Joost van Breen: Bedroge jalouzy. 1659.
Uitgegeven door Marti Roos
Red. dr. A.J.E. Harmsen, Universiteit Leiden.
Ceneton015460 — Ursicula
In deze uitgave zijn evidente zetfouten gecorrigeerd en gemarkeerd met een asterisk.
Continue
[fol. A1r]

BEDROGE

JALOUZY,

Kluchtswijs gemaeckt

Door I. V. B.

Gespeelt op d’Amsterdamsche Schouwburg.

[Vignet: Perseveranter]

t’AMSTERDAM,
By Jacob Lescaille, Boekverkoper op de Middeldam, naast de Vismarkt, in ’t jaer 1659.


[fol. A1v]

PERSONAADJEN.
Rombout, een Cornet.
Catrijn, zijn Wijf.
Robbert, de Knecht.
Karel, een Sneukelaer.
Neeltje, zijn Wijf.
Gerbrant, een Notaris.
Continue
[fol. A2r]

De Klucht

van de

BEDROGE JALOUSY.

Catrijn. Rombout. Robbert.
Catrijn. ICk segh noch eens, dat je van daegh in huys sult blijven;
Romb. Ick sel niet, al waren hier noch tien duysent wijven;
    Zo wil, en sal ick gaen; verstaje dat Catrijn.
Catrijn. Ick ben aen dat oor doof, verstaje dat wel grijn;
    (5) Wat selje ginder doen, je hebt daer niet verloren:
Rob. Om je Pol te vangen, daerom gaet hy na Horen.
Rombout. Houje mont, ick ben vooght dat ’s eens voor al geseyt:
Catrijn. Jy bent vooght op de solder daer onse turf leyt.
Rombout. Ick ben te vreen, dat selje mijn geen meer verwijten,
    (10) Ben ick daer vooght, zo sel ick al de turf wegh smijten.
Catryn. Wel Rombout, wordje mal, ick seght maer uyt de klucht.
Robbert. Ey hout de Koeckoek vast, aars raeckt hy op de vlucht.
Rombout. Van ondre, wachtje hooft!                    Hy smijt de turf
Catrijn. Wel, wat sel dit beduyen.                         uyt het venster.
Rombout. Daer mee sal ick het hout ook ten venster uyt bruyen;
    (15) Ick ben hier Governeur.
Catrijn. Ick bidje hout doch op:
Rombout. Daer leyt mijn heerlijckheyt.
Catrijn. Och! ick heb een gat in mijn kop;
    Ey hertje komt doch of, en wilje niet vertoornen.
Robbert. Dat is zijn rechte naem, want herten dragen hoornen.
    O! onbeschaemde hoer, en weerga van qua Griet;
Rombout. (20) Wat segje nu Catrijn, ben ik nu voocht oft niet?
Catryn. Ja, over mijn en ’t huys, wat moet een vrouw al lyen.
Rombout. Bose wijven, en qua paerden, moetmen met harde sporen beryen.
    Sa Jonge hael mijn hoet, mijn mantel, en rappier:
Robbert. Wel Heer het sal geschien.
Catryn. Ey lieve blijft doch hier,
    (25) Ick kan niet van u zijn.
Rombout. Wilt hier niet tegen seggen,
    Of, ick sel jou dit hout strackx om de lende leggen;
    Ick kom licht morgen weer, soo ’t immers wesen kan.
Catryn. Blijft alje leven wech, ’k heb doch een liever Man:
    Daer gaet Jan goetbloet heen, die rechte vrouwe-plager,
    (30) Die blomkool sonder pit, dien ouwe Horendrager,
[fol. A2v]
    Die nergens toe en deught: Ick hiel mijn al wat boos,
    Maer alles wat ick doe, dat is maer om de loos;
    Nu sal ick eens gerust met Karel vrolijck wesen:
    Want, Rombout gaet van huys, dies ben ick buyten vresen.
Binnen.
Rombout. (35) Hoor Robbert, doe gelijck als ick u heb geseyt,
    Doch past wel op het stuck, ’t is nu heel wel beleyt,
    En als ick klop, so let waer hy hem gaet versteecken,
    En so ick hem dan vind, hoe wil ick mijn dan wreecken?
Robbert. Dat sel ick doen mijn Heer.
Rombout. Wilt voort na huys toe gaen:
    (40) Want na mijn dunckt, so komt mijn vyant ginder aen,
    Gants bloet ick wert so quaet, ick hack hem wel aen moten.
Robbert. Ey! Heer en doet dat niet, wilt met je horens stoten.
Robbert binnen, Karel uyt.
Karel. Heer Rombout, zijt gegroet.
Rombout. Hoe Karel, ben jy daer,
    Wel waer heb jy geweest?
Karel. Ick kom van scheele Saer,
Rombout. (45) Hoe vaertse, isse wel versien van moye snollen?
Karel. O ja; meer als gemeen, zy wacht na vette Pollen,
    Voor mijn ick schuw dat volck, ’k neem soeter tijt verdrijf.
Rombout. Waer mee?
Karel. Met wijn en bier, en met een aar mans wijf.
Rombout. Dat wert ick wel gewaer, maer sijn hier sulcke vrouwen.
Karel. (50) Ja, daerom ist al quaet een moye meyt te trouwen.
    Hoe weetje dat noch niet, en benje also out?
    So luystert hier eens na: een vrouw onlangs getrout,
    Dacht dat sy by haer Man geen kinders soude telen:
    Ging daerom met een Pol in Venus bogaert spelen:
    (55) Na dat sy was bevrucht, en na haer sin bestelt,
    Schonck sy aen dese vrint wel hondert pont aen gelt,
    Wie sou om so veel poen niet buyten ’t potje pissen?
Rombout. ’t Is niet sonder vrees in een anders braeck te vissen.
Karel. Ick denck daer niet eens om; hoe is het lest gegaen
    (60) Met Joost, die al zijn goet voor Klaartjens bet liet staen:
    Haer Man quam op het slagh, doch ’t was een hant vol vliegen;
    ’t Geen dat hy hadt gesien, most hy voor elck een liegen.
Rombout. ’k Meen dat in dese Stadt so menig vrouwtje woont,
    Die haar getroude man met gulde horens kroont.
Karel. (65) Men hoeft om die te sien, nau van sijn plaets te rijsen;
    Gaet maer met mijn eens uyt, ick selder jou wel wijsen,
    Ick kense op een prick, doch daer is onderscheyt,
    D’een doet het om de staet, een aer uyt luyigheyt.
    Sy speelen grand’ Monsieur, met sy en fulppe rocken,
    (70) In ’t oogh schijnent leeuwen, maer in der daet sijn ’t bocken.
[fol. A3r]
Rombout. Hoe! weetje van de moort, jou lose Sneuckelaer:
Karel. Al wat ick heb geseyt, dat is waerachtigh waer;
    Maer hebje wel gehoort van onse Jan de Goede?
    Die sijn wijf moy weer speelt, en moet sijn pol noch voeden:
    (75) Sy sal nu kramen, en hy die siende blint is,
    Die beelt hem in, dat hy alleen de vaer van ’t kint is.
    Ick wou dat dese maets de horens mosten dragen,
    Dat yder die kon sien, ick sou haer niet beklagen;
    En datter wiert een pacht op horenen gestelt,
    (80) ’k Wet die meer ’s jaers op bracht, als al het kousse gelt.
Rombout. Dat wens ick haer noch niet, doch ’t meeste om haer vrouwen.
Karel. Of vreesje datje oock de pacht sout onderhouwen.
Rombout. Ick heb een lelijck Wijf, en lelijck heeft geen noot.
Karel. Maer een goe water-hondt onsiet geen vuyle sloot.
Rombout. (85) Dat segje geen dove, mijn tijt is al verstreecken,
    Vaert wel.
Karel. Waer heen?
Rombout. Na Horen, ’kheb daer een man te spreecken.
Karel. ’k Wens u behouden reys.
Rombout. O schelm loos en vals!
    ’k Wens jou de galgh, met al de dieven, om je hals.
Rombout binnen.
Karel. Daer gaet mijn Swager heen, hy is al in de bonen:
    (90) Flus gaen ick by sijn wijf, en schenck hem herte kronen.
    ’k Mach eerst na huys toe gaen: ick heb een galgh in ’t oogh:
    Het was mijn rechte loon, dat Neel mijn oock bedroogh.
Binnen.


Gerbrant de Notaris met Neeltjen uyt.
Gerbrant. Wie sou om al dit soet niet wenschen lang te leven.
Neel. Ick stick schier in de vreught, wilt mijn een kusje geven.
Gerbrant. (95) Wie klopt daer aen de deur?
Neel. Helaes! dat is mijn Man.
Gerbrant. Hier is nu list van doen.
Neel. Wat raet gaet ons nu an?
Gerbrant. Kom, geef maer pen en inckt, ick sal het nu wel stellen:
    Segh jy, dat iemant u quam voor een hoer uyt schellen;
    Dat ick beschrijven sal, en hy, die dit niet weet,
    (100) Sal het gelooven.
Neel. ’t Is goet.                                                        Karel uyt.
Gerbrant. Doet op, ick ben gereet.
Neel. Mijn trooster benje daer?
Karel. Wel, wat is dit te seggen?
Gerbrant. Ick sou hier een certificatie gaen beleggen:
    U Vrouw die wert geschent.
Karel. Van wie?
Neel. Maer Margriet
    Die schelt mijin voor een hoer.
[fol. A3v]
Karel. Zy lieght de helft niet,
    (105) O Gerbrant lose vos, ’k weet van jou slimme kuere,
    Je hebt dit werk beleyt met de pen van avontuere;
    Wat staet mijn nu te doen, ick deck het potje dicht,
    Want wie zijn neus of snijt, die schent zijn aengesicht.
    Ick ga voort na een Bo, ick sal het haer vergelden,
    (110) Dat zy een vrome Vrouw derft voor een Hoer uyt schelden.
Neel. Dat is haer rechte loon.
Gerbrant. Ey Karel hebt gedult;
    Daer der twee kijven, hebbense alle bey schult.
Karel. Ick kom terstont weerom, gy kunt terwijle schrijven.
Karel binnen.
Gerbrant. Ick kies het hase-pat, ’t is hier geen tijt van blijven.
    (115) Hy sag gelijck een Bul, ick wiert al wat bevreest.
Neel. Wat sou die loerhaen zien, dat willigh Horenbeest,
    Hy moet weer op de vaert, de lomp sou mijn wel dwingen,
    Dan konnen wy met vreen weer van moy Aaltje singen.
Gerbrant. Je bent een vrouw als gout, en gout is yders vrint.
Neel. (120) Je bent alleen de Man die Neeltje heeft besint.
Gerbrant. Zo hy van ons wat seyt, ghy moet het al versaken.
Neel. ’K sal hem noch Luytenant van de Cornette maken.
Binnen.

Karel uyt.
Karel. De droely, wat een spijt! ick sta of ick sot ben,
    Om dat ick nu van daegh so schand’lijck bedot ben:
    (125) Was hy een Man van staet daer was niet aenbedreven,
    Ick leefde dan op hoop dat hy mijn yets mocht geven,
    Dit moeyt mijn aldermeest, hy soent en drinckt voor niet;
    ’t Geen ick aen andre doe, is nu mijn zelfs geschiet:
    Ick ben nu oock in ’t Gilt, daer helpt nu geen klagen,
    (130) Wel daer sijnder soo veel die Horens moeten dragen.
    O suyv’re lelijckheyt! om dat mijn wijf wat moy is:
    Zo bickter elck een op, als of het een lichte koy is:
    Het moetter nu mee deur, ick sal noch moeten swijgen:
    Want quam het onder ’t volck, ick mocht meer swagers krijgen,
    (135) Ick stel het uyt mijn sin, en ga eens by Catrijn,
    Daer soen ick oock voor niet, en krijgh goe bier en wijn.
Binnen.

Catrijn en Robbert uyt.
Catrijn. En zey hy anders niet:
Robert. Neen, als dat wy ter degen
    Op ’t huys souden passen, met quam hem Karel tegen,
    De baes sagh als een bock die kraeckelingen at.
Catrijn. (140) ’k Wou dat hy op een bergh by al de bocken sat,
    En Karel op mijn schoot, die mijn met smert doet wachten.
    Hoe laet is ’t wel?
Robbert. Laet sien, mijn maegh die staet op achten.
[fol. A4r]
Catrijn. Daer wert geklopt, laet in, daer sal mijn liefste zijn.
Robbert. So raeckt hy om den hals.
Karel uyt.
Karel. Goen avont, lief Catrijn.
Catrijn. (145) Waer blijfje doch so langh, of hebje liever vrouwe?
Karel. O neen, u lieve Man die heeft mijn opgehouwen.
Catrijn. Wel geef mijn doch een kus.
Karel. Foey schaemje voorje knecht.
Catrijn. Och die weet nergens van, hy is oprecht en slecht.
Karel. Dat Rombout nu eens quam.
Catrijn. Daer was niet aen gelegen,
    (150) Ick heb zo menigh vrient door list hier uyt gekregen.
Karel. Dat is u wel geluckt, maer hebje wel gehoort
    Hoe dat een man zijn wijf heeft met haer pol vermoort.
Catrijn. Praet van geen swarigheyt, ick moetje wat vertellen:
    Een vrouw die gingh haer sin op vreemde vryers stellen,
    (155) De man kreeght in de neus, hy om dees groote schant
    Te bannen uyt zijn huis, verstack hem in een mant
    Die op de betstee stont, de Pol die quam daer weder:
    Oomkool keeck uyt de korf, maar viel van boven neder:
    Mits hy te topswaer was van al ’t getackte goet,
    (160) Daer lagh hy als Pier Snot met neus en beck aen bloet,
    Sijn Swager die ging deur.
Karel. Hij hadt zijn selfs bedrogen.
Catrijn. Mijn Rombout wert al blint, hy siet door gouwe oogen,
    Als hy te bier mach gaen, so is hy wel te vreen:
    Maer ick moet hem allemoodt gelijck een Joncker kleen,
    (165) En hy verwondert hem hoe ick het gelt kan winnen.
Robbert. Met nayen, want men siet jou nimmermeer eens spinnen.
    O Varcken, ritse Teef, je graf wert al bereyt.
Karel. Wat isser soeter soet als Venus vrolickheyt.
Catrijn. Omhelst my doch een reys, je staet gelijck een Jorden.
Karel. (170) En quelt mijn doch niet meer, ick sou wel hanigh worden.
Catrijn. Kom voegje aen den dis, en daer na op het bet,
    Het macher nu op staen, mijn man die is Kornet.
Carel. So doende sal sijn kroon tot aen de wolcken wassen.
Catrijn. Sa Robbert schaf maer op, en wilt op ons nu passen.
Binnen.

Rombout uyt.
Rombout. (175) Dat gaeter nu na toe, doch met een stille trom,
    Hoe sal Catrijn nu sien, dat ick so vroegh hier kom?
    Nu sal ick op sijn Haegs mijn vyant gaen verstoren,
    Die anders niet en weet als dat ick ben na Horen:
    Sijn wijf sal dese nacht noch slapen aen mijn zy.
    (180) So geef ick kunst om kunst, en laet hem daer mee vry.
    Wat schuylt hier al bedrogh, doch ick wert niet bedrogen,
    Ick soeck de Pollen op, en sie het voor mijn oogen,
[fol. A4v]
    Mijn beurs is wel versien, ick ben een yders vrient,
    De Huys-heer eyst geen gelt, doch ’t wijf heeft die verdient.
    (185) Ons huys is steets versien met alderhande heeren,
    Die haer dan Zijde stof en gouwe kant vereeren:
    Ja parels om haer hals, en zy beloven mijn
    Te maken een Mayor, ten minste Capiteyn:
    Het sijn mijn beste Maets, die haer het meeste geven.
    (190) Mijn handen staen verkeert, ick kan mijn renten leven:*
    En moet ick door de Stadt voor Horendrager gaen,
    Daer sijnder meer als ick, ick sieder daer wel staen,
    Elck kent sijn eygen hart. Maer hy sal het betreuren,
    Die mijn gesadelt paert so dickwils gaet pickeuren,
    (195) En krijght vry lapis toe, sit hyder nu weer op:
    Ick schiet hem sans pardon, een kogel door de kop.
Binnen.

Robbert. Karel. Catrijn.
Robbert. Daer is de stoute Mars met Venus nu gaen slapen:
    Ick vrees de mancke Smit, die sal haer nu betrapen.
    Hoe wert mijn vrome Heer van so een Hoer gefopt?
    (200) Sie daer, ick segh noch eens... holla! daer wert geklopt.
    Wie daer?
Rombout. Hoe so?
Robbert. Dat is de rechte ronde.
    Wat pocke benje doof? de duycker ’t sal hier honden,
    Daer is een aen de deur.
Karel. Ick ben van schrick schier doot.
Catrijn. Hou moet! gy bleu Soldaet, u leven heeft geen noot:
    (205) Ick sal je borgh zijn.
Karel. Och! ick begin te vreesen,
    Het leyt mijn op mijn leen, dat dit je Man sel wesen.
Catrijn. Kom wacker metter haest, en trekt jou kleeren an.
Karel. Och was ick hier van daen!
Robbert. Nu raeckt hy in de pan;
    Was nu mijn Heer op’t slagh, hy ving een vreemde doffer.
Catrijn. (210) Ick heb al wat bedacht; kom kruypt in dese koffer.
    So haest mijn Man dan slaept, so laet ick u hier uyt.
Karel. Ick doet, doch tegens danck, nu is ’t met mijn verbruyt.
Catryn. Wie klopt daer?
Rombout. De ring: ick segje doet voort open:
    Of ick sel strackx de deur aen duysent stucken lopen.
Catryn. (215) Heb jy dat haert een reys, en maeckt geen meer gedruys:
    Kom morgen ochtent weer, mijn Man die is van huys.
Rombout. Hoe ben ick geen meer vooght? wel hoe oft hier sal locken.
Rombout uyt.
Catrijn. Hoe liefste ben jy daer? ik meenje waert vertrocken.
Rombout. De Veerman was al wegh, ik quam een uur te laet.
Catrijn. (220) Nu dat ick by u ben, myn hart van vreugde slaet:
[fol. B1r]
    Ick was voor u bevreest, ’t begon zo hart te wayen.
Karel. Ick werd’ so bang dat ick mijn broeck wel vol sou drayen.
Rombout. ’t Is hier geen deegh’lijck spel, hier waert een vreemde geest.
    Daer heeft een anders haen weer in mijn hock geweest.
    (225) Wat doet dit wambus hier?
Catrijn. Dat hoort aen Singjoor Karel,
    Ick heb het flus gehaelt, het staet hem als een parel,
    En meen na dit fatsoen te maken u een kleet.
Rombout. Maeckt mijn geen ollen wijs, daer ick wel beter weet.
    Voort segh mijn nu terstont waer dat die Pol mach wesen,
    (230) Die jou ontsloten brief voor niet een bruy komt lesen.
Catrijn. Och! hier is niemant niet: wel hoe! mijn lieve Man?
    Vraecht Robbert daer vry na.
Robbert. Neen, ick weet nergens van.
Rombout. Ick sou van spijt de neus wel uyt je backhuys rucken,
    Hadt ick een stock, ick sloegh al ’t posteleyn aen stucken:
    (235) Voort brenght mijn Karel hier, hy is aen mijn verkoft,
    Foey dat jy jou verloopt, met so een armen schoft,
    Daer jy so wert gevrijt van veelderhande heeren.
Catrijn. Hy heeft hier noyt geweest, dat wil ick u wel sweeren.
Rombout. ’K segh noch, dat Karel, in mijn vyver heeft gevist.
Robbert. (240) Ick heb het selfs gesien, hy leyt daer in die kist.
Catrijn. Wie heeft u dus verstoort?
Rombout. Sal hy mijn Wijf of soenen?
    Hadt ick hem hier by mijn, ick sou hem voort kappoenen.
Catrijn. Wel wordje dol, of sot, hoe gaje nu dus an?
Robbert. Slaet hem maer doodt, so komt’er geen quaet kuyken van.
Rombout. (245) Door kracht van dit pistool sal hy oock horens dragen.
Catrijn. De Man is in sijn huys.
Rombout. Dat sal ick late vragen;
    Voort Robbert haelt sijn wijf, en Gerbrant de Notaris:
    Nu sullen wy haest sien of u verhael oock waer is.
Robbert binnen.
Karel. Mijn vonnis is gevelt, nu raeck ick heel tot schande.
Rombout. (250) Was hy in dese kist, ick sou hem voort verbrande.
Catrijn. Hoe benje dus jeloers? voorwaer je wort misleyt,
    De man en is hier niet, ’k sweert op mijn vrouwlijckheyt.
Rombout. Daer loof ick jou niet op, je selt mijn nu niet blinden,
    Ick heb hem in de neus, ick sal hem nu wel vinden.
Robbert met Neeltjen uyt.
Neel. (255) Goen avont Rombout-buer, waerom ontbiedje mijn?
Rombout. Jou man is die in huys?
Neel. Ick dacht hy hier sou zijn:
    Want hy is altijt uyt, en gaet by andre wijven,
    Ick meend’ dat hy hier was om d’uwe te gerijven.
Rombout. Dat sou de duyvel doen.
[fol. B1v]
Neel. Ick mis hem alle nacht,
    (260) Dan is hy in de kroegh, of op de kitteljacht.
Rombout. Wat seghje nu moerslons, heb ick nu wel gelogen?
Catrijn. Sy liecht het als een hoer.
Neel. Die staet hier voor mijn oogen.
Catrijn. Wat komt mijn over? ach! mijn hooft raeckt op de hol.
Rombout. Swijgh Kronje, houtje beck, je hebt jou gat weer vol.
Gerbrant uyt.
Gerbrant. (265) Wel wat is hier te doen? mijn heer, wat ’s u begeeren?
Rombout. ’t Geen dat ghy hier sult sien, moet ghy certificeeren,
    Mijn vrouw die speelt moy weer met dese vrouw haer man.
    Sa wacker schrijf maer aen, ick wilder nu doch van.
Gerbrant. Nu Joncker sijt te vreen, je sout je selver schennen.
Catrijn. (270) Al ’t gene datje schrijft, dat sal ick doch ontkennen.
Rombout. Sy heeft een Deense kop, ick werd bylo schier dol:
    ’K segh noch dat Karel-buer, dat is jou liefste pol,
    En die is hier in huys.
Gerbrant. Wilt doch je man wat troosten.
Rombout. Ick heb geen sinnen meer, ick vlucht nu voor het oosten:
    (275) Sa hoeren schaf maer op, taback, goe wijn en bier,
    Ick ben getransformeert en lijck nu wel een stier,
    Mijn horens zijn vergult, en werden noch veel grooter:
    Hou, holla! maeck ruym baen! sie voorje, of ick stooter
    Met mijn getackte kroon een die vier op haer gat:
    (280) Dat ick den sneuckelaer in dese koffer hadt,
    Ick sloegh sijn kop voort af, met alle bey sijn ooren,
    En setten die voor een kloot, op Jan Roompoorts-toren.
Gerbrant. Waer is doch dese vrient?
Catrijn. Och! ick weet nergens af.
Karel. Ick ben al levend’ doodt, en legh hier in mijn graf.
Rombout. (285) Ick wel: kom ritse teef, ick sal hem jou vertonen,
    Die om jou gelt, en vreucht, mijjn gaet met horens kronen:
    Kent ghy dees hontsvot wel?                Rombout treckt de kist open.
Robert. Nu is hy in de knel.
Rombout. Kom nu vry voor den dagh, ick roepje in duel,
    Daer mee so schiet ick toe, o guyt en eere-rover!
Neel. (290) Helaes! dit is mijn man, wat komt mijn nu al over?
    O schellem! slimme fiel, breeck jy so onse echt.
Karel. Och ick versoeck genaed’.
Rombout. Daer is voor u geen recht.
Karel. Ey Rombout waerde heer, wilt het mijn doch vergeven;
    Nu Neeltje helpt mijn wat, bit voor jou man sijn leven.
Rombout. (295) Hoe dorst ghy dit bestaen?
Karel. U vrouw haer schonigheyt
    Die heeft mijn tot dit werck, en vuyle lust verleyt.
Neel. Schiet hem maer doot, ’k wil hem niet langer horen spreecken.
[fol. B2r]
Karel. Kan ick door dit geschrey u Turckx hart niet breecken.
    Ick ben door dit juweel tot dese val gebracht.
Catrijn. (300) Dat lieghje als een bock, jy hebt mijn flus verkracht.
Rombout. Nu moet hy voort van kant.
Robbert. Bruy toe, pas wat te raken,
    So sal hy hier in ’t lant geen meer Cornette maken.
Karel. Hoe valje mijn dus hart, ick roep kracht en gewelt.
Rombout. Mits ghy mijn wijf gebruykt, en neemt noch van haer gelt.
Karel. (305) Dat heb ick noyt gedaen, zy heeft het mijn geschoncken,
    En schiet mijn nu niet doodt, ick ben noch hallef droncken.
Rombout. Dat sien ick wel Rabout, dat heeft mijn gelt gekost.
Karel. Ey Gerbrant spreekt voor mijn, maeckt dat ick wert verlost,
    Je meught dan, alsje wilt, tot onsent komen schrijven.
Gerbrant. (310) Nu Joncker laet hem los, en wilt doch so niet kijven,
    De man die is schier doodt, ick bidt, bedaarje wat.
Catrijn. ’K wou dat hy met sijn naers op Rombouts horens sat.
Neel. Ick loop voort na de Schout.
Gerbrant. En wilt dit niet verklicken.
Rombout. Ick sweer dat hy hem hier niet meer en sal verquicken.
    (315) Sta ruym, dat gaet’er deur.
Gerbrant. Hou maet, versinje niet:
    Hoe benje dus quaet? het is wel meer geschiet,
    Denckt om sijn lieve vrouw.
Rombout. Jy sout mijn wel vermurwen,
    Het sterven van de mans heeft meenigh vrouw bedurven:
    Dat ick hem nu liet gaen, hy quam licht morgen weer.
Karel. (320) So breeckt mijn vry den hals, so ick oyt weder keer.
Rombout. Je bent licht van alloy, ick maghje niet gelooven.
Karel. En twijffelt daer niet aen.
Rombout. Wilt ghy mijn dan belooven
    Dat jy jou leven niet sult komen in ons huys?
    En seggen dat mijn wijf is eerelijck en kuys?
    (325) Dat ghy mijn nimmermeer voor horenbeest sult schelden?
    En wat hier is geschiet, dat ghy het noyt sult melden?
    Oock datje al het gelt nu van Catrijn verdient,
    Mijn weder geven sult, als of het was gelient?
    En dat ick van dees nacht in Neeltjens schoot sal rusten?
    (330) En boeten dan met haer mijn onvernoeghde lusten?
Karel. Daer ben ick mee te vreen, behoudens lijf en goet.
    Nou hertje laet u raen, je wint hier mensche bloet.
Neel. Neen dat sal noyt geschien, ick schuw die groote sonde,
’K ben daer eerlijck toe.
Karel. Dat heb ick wel bevonde.
Gerbrant. (335) Sijn leven hanght hier aen, ey redt hem uyt dees noot.
Karel. Soje dit niet en doet, so schiet hy mijn mors doodt.
Neel. Sal ick om so een fun mijn eerbaerheyt verliesen.
Gerbrant. Men mach wel van twee quaen altijt het beste kiesen.
Neel. Sult ghy wel meer jeloers op mijn, en Gerbrant sijn?
[fol. B2v]
Karel. (340) So lang niet als ick leef.
Neel. Ick neem het dan op mijn.
Rombout. Voort segh nu ja, of neen, sal ick u vrouw genieten?
    Of ick sal u terstont met dit pistool doorschieten.
Karel. O ja, mijn lieve vrint.
Neel. Nu ’t anders niet en kan,
    So neem ick u dees nacht voor mijn getrouwde Man.
Rombout. (345) En ick neem u dan aen voor mijn onechte swager.
Catrijn. Wech weyman sonder hart, bedroge horendrager,
    Dees slimme sneuckelaer, die yder ’t sijne seyt,
    Raeckt om sijn radde tong, dus in de berebijt.
Karel. Nu krijgh ick weer wat moet, en ben al buyten vresen:
    (350) ’t Is beter een goet man, als een doodt man te wesen.
    Dit is de twedemael, dat ick dus ben gekroont:
    Te recht het spreeckwoort seyt, het quaet sijn meester loont:
    Ick meen dat ick was argh, en sagh met Argus oogen,
    De slimste so men siet, die werden eerst bedrogen.
Neel. (355) Ick min u of ghy lang mijn liefste had geweest.
Rombout. Dus wert u man, door dwang, een willigh horen-beest.
Neel. Ey kust mijn doch een reys, gy sijt nu mijn beminde.
Catrijn. Hebt ghy mijn buermans wijf, ick sal mijn man wel vinde.
Gerbrant. Doet daer geen moeyten om, en voeghje maer by mijn:
    (360) Wy sullen als getrouwt, oock lustigh vrolijck sijn.
Rombout. Ick nood’ u saem te gast, kom laet ons vreughde tonen:
    Want Acteon die sal een gildebroeder kronen.
Karel. Die bocken is voor mijn; sy houden mijn voor sot,
    Ick moeter onder deur, want yder met mijn spot.
Gerbrant. (365) So win ick op een dach twee onverwachte swagers,
    En maeck, door slim beleyt, twee sotte horendragers.
Robbert. Daer gaet den sluypert heen, dien schender van sijn vrouw:
    Dus raeckt hy in de knip, die yder knippen wouw.
    So moetmen tot een straf die sneukelaers bedotten,
    (370) Die noyt haer horens sien, en met de bocken spotten.

J. VAN BREEN.
Continue

Tekstkritiek:

vs. 190 leven: er staat: leven’: