme Muys die maer een Hol en heeft.
Als oyt den Havick komt met honger aen gevlogen,
(110) Dan loop ick hier of daer, en wacht my voor sijn oogen,
    Jae’k thoon hoe dat mijn Lijf niet aen het gras en kleeft;
    Want ’tis een arme Muys die maer een Hol en heeft.
Soo ’tOngeluck my dreygt op smal-gebaende wegen,
Terwijl ick door ’tgeklaeuw der Katten ben verlegen,
    (115) Dan sluyp ick yewers in eer my de tijdt begeeft;
    Want ’tis een arme Muys die maer een Hol en heeft.
Dus zijn’t hier maer alleen dees drie voornaemste dingen
Die my het bloedt in’t Lijf van vreese doen ontspringen:
    Doch niemant leefter oyt, ’tzy groot of kleyn van macht,
    (120) Die noyt de guere vrucht van’t Ongeluck en wacht.
Al schijnt men noch soo wel versekert voor het vallen
Een oogenblick alleen kan d’alder-sterckste Wallen
    Doen tuym’len gantsch ter ne’er; jae d’alder-schoonste Bloem
    Verliest, eer dat men’t weet, haer alder-hoogste roem.
(125) Wanneer ’tgemoedt sich rust alleen op’t Lichaems-luyster
Soo wert het Oogh bedeckt van’t Sonneloose duyster:
    Dies neem ick hier mijn troost; Een yder in sijn Staet,
    ’tZy wat hy laet of doet noyt vast en seker gaet.
Maar soo veel isser van, kan ick mijn lichaem wachten
(130) De schade die my dreygt behoef ick niet te achten;
    Want, yemant, veel gedreygt, die mijdt het dreygend’ quaet,
    Soo dat hy nu en dan het Ongeluck ontgaet.

Blaes-Kaeck.

Ghy stoft geweldigh breedt met uwen Buyck te vullen,
En segt my wonder veel van al u lecker smullen:
    (135) Denckt vry dat ick te recht hier eens om lagchen moet:
    ’Tis al geen stage winst wat somtijds voordeel doet.
[p. 10]
Waer dat verscheyde spijs sich toonbaer stelt voor handen
Daer graeft men wel sijn Graff alleenlijck met de tanden,
    Dan leydt men daer ter ne’er gelijck een aerde kluyt!
    (140) Wat baet dan al de vreugt? Het leven isser uyt.
Dies is’t gelijck ghy segt: Hoe wel men’t schijnt te voegen*?
Noch draegt de pit van’t hart geduyrigh ’tongenoegen.
    Hoe wel dat alles schijnt volkomenheyt te bie’n
    Noch salmen hier of daer een beter wesen sien.
(145) Al soeckt men nu of dan sijn wil naer wensch te brengen,
Het ongeluck dat komt sich lichtelijck vermengen,
    En thoont u voor ’tgesicht een vruchteloose Niet;
    Dan siet men hoe ’tGeluck sijn achter-hielen biedt.
Wie sijn begeertens-lust wil volgen, naer behagen,
(150) Die lijdt oock menigmael veel ongemeene plagen.
    Al siet een loosen Dieff sijn langh-gesochte kans,
    De vrees, de koude vrees, die brengt hem aen den dans.
’Tis beter kleyn gehuyst, en soberlijck te leven,
Dan dat men inde sorgh wort hoogh en laegh gedreven.
    (155) Al siet men al het goedt dat oogh en mondt behaegt
    Wat baetet als de vrees dat wederom verjaegt?

Kruymel-Dief.

Geen vreesen dient gemengt met vreugdeloose klachten;
Een die het voordeel soeckt die moet sijn kans verwachten.
    Geen jagen valter soet, ’tzy in de nacht of dagh,
    (160) Wanneer men niet de Vangh door moeyte halen magh.
Mijn vryheyt die bestaet in rond-om toe te kijcken,
Eer dat een grage Kat gaet met mijn lichaem strijcken;
    Want t’wijl ick yemant vrees soo neem’ ick vast mijn keur,
    En gae, wanneer ick kan, met ’tbeste hachjen deur.
(165) Al heeft men in’t versoeck veel ongemacks te dragen,
De winst’*?, die eynd’lijck komt, doet wederom behagen.
    ’tZy waer men loopt, of draeft, of went, of omme-keert,
    Geen moeyte dient ontsien wanneer men vrucht begeert.

[p. 11]

Blaes-Kaeck.

’T mach wesen soo het wil. Wanneer ick ben aen’t eten
(170) Soo mach ick al ’tgevaer wel vryelijck vergeten;
    Al sitt’ ick schoon verkleynt, verschoven, en verácht,
    T en mindert daerom niet mijn edelijck geslacht;
Want isser oyt een Dier af-sterffelijck geschapen,
Soo voeren wy voor al het rijckelijckste Wapen:
    (175) Geen soo gering spijs, geen droncxken soo gemeen,
    Geen slaep-stee soo beslickt, wy zijnder mee te vre’en.
’tZy Winter, Somer, Herfst, of in de soete Lenten,
Heeft Jupiter aen ons verleent twee Elementen,
    Te Water en te Landt; wy boeten onse lust
    (180) Wanneer geen Noorde-Wint den Oceaen ont-rust.
Het Water is ons nut om ’tlichaem t’over-decken,
En ’tLandt dat kan by ons voor Medicijn verstrecken:
    Want als wy zijn besmet door’t smakelijck Lavas
    Soo eten wy terstont van ’tnat-bedaeuwde gras.
(185) Wy hebben niet te doen met yemants vinnigh roepen,
Om dat wy niemants kost behoeven af te snoepen:
    ’tZy wieder wil, nae lust, gaen plegen sijn bejagh
    Soo vindt den Snoeper plaets daer hy niet stelen magh.
Wy leven sonder noodt indien wy onse oogen
(190) Niet laten al te seer door Sonne-schijn verdroogen·
    En oock de Water-Slangh die wort by ons gevreest
    Om dat hy lange wijl’ ons’ Vyandt is geweest.
Al ben ick Koningh selfs, het vreesen is my eygen,
Hoewel het ongeval gantsch selden ons komt dreygen:
    (195) Doch, hoe men leeft of niet, men vindt een onlucks-beeldt
    Dat met een vreemt gewoel in d’herssens leydt en speelt.
Maer dit ben ick gewis, dat niemant soo kan leven
Als wy, die in het Meer zijn wonder wel bedreven;
    Wy spelen met vermaeck, en schieten door het Riedt,
    (200) Iae nutten spijs en dranck nae ons de lust gebiedt.
[p. 12]
Ons vochtigh Element dat heeft soodanigh wesen
’tGeen’ noyt door yemants Tongh ten rechten is gepresen;
    Want wie sijn deugdt beproeft wanneer hy hittigh hijgt,
    Die voelt dat hy daer van een nieuwen aessem krijgt.
(205) Al schiet het Blixem-vyer met zidderende vlammen
Door ’tjeugdelijck geswaey van d’op-geschote Stammen,
    En dat het groene looff al bevend’ sich ontstelt,
    Soo lijdt het koele vocht in’t minste geen gewelt.
Doch, als men oyt vertelt van wonderlijcke dingen
(210) Soo mach men niet te hoogh van’t een’ op’t ander springen.
    Al weet de gulle Tongh een goet geluyt te bie’n,
    Het Oogh, het gierigh Oogh, dat wil het oock besien:
En hierom, soo ghy zijt nieusgierigh om te weten
Hoe machtigh dat ick ben, hoe Prinçelijck wy eten,
    (215) Soo komt, besit mijn rugh, op dat u snel gesicht
    Mach peylen met vermaeck mijn Konincklijck Gesticht;
Ick sal u, met gemack, en naer u wel-behagen,
Tot over ’twater heen op mijne schouders dragen;
    Gelegentheyt die dient van vooren aen-gevatt
    (220) Wanneer sich openbaert een ongemeene Schatt.
Kom aen, geef my de handt, klim op, t’za! met een greepjen,
Ick sal voor dese mael hier zijn u eerste Scheepjen;
    Maer houdt u aen mijn hals slechts wel ter degen vast:
    Een die geen vrees en heeft wert lichtelijck verrast.
(225) Indien u over ’thooft een water-plas komt dringen,
En wilt daerom terstont geen droevigh Liedtjen singen.
    Denckt dat men over-al niet even wel kan zijn:
    Want nae een donck’re Wolck komt we’er een Sonne-schijn.

Den Kruymel-Dief nieus-gierigh zijnde om het wonderlijcke Paleys van den groot-moedigen Koninck Blaes-Kaeck te sien, begeeft sich met het gantsche lichaem op des Konings rugge, ende hy alsoo daer mede op’t water komende, ende verscheyde na-buyrige Havens van verre be-oogende, schept een groot vermaeck in’t ongewoon’lijck scheep-varen; maer als het nu hol over bol begint te gaen, soo haelt hy sijn ooren in sijn neck, [p. 13] sijn beenen in sijn aers, ende sijn hart wert hem kloppende van vrees, ende ten lesten geen uyt-komst met allen siende, terwijle hy sich hulpeloos ende machteloos bevindt, soo begint hy al schreyende te klagen als met dese volgende redenen:

Kruymel-Dief.

Ach! wat begint my hier dus pijnelijck te naken?
(230) Helaes! wat gaet my aen? ’ken weet niet wat te maken!
    Is dit de vriendschaps-vrucht die al mijn vreugt bedwingt?
    En soo een droef getraen uyt mijne oogen dringt?
Den goddelijcken Stier en heeft soo niet geswommen
Daer eens Europa was al jockend’ op geklommen,
    (235) Gelijck my desen Vorsch, al varende, verleydt
    Helaes! hadd’ yemant dit te voren my geseydt!
Amy! Wat droever saeck! de waterige baren
Die korten voor den tijdt mijn onbeleefde jaren!
    Nu proef ick onvoorsiens de alder-grootste noodt,
    (240) En sit, gelijck my dunckt, hier schry’lings op de Doodt!
Ick meend’ ick was te wijs dat yemant my sou loeren,
En met een slimme streeck soo lichtelijck vervoeren;
    Maer neen, ick sie ’tGeval op niemant niet en past.
    Nieusgierigheyt alleen brengt menigh in de last.
(245) Nieusgierigheyt die maeckt dat menigh blijft gevangen,
Hoewel hy niet en dacht in’t Net te blijven hangen:
    ’Tis meer als klagens waerdt! den Beul van mijn gemoedt
    Die slingert my ter ne’er nu ick de mis-slagh boet!
Ick sie dat yder woort bedenckingh weet te geven
(250) Hoewel het uyt de mondt wert achteloos gedreven.
    Ick sie, wie op ’tgevley van woorden niet en acht
    Wert licht’lijck eer hy’t weet in schand’ te niet gebracht.
Bedenckingh geeft een oogh in alle quade saken.
Bedenckingh kan verraet als schadeloos doen maken.
    (255) Bedenckingh kan voor-al een yder dienstigh zijn;
    Maer die sich niet bedenckt blijft steken in de pijn.
[p. 14]
Wat valter dan te doen? geen klagen mach my helpen,
Of niemant kan nu hier mijn droefste droefheyt stelpen!
    Helaes! ick sie, ick sie dat ick bedrogen ben,
    (260) En nu geen naeste vriendt voor verste vreemden ken!
Och! och! hoe salter gaen? ’kben tusschen doodt en leven,
En moet op dese reys mijn Vader gaen begeven!
    Nu sie ick voor het oogh: Een die mis-troostigh sterft
    De doodelijcke Doodt al levende be-erft.

Den moedeloosen Kruymel-Dief aldus in een doodelijcke water-noodt zijnde, ende al suchtende sijn bleeck lichaem uyt het grondige water noch eens op-heffende, soo komt onderwijlen een vreesselijcke water-Slangh met sijnen uyt-gestreckten hals tot boven het water, ende den Koninck Blaes-Kaeck hem siende, duyckt nederwaerts (weynig bedenckende wat voor eenen Vriendt hy verliesen soude) ende ontleydtet voor dat mael de swarte Doodt. Maer soo haest als Kruymel-Dief voeldt dat hy verlaten is, wentelt dadelijck op sijn rugge, ende sijn handen uyt-streckende, spreeckt noch voor het lest al stervende:

(265) O Blaes-Kaeck! loosen Schalck! hoe hebt ghy my verlaten!
Den Hemel sal u hier noch eeuwiglijck om haten·
    Ick meende dat ghy my noch brengen soud’ te landt;
    Maer, lacy! ghy misbruyckt mijn jeugdelijck verstandt!
Is dit de soete smaeck van uwe beste Gaven?
(270) Is dit het schoon gesicht, dat ghy my in dees’ Haven
    Laet dobb’ren om end’ om? Ick sie, hy is te stout
    Die sich soo onbedacht op losse Re’en betrout.
Ghy laet my van u lijf onwenschelijck vervallen,
En, siet! mijn Vaders macht en acht ghy niet met allen!
    (275) Bedenckt nu eens te recht u trouweloose daedt;
    Godt houdt een wreeckend’ Oogh alleenlijck over ’t Quaedt.
Al leeft ghy hondert jaer, de Wraeck die sal u treffen,
En noyt, nae desen tijdt, meer hooghelijck verheffen;
    Een ongerust gemoedt wert hoopeloos verblindt
    (280) Terwijl het duysentmael des daegs getuygen vindt.
[p. 15]
Ach! Goden, komt te hulp; u Schepsel sal verdrincken,
En in den helschen Poel ontijdelijck versincken:
    Dies bidd’ ick, laet mijn doen ten besten zijn geduyt.
    Amy! Amy! Amy! mijn leven dat gaet uyt.

Den ongeluckigen Kruymel-Dief sijn lesten aessem dus deerlijcken boven het water uyt-blasende, soo was daer ontrent een andere Muys (genaemt Teljoor-Lecker) dewelcke van verre op den sachten Oever, al huylende, dit droevigh Schouw-Spel met oogen aen sagh; ende daer toe niet kunnende helpen, heeft het stracx daer aen de andere Muysen geboodschapt: dewelcke de onnoosele doodt van haren Lands-Man verstaende, zijn uyt-ter-maten verstoordt geworden, voornementlijck de Vader vanden verdroncken Kruymel-Dief, (genaemt Broodt-Eter) die op staende voet den Wt-roeper by sich dede komen, ende gaf hem volkomen last, dat hy soude by een vergaderen alle de Muysen daer ontrent woonende, ende dat om ’smorgens daer aen wraeck te nemen over de onrijpe doodt van sijnen eenigsten Sone; ende den bestemden dagh gekomen zijnde, ende al het volck by malkanderen hebbende, sprack in deser manieren:

Broodt-Eter.

(285) Ghy helden, wijt berucht, die niet alleen u daden
Doet blijcken alle man, maer kunt de Tempels schaden
    Die ’tHeyligdom bekle’en, mits ghy die geeft een krack
    Dat sy nae duysent jaer noch thoonen ’tongemack.
Ghy neemt, als nu en dan, het Broodt wel uyt de Koffer
(290) Wanneer des Priesters handt dat geven sal ten offer.
    Geen Kas en sluyt soo vast daer ghy niet in en raeckt;
    Iae in het hardste hout ghy oock u holen maeckt.
Geen Kabel is soo dick ghy weeter door te dringen.
Geen Oliphant soo groot ghy weet hem wel te dwingen;
    (295) Of schoon hy eenen Boom kan buygen als een riedt,
    Hy schrickt wanneer hy maer een enckel Muysje siet.
Maer nu, besiet wat schand’ en smaet dat ick moet ly’en!
Daer is den Blaes-Kaeck we’er die stoot mijn roem ter zy’en:
    Hy heeft mijn eenigh Kindt in’t diepe Meer verleydt,
    (300) Nae dat hy hem daer van veel wonders hadt geseydt.
[p. 16]
Ey, siet eens wat een spijt is dit voor al de Muysen!
Indien wy’t niet versien wy moeten haest verhuysen,
    En loopen vluchtigh heen; want al de Kickers Maets
    Die hebben, als men weet, nu wonderlijck veel praets.
(305) En, weet hier op den Raedt geen tegen-stant te wijsen,
Soo sal het pluym-Gediert de daedt der Kickers prijsen,
    En roepen door de lucht: De Muysen zijn belae’n!
    Dus spreeck dan een van al, wat dienter best gedaen?

Den Koninck Broodt-Eter dese redenen met een onrustigh gemoedt gesproken hebbende, soo buygt daer op den Kapiteyn Kaes-Holder sijn hals, ende antwoordt sijn Mogentheydt als met dese volgende woorden:

Kaes-Holder.

Waer dat een goede kans sich veylt op gladde wegen
(310) Daer blijft een flaeuwe Ziel gemeenelijck verlegen.
    Indien men door ’tgemoedt versetten kan de spijt,
    Soo hoort men hier of daer een schandelijck verwijt.
Al wist men al het leet van trotsigheyt te dragen,
Men sou al evenwel den Hemel niet behagen.
    (315) Een yder vindt voor al sijn Eer het beste goedt;
    Want niemant werdter oyt van sloffigheyt gevoedt.
Wie datter wert getergt, of al te veel genepen,
Die werdt, door schaed’ en spot, al lijdende, geslepen.
    Al doet de Noorde-Windt veel hooge Boomen quaet,
    (320) Men vindt al wederom het jeugdelijcke zaet.
Al komt den Winter-Vorst de Wateren bedecken,
Noch moet hy, door de Son, al wederom vertrecken:
    Wat huyden heeft de macht te thoonen al ’tverdriet,
    Wert morgen wederom veel minder als een Niet.
(325) Dus moeten wy ’tverlies niet verder laten komen;
Maer eygen Staet en Eer dient wacker waer genomen,
    Of anders, metter tijdt, sou ’twrockende Gespuys
    Besetten onse loop, bespringen onse Kluys:
[p. 17]
Dan wierden wy vernielt, vermorselt, en versmeten,
(330) En oock den Hemel selfs die sou ons dan vergeten:
    Hierom is dit mijn wensch, en d’alder-beste raedt,
    Dat yder een van ons de Kickers tegen gaet.

Broodt-Eter.

’T is even soo ghy segt: Een die sich laet ont-êeren
Kan nimmer sijn Geslacht met edelheyt vermeeren.
    (335) De Straf die volgt het Quaedt. De Wraeck die roept om aes,
    En schiet haer eygen vrucht in’t woelende geraes.
Sy lagchen in haer vuyst, gelijck men dat kan dencken:
Dies laet ons al-te-saem’ haer wederom gaen krencken,
    En met de Wapens stracx het gantsche Lijf bekle’en·
    (340) Wat dunckt u van dees’ raedt? is yder een te vre’en?

Den wraeck-gierigen Broodt-Eter dese onverwachte vyandtschap van den Koningh Blaes-Kaeck sijn gantsche Heyr-Leger verkondigt, ende alle tesamen kloeck-moedigh af-gevraegdt hebbende, of het niet raedsaem en wierd’ bevonden metten eersten de wraeck te nemen over de bedriegelijcke doodt, begaen aen sijnen Sone Kruymel-Dief: ende het geheele Leger dit met rijpe over-legginge verstaende, roepen gelijckelijck JA, JA, JA, NOCH LEVEN DE MUYSEN! Ende op staende voet wapende sich een yder met een Harnas, gemaeckt vann het leder dat sy eertijds bekomen hadden doe sy-luyden de Kat vilden; hare Schilden waren de bovenste knoppen van oude Lanteerns, hare Storm-Hoeden schelpen van Ocker-Noten, hare Lançyen lange Naelden, ende soo voorts. Doe sy nu alle tegen den storm dus gewapent stonden, ende de Kick-vorschen dit vernemende, zijn uyt het Water getreden, ende mede op seker Veldt vergaderende, hielden raedt onder malkanderen over desen toe-komenden Oorlogh; ende wel vermoedende waer uyt desen twist was spruytende, soo quam onderwijlen den Konincklijcken Boodschapper der Muysen (genaemt Potte-Kruyper) by haer, dragende een Scepter (welcke gemaeckt was van een koorn-air) in sijn rechter-handt; als daer mede bethoonende een Konincklijcke Macht, ende seyde met een hoog-moedige stem haer gelijckelijck aen een quade oorlogs-tijdinge, welcke was aldus luydende:

[p. 18]

Potte-Kruyper.

Ghy wrockende Geslacht, de Muysen doen u weten
Dat Kruymel-Diefs vergaen haer niet en is vergeten;
    Een moordt is wrekens waerdt; of anders siet men ’tquaet
    Verspreyen hier en daer sijn ongeluckigh zaet.
(345) ’tGemoedt dat drijft ons voort van d’uyt-gehoolde Wooningh
Alleenlijck om de schult van u beslickten Koningh;
    Want hy heeft soo veel leets ons dese tijdt bethoont,
    ’tGeen’ oock, voor alle dingh, dient wederom geloont.
Hier baet geen snege vondt, of listigheyt der Helden;
(350) Al wat den Koningh doet moet sijn Gemeent’ ontgelden.
    Nae dien’t ons dapper spijt dees ongewenschte doodt,
    Soo wacht nu wederom van ons de tegen-stoot.
Treck vry de wapens aen wie datter heeft ontfangen
Den Ridderlijcken aert; de Wraeck doet ons verlangen.
    (355) ’tVerlies gaet ons aen’t hart; daerom u veerdigh stelt:
    Ons Leger staet gereedt ginds op het vlacke Veldt.

Den Konincklijcken Bode den bestemden Veld-Slagh de Kick-vorschen aen geseydt hebbende, ende wederom naer het Muyse-Leger vertrocken zijnde, soo begint Blaes-Kaeck sich t’ontschuldigen in deser voegen:

Blaes-Kaeck.

Wat vreemdigheyt begint hier in mijn oor te klincken,
Als dat ick schuldigh zy in’t doodelijck verdrincken
    Van haren Kruymel-Dief! Maer neen, al eer ick swom
    (360) Hy met sijn eygen wil op mijnen rugge klom,
En als hy was van ’tlandt begon hy stracx te vreesen:
Doe dacht ick, nu sal’t hier met hem verpeutert wesen!
    Gelijck het oock geviel: want, siet! een Water-Slangh
    Die quam, en schoot ons toe, jae loerden op de vangh·
(365) En ick, die ben geleert voorsichtigh toe te kijcken,
Weet datmen alle tijdt moet voor sijn meerder wijcken;
    Daerom ick doock my ne’er, en doe lagh in verdriet
    De spartelende Muys tot hy de Ziel verliet.
[p. 19]
Ey segh dan, is’t mijn schult dat Kruymel-Dief moest’ sterven?
(370) En dat sijn doode romp soo nietigh moet bederven?
    Neen, neen, ick segh als noch, ick noyt hier toe verstae;
    Hoe verder van sijn Huys, hoe naeder by sijn schae.
Maer even niet-te-min, wy willen wacker vechten
Om al den meesten hoop der Muysen noch te slechten,
    (375) Ick weet een loosen vondt hoe wy, met hulp der Goo’n,
    Al die ons tegen komt gemacklijck sullen doo’n:
Wy moeten op het hoogst van desen Oever klimmen,
En laten oock aldaer dan onse wapens glimmen:
    Wie dan ons tegen komt die wort van boven ne’er
    (380) Gesmeten, metter haest, in’t modderachtigh Meer·
En, nae dat dan de moedt der Muysen leydt verslagen,
Soo sullen wy terstont Victory-Teeckens dragen;
    Wanneer de schrale Wraeck sijn eygen Meester loont
    Soo wert een edel hart met moedigheyt gekroont.
(385) Terwijl ’tgemoedt sich rust op hoop van over-winningh,
En dat het oordeel veylt, soo dienter geen versinningh:
    Hierom niet langh gewacht; want, wie sijn tijdt verliest
    Die sietmen op het lest dat hy sijn schade kiest.

Den kloeck-moedigen Blaes-Kaeck sich als Opper-Hooft-Man over het geheele Kickers-Leger verthoonende, geeft alle sijn volck volkomen last dat sy haer souden wapenen tegen den aen-val der Muysen: ’twelcke van stonden aen geschiedt, ende bekleeden hare hoofden aen alle kanten met seer aerdige Hoorntjes (anders genaemt Slack-huysjens) hare Harnassen maecken sy van Bree-bijte-bladen, ende hare Schilden ofte Beuckelaers van Kool-Struycken, ende een yder van haer neemt een scherpe Lies, streckende voor een Lançye. Doe sy nu alle-gader van beyder zijden wel gewapent stonden, soo heeft den schalcken Mercurius dese vreemde toerustingh van boven den Hemel af gesien, ende dat stracx den blixem-schietenden Jovi geboodschapt: dewelcke (dese Slagh-orden aen-schouwende) van stonden aen alle de Goden vanden gesterrenden Hemel te samen riep, ende gaf haer mede dit Oorlogs gevaer, al lagchende, te kennen, ende seyde als volgt:

[p. 20]

Jupiter.

Ey komt, besiet doch eens, onsterffelijcke Goden,
(390) Hier schijnt een weynigh hulps voor alle ding van noden:
    Wat dunckt u van dit spel? zijn’t Reusen onder een
    Die eertijds ons Paleys soo vinniglijck bestre’en?
Of is’t een rouwen hoop der beestelijcke Menssen
Die ’t edel vleys en bloedt soo lichtelijck verslenssen;
    (395) Want haer geheele lijf is krijgelijck bekleedt,
    En staen met haer gesicht als vechtende gereedt.
Ey wat! nu ick te recht besie haer gantsche leden,
Soo ben ick door’t geweet haers namen wel te vreden;
    Het eene deel, soo’k sie, zijn Kickers, soo genoemt,
    (400) En ’tander, soo my dunckt, zijn Muysen wijt beroemt.
Eylaes! wat mach ’t gespuys doch morren en krackeelen,
En, met een gram gemoedt, de Vree-Godin verveelen!
    ’Tis rechte mallery. Is yemant leet gedaen
    Waerom en laet hy my niet met de straf begaen?
(405) Vermits ick al ’tgeraes kan met den Donder stillen,
Moet ick dan voor het oogh besien een yders willen?
    Wat quelt my dese mael? wegh met dit snoo Gebroedt?
    Den Hemel die en lijdt geen wreveligh gemoedt.

Pallas.

Ey neen! mijn Vader, neen, wilt eerst te recht be-oogen
(410) Wat dat sy sonder u, al grimmende, vermoogen,
    Ghy sult haer nae ’tgevecht bevinden inde rust;
    Als hittigheyt verkoelt soo wert de vlam geblust.
Geen Strijdt, hoe veel bevolckt, kan nimmer soo langh duyren
Als’t op-gehoopte peuyn van d’af-geruckte Muyren
    (415) ’tGeen Troyens Prins ontfingh door menschelijcke macht:
    Wat moeyt u dan te doen dit geckelijck Geslacht?
[p. 21]
Laet haestigheyt geen plaets in suyv’re herssens vesten;
Maer duydt voor dese reys haer boos gemoedt ten besten·
    Al maeckt men in’t begin een wonderlijck besluyt,
    (420) Geen leugen-tongh en baet, het eynde wijst het uyt.

Jupiter.

Wel Moederloose Maegt, die noyt u lust kunt stelpen,
Kom, wilt gy nu ’tgeslacht der Muysen dan gaen helpen?
    Ick sie ghy zijt voor-al Vriendinne van haer doen,
    En, Liefde baert de Gunst, gelijck men kan vermoe’n.
(425) Wie weet hoe menigh Muys komt scharlen door u Tempel,
En strooyt, eer dat hy gaet, sijn Offer langs den drempel·
    Wat dienter veel geseydt? ghy siet haer goeden aert,
    Dus is den eenen vriendt des anders vriendschap waerdt.

Pallas.

Eer-waerdelijcken Godt, en Vader van mijn Wijsheyt,
(430) Ick ken, gelijck ghy weet, den oorsprongh van u grijsheyt:
    Al werd’ ick dan bespot, belagchen, en gehoont,
    Soo wert het al van my ten besten noch verschoont.
De vriendschap die ’k geniet van al dat quaet Gebroedsel
Die geeft my al-te-met niet dan een pijnlick voedsel:
    (435) Sy sling’ren ’tKroon-gespan, en achten reuck noch kruyt,
    Iae licken, met vermaeck, mijn Lampen d’Oly uyt.
Sy hebben onlangs noch mijn çierssel wegh gesmeten,
Mijn Sleuyer niet-te-min beknabbelt en door-geten,
    Die ick met groote pijn en moeyten hadd’ bewrocht,
    (440) En ’tstof dat hadd’ ick noch geleent, en niet gekocht:
Den Lapper spreeckt my aen, en eyscht van my sijn looningh,
En wat ick segh of niet, by hem en baet verschooningh,
    Noch woorden quaet of goet; hy roept: Ick werd’ dit moe,
    Een yder komtet sijn’, naer alle Rechten, toe.
[p. 22]
(445) Siet hoe ick dan de schand’ verdraeghelijck moet ly’en!
Schijnt dat men nu of dan geen schand-vleck kan vermy’en;
    Want, wie de geur ontbeert van’t wonderlijcke Gelt
    Die siet men dat sijn deugdt wert qualijck voor-gestelt.
Wat hebb’ ick dan te doen met al de vale Muysen?
(450) Ick laetse, waer ick mach, al woelende verhuysen
    Wanneer de Noodt haer dwingt; Een die my niet en kendt
    Wert dickwils hier of daer geslagen of geschendt.
Al komt u blixem niet haer quetsen of bederven,
Sy sullen’t evenwel in’t leste noch besterven:
    (455) Dus laet haer, nevens my, begaen in’t mal geraes;
    Geen Godt en moeyt sich oyt met eenigh viesevaes.

Jupiter.

Wel, so gy ’tAerds-gespuys geen dienst en wilt bethoonen,
So bidt den Godt der Zee, dat die doch wil verschoonen
    Het slijmerigh Gebroedt; of lichtelijck vergaet
    (460) Het Muyselijck gediert, en ’tKickerlijcke zaet·
Dan waer geheel verdooft het soet gepiep der Muysen,
En wie sou dan de plaets van d’uyt-geknaegde Huysen
    Beschermen voor de kou? neen, watter groeyt of bloeyt,
    Geen Boom vol leven-saps dient t’eene-mael gesnoeyt.
(465) Of, sou men dan’t geluyt Luciferis gaen halen
Alleenlijck van de sangh der kleyne Nachtegalen?
    Neen, dat en mach niet zijn. denckt wat ghy dencken meugt,
    Een yder wert door hulp al vechtende verheugt.

Pallas.

Maer dat’s oock ongeraen; De modderige Kickers
(470) Zijn quekers van het slijm, en versche aessem-stickers,
    Oock niet ter degen wijs, en leven nae een Wet
    Die Peleus nae sijn sin wel eer heeft in-geset.
[p. 23]
Doe’k lest uyt ’tLeger quam, en dat den slaep my lusten,
Soo liet dit goore goet my niet een weynigh rusten,
    (475) En wat ick riep of sweegh, ’twas yder oogenblick:
    Ko-ack, ko-ack, ko-ack, kick kicke kicke kick.
Dies is’t den besten raedt, ghy Goden, die den Hemel
Met wackerheyt door-siet, en sweeft door al ’tgewemel,
    Als dat nu yder een van ons haer laet begaen,
    (480) En dat wy onsen lust alleen door’t oogh versae’n.
Wat hebben wy te doen met al haer geck’lijck vechten?
Of om haer hoogh gemoedt in koelte ne’er te slechten?
    Laet blijven kleyn by kleyn, en Grooten by het groot;
    Een Scheyder blijft somtijds wel in de meeste noodt.
(485) ’tGeeft reden, sonder schand’, dat yemant buyten ’tkijven
In stilligheyt alleen soeckt vredelijck te blijven;
    Want wie de moeyte soeckt die vindt sich niet te vre’en
    Voor dat hy al-te-met loopt met een blaeuwe scheen.
Laet yder, wie dat wil, de Vree-Godin verstooten,
(490) Hy sal daerom te meer sich machteloos ontblooten.
    Het vechten geeft vermaeck voor die de Wraeck gebiedt,
    Maer daerom swiert te meer de gulde Reden niet.
Alwaer het klamme sweet langs ’thooft begint te loopen
Daer wert het bloedt wel licht met eenigh quaet bekropen;
    (495) Wanneer nae ’theet gewoel maer eens een lit verstijft
    Soo weet ick dat de vreugt des Oorlogs niet en blijft.
Dus hierom laetse t’saem vry morren, slaen, of smijten,
De vrucht van ’tboos gemoedt die sal haer pijnlijck bijten;
    Men siet doch, waer men komt, een op-getogen lust
    (500) Wert dickwils, eer men’t weet, door’t vechten uyt-geblust.

[p. 24]
Als nu de wel-wijse ende voorsichtige PALLAS de Goden dus met goede Redenen beântwoort hadde, soo zijn sy alle te samen daer mede te vreden geweest, ende hebben, door des-selfs aen-radingh, haer-luyder voor-nemen naer-gelaten; ende stracx daer aen zijn de wraekgierige Muysen ende de wrockende Kick-vorschen dicht onder malkanders Geweer gekomen; ende twee Aen-drijvers, dewelcke hare Standaerts voor haer droegen, nae-by stappende, soo quamen dadelijck daer op de snorrende Muggen aen-vliegen, makende een vreesselijck gedruys met haer klinckende Basuynen, ende daer onder donderden den Blixem-stralenden Iupiter seer schrickelijck, als een teken wesende van quaden Oorlogh: Nu, Wijt-Schryer dit hoorende, sach Staert-Licker onder de Voor-Vechters staen ster-oogen, ende stack hem met sijn Lançie tot midden door de Lever, waer over hy op staende voet ter neder viel ende vervulde sijn teder velleken met het stoff der Aerden. Hol-Kruyper dit siende, stack wederom Slick-Slobber in sijn borst, dat hy in een oogenblick tijds van de swarte Doodt om-ringelt wierdt. Daer nae quam Beet-Man, ende stack Potte-Kruyper door sijn hart dat het bloedt daer uyt sprongh: Broodt-Eter dat bemerckende, treften daer tegen Veel-Klaps in sijnen buyck dat hem de geest ten monde uyt-vloogh. Poel-Geest siende sijn Bloedt-Vriendt soo haestigh sterven, wist wederom Hol-Kruyper met sijn Lançie soo vinnigh door ’tlijf te loopen, dat stracx daer op de duysternis hem de oogen bedeckt heeft. Kaers-Knager de Lançie siende schetteren, heeft wederom Poel-Geest van ’tleven berooft. Kool-Eter (die van een schamp-schootje gequetst wierdt) is al hinckende gesprongen in eenen diepen Modder-Kuyl, ende sijn aessem daer niet wel kunnende scheppen, ende sijn oogen uyt-puylende, heeft sich op sijn rugge onder de Liesen doodelijck uyt-gereckt. Meer-Man mede niet slincx wesende, nam eenen sprongh op den wreveligen Kaes-Holder, dat hy hem te bersten viel, ende dede hem daer door den lesten aessem uyt-blasen: [p. 25] Maer Hippelaer den kloeck-moedigen Ham-Holder, al vreesende, in’t gesicht hebbende, is in sijn modderige woon-plaets gesprongen; doch Water-Man, hier over jalours zijnde, wierp den voor-genoemden Ham-Holder met eenen steen voor sijn strot dat hem ’tbreyn door de neus-gaten af droop, waer door hy sijn aengenaem leven onwenschelijck verliet. Teljoor-Lecker wraeck-gierigh zijnde, stack seer wreedelijck, al loopende, den Slick-Vorst door sijn darmen, datter de Aerde wel thien voet wijt af besmet wierdt. Loock-Eter dit spel be-oogende, greep daer op terstont Reuck-Volger by de beenen, ende smoorden hem soo moordadiglijck in een slijm-achtige Sloot, datter het Water noch te deser tijdt af staet en borrelt. Maer Speck-Eter, willende mede de doodt wreken van sijne nae-Vrienden, stack Modder-Man in sijnen buyck datter de darmen al pruyssende begonnen uyt te kruypen, ende de ziel van hem vloogh in weynigh tijds nae den af-grondt der Hellen. Slick-Ganger dat siende, nam een handt vol modder, ende smeetet Speck-Eter voor sijn backhuys, dat hy by nae daer blindt af wierdt; doch hy daer over seer verstoort zijnde, nam in sijn vuyst een verdroogt kluytjen aerde, (’twelcke aldaer in’t Veldt lagh) ende wierp dat Slick-Ganger voor sijn rechter been, dat hy door de pijn het onder-lijf ten besten gaf. Lies-Man dat niet wel kunnende lijden, velde stracx daer op sijn Lançye nae den dooder van Slick-Ganger, ende dwong de reusel uyt sijnen romp te wijcken, waer door hy een ysselijcken schreeuw gaf, ende storten soo al snackende ter aerden. Koorn-Schransser (die te vooren een weynigh aen het slincker been gequetst wierdt) siende sijn vleysschelijcken Broeder de ziel soo jammerlijck verlaten, sprongh wederom Lies-Man om sijnen hals, ende beet hem de strot af, dat hy op staende voet de wrange doodt voor het soete leven koos. Slijm-Suyger dese vreesselijcke Verthooning aen siende, ende van by-staen al mede hier en daer gequetst wesende, weeck al hinckende uyt den Strijdt, ende wierde seer gequelt ende bespot, waerom hy (om de wreede doodt t’ontgaen) in een slickerige Moras sprong. [p. 26] Stracx daer op nam Broodt-Eter sijn Lançye, ende velde die, met eenen stercken loop, op den groot-moedigen Blaes-Kaeck, ende treften hem dat sijn achterste beenen hem nae-sleepten; doch de pijn daer van niet achtende, sprongh metter haest in’t modderachtigh water: Broodt-Eter siende dat hy noch leven in sich hadde, liep hem wederom na, ende socht hem te doodenn; maer op de kant van’t water komende, soo vandt hy den op-geswollen Wrockert sitten onder een groene Lies-Bosch, den welcken hy onvoorsiens gevat heeft, ende schonck hem de Aerde ende de Lucht tot sijn Graf. Den wackeren Kaers-Knager sich als nu en dan kloeckelijck in den Strijdt gequeten hebbende, wilde noch eens bethoonen dat hy waerdigh was sijnen Koning te dienen, her-vatten sijnen Beuckelaer in de vuyst, ende stiet den machteloosen Water-Man soo wreedelijck daer mede ter aerden, dat hy al kucchende de beenen in de windt stack. ende wederom stracx daer op kreegh hy Wijt-Schryer in’t oogh, ende velde sijn Lançye soo sterck op hem aen, dat die mede al quackende sijn leste snack door de lucht liet waeyen. Eyndelijck den stantvastigen Kaers-Knager siende dat het getal der Kick-Vorschen seer gemindert was, riep met een klinckende stem dat hy alleen verdelgen wilde alle de over-gebleven Kickers; ende hy soude het voorwaer vol-bracht hebben, indien den Oppersten Jupiter, de Sone van Saturnus, geen mede-doogen met de stervende Kickvorschen gehadt en hadde; dewelcke [schuddende sijn hooft] sprack met een heerschende stem, dese nae-volgende Redenen:

__________________________________________

Jupiter.

Ghy Goden, die ’tgesicht hebt over alle Stervers,
Van Schepsels kleyn en groot, van Hel of Hemel-Ervers,
    Wat dunckt u, is’t oock recht dat al het Kickers Zaet
    Door Muysen nu alleen geheelijck t’onder-gaet?
[p. 27]
(505) Het piepende Gediert wil ’tslijm-Gebroedt vernielen,
En jagen dat ter plaets daer al de geesten krielen!
    Dies vind’ ick hier gera’en, dat nu mijn wijste Kindt
    Sich by haer eygen Broer soo dadelijcken vindt.
Want, waer dat eens begint d’Oproerigheyt te spoocken
(510) Daer komt de schrale Nijdt haer vyertjen onder stoocken;
    Dan siet men over-al niet dan een droeve standt!
    Hierom soo dient den haet gedreven uyt het Landt.
Wanneer dat yemant siet sijn wonden bloedigh leken,
Dan wil hy tot het lest sijn ongeval doch wreken:
(515) Soo gaetet even hier· Waer d’Oorlogh gaet sijn gangh
Daer schreydt men om ’tverlies wel hondert jaren langh.

Pallas.

Ghy Opper-Godt van als, daer wy ons onder schuylen,
Weet dat men somtijds raedt om weder-raedt moet ruylen
    U wil dat is u wet; maer ’tmoeter anders gaen:
    (520) Ons’ macht is niet genoegh om haer te weder-staen.
Ghy hebt wel eer u handt soo krachtigh op-geheven
Dat, jae den Hemel selfs, al vreesende, moest beven;
    Niet een en was soo stout die kickten eenigh woort
    Wanneer ghy op ’tgeslacht der menschen waert verstoort.
(525) En oock wel eer wist ghy de grof-gebeende Reusen,
Met donder en met vyer haer stalen kop te kneusen,
    Ghy doet den Atlas noch u bidden om genae,
    Maer Muysen vragen daer in’t minste niet veel nae.
Ghy deed’ wel eer, door schijn, u Beeltenis vermaken
(530) Als ghy een suyvre Maegt behendigh gingt ontschaken;
    En, even niet-te-min, men gaf u Lof en Eer,
    Iae, die u maer en sagh moest buygen voor u ne’er:
Dus, soo ghy met verstandt de saeck wilt over-leggen,
Soo luystert wacker toe, de Reden sal’t u seggen;
    (535) Want, die een Oor verleent aen d’onvervalschte Tongh
Noyt yemant al te haest met eenigh onrecht dwongh.
[p. 28]
’tSchijnt dat haer stoutheyd selfs is moeder van’t verdragen,
Om dat een flaeuw gemoedt doet yder angstigh klagen.
    ’tSchijnt dat u straffe handt haer niet en is bekendt,
    (540) En dat sy geen geraes van donder zijn gewent.
d’Onnooselheyt die druckt haer tranen uyt de oogen
Wanneer men niet en spreeckt van eenigh mededoogen:
    Dan staetse daer en sacht, en yder bracke traen
    Doet aen’t verstaelde hart een klaeghelijck vermaen.
(545) Ick bidde, wat ick magh, weest hier in wat beradigh,
En zijt, voor dese mael, de Muysjens wat genadigh;
    Geen feyl en dient gesien die onverhoeds geschiet,
    Die al te haestigh straft vermindert sijn Gebiedt.
Waer kent men oyt de macht van in-gestelde Wetten
(550) Voor dat men eerst begint sich tegens haer te setten?
    Of wie beproeft de vrucht van’t Goddelijcke Zaet
    Voor dat hy eerst aldaer sijn seyssem onder staet?
Wie’t rechte Recht niet weet on-eerelijck te maken
En kan met allen noyt de Eer des Wets versaken;
    (555) Een die onwetend’ leeft, al heeft hy schoon misdaen,
    Men geeft hem wel verlof om vryelijck te gaen.

Jupiter.

Indien ick liet een plaets d’Onwetentheyt verleenen,
Ghy soudt mijn eygen doen voor eeuwighlijck beweenen,
    Dat weet ick, en ’tis waer; ’tzy waer men komt of gaet,
    (560) Een grondeloos Verstandt doet wel het meeste quaet.
En, liet men yder een soo soetjes heen gaen wand’len,
Wy mochten dan daer na den Hemel wel verhand’len.
    Neen, neen, wat dat men doet, dit sluyt hier niet met al,
    Segh op dan wat ick doen, of wat ick laten sal?
(565) Al moet ghy al te saem’ voor my gedienstigh leven,
Noch moet ick al-te-met my onder u begeven,
    En hooren hoe den Raedt het Ongeluck verjaegt
    Wanneer het voor-spoocks-Beelt veel swarigheden draegt.
[p. 29]
Geen Vogel soo verhoogt, hy moet ten lesten dalen
(570) Om voor sijn holle maegh een weynigh aes te halen·
    Soo gaetet even my: Geen Koningh soo ontsien,
    Hy moet sich nu en dan voor sijn Gemeente bie’n.

Pallas.

Ghy moet, met rijp beleydt, de Reden gunstigh wesen
Indien ghy hebben wilt dat yder u sal vreesen;
    (575) Maer soo ghy gantsch vernielt het Muyselijck geslacht
    Soo wert u roem van haer in Lethes stroom gebracht.
Ey segh doch, wat beduydt het schitt’righ Scepter-swaeyen
Als niet het Konings Oogh mach ginds en weder draeyen
    En loeren op sijn Volck; Geen Hooft kan blijven staen
    (580) Als eenigh quaet vergiff het Lichaem doet vergaen.
Wanneer ’tgebeent’ verswackt, en ’tbloedt begint te droogen
Soo kan het dompigh hooft sich selven niet verhoogen;
    Want waer men eenigh lidt van bloedigh sap berooft
    Daer thoont het lichaem stracx sich steunsel van het hooft:
(585) Soo haest als maer een voet heeft eenigh quaet ontfangen,
Het hooft, hoe hoogh bezielt, dat laet sich neder hangen,
    En thoont een droef gelaet alleenlijck om de pijn:
    Siet hoe dan ’teene deel kan sonder ’tander zijn!
Als oock het lichaem valt der levende Gemeente
(590) Soo traent het Konings Oogh op’t vruchteloos gebeente;
    Dan roept met luyder stem de beste Redens-Tolck:
    De senuw van den Staet dat is ’tgemeene volck.
Hierom sie vlijtigh toe; de saeck die eyscht verschooningh,
Geen edel hart en roept om straffe quaet-belooningh;
    (595) Maer, Liefde weet voor-al wien sy genade gunt·
    Dus doet al wat ghy moet, en niet al wat ghy kunt.

Den wraeck-gierigen Oorlogs-Godt met een bitsige Tongh hier op in vallende, antwoort in deser voegen:

[p. 30]

Mars.

Wel hoe! wat’s dit geseyt? wijckt macht en kracht ter zy’en?
Of staet den Koningh toe van als te moeten ly’en
    ’tZy wat hy siet en hoort? ey neen; Het blijckt gewis
    (600) Dat yder nae sijn hooft geen eygen Meester is.
Wie datter is verknecht die dient voor al gedwongen,
Of anders wert den Voogt wel licht daer heen gedrongen:
    Dan staet hy daer en kijckt met klagelijck verdriet;
    Dies wat men stelt te werck, Genade dient hier niet.
(605) Gemeentens rust bestaet in dienstelijck te prijsen
Al wat den Koningh doet voor wettelijck bewijsen:
    Een Boef kon seggen: Hoe! ick ken geen Redens Wet,
    En, soud’ hy dan daer op noch werden vry geset?
Jae, duysent in’t getal die mochten roeck’loos leven,
(610) En doen het Rijcks-Gestoelt al sidderen en beven,
    Was’t daer mee dan genoeg? O neen, ick segh voor’t mijn:
Wie datter praelt of niet, het Hooft wil Meester zijn.
Dus, Vader van mijn bloet, die d’Hemelen doet schey’en,
En laet u dese mael door Liefde niet verley’en:
    (615) Thoont dat ghy yder zijt wraeck-eysschend’ en beleeft,
    Nae dat hy quaet of goet voor u bedreven heeft·
Schiet blixem nae ’tGespuys, en laet de wolcken dond’ren
Dat al wat leven heeft daer over moet verwond’ren·
    Verstrooyt, met alle macht, haer grondeloosen Raedt,
    (620) Men sal wel haest dan sien hoe’t met de Muysen gaet:
’Tis beter in het eerst’ een vonckjen uyt te gieten
Dan als een groote vlam soo brandigh aen komt schieten.
    ’tZy waer men oyt besorgt sijn Staet of Lichaems-nutt
    ’tBeginsel van het quaedt dient over al gestutt.

Den bloedt-gierigen Krijgs-Godt dit even uyt-gesproocken hebbende, soo nam daer op den machtigen Jupiter sijn vyerigen blixem inde handt ende schoot daer uyt het vlammende vyer al draeyende van den Hemel, ende [p. 31] donderden stracx daer nae seer afgrijsselijck: ’twelcke de Muysen ende de Kick-vorschen wel schrickende doen beven heeft; maer evenwel en liet het Muyse-Leger niet af de wrockende Kickers te vernielen. Den ontsinnigen Jupiter siende dat sijn straffe handt geen tegen-weer genoegh doen en konde, en eenigh mede-lijden met de ongeluckige Kick-vorschen hebbende, sondt van stonden aen Hulpers aen den Koningh Blaes-Kaeck, die hy daer niet verwachtende en was, hebbende aembeelden op haren rugge, kromme, verdraeyde, senuw-achtige, slim-gaende pooten, dragende schelpen in de mondt, root-verwigh van lichaem, acht-voetigh, twee-hoofdigh, ende sonder handen (die by de sommige Kreeften genoemt werden) dewelcke de staerten, handen, en voeten der Muysen af-nepen, ende oock mede hare Lançyen verbogen. De Muysen dese vreemde Monsters niet kennende, ende haren schielijcken neder-laegh siende, hebben haer, met alle macht, op de vlucht begeven: ende den Goddelijcken Apollo sijn glinsterigh hooft inhalende, soo is desen bloedigen Oorlogh met eenen dagh ge-eyndigt, ende aldus, met de hulpe Homeri, in Neder-duytsche Spraeck vertellende voor-gestelt door den Dicht-Konst-lievenden

I. BURCHOORN.

[p. 32: blanco]

Continue