De gewaande weuwenaar. Derde deel. Gedrukt voor den Auteur, ca. 1709.
Uitgegeven door Marti Roos
Red. dr. A.J.E. Harmsen, Universiteit Leiden.
Ceneton108100 — Ursicula
Zie ook het eerste en tweede deel (met vermeerderde herdruk).
In deze uitgave zijn evidente zetfouten gecorrigeerd en gemarkeerd met een asterisk.
Continue
[p. 1]

DE

GEWAANDE

WEUWENAAR,

MET HET

BEDROGE

KERMIS-KIND.

BLYSPEL.

DERDE DEEL.

[Vignet: fleuron]

Gedrukt voor den Auteur.



[p. 2]

VERTOONDERS.

 Petrus, gewaande Weuwenaar.
 Eva.
 Wilhelmus.
 Jacob.
 Gualterus.
 Hendrik.
 Gijsbrecht.
 Huibert.
 Henrik Coenraad.
 Daniel.
 Abel.
 Wouter Adriaan.
 Everard.
 Wiljam.
 Martinus, Man van Metjen.
 Metjen, Huisvrouw van Martinus.
 Deintjen, Moeder van Dina.
 Dina, verloste Dochter van Deintjen.
 Joan.
 Wim.
 Gerard.
 Marie.
 Fais.
 Roel.
 Grietje, Dienst-maagd van Daniel.
 Willem, Man van Maria.
 Maria, Huisvrouw van Willem.
 Wemmer.
 Teunis, Zoon van Willem en Maria.
Christina,
Gloria,		 } Dienst-maagden van Petrus.
 Ida, Naayster van Petrus.
Adriaan,
Elizabeth,
Elsjen,
Gerardus,
Hanna,
Gerarda,		 }
}
} 		Bekende van Petrus.
 Frans, Liedjes Zanger.
      Den Dichter heeft zich aan geen Rijm noch Maat, maar
 enkel aan eenige woorden en spreekwyzen gebonden.
Continue
[p. 3]

DE

GEWAANDE

WEUWENAAR,

MET HET

BEDROGE

KERMIS-KIND.

BLYSPEL.
____________________________________

EERSTE BEDRIJF.

EERSTE* TOONEEL.

HENRIK, COENRAAD, DANIEL.

Henrik Coenraad.
HY sprak my op ’t cingel aan, en zey, Heer Advocaat,
    Ha, het Kind is dood, ik ben zeer verheugd, dat dat kwaad
    Verrezen is: hy scheen door blijdschap van zinn’ en zeeden
    Ontrooft, om dat het Kind zijn levens-draad is afgesneeden;
    (5) Ja imand, die zoo kers vers uit een Dol-huis
    Was gebrooken, kon zoo veel wild-zang en gedruis
    Niet maaken als hy.
Daniel.                       Wild goedje, zey Maay Louwen,
    En ze vong een Luis in haar Water-fontein. Wy zullen hem die mouwen
    Haast anders aan zijn Tabberd zetten; hy meend van dat zoort
    (10) Van menschen te zijn, die de kaart krygen, maar hy is by na vermoord
    Door zijn eige geweer.
Henrik Coenraad.           Ik ben van die gedachten,
[p. 4]
    Dat ’er van de gantsche zaak niet goeds voor hem is te wachten;
    Want als ik onschuldig was, zou ik my over de dood
    Van ’t Kind zoo niet verblyden. Zijn schuld blijkt te bloot
    (15) En naakt uyt al zijn doen.
Daniel.                                         Met een verdronke Kalf is ’t goed zollen.
Henrik Coenraad. Zoo hy veel van die prijsjens trekt, zal hy het krollen
    En Venus-janken licht den bakker geeven.
Daniel.                                                           Licht en licht niet:
    Hy is een Storm-looper, hy speeld alle zeylen blank, en ontziet
    Niemand.
Henr. Coenr.     ’t Moet een ruigen Hond zijn, die twee nesten kan verwermen.
Daniel. (20) Hy steund op menschen, die hem met raad en daad beschermen.
Henrik Coenraad. ’t Zijn al geen Quinten, die op de Viool gespannen staan.
Daniel. Dat heb je recht, zey Scheef-hals, en is niet mis geraan.
Henrik Coenraad. Ik slaâ ’er na, als malle Jan onder zijn hoenders.
Daniel. ’k Heb je gemirikt, jy verkoopt meê schrobbers en boenders:
    (25) Dat loopjen was geen Almanachum, schoon je die laudeerd.
Henrik Coenr. Daar staat’er geen een in, of ik hebt ’t op mijn duim geleerd.
    Ik ben een Liefhebber van Historien, en wil hoopen,
    Dat men haast achter den Almanach de Klucht van Piet zal koopen.


TWEEDE TOONEEL.

PETRUS, MARIA, WILLEM.

Maria. IK sal je noch drie à vier getuigen beschaaren, die de greep
    (30) Verstaan, en op die dingen afgeregt zijn als een Voerman zijn zweep.
Willem. Meer haalen, zey Jak-hals, en hy brocht zijn Dochters Poppe-goed in de Lommert.
Petrus. Als gy dat op u neemt, ben ik nergens voor bekommert.
Maria. ’t Zal zulk zoort van volkjen weezen, die in haar jeugd
    Provisie van schelm-stukken hebben opgedaan.
Petrus.                                                                    Gy bent een deugd
    (35) Van een Vrouw, en ook zoo goed als twee manden kluiten.
Willem. Die lof schijnt als een tang op een Verken te sluiten.
Petrus. Gaâ nu maar heen, en doet u dingen met verstand.
Willem. Daar gaan we als Zaartje Jans en Jan Klaassen hand aan hand.


[p. 5]

DERDE TOONEEL.

PETRUS, GLORIA, IDA, CHRISTINA.

Petrus. DAar komt een klein luchjen, mijn lieve Huis-trawanten.
Ida. (40) Mijn Heer, u Vyanden zoeken u aan alle kanten
    Te ruïneeren. Nou Dina weer op de been is,
    Hoord men ider zeggen, dat Meisjen word zeker en gewis
    ’t Grootste ongelijk aangedaan, dat men ooit kan practiseeren.
Petrus. Gy-lieden moet voor my in de bres springen, en weeren
    (45) Al mijn hoonders af. Zoo je Dina hier of daar ontmoet,
    Moet je haar beschimpen, bespotten en schoppen ze met de voet,
    Je moet haar uitschelden, de kleeren van ’er gat afrukken,
    En schudden ze als een Water-hond, dat meer is, je moet haar plukken
    Als een Duif.
Christina.             Daar ben ik in staat toe, en zal haar eenmaal grof
    (50) Genoeg mishandelen, want ik ben aan het Hof
    Van Jan Vlegel opgevoed.
Gloria.                                 ’k Zou een roof voor de Hel haalen,
    Trots de Furiën, al zou ik ’t met deeze kop betaalen.
Ida. En ik ben met schelden, uitluchten en tieren in de broek
    Gestooken; geen Amazoon, hoe dapper of hoe kloek
    (55) Is by my te schatten, want het zit in mijn gebeenten
    En in ’t bloed.
Christina.         Dan is ’er geen helpen aan.
Petrus.                                                       Geen edel gesteenten,
    Hoe dier, is my zoo waard als dit gulde drie getal.
Ida. Ik ben zoo trouw als goud, en zal in dit geval
    U daar een proef van geeven.
Christina.                                  Dat zijn vette dingen
    (60) Drie Hoeren op een blad! Die ik onder mijn klauwen krijg, zal my niet ontspringen,*
    ’k Ben meê goed voor mijn kost.
Gloria.                                            Ik zal ’er als Rotte-stront
    Onder de Peper geenzints onderloopen, maar mijn mond
    Laaten gaan als een Telnaar zijn neers, dat zal je van my hooren.
Christina. Dina is onder een ongelukkige Planeet gebooren.


[p. 6]

VIERDE TOONEEL.

PETRUS, MARIA, WILLEM.

Petrus. (65) HOe staâ j’er meê?
Maria.                                           Soo aanstonds zullen ’er vier van de best
    Hier in order compareeren.
Willem.                                   Wat maakt dat Bier al gest.
Maria. De minste is met de Prins over de Maas geweest, dat zal je ondervinden.
Willem. Zy verstaan de Fransche slag.
Petrus.                                                 In tijd van nood kend men eerst zijn Vrinden.
Willem. Daar zal een ouwen Zater by zijn, die van de Moerplant
    (70) Van Vader Galenus weet te spreeken.
Petrus.                                                           Die wetenschap is hem geen schand’.
Willem. En zijn Wijf kan ik nergens beter by gelyken,
    Als by het leugenagtig Besjen van Meurs, dog alles zal zoo daat’lijk blyken.


VIJFDE TOONEEL.

PETRUS, MARIA, WILLEM.
ADRIAAN, ELISABETH, ELSJEN, GERARDUS, aan een zy.

Maria.
DAar staan ze nou als Jud voor de Kaak-mand; wat zegje van die zooy?
Willem. Waar vind men ze zoo? dat is je wat net’er als een vlooy
    (75) In je kous, dat ’s altemaal uitgeleeze goedje
    Zonder gal of spat.
Petrus.                       ’t Schijnt goed volk, maar nu moetje
    My ter deeg eens zeggen, hoe zwaar een ider weegd.
Willem. Fiat. Dien Ouwen is Scherm-meester geweest, daar men de Floret aan ’t hembd af veegd.
    En zijn Vrouw tekende de kaats met een dubbeld Hoere-krijtje.
Maria. (80) Maak plaats voor een Officier, of ik beschijtje.
    Foey, schaamje in jou hert, jou ongewassen Beer,
    Dat je zoo een taal uit slaat. Ik zal u den uitleg doen, mijn Heer:
    Dien Ouwen heeft in de Schotze Kerk een lange reeks van jaaren
    Als Koster geageerd, en liet zijn Vrouw de schat bewaaren;
    (85) De Oeffening, die men deê, bestond het meest’ in
    Drinken, danzen, zingen, speelen en dikmaals in de Min;
    Daar is niemand, als ider een, die van haar iets heeft te pretendeeren,
    Daarom hoopen ze een stuivertje van u te profiteeren.
[p. 7]
    Die Dochter, die daar staat, heeft van haar veertiende jaar haar eerbaar lijf
    (90) Tot dienst van alleman besteed, uit enkel tijd verdrijf.
Willem. Ik meen, dat ze ’t haar eenmaal zwaar genoeg heeft laaten vallen,
    Want ze is gansch uit de lyken gearbeid, en ze kan geen mallen
    Of korswijl meer verstaan, z’ is trouwens ook zoo rijn
    Als een ey vol zuivel.
Maria.                           Wat bruid dat jou of mijn.
Willem. (95) Ik bedank jou zeer, dat je me daar niet hebt opgegeeten.
Maria. Wat die vierde voor een Kerel is, dienden mijn Heer voor al te weeten.
Petrus. Volg jou boek maar.
Maria.                                 By die Water-snaak heb ik eertijds gewoond;
    Ik verzeker u, dat hy’er menig, behalven dat Jakkepoesjen, heeft gekroond
    Met Acteons hoofd-cieraden, ik ken hem tot in zijn dermen,
    (100) Ja tot het uiterste tipjen van zijn lijf; hy heeft my meenigmaal met zoete termen
    Iets in ’t oor geluisterd, daar men de Schaapjens melkt.
Willem. Zoo komt, dat’er veel haar steeltjens in roozen steeken, die gantsch zijn verwelkt.
Maria. Wat dunkt u, mijn Heer, zou men ’t met zulk Volk niet hazardeeren?
    Zy zullen, dat zwart wit en wit zwart is, zweeren.
Petrus. (105) Wy moeten maaken, dat ze wel geleerst en gespoort ten Ys
    Komen, want hier namaals vaaren wy toch na ’t onderaardsche Paradijs.
Maria. Vrinden, weest zoo goed, en wild een weinig naderen.
Petrus. Gy alle vier kond nu, als je wild; de bron-aderen
    En de behoudenis van mijn geluk zijn.
Adriaan.                                                   Indien zulks van my dependeerd,
    (110) Zal ik alles doen, het geen mijn Heer van my begeerd.
Elizabeth. Ik zal mijn Man in dat poinct geen stip ontduiken.
Elsjen. Ik ben wit papier, en laat my tot alle schurfde commissien gebruiken,
Gerardus. Ik waay met alle winden, en gy zijt van ’t zelfde ras,
    Daar ik voor vijf en twintig jaaren al van was.
Petrus. (115) ’k Twijffel niet, of gy zult veel van mijn Proces hebben hooren spreeken,
    Waar in my eenige getuigen, tot mijn defentie, noch ontbreeken,
    Derhalven is mijn vraag, of u Dinaas omgang is bekend?
Adriaan. Ik ken haar, en haar weezen is my ingeprent.
Willem. Actie genoeg, een Boer met een Mantel.
Adriaan.                                                               Zy placht voor deezen
    (120) In mijn gang te woonen, en mijn Buur-maagd te weezen.
Elizabeth. Ik heb haar toen ter tijd meer als twintigmaal
[p. 8]
    Gesprooken, en zomtijds ook verzocht in mijn groote Zaal
    Op een kopje Thee.
Willem.                       Dat is geen stront, zey Kniertjen.
Elizabeth. Haar Moeder ken ik ook, die heeft zoo meenig biertjen
    (125) By my gehaald.
Gerardus.                       ’k Ken haar meê van aanzien, zoo ik my niet vergis.
Willem. ’t Is alles ter eeren, sprak Marritje Teuwis.
Elsjen. ’k Heb haar verscheye-maal zien loopen met een faalie.
Willem. Bon zey Bril, en hy zag zijn Wijfs Poppegoed door een traalie.
Petrus. Gy kend haar altemaal, doch ik heb noch niemand
    (130) ’t Minste ding tot haar oneer, nadeel of haar schand’
    Hooren melden.
Adriaan.               Gelief maar te zeggen, wat ider moet verklaaren;
    Wy zullen zweeren, dat het ons is wedervaaren.
Petrus. Dewijl gy toch in de Vlees-negotie hebt gedaan,
    Moet gy zweeren, dat Dina haar tijd dikmaals aan
    (135) U huis in onkuische Hoere-stukken heeft versleeten.
Adriaan. Is ’t anders niet als dat, dat zullen wy zoo omstandig weeten
    Te verhaalen, dat ider ons gelooven zal.
Petrus. Gy zult moeten zweeren, dat je Dina op de Wal
    Meer als eens in amoureuse actien hebt gevonden.
Gerardus. (140) Ik kan’er noch wel een omkoopen om ’t zelfde te verkonden.
Willem. Volks genoeg, als ze maar vechten willen.
Petrus.                                                                     En gy
    Zult moeten zeggen, dat je haar zomtijds vry
    En liber in huizen van oneer hebt zien treeden.
Elsjen. Dat zal ik je bakken, Schipper Kees, weest daar vry in te vreeden.
Petrus. (145) Als gy u dingen met glans en belul hebt gedaan,
    Zal ’er voor ider een hand-kittel met een vette mond op staan.
Maria. Wy scheyen noch niet, zey de Haan tegen de Pier. ’k Zal haar daag’lijks zoo instrueeren,
    Dat ’er geen fnazel of zikkepitjen zal aan manqueeren.


SESDE TOONEEL.

FAIS, ROEL.

Fais. GOeden dag, Hofsteê, ’k hebje wel meer gezien als nou.
Roel. Gelijk aan mijn Beesjens, zey Dikkestront, en hy spanden zijn vrouw
    En Peerd voor zijn Wagen. Men dienden zulk volk met steenen
    (150) Dood te smyten,
[p. 9]
Fais.                               Vroome Uitlanders zijn beter als Inlandsche Ondeugden, zegt het gemeene
    Spreekwoord. Onzen gehangen Hanibal met al zijn aanhang
    Hebben zoo veel kwaat niet begaan, als dien ouwen Pimpelmees en Slang
    Van ’t Sticht; ik vrees, hy zal de Galg noch beschyten.
Roel. Door dit doen zal hy Vrinden krygen, die voor hem wel zullen pleyten.
Fais. (155) Hy wil noch al een Lidmaat van ’t rechtzinnige Geloof zijn,
    Aangenomen door Gijs den ouwen Bol.
Roel.                                                           Met een woord, ’t is een Zwijn,
    En zijn Wijf ook, dat is Haeretiq, want haar Dochter houd hier even
    Buiten de Stad publicq Hoer-huis, waar voor z’een tantum schijnt te geven;
    Die heeft ook voor haar trouw een kleintjen uitgeschut
    (160) By zeker Metzelaar, die Juffrouw vander Flut
    Zijn hinderste liet zien. Zoo ’t Ysselsteinze Waapen
    Haar handel klappen kon, zou ’t slechjens zijn geschaapen
    Met de dikke Magol, alzoo haar jongste Kind
    Haar sluis al open zet voor onbekend en Vrind.
Fais. (165) Dien andere Kerel zou om een half stuk van achten
    Zweeren waar te zijn, dat geen menschen ooyt en dachten;
    Die Asbaksboef is my van haver tot garst bekend,
    En heeft zoo meenig Maagd met daad en tong geschend;
    ’t Is Gerrit de verloope Schoenmaker, of ’er imand na kwam vraagen.
Roel. (170) ’t Zijn sterke beenen, die weelden konnen draagen.
    En Duuren is een schoone Stad.
Fais.                                              Roeltje, vat je dat?
    Hy doet niet als beschaaren, en dagelijks zich zat
    En vol zuipen, want nu zal ’er weer een goeyen
    Moeten overschieten, anders zou hy zich met die affaires niet bemoeyen:
    (175) Zondags of op Hoogtyden als ider in de Kerk
    Is, heeft Monsieur kwanswijs de handen vol van werk,
    Maar je zult zien, dat Piet en hy in haar ouwe daagen
    Noch spek zullen moeten verkoopen.
Roel.                                                       Nu, dat over ’t hoofd geslagen,
    Kon je dat Dribbel-gatjen ook?
Fais.                                             Wel ja, dat was die zwart
    (180) Vermaarde Els.
Roel.                             Die dienden een bezemsteel met een gard
    Of bezem in haar neers te steeken, om de Heeren straaten
    Al gaande te veegen.
Fais.                             Waar mag je toch van praaten!
[p. 10]
    Dat most ze over twintig jaar gedaan hebben, toen ze den draay
    Vry beter verstond als nu, maar dat drillend fraay
    (185) Is ’er af, want zy slacht die ouwe en styve Peerden,
    Die lang onder de Man gegaan hebben, en ’er in haar fleur zoo weerden,
    Dat ze in haar ouwen dag nergens goed toe zijn, als om
    Achter den dijk te loopen; zoo is ’t met die Pinxter-blom
    Net even eens gesteld.
Roel.                               Dan moet z’er met beschaaren
    (190) Al meê behelpen.
Fais.                                 Voor dat baantjen zullen ze op ’t Schip Rein-uit gaan vaaren.
Roel. ’t Geeft my wonder, dat Themis Deurwaarder en Neroos Zoon
    Daar niet meê by waaren, door dien ze een tijd herwaards gewoon
    Zijn, en getracht hebben, een parthy Ruigt door giften en beloften
    Tot Dinaas nadeel om te koopen.
Fais.                                                 In dat point zijn ze Schoften,
    (195) En by menschen van vernuft of eerlyke Lien
    Net als een Varken in de Smousche Kerk aangezien.
Roel. Zy zullen Dina niet eer van oneer overtuigen, voor dat de Duiker
    Een Comcommer word, en hy is noch geen Augurkjen, want Piet is alleen den bruiker
    En bezaayer van haar gevoorden en ruigen Akker geweest.
Fais. (200) In het gantsche Raspinis zit by na geen een Beest,
    Of Neroos Successeur heeft alle devoiren
    Aangewend, om ze te corrompeeren; den een meenden hy te bekooren
    Door Muntendammum, en den ander wederom door Aflaat,
    Doch alles vruchteloos.
Roel.                                 ’k Vrees, dat hem of zijn Onderlaag dat kwaat
    (205) Weer t’huis zal koomen, en dat wil ik juist niet hoopen,
    Hy is noch van de Vromen, hy slacht de Klooster-stronten. Maar dien ander zal perikel loopen,
    Alzoo zijn Wijf voor haar trouw voor de infaamste Hoer
    Bekend was.
Fais.                 Dat was de reeden, dat ze uyt Kuilenburg vervoer.
    ’t Spreekwoord is wel waar, hoe erger hond hoe meer vlooyen.
Roel. (210) Die de waarheit gezegt wil hebben, behoefd ons maar te gast te nooyen,
    Op een Tong-pasteitjen; wy zullen yder contentement
    Geeven.
Fais.         Gy zijt te liberaal en abondant gewent
    Voor te dienen. Weest zuinig; zey Besjen, en zy stak een Kattestront op de Bouteille.
[p. 11]
    In plaats van een kurk.
Roel.                                 Faisjen, die gelykenis is à merveille.
Fais. (215) Op het scheiden van de markt leerd men de Koop-luy
    Kennen.
Roel.         Laten wy gaan, daar gint ’er komt een Donder-buy.


ZEVENDE TOONEEL.

DINA, voor uit; CHRISTINA, IDA, GLORIA, achter na; GERARD, MARIE, van ter zijden.

Christina.
ETes vous la, Martijntje? meende je zoo uit mijn gesicht te scheeren?
    Jou Hoer, jou pokkige Hoer! wil je de Kous niet weer met Lootwit smeeren?
    Jou leelyken dag, gy eet mijn Heers vlees en bloed!
    (220) Jou lel by de neers! jou uitgescheete Biksteen-teef, spreek en doet
    Jou bek op, die zal zoo lang als jou neers wel duuren.....
    Nou komen de Heiligen om ’er was, en nou zal je ’t bezuuren;
    Bek van ouwe lappen! ongeschikte mond van de Hel!
    Dat ’s een bakkes, hangt’er de mat voor, jou Rogs-huid! jou Egels-vel!
Ida. (225) Jou schurfde Pry! jou Kamer-kat! jou Kak-huis-koe! jou half gebakken!
    Dat ’s een Tronitje, om op de Wal voor de Stads-drukkery te plakken.
    Jou Hoer, je moet u weer Spaanze-pokken laaten aanzetten; jou Baviaan!
    En als die geneezen zijn, zal jou bakkes mooyer staan.
    Wacht, mijn Heer zal je haast op ’t Schavot laaten zetten,
    (230) Want het Tucht-huis is te goed voor jou.
Gloria.                                                                  Daar mach je wel op letten;
    Reutelkous: ’t is wonder, dat ik je dat Duivels gezicht niet uit jou oogen haal,
    Verstaâ je dat?
Dina.                 ’t Is goeje Nederduitsche taal,
    Maar ik stoor’er my niet aan. Je bent Hoere-knikkers, die niet stuiten,
    Kak-huizen en Sluizen zonder schut-deuren voor alle Modder-schuiten.
Gloria. (235) Ik wou, dat jou de Duivel op ’t Eiland Marken voer.
Dina. Ik bemoey my met geen vulnis, ik woon in een Asbak.
Gloria.                                                                                      Jou stinkenke Hoer!
    Jou Hang-kous! jou Druip-neus! jou Leep-oog! ’t Land zal noch van jou waagen,
    Jou Kak-huis zonder bril of dekzel.
Dina.                                                    ’k Zal over jou luy klaagen.
[p. 12]
Gloria. Kust mijn kanjerd, Motte-bakkes, schuim van de Stront-luur,
    (240) Jy bent een remedie voor de Liefde, als ik jou wel begluur.
Ida. Gaan we maar, zy stinkt, en zal noch levendig verrotten.
Dina. Zy lacchen zoo wel, die na als voor lacchen. Jou verlepte Motten!
    Waaren ’er erger Roggen in Zee, ze kwaamen my aan boord!


ACHTSTE TOONEEL.

DINA, GERARD, MARIE.

Gerard. Z’Is ontsteld als een oud Spinnewiel.
Dina.                                                   Vrinden, heb je zoo een taal ooyt wel meer gehoord?
Gerard. (245) ’t Zijn altemaal menschen, zey Jan met zijn misselyke naam.
Marie.                                                                                                           Wel gesprooken.
Dina. ’t Scheen, of ze zoo ilico met een Fransche furie uit een Tuchthuis waren gebrooken.
Gerard. ’t Zal ’er ook weer na gaan.
Dina.                                                 Zou je ’t gepasseerde by gelegentheit
    Wel willen getuigen?
Gerard.                         Wy zullen verklaaren, wat ’er is gezeid.
Dina. Dat is goed, dan zie ik kans, om in weinig daagen
    (250) Haar alle drie een Interdict aan haar kwast te jaagen.


NEGENDE TOONEEL.

FAIS, ROEL.

Fais. DIna was daar meê byna zoo veeg als een Luis
    Op een kam.
Roel.                ’t Was goed, dat wy even voor den regen t’huis
    Waaren.
Fais.         Ik was waarlijk ook in die ontmoeting zeer verleegen,
    Want wy mochten van ’t bystaan meê een veeg uit de pan hebben gekreegen.
Roel. (255) Ik geloof, dat ’er een schrikkelyke pot te vuur
    Is geweest.
Fais.             Daar had de Duiker een schoonen dag-huur
    Konnen hebben, had hy met een werp-net gekoomen,
    En die drie in zijn nest gesleept.
Roel.                                               Hy zou ze niet konnen toomen,
    Zy hebben Mallirum Mallarum gezoopen; ’t is uitvaagzel van Platoos Paarde-stal.
[p. 13]
Fais. (260) Zoo doenden schat gy ze minder als niet medal.
Roel Gaâ een weinig aan een zijd’, Frans komt daar aan Laveeren;
    Laaten wy eens hooren, wat die weer te koop zal presenteeren.


THIENDE TOONEEL.

FAIS, ROEL, van ter zyde; FRANS.

Frans. VRinden, hier heb je voor ’t adieu het end en slot
    Van Piets zaaken, dewijl zijn Zoon is overleeden, tot
    (265) Mijn groote schaade en droefheit; ik meende noch wel thien jaaren
    Door zulke Liedjens te verkoopen wel te vaaren;
    Maar alles neemt door de dood schijnt een end,
    Doch ik slacht Diewertjes Neers, en moet in beweeging zijn, ik ben ’t gewend;
    Daarom kom ik u, in plaats van Liedjens, een Graf-Schrift veylen,
    (270) Waar ik ’er meer als elf duizend in geen twee mylen
    In ’t rond van heb verkoft, want ik geef ze voor een laage prijs,
    Om dat ’t my niet te pyne waard is, voor de laatste reis
    Daar goud uit te puuren: ’t is byna te geef Vrinden,
    En beeter koop als Labberdaan, ’t zal je de boter niet verslinden.
    (275) Wy en de Kwak-zalvers scheelen in veel dingen niet veel
    Van elkander, want zomtijds dienden wy de keel
    Wel te barsten te schreeuwen, eer wy iets verkoopen,
    En dikmaals koomen ze ons met troepen overloopen.
    Hier staâ ik nou net of ik Veneetschen Driakel verkoft,
    (280) En flusjens had ik zoo veel aftrek, dat ik rijk’lijk een schoft
    Te kort kwam, om ider na merites te gerieven.
    Wil ’er niemand aan? dan pak ik aanstonds mijn Brieven.
    Lang te staan, en niet te verkoopen, dat ’s my een walg.
Fais. Staâ, zey Blok, en hy zoenden een Meisjen tegen de Galg.
Roel. (285) Ziet hem eens staan, puur als imand die zijn Zondags-geld is afgenomen,
    Of als die Jongens die voor ’t eerst in de Catechismus komen.
Frans. Ben je ’t, of ben je ’t niet?
Fais.                                             Gelijk als je wel zegt,
    Eet je Boter, je kakt geen Beentjens. Maar hoe slecht
    Weet jy je te houwen, of je geen drie kon tellen.
Frans. (290) Ja waarachtig, je bent het! mijn hoog loffelyke Gezellen,
    Hoe vaar je al?
Roel.                   Dat gaat zoo al dunnekes heen.
[p. 14]
Frans. Dat is heerlijk, zey Plutarchus. Jongens, ik meen,
    Dat ik na u heb verlangd: ’k kan niet vergaan, ik slacht dien vermaarden
    En wijd-beroemden Castelius, maar daar meê meenden ik in de aarden
    (295) Te zinken, door die schielyke halten, die je me aandeê.
Fais. Jy bent zoo belaan, wat nieuws brengje ons weer meê?
Frans. Niet veel, ik heb een kort Graft-Schrifjen laaten dichten
    Ter gedachtenis van Piets Zoontjen, want zulke Lichten
    Moeten vijftig jaaren na haar dood noch leven als een groene Spruit.
Roel. (300) Laaten wy toch eens hooren, hoe dat Graft-Schrift luid.
Frans. Komman, ik ben voor u daar ten vollen toe genegen;
    Zet jou monden en ooren op, en luister maar ter deegen.

Hy Leest.

GRAFT-SCHRIFT.

Ter Gedachtenis van den

JONGEN PALLAS,

Alias buyten beens gemaakte Zoon van

PETRUS VICINUS.
            HIer rust Heer Petrus Zoon,
                Voor ’t licht gebracht met zuchten;
            (305) Roover van zijn Vaders Kroon,
                Subject van duizend Kluchten;
            Hy doet zijn Vaders vlerk
                Noch vry verder fnuyken,
            Schoon dese kist en zerk
                (310) ’t Belet aan Petrus kuiken.

    Tan touri, tan touri, dat ’s Toebakjen!
Fais.                                                        d’Inbeelding
    Is erger als den derdendaagsche Koors.
Frans.                                                       ’t Is van een gering
    Poëet gemaakt, doch ’t heeft mijn gunst.
Roel.                                                 ’t Is zoo goed, als niets te na gesproken;
    Maar ider meend zijn Uil een Valk te zijn.
Frans.                                                             Dat ’s mis gestoken,
    (315) Zey Koert, en hy stak zijn Wijf in ’er lies.
[p. 15]
    Wat duiker scheeld ’er aan? je ziet me alle bey zoo vies,
    Of je den Azijn gepacht had; of heb je al meê duim-kruid getrokken?
    Want Heer Piet koopt toch de halve Stad om.
Roel.                                                                     Die brokken
    Zijn niet van ons’ gouste.
Frans.                                   Dan scheeld het u in je groote toon,
    (320) Daar de Boeren de hoeden op draagen.
Roel.                                                                 Je weet noch niet van ’t loon.
    Wy slachten de Boere Secreeten, en zijn drollige snaaken
    Vol invallen, daarom zoeken wy u die Koopmanschap moe te maaken.
Frans. Lust u den drek niet, zey Uilespiegel, zoo laat ze staan.
Roel. Jy bent ten eersten op jou Peertjen, wy konnen ’t met gaan
    (325) Wel afzien, wy hebben zoo een haast niet.
Fais.                                                                       Hoor, hoor, ik zal u zeggen,
    Wat ’er gaanden is; wy wilden gaarn met u overleggen,
    Of wy Piet door de een of andere raare klucht
    Niet eens voor den Boer konnen hebben.
Frans.                                                           Dat stem ik Hemels-vlucht
    Met u toe.
Fais.            En daarom moeten wy een triple alliance
    (330) Maaken, want voor bedingen, baard na geen kyven.
Frans.                                                                             ’k Zal mijn contenance
    Houden als mijns gelijk. Gezelschap doet doolen, zey den Bakkers Kraay.
Fais. Wy zullen drie Personagien verbeelden: voor eerst, een Fraay,
    Mooy, Raarekiek, om Piets Leven en Bedrijf daar in te vertoone.
    Ten tweeden, een Poëet, zich houdende, of hy al die schoone
    (335) Schimp-Schriften en raare Liedjens op hem heeft gemaakt.
    Ten derden, een Waarzegger, om hem klaar en naakt
    Al zijn fouten door ’t gezicht in een spiegel aan te wyzen.
Frans. Jy bent vinum kop, zulke menschen moet men pryzen.
    Wat post zal ik waarneemen?
Fais.                                           Gy zult Raarekiek zijn.
Frans. (340) Dat is goed; ik zal ’er zoo wat Bourgons, Gascons of Latijn
    Onder kappen. Op die wijs zal ik Manke Neel slachten,
    Die veranderde negenmaal op een dag. Nou mach Piet hem wel wachten.
Roel. Hier ben ik meê, zey Jan van Kapel. Wat zal ik
    Toch weezen?
Fais.                   Jy weet immers wel, dat je op een prik
    (345) Een Pasquille-maaker gelijkt, en van den Hengsten-bron hebt gedronken.
Roel. Wel lacchen en praaten, Faisje, maar wy moeten elkander geen vonken
[p. 16]
    In de veel douwen.
Fais.                          ’k Ben van de Vrinden, ik slacht Krakeling,
    Ik kan by u geen kwaad.
Roel.                                   En jy zal dat waarzeggers ding
    Waarneemen!
Fais.                   Sans doute.
Roel.                                     Dan ben ik Duivels bedroogen;
    (350) Je hebt in geen thien jaar waarheit gezegt, of daar is een Exter uit jou neers gevloogen.
Frans. Schikt het al wat in, zey Femmitjen Evengoed.
    Wy zijn geen van Drien de beste Juffers, ’t moet
    Toch drollig en kluchtig zijn, want korswijl is geld waardig.
Roel. Je hebt waarlijk gelijk. Laaten wy vast alles vaardig
    (355) Maaken, tegen dat iders presentie word vereyst.
Fais. Dat gaâ je voor.
Frans.                         Ik volg die weg, die gy me wijst.
Continue

TWEEDE BEDRIJF.

EERSTE* TOONEEL.

WILLEM, MARIA, METJEN, MARTINUS.

Willem. DAt gaâ je na, zey den Boer, en hy tasten
    Het eerst in de schootel. Zoo je iets tot onze lasten
    Getuigd, machje vreezen.
Martinus.                             Hoe loozer kruid, hoe boozer stank.
    (360) Verwaay maar, Vent, en laat ons vry en frank
    Onze affaires waarneemen; wat brust my jou malle
    En Narre-snorkerye, je komt ’er net invallen,
    Als een Eend in de bijt, en je bent juist zoo veel geacht
    Als een Gauw-dief in een Citsche-winkel in de naare nacht.
Maria. (365) Voorbaat is den Armen goed. Die de Koe toekomt, vat ze by de hoorens.
Willem. Verklaar niet tot ons oneer, ’k waarschouwje alvoorens,
    Of het zal ’er honden.
Martinus.                       Dat doet de deur eerst toe.
    Jeukt jou de bol-worm, Kerel, of rijd je de wit-kwast, hoe
    Heb ik het met je?
Willem.                      Weest voorzichtig, wil je zijn geraayen.
[p. 17]
Metjen. (370) Noch al schoonder, het zal noch meer doen als hart waayen!
Martinus. Wou jy ons wetten voorschryven? dat zit ’er zoo los niet,
    Dat ik wel weet.
Willem.                   Ik heb het jou gezegt, ziet,
    Wat ’er van worden zal, zoo je tot ons nadeel gaat verklaaren.
Martinus. ’t Hair uit je oogen, schuym en is geen bier. Wat zou ons wedervaaren,
    (375) Als wy nou al eens zeiden, dat je een langen tijd
    Onordentelijk huis hebt gehouden tot spijt
    Van ons en al de Bueren?
Willem.                                 Dan zou ik u den bek opveegen,
    Van ’t eene Oor tot het ander.
Martinus.                                   Daar ben ik niet om verleegen.
Willem. ’t Zou evenwel zoo gaan.
Martinus.                                       Zoo als je wilt, wil ik meê,
    (380) Is jou geweer vaardig? het myne is al reê;
    ’t Scheeld me niet, wil je met mesjens of edele vuisten?
    Ik meen, dat ik dat Jenever-bakkes plat zou kuisten.
Metjen. Weet je niet, Maatje, dat men hier ook Scherbier verkoopt?
    Schreeuwer, ik zie wel, dat ’er gekheit onder loopt,
    (385) Je hebt geen eer van je spreeken, daarom laat dat snorken blyven.
Willem. Daar is geen gehoor, zey Engelze Maay, hoe duiker kan men kyven,
    En ik heb’er evenwel zulken liederlyken lust
    En trek toe.
Metjen.           Jy zoud’ beter doen, dat je gerust
    Na huis ging, want mijn Man zou je in geen manieren borgen,
    (390) En als je eens een hapjen kreeg, zoo zou ik zorgen,
    Dat ’er een Luiperd te zien zou zijn.
Willem.                                                 Die met stront
    Aast, vangd Verkens. ’t Is my nu niet waard, dat ik mijn mond
    Tegen je op doe; maar alle tyden hebben weer tyden,
    En huizen en boomen ontmoeten den ander niet, maar menschen wel.
Martinus.                                                                                     Dat zeiden
    (395) Zy ook, die ’er van daan kwaamen.
Metjen.                                                         Het spreekwoord is wel waar;
    Twee kwaaje honden zitten elkander niet licht in ’t hair.


[p. 18]

TWEEDE TOONEEL.

MARTINUS, METJEN.

Martinus.
    ’t WAs boter tegen de galg gesmeerd, tegen die schop veel te spreeken,
    Of tegen een oven gegaapt, maar ’t is een slecht teeken,
    Dat ze beginnen te dreygen.
Metjen.                                     Misschien komt de nood
    (400) Aan de man, want haar benoutheit scheen zeer groot.
Martinus. Geen beter raad, als dat ze wat kommer deuntjens zingen
    Tot tijdpasseering, die verlichten uitsteekend’ in droefheit.
Metjen.                                                                                     De dingen
    Loopen vremd, zey Kees de Man. Wat zal daar op ’t laatst
    Noch van broeyen?
Martinus.                   Al met ’er tijd komt Harmen in ’t wammes. Wy hebben geenen haast.
    (405) Laaten de Bloeyen al wat wurmen, ’t kan ons niet verscheelen,
    Als ’er pooten pi houwen, zal ’t haar eer als ons verveelen.


DERDE TOONEEL.

MARTINUS, METJEN, GUALTERUS.

Gualterus. WAt zeg je nou van de Koning, die dood is?
Martinus.                                                                             Nixta:
    Zwyge best, zey Drillenburg en hy zey byna
    Al wat hy wist. Willem heeft my daar meê verscheide dreigementen
    (410) Na mijn neers gegooid.
Gualterus.                   Die van dreigen sterft, word by den elderementen
    Met drek overluid.
Martinus.                  Hy wou my heen en weer den bek
    Opsnoeyen, als ik tegen hem getuigden.
Gualterus.                                                   Wou de Gek
    Onnoozel bloed vergieten! dat zou beeter galgen,
    Als het Borgermeesteren zou; die praatjens zullen hem deerlijk walgen,
    (415) Licht tot overgeevens toe. Doch of hy wat zeid, en of zy wat zeid,
    Tap jy de kan maar vol, en geef ze goed bescheid.
Martinus. Zijn Susters Peets koper Keteltje. Dat kan ik niet veelen in mijn herssens.
Gualterus. Geef hem dan een trap op zijn hart, en een klap voor zijn bakkes, dat ’s zoo goed als zes weeken ververssens.
[p. 19]
Martinus. Dat lijkt ’er beter na, dat consult is zijn geld waard,
    (420) Ik slacht kreupele Kors, ik ben hart van aard
    En natuer.
Metjen.        Jy bent een hart man op een weeke kaas, wat zou je weezen!
Gualterus. Gy bent de kwaatste niet, Meester, dat heb ik voor deezen
    Wel gezien. ’t is my altemet wel meê eens in de mond
    Geslaagen, doch ik ben zoo wreed als een Schaap, en ze moeten ’t al heel bond
    (425) En grof maaken, eer ik het my aan zou trekken.
    Ik denk, zy weeten niet beter, vive le Roi! laat de Gekken
    Loopen; die vogels hebben pas een schoot verdiend.
Martinus. Jy spreekt waarlijk met jou fondament.
Gualterus.                                                               Mijn Vriend,
    Dat doe ik evenwel. Gy moet weeten, dat Willem zomtijds is beschonken,
    (430) En altemet wat veel couragie-pap heeft gedronken,
    Dan loopen de Verkens in ’t koorn, of dan staat hem de kop niet wel.
    En gy bent een zober, nuchter Man, die hem aan zoo een los Gezel
    Niet moet stooren.
Martinus.                 Hy zou dikke Willem wel slachten,
    Die deê ook maar eenen torn, maar dan most men zich voor hem wachten.
Gualterus. (435) Is dat nou zoo een zaak? legt het jou leeven met geen Gekken aan.
    Gy komt ’er altijd bescheeten meê uit, maar laat ze staan,
    Voor ’t geen ze zijn.
Martinus.                     Men moet evenwel order onder ’t volk houwen,
    Zey de Koster, en hy geesselde de Beelden.
Gualterus.                                             Men moet de plaagen schouwen
    Daar ze vallen. Door al dat woelen, zal hy zijn eige keel
    (440) Toe trekken, want hy staat op de nominatie, en heel
    Apparent, om het voor zijn diaphragma te krygen,
    En als de hekkens zijn verhangen, zal hy u wel anders drygen.
Martinus. Ik kan hem wel schyten.
Gualterus.                                      Denk dat, maar hou je stom.
Martinus. Ja, dat is waar, daar dacht ik juist al weer niet om.
Gualterus. (445) Gy houd je zoo plat als een Mannetjes deuit, dat zijn ze niet, die Wilhelmus blaazen.
Metjen. Hy houd hem Chakertje, puer of hy weerom zou raazen,
    Ondertusschen heeft hy ’t niet eens in zijn gedachten of in ’t zin.
Martinus. Dat weet ik ook wel, heb ik daar geen gelijk in?
Gualterus. Dus verre, zey Heer Lens. Wy zullen ’t hier ook by laaten;
    (450) Op zoo een manier zou men licht zijn tijd verpraaten.


[p. 20]

VIERDE TOONEEL.

WOUTER ADRIAAN, DEINTJEN, DINA,
GERARD, MARIE.

Wouter Adriaan. HEbje met u beiden het schelden aangehoord.
Gerard. Wel te weten, ’t was, puer of ze ’t van woord tot woord
    Uyt een boekjen laazen, en zy sloegen op elkander als de klok van twaalven.
Wouter Adriaan. ’t Kanailje speeld den baas, schoon die naakte zwaalven
    (455) Geen nagel hebben, om haar neers te klouwen.
Deintjen.                                                                   ’k Geloof, dat ze in Jeverland
    Gepikt, gewonnen en gebooren zijn, want
    Daar mach men doen, wat men wil, en daar heeft men niets te observeeren.
Wouter Adriaan. Piet zegt, men dienden geen order te houden, dan kan men tegen de order niet pecçeeren,
    Schoon d’order de schoonheit van een zaak is; en dat zal hy aan zijn Meiden onderricht
    (460) En ingestampt hebben.
Deintjen.                                   Zoo komt dat die Booswichten van plicht,
    Eer, vreeden en wetten zoo ruekeloos* afstappen.
Marie. Boosheit blijft niet verborgen, al zouden ’t de Kraayen klappen,
Wouter Adr. ’k Zal’er zulke kleine broodjens doen bakken, dat ze ’t niet meer
    Zullen denken, laat staan zullen doen.
Deintjen.                                                 Dan zullen zy al zoo zeer
    (465) Staan kyken, als of ze met een Kalfs-poot op’er lippen zijn geslaagen.
Gerard. Twee Kikvorssen konnen die eer op een burrie wel heenen draagen,
    Die de Roffeletten by die storm hebben geprofiteerd.
Wouter Adriaan. ’k Zal ’er my een nachjen op beslaapen, ik heb geleerd,
    Dat de nacht de Moeder van de gedachten is, komt morgen
    (470) Altemaal ten achten aan mijn huis, dan zal ik bezorgen
    Dat ’er uit u Verklaaring een Request geformeerd en te berd
    Gebracht zal worden. Maar Dina moet voortaan den stommen beverd*
    Een weinig speelen, en wat voorzichtig zijn in al haar zaaken.
    Want de voorzichtigheit is de Moeder van de wijsheit.
Deintjen.                                                 Wat zal dat Request dan maaken?
Wouter Adriaan. (475) Dat ’er een Interdict word verleend.
Deintjen.                                                                               Ik weet,
    En vat de greep. Maar is dat Interdict daar zoo gereed?
    Zou’er geen Nul, of een Edelmans Appoinctement op konnen komen,
    Hier kan niet ingetreeden worden?
[p. 21]
Wouter Adriaan.                                 Daar hoef je niet voor te schroomen.
Marie. Ik staâ met neus en mond wijd open over dat discours,
    (480) ’t Is even eens, of je al jou woorden door een floers
    Of gaasjen ziften.
Deintjen.                 Dat komt van met Practizijns te verkeeren.
    Hier woond een klein Molenaartje, die doet byna niet als Advocatiseeren,
    Dewijl hy van Kinds-gebeent’ in Processen gestooken heeft.
Marie. Nou zie ik eerst wat de conversatie geeft.
Wouter Adriaan. (485) Ik moet gaan, Vrinden, en zal u morgen verwachten.
Deintjen. Wy zullen compareeren tegen de klok van achten.


VIJFDE TOONEEL.

JOAN, WIM.

Joan. HOlla hey, Domine Nathals! heb je in een dag ö drie
    In ’t verkeerde Karspel niet geweest by kopere Marie?
Wim. Hô, die van de Gebergtens! neen, Kasper Janssen, ik heb twee dagen
    (490) Op stok gezeeten, en netjes gedroogd.
Joan.                                                                 Mag ik dan wel vraagen,
    Of je te laat geschreeven, of de kast te lang had geboend?
Wim. Ik had wat zitte kleuren, en de Meid eens toe gezoend.
Joan. Dan moet je waarachtig al een sterk Kerel weezen,
    Maar ik loof, dat je van die ziekten al geneezen
    (495) En geholpen bent, en dat je in dat poinct ’er meer slacht,
    Die een dag werk hebben, om ’t volk by een te krygen.
Wim.                                                                                    Zacht,
    Dat heet hem zoo niet.
Joan.                                Daar jy de beste Vlees-houwer
    Bent, daar heeft het vlees zijn smaak verlooren.
Wim.                                                                         Ik ben gouwer
    In mijn wenden, als je denkt. Maar laaten wy
    (500) Wat anders praaten, vandaag werken wy toch niet, zey
    Noompjen.
Joan.           Ik top meê, ik slacht de Waard van Byleveld, doch alles met maaten,
    Zey de Duiker, en hy hing een bandelier om.
Wim.                                                                   Wy zaaten
    Laatst met Marie en haar Man op ’t hoekjen van Kors-avond.
Joan. Wel, nou, watte?
Wim.                             Toen hoorden wy, dat Marie uit haar mond
    (505) Liet vallen, dat ze noch vier Getuigen most beschaaren.
[p. 22]
    Om Piets zaak glans te geeven, en dat ze niet wist, hoe ze dat zou klaaren.
Joan. Dat was op Kindjens-haven in de vliegende Pis-pot,
    Op ’t hoekjen van de Kruyp-in; weet je dat niet beter?
Wim.                                                                                   Spot
    Met de welmeenende en welspeurende niet, ’t is my niet vergeeten.
Joan. (510) Wat nou al meer?
Wim.                                       Nou wou ik wel omstandig weeten,
    Of ze die gekreegen heeft, en wat voor Harominus Volk
    Dat het is.
Joan.            Ik begrijpje, je woud my gebruiken als een Tolk,
    Om u dat te zeggen, maar dat wy daar een verschen dag toe naamen,
    ’t Zou niet als te beeter zijn, dan konnen wy zaamen
    (515) Daar wat wijdloopiger over spreeken: ’t is ’t grootste schuim
    Van de Stad, en een is ’er onder, die de WITTE-PLUIM
    Met een blind oog van binnen zoo dikmaals kan beschouwen,
    Als hy wil, daar draagd hy zijn roem op.
Wim.                                             Daar zal de Vleeshal niet door nouwen.
Joan. Een enkelde post van thien duim rekend zy voor geen heele zooy.
    (520) ’t Kan ook niet schaaden, zeid ze, al heb je al eens mooy
    Meê gespeeld; de besten van de Stad doen ’t wel, schoon ze ’t niet luid roepen;
    ’t Zijn de zoetste beetjens, die men diefs-gewijs gaat snoepen.
Wim. Marie zal’er wat van maaken, als’er zoo voegd na de Man.
Joan. Zy krijgt zoo meenigen Keers in haar smeerige Kandelaar, daar ze ’t vet van
    (525) By ’er steekt, ’t geen die Karonje ook niet hart zal schreeuwen:
    ’t Zijn de snoodste Katten, die muizen en niet meeuwen.
Wim. Die ’t met zulk zoort aanlegt, is een schelm van zijn Capitaal.
Joan. Jy bent van de wijs, je slacht het Wijfjen met ’er Oliekoeken. Piet heeft ze altemaal*
    Van doen, en hy heeft ze ook beloofd, deftig te tracteeren,
    (530) Als zy door haar loogens de waarheit konnen heeren.
Wim. Aan de vierde Tafel by de lange Honden geloof ik voor het naast’,
    Dan waaren die Beesten by haar Makkers wel geplaast.
    ’k Zou ider een hair onder haar neus geven, daar een pond stront aan zou hangen.
Joan. Zy zullen na zoo een mildspyzig Man niet zeer verlangen;
    (535) Jy bent goed geefs, maar ik had het liever op een schop
    Als in mijn hand.
Wim.                        Als ik tracteer, geef ik ider een vol op.
[p. 23]
Joan. Ik at liever Platten-blixem, of Kerremelk met Gouwe-torren,
    Daar krijgt men geen stinkenden adem van.
Wim.                                                                 Wat zou men die Lorren
    En vodden anders geeven?
Joan.                                     Hou je maar geslooten als een Savooy-kool
    (540) Je weet wel beter.
Wim.                                  Ik meen ’t op mijn eerlijk parool.
Joan. Wy zijn considerabele eerlyke Luiden, laat ik toch eens liegen.
Wim. Wy hebben ze ten minsten wel verby gegaan.
Joan.                                                                         Die vliegen,
    ’Er zoo niet, en ’t is ook zoo een drukjen niet, als het eertijds placht.
Wim. Zijn wy niet eerlijk, onze Voor-ouders, hoop ik, zijn van een eerlijk Geslacht.
Joan. (545) Was dat waar, ’k liet voor een heelen acht en twintig aan wijn haalen,
    Maar laaten wy ’t niet onderzoeken, ’t mocht zomtijds eens schraalen
    Afkomst geeven. Daar zijn zoo veel Familien in de Stad,
    Die om geen geld van de weereld zouden zien, dat
    Men een Beschryving van haar Voor-ouderen zou maaken.
Wim. (550) Wist Marie eens, dat wy ’t zoo wel meenden met haar zaaken,
    Zy haalden van vreugden de hairen uit haar hoofd.
Joan. Ik zet ze zoo meenigmaal te kakken zonder pot, doch ze geloofd
    My altijd. Maar jy zult haast uit de Sinagoog gebannen worden,
    Jy bent al half suspect en apocrief, want zy knorden
    (555) Eerdaags vervaarlijk in u afzijn, dat je niet trouw en waard.
Wim. Jy laat hem uit je broek hangen, en ’t zever by den baard
    Loopen, als Pauwtjen Halfvaat, daar weet jy haar meê te streelen.
Joan. Armoe zoekt list. Ik ken de Koster en moet mijn rol ter deegen speelen.
Wim. ’k Kan niet vatten, dat ze dat niet merkt, z’is meê geen Kuiken van eene Mey.
Joan. (560) Ik zit by haar in ’t riet, en maak pijpjens, ondertusschen slaâ ’k die Pry
    Al eens onder haar kin, daar is ze groots op en verheeven.
Wim. Ik geloof, als jy de Sjap niet meer als ik kon geeven,
    Dat je meê zou gezien zijn als een Hond in een Kegel-spel,
    Maar je bent zoo goed als geld.
Joan.                                             Vat je de meening, Boutje? dat heb je wel,
    (565) Maar het zijn evenwel Schelmen, die ’t geld begraaven,
    Die ’t niet hebben.
Wim.                          Mijn beurs klinkt zomtijds als katoen, daarom kan ik die haven
    Zoo veel niet bezeilen, als zijn Excellentie doet,
    Doch het is een spelonk van desperatie, en ’t zoet
[p. 24]
    Dat ’er voortaan te haalen is, is niet veel waardig,
    (570) Want de Luizen zijn ’er zoo overvloedig, dat ze vaardig
    Een batailjon of twee klaar hebben, om stormender hand
    De uiterste* grenzen van je Lichaam in te neemen.
Joan.                                                                            ’t Is schand’,
    Dat ik ’t vertel, echter is ’t een waare historie:
    Voor een dag of zes leefden’t zoo in mijn broek, puer of’t victorie
    (575) En in alle hoeken een gemeene vreugden was,
    Ik dacht, wat huishouwen is dit! derhalven trok ik ras
    De bokzen uit, om stilstand van wapenen te verzoeken;
    De zoldering opgelicht hebbende, zag ik zoo eenige kloeke
    En niet min gezonde Pioten, waarvan ik ’er geen een quartier
    (580) Of het leeven gunden, ik zocht voort de winkel door, en vond zoo hier
    Als elders noch eenige Marodeurs, die het zochten
    Te ontsnappen, doch geen een van al die gedrochten
    Heeft iets van die Batailje aan zijn Vrinden na verteld,
    Alzoo ik ze tot de minste toe heb neergeveld.
Wim. (585) Het word ’er ook zoo arm als Job, want de Muizen
    Moeten van honger de Schabraay al uit verhuizen,
    Zoo dat je eens kond afmeeten, hoe naar het daar geleegen leid.
Joan. ’k Weet wel, dat het’er met zuchten word, schoon ze niet veel zeid;
    Zy heeft een Hollands hert, want daar zal geen luchjen koomen,
    (590) Of zy is als uitgelaaten, en niet in te toomen.
Wim. z’ Is een slimme Feeks, en ze weet meer als een Huismans Hen.
Joan. Zy is wat ze is, zy is evenwel geen Vis-ben,
    Maar ik geloof, dat ze knungels heeft als Winter-peeren,
    Ze heeft hair in ’er nek, dat zie ik just niet geeren,
    (595) Door dien dat doorgaans boosaardige Beesten zijn.
Wim. Als onzen eerlyken handel uitbreekt, zoo verschijn
    Ik’er niet meer.
Joan.                   ô Jeê! dan mocht jy de Rodrigoosche Bergen wel over vluchten,
    Ik meen, dat ze jou anders uitbranden en uitluchten
    Zou.
Wim.     Hoe zou jy ’er toch meê staan? want ider Schout
    (600) Wacht zijn boeten af.
Joan.                                       Een zonnetje voor haar oogjens. Zy houd
    Te veel van my, en ik zou zeggen, ’t is al leugen.
Wim. Zy zou jou by die Luis-bos krygen, dat het wat deugen
    En raaken zou.
Joan.                   Dan zou ik roepen, ik heb mijn laiven nijt
[p. 25]
    Gevochten, laat me los!
Wim.                                 ’t Is, of je van nu af aan al krijt.
Joan. (605) Dat weet ik op zijn Boers met zoo een heeze stem te zeggen.
    Zou ik mijn eerlyke handen aan haar oneerlijk lichaam leggen!
    Dat doe ik niet. Maar ik zal haar noch bevuylen zonder neers-gat
    In korte daagen.
Wim.                       Jy hebt Luizen zoo groot als Torren.
Joan.                                                                                 Dat
    Weet ik ook wel: en jy zult haar huis eer moeten ruimen
    (610) Als ik, dat is ’t mooiste, schoonje my met vingers en met duimen
    Het eerst by haar hebt gebracht: zoo een aardigen Bu ben ik.
Wim. Maak maar, dat ze geen ouwen Rot in de val of strik
    Door een onverwacht kunsjen krygen.
Joan.                                                         Kip, zey Bouwen,
    En hy klom over de Muer. Ik zal wel een achter-deurtjen open houwen,
    (615) Ik ben zoo fijn als rag. Nu moet ik onder de Petriaansche hoop
    Of Getuigen een twee-spalt maaken, want die loop
    En omgang van dat conzoort dienden ik ook in ’t merg te weeten,
    Dan geef ik ze de zak, en hou ze voor bescheeten.
Wim. Gaâ je deur, Caspertje?
Joan.                                     Hy gaat.
Wim.                                                   Dan ben je morgen drek.
Joan. (620) Neem dan wat meê, zoo als de honden het been draagen, groote gek.
Wim. Wel geschooten, Heer Overste, ik bedank u voor u betaaling
Joan. Voldoet vry’lijk u lust, ik zet je geen bepaaling.


SESDE TOONEEL.

HUIBERT, GIJSBRECHT.

Huibert.
MEn mag wel zeggen, uit een nauwe neers komt zelden een ruime scheet.
    Ik wou, dat Piet uit de borst sprak, zoo hy iets van my weet,
    (625) Maar het komt’er met horten en stooten uit, gelijk de Verkens pissen.
Gijsbrecht. Hy is zwijns genoeg, die gelykenis kan niet missen.
    ’t Word overgegeeve goetje, zey Stijn, dat nergens op en past;
    Kermis gaan is een bilslag waard, hy moet voor de mast.
Huibert. Begint hy met de Heilige te spotten, en den Tempel te bevuilen,
    (630) Daar zou door de tijd te veel kwaat achter schuilen,
    Derhalven is het raadzaam, dat ik hem courant betaal.
Gijsbrecht. Ik wou ook wel eens weeten, waarom dat dat staal
[p. 26]
    My al meê door zijn Schriftueren komt ontrusten!
Huibert. Dat is om dat gy zijn schande wist, en niet zusten.
Gijsbrecht. (635) Daar moet immers een schuering met een plak op staan,
    Want die my aan mijn geeren komt, laat ik nooit ongetroost van me gaan:
    ’t Is ook de moden niet, dat men zig knollen voor citroenen laat verkoopen.
    Daarom meen ik hem aan de galg van zijn wijsheit op te knoopen.
Huibert. Begin dat toch niet, hy zou zeker van boven neer
    (640) Komen, want zijn Instrumenten zijn te zwak, mijn Heer.
Gijsbrecht. ’t Is eerlyker gehangen, als door de strop gedroopen.
Huibert. Dan wou je hem, half gehangen, weer heenen laaten loopen.
Gijsbrecht. Dat was d’intentie, mijn goeje Heer, ik wou mijn tuil
    Met die Woud-aap ter deegen uitspeelen, en den Uil
    (645) Tot een party aardige en ontelbare Kluchten noch wat spaaren:
    Ik meen je dat Schaaps-voetjen uit een peper en eekjen te klaaren
    Op zijn Amsterdams.
Huibert.                         Hy grijnst als de Duiker tegen den dageraat,
    Als hy my tegen komt.
Gijsbrecht.                       Dat kost niet veel, ’t is ook niet kwaat
    Voor de oogen, het stuift niet. Ik ontmoet hem geeren.
Huibert. (650) Zou men niet een middel konnen practiseeren,
    Dat Doctor Hendrik eens in gesprek kwam met Marie?
    Daar moet toch een Ringelmus onder geschoten worden, ik zie,
    ’t Is anders geen deuit waard.
Gijsbrecht.                                 Waar toe zou dat strekken?
Huibert. Om haar kwanszuis wijs te maaken, en te ontdekken,
    (655) Dat Piet en Doctor Daniel, eer zy ’t denkt, noch in een pot
    Haar gevoeg zullen doen, en dat Piet haar maar waagd, tot
    Zijn eigen avantage gelijk den Boer zijn Enden.
Gijsbrecht. Dat ’s krek. Wy moeten ’er hem eens heenen zenden,
    Maar licht zal hy zeggen, ’t is kwaat steelen, daar den Baas zelfs een Dief is.
Huibert. (660) ô Neen! hy zal ’t je pleegen, hy weet een vernis
    Op zijn tronie te leggen, daar hy de Duiker meê zou verraayen:
    Gy zult ondervinden, dat hy ’t geloof ’er zoo in zal draayen,
    Dat ze meenen zal, wat goeds by ’t hoofd te hebben, en ze heeft de Nikker by zijn been.
Gijsbrecht. Hoe drolliger, hoe beter, de weereld wil toch niets als drolligheen.
Huibert. (665) De Boere Secreeten zullen ’er maar stinkneste
    By zijn, zoo zal hy de zaak met een stemmigheit in de beste
    Plooy weeten te voegen, puer of zijn Over-groote-vaar
    Amplissimus van al de Plooyers was geweest.
[p. 27]
Gijsbrecht.                                                             Klaar
    Is Keesjen, want men plooid hedendaags geen kleintjen.
Huibert. (670) Laat plooyen, wie wil, als ze maar uit mijn plooy blyven, zey Stijntjen,
    Zoo vraag ik ’er weinig na.
Gijsbrecht.                             à Propos. Heb ik u al verhaald
    Dat Piet voorleede Zondag, uit de Kerk komende, weer is bestraald
    Door de Zon van Springeweegen?
Huibert.                                             ’t Kan verkeeren,
    Zey Bredero, en hy ging van de Kerk in’t Hoer-huis. Wat wil men’t leeren?
    (675) Hy is op ’t best van zijn leeven, dat zijn oog ziet begeerd zijn hert,
    Hy zal op ’t laatst’ de Katers slachten, en komen zonder stert
    Zijn Wijf noch t’huis.
Gijsbrecht.                     ô Sant Antonio! wilt hem daar voor bewaaren,
    Want zijn Vrouw zou wenschen, dat haar inkomst in zijn bast zou vaaren.
Huibert. Dan zouden de Boeren zeker meenen, dat hy was gekwest.
    (680) Laaten wy spiebelen, en bezorgen vast de rest.


ZEVENDE TOONEEL.

WOUTER ADRIAAN, DEINTJEN, DINA.

Wouter Adriaan.
    ’t Is om te lacchen, zey Kleyburg, en hy voer na Oost-Indien toe. Gaan we stryken,
    Was ’t woord, zoo haast den Deurwaarder liet blyken,
    Dat ze ’t Interdict aan ’er steel hadden, en in ’t eerst’
    Gruuzelde zy, als een Bok die Kool knoude, ider om ’t zeerst’.
    (685) Maar ik dacht, Aap lik me de Poot, zulke gezichten
    Zal men daat’lijk met een Honden-Lantaarn derwaarts lichten.
    Schoon de Deurwaarder hemden, of riep, hoor eens hier
    Noch een woordjen: Aapsteerten, zy schuerden haar piek, en veranderde van quartier,
    Puer of z’ er Honden hadden zien geesselen, of dat m’er hoorens branden.
    (690) Toen waaren ze te leuy om te lacchen, en niet om te loopen tot haar schanden.
Deintjen. Toen zy de loop zoo hadden, was puisjen ’t oog wel uit!
Wouter Adriaan. Nu zal ik u al verders zeggen tot besluit?
    Zoo ze u na deezen weer bemoeyen of uitschelden,
    Zal ider gehouden zijn zulks met een Boeten van vijftig Guldens te vergelden.
Dina. (695) Alles is mijn behalven Absteê.
[p. 28]
Deintjen.                                                      Dat zijn trekken, zey de Vent,
    En hy haalden een Pier van twintig duimen uit zijn fondament.
Wouter Adriaan. Al zoetjens, al zachjens: ’t is ten profyten van den Landen.
Deintjen. Dat ’s een Anjer, zey den Boer, en hy stak een Teiloos op zijn Hoed. Dan zal ik mijn handen
    Daar niet blauw aan tellen.
Wouter Adriaan.                    Ik weet goed raad, een briefjen in de Kerk
    (700) Voor imand die zijn rekening kwalijk heeft gemaakt.
Dina.                                                                                         Ik zou’er wel dag werk
    Van willen hebben, als die vijftig Guldens zakken
    Tot mijn voordeel kwaamen.
Wouter Adriaan.                        Neen Kind, zulke brokken kakken
    Geen jonge Honden. ’t Is my over eers genoeg,
    Dat gy triumpheerd, weest daar ook meê te vreeden, en voeg
    (705) U na de tijd: en gy moet u voor alle opspraak toch bewaaren,
    Want de Duivel is nagaande.
Deintjen.                 ’t Zal zich wel doeken, zey de Wever, en hy sprong door’t gaaren.
    Die Neurenburgze Kuipers hebben ’t Interdict vast tot een kruys.
Wouter Adr. Roer nou je gat Amilia, en spring als hand-granaten na je huis.
Continue

DERDE BEDRIJF.

EERSTE*TOONEEL.

PETRUS, IDA, CHRISTINA, GLORIA.

Christina. DAt had ik niet gedacht, ik staâ ’er van verweezen,
    (710) Hier kakt een Koe zoo veel als zeven Meezen!
    Wy zijn aan’t Teefjen vast, en zoo wy Dina weer aandoen,
    Zullen wy de Ballen noch toe moeten betaalen.
Ida.                                                                         ’t Gat gunt haar een zoen.
Christina. Had ik dat geweeten, ik had’er geen harnas om aangetrokken.
Ida. ’t Geld verzoet den arbeid, Jud van Kamerik; gans pokken!
    (715) Laat Dina ’t op ’er hert schryven, en hangen ’t boek tot cieraat
    Aan de hoogste galg, die ’er is.
Christina.                                       Dat ’s futje fais praat.
Ida. Jy slacht Marritje Wouters, je bent eerlijk van herten.
    Gedaane dingen moeten u geenzints smerten,
    Een jong hert moet vrolijk, lustig en tousjours galliard zijn.
Christina. (720) Men kan niet zoo men wil.
[p. 29]
Ida.                                                               Hertzeer is geen buik-pijn.
    Ziet toch zoo bang niet, of je in de sneeuw had gaan pissen,
    Maar hou moet, en schep couragie, wy zullen ’er een frisschen*
    Opzetten.
Christina.     Ik slacht Kakkebed, ik doe mijn best.
Ida. En jy staat ook als een Kous voor een Scheermes.
Gloria.                                                                           Ik slacht de rest,
    (725) Doch ik zie wel, dat mijn Heers zaaken in weinig daagen
    Al veel tegen zijn geloopen.
Ida.                                           Jy zoud toch klaagen,
    Al zat je met jou neers in een Turf-ton.
Gloria.                                                       Daar zijn Roovers op de Kust,
    Die zullen ’t mijn Heer bang genoeg maaken.
Petrus.                                                                   Ik ben ook ongerust
    Geworden, zedert dat de presentatie van den Eed
    (730) My cum expensis is afgeslagen, en ik weet,
    Dat ze my de passen afsnyden, dewijl ik al achter
    ’t Net begin te vissen.
Ida.                                 ’t Zal misschien beter en zachter
    Afloopen, als je denkt.
Christina.                         Begint mijn Heer te vreezen, zoo is ’t gedaan;
    Zoo doenden zou ’t op zijn Piroos van Leiden noch wel gaan.
Ida. (735) Haal m’er noch zoo een, zey Abbe de Guit. Daar ben ik niet voor bekommert.
Petrus. De onkosten maaken mijn boel te veel beslommert,
    Want ik moet met gevoelige redenen die Heeren Practizijns
    Zomtijds onderrichten; daar en boven komt dat kopere Zwijns-
    En Duivels-kop mijn geduerig geld afdwingen,
    (740) En zoo ik niet geeven wil, dreigd ze my met honderd dingen,
    Die de minste van dien mijn eeuwige ruïen zou konnen zijn.
    Ik vervloek die Mennisten en dat Zondaartjen, ja mijn
    Eige zelfs, om dat ik haar zin met zoo een dollen iver
    In alles heb ingevolgd. Had ik een anders raad liever
    (745) Aangenomen, en met Dina aanstonds geaccordeerd,
    Daar had geen haan na gekraaid, maar ze hebben my over ’t peerd
    Gebeurd, en ’t hembd zekerlijk over de rok getoogen.
Christina. De gierigheit heeft de wijsheit schijnt bedroogen.
Ida. Hou moet, mijn Heer, en weest niet bevreest voor den tijd,
    (750) Ik zal ’t hert in u lijf spreeken, schoon ’t al in de schoen gezonken leid.
Petrus. ’t Zou wel gaan, had ik dien Doctor met zijn VOETEN niet meê tegen,
[p. 30]
    Doch die maakt my het meeste in de zaak verleegen.
Ida. Wy zullen op ’t Schalbyten passen, pas jy maar op ’t Hoen.
Petrus. Ik troost my met de Spreuk, mooy weezen, moet zeer doen.


TWEEDE TOONEEL.

JACOB, WILHELMUS, DANIEL, GUALTERUS.

Wilhelmus.
(755) WEg gaat hy met de Bokken van Pharao als Aesopus met de Dieren.
Gualterus. Zy keeken als nuchtere Kalven.
Jacob.                                                         Gy meend als een party Stieren.
    Laat hem zijn hert al ophaalen, zoo lang als het duerd;
    ’k Moet hem eerst noch wat op zijn ley geeven, en dan de buerd
    Uitborstelen.
Daniel.             Heb je hem noch niet aangeschreeven,
    (760) Wat hy tot Amsterdam in een Hoer-huis heeft bedreeven
    Op het hoekjen van de Grimmenische Sluis,
    In plaats van met zijn Broers Kind ten Doop te gaan, en wat huis
    Toen ter tijd daar is gehouden? hoe hy zeker getroude
    Kistemakers Vrouw door dreigementen zeer benoude,
    (765) Om dat zy zijn booze lusten weigerde te voldoen?
Wilhelmus. Hy was een vreemde Rouwenhors. Ik wou mijn voet in zijn schoen
    Niet gaarn steeken.
Daniel.                       Hoe hy met Vrouw Nesta, alias het mooye
    Schol-wijf, buiten in zijn thuin heeft geleefd? die uit ging strooye,
    Dat hy haar altijd acht stuivers voor ider slechte Schar
    (770) Ongeëist liberaal placht te geeven. Wat die Nar
    Met blonte Marie heeft gepleegd? ’t geen ze zelfs wil getuigen,
    Dat ider zou ontstichten, en my zou doen spuigen.
    Wat troost hy zijn Zoon, zeer ziek en bedroefd zijnde, gaf?
    Zeggende, bekommerd u over geen dingen, daar is geen Straf
    (775) Of Hel, dat is maar een Bullebak, voor die niet beter weeten.
    Hoe hy is afgerecht op een vals Periasjen en dito secreeten?
    ’t Geen hy noch onlangs op de Vlaamsche Stroomen heeft geëxerceerd.
Jacob. Al die staaltjens heb ik als een troupe de reserve geconserveerd:
    Laat hem maar voort arbeiden met een doek voor zijn oogen,
    (780) Ik zal hem tijds genoeg vinden; mijn mededoogen
    Is zoo goed als uit. Ik heb hem ook alzoo in ’t zout,
    Dat hy na deezen niet veel meer op zal koomen met zijn smout
    En smeerigen aanhang, alzoo ik op idereen zou vlassen,
[p. 31]
    Want ik loer als een Kat op een zy spek.
Daniel.                                                         Gy moet op den haspel passen.
Jacob. (785) Alles met een zoort van ordentelijkheit, zey Jan van Ravestijn,
    Hy loopt vast in de Malle-Moolen, en de Man is mijn.
Daniel. Groote Mama Themis zou my aanstonds de schop wel geeven,
    Als ik, met de lui getrouwd zijnde, zulks had bedreeven,
    Want zy schijnd kwaat op mijn te zijn en zeer gestoord.
Jacob. (790) Dat komt enkel en alleenig, om dat ze heeft gehoord,
    Dat je in ’t geheel geen Liefhebber bent van Vrouwen,
    Maar als je als een ander meê eens toe woud’ klouwen,
    Zoo zou ’t wel gaan, want hier diend’ geconsidereerd,
    Dat ze ook een Vrouw is, en die haar niet flatteerd,
    (795) Of wil believen, die mach Madame zelden lyden.
Wilhelmus. Est il possible! is de Vrouw dronken! dat is ’er ver bezyden,
Gualterus. Vangd men zoo den Haring, ik meenden, dat men ze met een Kluit-boog schoot!
Daniel. Libertas est res inaestimabilis, ik ontbloot
    My niet van mijn Vryheit.
Gualterus.                             Ik neus ’er al, Grootje,
    (800) Zy zal mijn Pier niet slikken.
Wilhelmus.                                           En ik zou met dat klootjen
    Niet speelen, ’t zou my gelyken als een Bedelaar een Goud Gewicht;
    Daar is mijn Schip niet na bemast, en zomtijds raakten ’t licht
    Door een onverwachte stoot ten eersten aan het lekken.
Gualterus. Ik weet niet of mijn Grouwtje de Kar zou konnen trekken.
Wilhelmus. (805) Heer Confrater, dat loopjen had je draâ gepractiseerd.
Jacob. Ik dacht, gy zijt alle drie Vryers, wel geleerd,
    Maar niet Vrouwachtig, zoo als de Supplianten zeggen,
    Laat ik om die reden Vrouw Themis kwaadheit daar op leggen.
Daniel. Koetertje koet, zey Jan van Spanjen. Ik ben voor haar niet bang,
    (810) Of ze zuer ziet, en of ze zoet ziet, wy gaan onze gang.
Jacob. Vaste Brieven: wy zullen ons geenzints laaten lompe;
    Al wat wy gedaan hebben, en noch doen zullen, komt uit een onbekrompe
    Beurs en een blank gemoed.
Wilhelmus.                                 Zoo is ’t met ons ook gesteld,
    Ik kan op mijn eer zeggen, dat ik in deeze zaak geen woord heb gemeld,
    (815) Of ik zou ’t konnen verantwoorden ten allen tyden.
Jacob. Recht moet recht zijn, al zou men elkander aan riemen snyden.
Wilhelmus. Zoo vat ik het ook. Maar zijn u Getuigen al geëxamineerd?
Jacob. Derthien of veerthien zijn ’er gehoord, en nu resteerd
[p. 32]
    ’Er noch een partijtjen van acht of negen, die wonderen
    (820) Zullen doen.
Wilhelmus.                 Hurri, laat voort gaan: morgen kom ik ook op donderen
    Met mijn Benden, die raare confertiefjens voor den dag
    Zullen brengen; ik denk ’er niet om, of ik lag
    In mijn geest.
Gualterus.         Piet is zoo bang, dat men wel een ey in zijn neers gaar zou kooken.
Wilhelmus. Zijn gat kan op geen span na toe, de klem is gebrooken.
Daniel. (825) Dat ’s waar, zijn Tremontaan is al in de Vinkenburg-steeg.
Jacob. Dat geloof ik zeer wel, het zal nu eerst ter deeg
    Aan het Schaapscheeren gaan, en hy begint te merken,
    Dat hy het hoekjen geenzints zal te boven werken,
    Alzoo wy ider voor ons hoofd even vigelant
    (830) En wel gewapend zijn, en niets over onze kant
    Zullen laaten gaan.
Daniel.                       Dan is de Vent totaliter bedorven.
Jacob. Daar zullen wy ons best toe doen, hy heeft het toch verkorven.


DERDE TOONEEL.

FRANS, heeft een Leere Kulder aan, een Raarekiek-kast op zijn rug, en een Driestapel in zijn hand.

Frans.
LA Rareté! la Curieusité! mooy fraai kiek!
    Is over al nakte, zey de Chimiste, en hum takke de kop in de Distileere Keetle. Ze worte ziek,
    (835) Asse niemante kom kyk deus raare Spulle;
    Heur ben noit ier te Lante niet gekykt, en ben niet te prulle,
    Neen waaraktik niet; ze floek op de man’lyk parool,
    Datte mooi is, om te kyk, wel weerte un pistool.
    Ze ben moe fan draag, ze zel oppe de Triestaple zet de Kaste:
    (840) Niet feul te win, en arte te motte skreeuw, dat laste
    Is niet goete feur un povre Garson. Nou zel ze een beekje loer
    Oppe de Meis, de Jonks, de Mens offe de Boer,
    Want ze ken onmoog’lyk niet worte ryke,
    Offe de buike ful, as heur niet wil kom kyke;
    (845) Ze zel ondertuus eens zing feur d’ongre, dat ben wy Frans kewent,
    Likt kom ze d’ een of andere nok wel ier omtrent.

[p. 33]
Hy zingt op de wijs: De Moer verkoopt citroenen, &c.
                    ZE wakte te foogte fanne de Min,
                    Die stoppe de gaat fan foorne in,
                    Fan foorne motte hum zyne
                                    (850) Lette wel,
                    Wil hum kenees hum pyne,
                        Jou ferstaatte ze wel?

                    Hum hebbe tuis ookke de fogle kooy,
                    Die wille wel fang tok niette de flooy,
                    (855) Maar enten fan tiene duime,
                                    Lette wel,
                    Die doette de watre skuime,
                            Jou ferstaatte ze wel?

                    Hum zel ze hum nok zo droef beklaag,
                    (860) As hum zel kom kijk fan deuze daag,
                    Ze zel zek hum de waareite,
                                    Lette wel,
                    Wat doette hum by de Meite,
                            Jou ferstaatte ze wel?

    (865) Maar zakt, pas plus; ze zie, ma foi, daar kom de Manne,
    Ze worte zo benoute in de broek, dat ze pas kanne
    Spreek. Ha! ze neem couraas, c’est ne rien de tout,
    Ze zel humble en laak salueer avec deuz’ hoet.


VIERDE TOONEEL.

FRANS groet, doch word niet gezien, PETRUS.

Petrus. EEn Mans loogen is een Vrouwe troost, maar helacie!
    (870) ’t Is gedaan, ’t geloof is uit, en daar is weinig gracie
    Voor my meer te vinden, ik heb het tot deeze tijd
    Met stukken en brokken by een gehouden, maar nu leyd
    Het’er haast toe, want mijn Vrouw begint my ook te mistrouwen:
    Nu zal ik eerst zien, dat schurft wel leerd krouwen.
    (875) Zy zey, Man, gy placht voor deezen my meer vrindschap te doen,
    Maar t’ zedert gy aan dat huis hebt verkeerd, schiet’er pas een zoen,
[p. 34]
    Ik laat staan een punt op stootslag voor my over.
    Doch ik liet haar al praaten, en trachte my noch dover
    Te houden als zeker oud en bekend Lieutenant,
    (880) Als ze niet na zijn zin praaten; op ’t laatst streekze met’er hand
    Op die plaats daar de beweeging het meeste diend’ te komen.
    ’t Was mis; toen vroeg ze, heb je aan vruchten van andere boomen
    U bekomst van daag al weer gegeeten? ô Goon! waar wil dat heen?
    Wat komt my over? of ik zucht, en of ik ween!
    (885) ’t Zal niet helpen, zoo lang ik die vreemde lusten niet wil laaten,
    En daar ben ik alzoo zeer aan gewend als de vraaten
    Aan het eeten.
Frans.                 Ze zel hum anspreek. à Monsieur,
    Jou zo bedroefte ben, je suis vôtre tres humble Serviteur,
    Je vous en prie de tout mon coeur, wil ze excuseere,
    (890) Dat ze jou anspreek, jou motte frolyk ben, en jou diverteere
    Met deus spul.
Petrus.               Wat maakt men niet om geld, zey den Boer, en hy zag een Aap op ’t venster staan.
    Moet ik door zulk volk getroost worden! helaas wel aan!
Frans. Men finte zoo, zey Droogesloote. Ze akte my gehonoreere,
    Dat ze myn spul mak oppe doen, feur zulk braaf Heere,
    (895) Daar zitte fan bin de mooye Jean Pottaas;
    Asse jou kyk, zo zel jou kryg dans un moment couraas,
    En freugd by de heele tobbe fol, datte ken niet missen,
    Daarom motte jou kyk myn spul, zo jou wil word frisse,
    En de droefeite uit de ooft wil ferban. Entendez vous Seinjeur?
Petrus. (900) Daar staat jou die winkel wel na, krommen raisonneur.
Frans. Dat Kas isse de Ouwelyks goette, myn Maîtresse.
    Asse de Mens feul kyk, ken ze met de zesse
    Daar fan leef.
Petrus.             Had mijn Kermis Maîtres ook zoo een Kast geweest,
    Ik zou nu zoo niet zuchten. Foey! ik ben een Beest.
Frans. (905) Holla hey, Monsieur Beestje! word niette colaire,
    Kyk deur de glas, ze zoeke jou niet te displaire,
    Maar te ferheug.
Petrus.                   Heeft dat Kind geen naam? wat wil je mijn
    Laaten zien?
Frans.               l’Histoire de Pierre mon Voisin.
Petrus, ziet door ’t glaasjen van de Kast.
    De nieuwsgierigheit dwingd my om die geschiedenis te weeten,
[p. 35]
Frans. (910) Kyke dan, daar isse een getroute Man mette de Meis an de Thee-tafle kezeten,
    Boven oog oppe de Kamere by de Kopreslagre, en hum drink met dat Meis
    De Wyn, en eet de Koek of Krakling, en maak heur wys,
    Feur de Huishoustere te wille huur, en dat hum isse Weuwenaare:
    Ondertuus ferg hum heur te zuip feul glaas fan te klaare,
    (915) Dat heur meer as alfe dronk, zieke en de koppe likte word; toen
    Spreek hum niet meer om te huur, maar geef heur feule zoen
    Feur de liefe en zuikre montje, zo asse jou kyke,
    En hum trek de skortledoeke loos, tok heur maak weer faste en lyke
    Quate te word, maar hum geef weer de kus feur de bek,
    (920) En zek, zoet, zoete, jou ben zo een zoete Meis, en trek
    De bante al weerom loos, en doette heur Tabbre uite;
    Heur wil heur weer, maar heur is byna heele buite
    Wes en magte. Daar leite de bruy: ey kyke, nou
    Doette hum de fetre loosse, en de rygelyfe ook uite; smyte kouw
    (925) Hum Paruike of, en zette un ryssenebrys-mus op hum koppe:
    Nou lyke heur wel twee dronk en gek hansoppe,
    Maar nou dans hum de contredans oppe de bloote kous,
    Waar deur ze breek, en de gaate wyte wor. Ze moet zing, dat isse de zous.
Hy zingt op de Wijs van Oxensterns Marsch.
                UN getroute Man vol list, vol twist en stout,
                                    (930) Zo bars zo out,
                        Maar ’t arssenfat eens kromme zat,
                            Die deêde deuz groot fout:
                                En hum gaat ziene fel
                                Hum eige klukt en spel
                                (935) Deur de gaate lykewel.
                            Maar ok! den armen bloet
                                Die worte toe gefoppe,
                            Fan een jong met niet goet,
                        Maar met kul, en slekte prul,             Hy slaat op zijn kulder.
                                (940) Om zyne gat te dek:
                            Zo hum zo meer wil flieg,
                            De Zon zel hun bedrieg,
                    En hum slakfeere brand, dan leite dat groote gek.

    Dat is de Feldstukje. Kyke nou, heur skey uit de dansse,
    (945) En mot een beekje rust; maar daat’lyk zel heur een Fransse
[p. 36]
    Courante offe wat dierkelyk weer begin;
    Ondertuus zoen hum heur handjes, en hum heb skrikkelyk zin
    In heur melke faatjes, die hum zo lekkre streele
    En fatte, dat hum goette doet; ô hum kweele
    (950) Zo lief, datte de ooge ziene as de houte, die brand,
    Of as de neuze fan de Kalfhoenze haan. Nou steek hum de hand
    By...... transeat cum aan de Maliebane; jou ferstaatte wel? dat benne kaare;
    Daar spring hum op, en speul, traraare, traraare, traraare;
    Dat isse de folfe dans, of de Duvle haal,
    (955) Nou hum dat doette, zel hum ookke de kelag betaal
    Folgens deuze Lante kebruik. Ze motte al weer zinge,
    Of ’t ken niet de bruy deug met die dans en die springe.
Hy zingt op de wijs: Als Boksvoetje speeld op zijn Pijpjen.
                    WAar komte dat Bokke en kwaste nok toe,
                    Dat hum is zo domme zo plomp as de Koe,
                                    (960) En nok niet begrijp,
                                    Dat hum word kenijp,
                        Fan eene die meê is de halfe fou.

                    Hum ziel aan hum eer niet alte likt sterf,
                    Hum is te dikke in de volle keferf,
                                    (965) Hum loer in de kas,
                                    Of ’t lefendik was.
                        Tout douce, prudent, eer dat ze ’t ferkerf.

                    O jemini, Jooste, hoe krulze de baard!
                    Ze keef by mijn zoole te feule de kaart,
                                    (970) Zo hum dat befat,
                                    Uit mot ze dat gat:
                        Ze word ze waaraktik een beekje ferfaart.

    Dat isse uit kedans, al weer een beekje gerus:
    Kyke hoe beleef is hum, hum doet heur niet as kus
    (975) Feur dat groote eer en danssende complaisance,
    Die heur heb toegestaan; hum floeke op de conscience
    Dat hum niemantte bemin as heur, daarom hum nok eens fraag
    Om met heur te dans: maar heur weiger, en zek, ze ken niet ferdraag,
[p. 37]
    Derhalf staate heur oppe, en hun help heur trekke
    (980) De Roklyfe en Tabbre weer an, en dekke
    De Borstjen mette de neuzedoeke toe as de Kamenier.
    Ondertuus fang heur de flooy oppe hum linkre bors, en zek, hee, wat te dier
    Isse datte! hy roep weerom, bruy die Duvle deur de gaate.
    Kom myn zoete Engle, ze motte nok wat praate;
    (985) Kyk, heur gaan zit, en hum skenk de glaas fol mette wyn,
    A vous ma chére, dit-il, dat zel jou kezonteit zyn:
    Hoe faarte jou tas? isse die wel ferzien fan Kermies-gelte?
    Kom, ze motte eens foel, en hy steek met kewelte
    Daar in twee enkel drie guld, (zynde te zaam zes
    (990) Florin) feur die twee dans, of twee rys op zek fan hum les.
    Nou is in de Kas niet meer te kyk, maar ze motte jou nok fertelle,
    Hoe slekte het naderhante is of keloop: ô kezelle!
    Heur kom na fier, fyf maand an dat Mans huis, en zek, ze ben zwaar:
    Hum zek, de Duvle motte jou sken, en jou flieg in de hair
    (995) Ze ken jou niette, ze heb jou noit gekykt, laat staan met jou kedansse,
    Jou Karoin! jou Todde! jou zel die Kinte my niet an flanssen,
    Doete jou, wat jou wil. Heur is slim en niette gek,
    Heur loop by de Advocat, fertel de zaak, en trek
    Die in de recht, en heit wel een jaar keduure:
    (1000) Nou zit hum in de frees, die arme Petre Buure.
Petrus. Gy kond al zoet vertellen, maar zeg eens, wie heeft dat Spulletje gepractizeerd?
Frans. Dat weette niet, myn Moedre heit my die fereert
    Tot een Testamente.
Petrus.                         Daar schynen schelmstukken achter te steeken.
Frans. Kyke fry aktre de Kas: ze ken niet de streeke.
Petrus. (1005) Hoe is u Naam?
Frans.                                       Ze ben in myn jeukt Joan Joeno kedoopt.
Petrus. Ik dacht, dat je Frans de Liedjens Zanger was, die loopt
    ’t Gantsche Land met zulke Liedjens door, die is recht bekwaam om zulks te inventeere.
Frans. Foey skut, de Hond heit flooy. Zou ze met dat Skurke ferkeere,
    Daar ben ze zemere al te eerlyke toe fan hart.
Petrus. (1010) Dubbelden Schelm, dat ik het wist, ik zou je kloppen, dat’er start
    Noch steel over bleef.
Frans.                             Ze ben de wyste niette. Hum is kenok kebastoneere,
    Die met armoete is keslaag; jou zou ze liefre de geld fereere,
    Om broot te koop.
[p. 38]
Petrus.                       Een Strop om jou hals, die hebje best verdiend.
Frans. Excuse moi. Jou slakte myn Keuninke, die betaal ook zo de Friend,
    (1015) As hum word ankespreek om de gelte. Ken jou zo de Skuldenaare
    Betaal? jou ben kelukkige: ze zel myn, om jou te maan, wel spaare,
    En ze motte evenwel fan leef.
Petrus.                                         Rottekruit voor jou, Booswicht,
    Ik zal dit onderzoeken, komt nooit weer voor mijn gezicht.


VIJFDE TOONEEL.

FRANS.

ALtemaal wildzang, zey Jan van Dort. Hy zal niet licht gek worden,
    (1020) Of ik raa ’t kwalijk, dat was een leeuw uit de eerste hand, hy snorden
    Als Doctor Faucius door de wind; daar haald de winderige Sergeant niet by,
    Doch ider Gek heeft zijn kueren, en zoo komt het my
    Ook over, als het my in de vliering begint te scheelen.
    Had hy my geslaagen, ik zweer, dat hy in ’t deelen
    (1025) Ook zijn gerechte portie zou gehad hebben, want ik ben hier
    Niet gekomen, om vliegen te vangen: hy mocht wel zeggen, ik dacht, dat je Frans*
    De Liedjens Zanger waard! wel of ik gek was, en liet my wiegen,
    En zegge, ja, die ben ik! neen, neen, zulke Uilen vliegen
    Door den dag niet, dat ik wel weet; wie Duiker doet hem dat na!
    (1030) Ik kan ’t niet opkrygen! den bek zou klappen, dat de keel schaâ
    Lyden of opgehangen zou worden! hy moet Fransjen noch niet kennen
    Van renommée, want die zich tot dat Schelm-ambacht wennen,
    Word aanstonds als Gouw-dief in ’t Kalver-boek gesteld;
    Nou dat is tot daar en toe, ik heb my vast als een Held
    (1035) In dit geval getoond, laaten mijn Makkers ’t eens verbeteren,
    Woorden vullen geen zak; licht zal hy die ’t gat verweteren,
    Hy leid nu op de Loere-jacht. ’t Is tijd, dat ik mijn spillen pak,
    En haar een net Relaas van ’t gepasseerde doe, want strak
    Zal ’t haar beurd ook zijn, om Piet kullagie by hoopen
    (1040) Op te dissen. Hagen en veld! wie wil ’er nou Narre Kasten koopen?


SESDE TOONEEL.

HENDRIK, MARIA.

Hendrik. MOeder, mijn humeur is zeer zacht, geloof vry, dat ik de vreede bemin,
[p. 39]
    En dat ik een dood Vyand van rusie ben; ik steek my hier alleenig in,
    Om dat ik niet mach zien, dat Piet de Kastanien met u handen
    t’ Elkens uit het vuur zal haalen, gy zult u deerlijk branden,
    (1045) Na het zich laat aanzien, als je op die wijs voort wilt gaan.
    Foey! Piet hoorden hem te schaamen, die waagt ’er u maar aan,
    Puer of gy zoo wel als hy geen fatzoen had te verliezen;
    En als het eens tegen loopt, zoo krijg jy het zeker voor u kiezen,
    Een ding komt raar in een mensch, en die Linkert zou
    (1050) Zijn gat ’er uitdraayen, daarom laat u gezeggen, je bent zoo een hupsche Vrouw,
    En van verstand te veel meê gedeeld, om niet te begrypen,
    Dat hy u in de pekel zou laaten zitten, als het op het nypen
    Aan komt. Komman, ik weet heele goeyen raad, ik kan
    Den Doctor, ik zal hem zien te spreeken, en zoeken de Man
    (1055) Door zachtzinnigheit tot een vreedenbant, is doendelijk, te beweegen;
    Ik hoop, dat het gaan zal, bedenk u eens ter deegen,
    Gy zult zien, dat Piet en den Doctor misschien in korten tijd
    Noch als Broeders zullen accordeeren, en dan smijt
    Men u met al de bagagie achter kist en kasten:
    (1060) De Policie is groot, Wijfje. Spreek, wil je u van die zwarigheit ontlasten?
    Zoo zal ik alle devoiren daar toe aanwenden by dag en by nacht.
Maria. Ik staâ, en kijk, of ik ’t te Keulen had hooren donderen! wie had gedacht,
    Mijn Heer, dat jy zoo eerlijk waard! dat heb ik nooit geweeten,
    Men heeft u by my altijd voor een Muitemaaker uitgekreeten.
Hendrik. (1065) Zou men alle discoursen en achterklap aanneemen, die de mensch
    Uitstrooid? dan had men wel dagwerk; neen Kind, mijn eenigste wensch
    Bestaat in vreede, liefde, eenigheit, trouw en alle boosheit te gruuwen,
    Deeze hedendaagsche ommegang te haaten, ja als de Pest te schuuwen,
    Want ziet alles eens in, ’t is maar idelheit en een enkel niet;
    (1070) Ja die kwaatsprekentheit, die onder ’t Volk is, die verdriet
    My ook schrikkelijk. Och! ik wou, dat de menschen van die natuer waren,
    Daar ik van ben, ’t zou heel anders in de Weereld gaan; de hairen
    Staan een Mensch te bergen, als men aan al die dingen denkt:
    Als imand my wat nieuws wil vertellen, stoot ik ze van me, zeggende, krenkt
    (1075) Mijn herssens niet met een parthy zotternyen;
    En die zoo niet willen leeven, die konnen niet bedyen.
Maria. Dewijl ik zie, dat je opgepropt van eerlijkheit bent, zo wil ik my graag
    Laaten gezeggen.
[p. 40]
Hendrik.                  Dat is goed, Moeder, weest gerust, ik zal van daag
    Alle krachten daar toe aanspannen, en daar mijn werk van maaken;
    (1080) ’t Zou u totale ruïen konnen weezen, indien gy die zaaken
    Niet te niet deê; ik prijs je, dat je zoo meê gaande bent:
    Ik zal u van alles net verwittigen, dan komt het aan een end.


ZEVENDE TOONEEL.

DEINTJEN, DINA.

Dina.
DAar is geen verandering, ik heb ze alle gezond gelaaten en ook gevonden,
    Maar iets aardigs is my ontmoet, dat moet ik u evenwel verkonden:
    (1085) Na dat ik een dag à drie daar gerust was geweest,
    Zijn ’er twee Heeren gekomen, die vroegen met een vrymoedige geest,
    Of daar een Dochter, zijnde van ’t Sticht, niet logeerden?
    Haar wierd geantwoord, ja, en gevraagd, wat zy begeerden?
    Of zy die Dochter eens konde spreeken, was het woord,
    (1090) Ik geloof ja, zeiden de Luy, waar op ik voort
    Wierd geroepen, ik dacht, mijn vader, wat zal dit beduiden!
    Voorkomende, zag ik twee fatzoendelyke Luiden,
    Den een had een groote zak met geld onder zijn arm,
    Ik dacht, wat is dit! zouden zy de baan wel warm
    (1095) Zoeken te houden! daar zal ik my wel voor myden:
    Ik vroeg, wat van haar dienst was? waar d’een zeer vrindelijk op zeide,
    Wy hebben gehoord, en ons is van goeder hand onderrecht,
    Dat gy met zeker voornaam Heer in een zwaar Proces legt,
    Zoo is dan onze vraag, of je dat genegen zijt, te quiteeren?
    (1100) Wy zullen u tot een recompens een zoetigheit vereeren.
    Ik dacht, Boer wacht jou Ganzen; ’t mantjen is hier de bootschap.
    Daar en boven, zey hy, zullen wy maaken, dat gy heel knap
    Voor den dag komt, dan kond gy tot Amsterdam komen woone
    In de Dirk van Hasselsteeg, daar hebben wy een schoone
    (1105) En admirabele gelegentheit, daar gy gerust en stil
    Op u plaisier kond leeven. Ik dacht, ik zal Piets uitgezonde Bril
    Wel van mijn neus houden, derhalven zey ik, ik bedank de Heeren
    Voor haar beleefdheit, ik ben te vreeden met mijn veeren,
    En mijn doen, en ik meen ook af te wachten, wat van ’t Proces
    (1110) Zal worden. Toen zey den ander, misschien is u in zes
    Weeken zoo goed niet gepresenteerd, daarom neemt deeze
    Goede presentatie aan. Daar is niet goeds uit te leezen,
[p. 41]
    Dacht ik, want ’t is wind, zey Fop, en hy scheet in ’t zeyl:
    Ik ben nou in ’t Sticht zaad-vast, zey ik, en niemand krijgt my een mijl
    (1115) Daar met ’er woon van daan, ik laat staan zeven ueren,
    Derhalven moogt gy u Hasselsteegsche gelegentheit aan een ander wel verhueren.
Deintjen. Dat was met een sjeutje en een krachjen.
Dina.                                                                       Toen zey hy,
    Wy zullen morgen eens weder komen, bedenk u vry.
    Ik zey, dat kan je wel doen, doch daar zal niet van worden:
    (1120) Zy gingen heenen, en het scheen, of ze half morden.
    Ik dacht, laat loopen, zey Jannitje, ’t zijn Uilen, die niet ter deegen wijs
    Of rechtzinnig zijn, alzoo ’t misschien haar eerste reis
    Is, dat ze uit haar geboorte Stad zijn geweest. Maar hoor, zy kwaamen
    Des anderen daags weerom, en lieten uit haar naamen
    (1125) Vraagen, of ze my noch eens konde spreeken? ik liet zeggen neen
    Dat ik voor haar niet te spreeken was, daar gingen zy meê heen.
Deintjen. Dat was Carperachtig, maar wacht je voor Bokken, die wat weeten.
Dina. Ze mosten my geen Truntelingen verkoopen, of geen Pometjen heeten,
    Ik ben al mijn leeven meê in de Weereld geweest.
Deintjen.                                                                     Dat doe je Kind,
    (1130) Je bent zoo voorzichtig als een Slang. Maar willen wy nu eens gezwint
    Heen loopen, en zien, of wy die Lui op konnen speuren,
    Die zullen hier of daar licht plakken of zitten kleuren.


ACHTSTE TOONEEL.

GIJSBRECHT, TEUNIS, zijnde een Jongen, trekkende Gijsbrecht aan de rok.

Teunis. PAsquillemaker! lange Sliris? omme zeg ik je Grouw.
Gijsbrecht. Wel Koeblontjen, je weer Neusdoeken kleyen? loop dan gouw
    (1135) Buyten de Waard, daar kond gy weer kneukelvet en Vuistlook krygen;
    Mijn handen zijn te rein om u te slaan of te dreigen.
Teunis. Jy slacht zindelyke Neeltjen, die schuerden haar neers met biksteen.
Gijsbrecht.                                                                                    ’t Wil al muizen, dat
    Van Katten komt. Zoo ’t hoen, zoo ’t kuiken, ’t is al een pot-nat.
Teunis. Al een lucht, zey de Bagijn, en de Paap liet ’er een vliegen.
Gijsbrecht. (1140) Verleerd die Fielte-stukken, of gy zult u deerlijk bedriegen.
Teunis. De Duiker preekt de Passie, wat of ons Niesje scheeld!
    Zeg je dat, en ben je dood, jy bent een kunstig beeld!
[p. 42]
Gijsbrecht. Gy zult de Galg tusschen Hemel en Aard met toegaande oogen noch aanschouwen.
Teunis. Men hangd geen Dieven, eer men ze heeft; wat brust my dien ouwen
    (1145) Zater!
Gijsbrecht.         Loop in ’t nest by de jonge Honden, vagebont, daar hoorje t’huis.
Teunis. Dat huis is verhuerd, zey de Hoer, en zy keek ’t venster uit. Dat’s abuis,
    ’k Woon in de kopere kraane steeg, daar ze kromme kopere kraanen verkoopen.
Hy trekt hem weer by de rok.
Gijsbrecht. ’t Is Kinder acie bene mesje. Jongen, ik wou, dat je lag verzoopen
    In ’t midden van den Amstel, jou ingemaakte en dubbeld gelardeerde guit,
    (1150) Leer je die Schelmstukken van je tweede Vaar? ik ben met de Gek gebruit.
Teunis. Kruip in jou Mof, dan ben je uit de Zon maar niet uit de Weereld.
Gijsbrecht. Ik wou, dat je op ’t Schavot met een Strop met knoopen om je hals stond bepeereld.
Teunis. Dat zal daarna wel komen, ’t heeft zoo een grooten haast juist niet.
Gijsbrecht. ’k Hoor imand, blijf nou staan, Schurk, dat die ook u ondeugd ziet.


NEGENDE TOONEEL.

GIJSBRECHT, JOAN.

Gijsbrecht.
    (1155) ’t IS, of Monsieur de Zatan hem op een Nevel-kar heeft weg genoomen
    In zijn onderaardsche Rijk.
Joan.                                       Loffelyke, wat scheeld’er aan? deugen de stroomen
    Hier niet? is ’t kwaad water?
Gijsbrecht.                                 Ho! speciaaltje, ik zal
    ’t U vertellen: daar was Maries Jongen, die laatst een neusdoek stal
    Buiten de Poort, die begon ook eenigzints aan mijn rok te pluizen;
    (1160) Ik dacht......
Joan.                         Mijn Heer, ik blijf by u niet staan, ik moet verhuizen;
    Gy zijt wel een eerlijk Man, maar zoo Marie my zag, was ik mijn crediet aanstonds kwijt.
Gijsbrecht. Gy word alle dagen corpolenter in koddigheit,
    Ja tot u gezuig toe.
Joan.                         Die met de Duiker gescheept is moet’er meê overvaaren,
    Ik bid u, wilt u discours tot nader occasie slechts bewaaren.
Gijsbrecht. (1165) Gy bent te wijs, om zulks te zeggen.
Joan.                                                    Ik zou wijs zijn! ja morgen, of ik gek was,
    Dan kwam ik’er niet, nu word ik bemind om mijn gekheit, en dan zou ik ras,
    Als ik wijs wou zijn, uit alle gezelschappen worden gebannen,
[p. 43]
    Zy zouden zeggen, hier Kerel, jy bent de minste onder de welgeboore Mannen,
    En wil jy wijs zijn? zulk volk word hier geenzints getolereerd,
    (1170) Kom, pak jou biezen Vogels-vlucht, de Compagnie is met u niet vereerd;
    Dan zou ’t eerst zijn, rijst maar! rijst maar! en ik ben op die glorie
    In ’t minste niet gesteld. Mijn vroome ziel, ik blijf u Servitorie.
Gijsbrecht. Wacht, ik gaâ met u meê. Hoe! geef je geen gehoor?
Joan. Mijn kostelyke, gaâ jy die weg op, ik gaâ dit Straatje door.
Continue

VIERDE BEDRIJF.

EERTE* TOONEEL.

DANIEL, MARIA, WILLEM.

Daniel.
(1175) DE Haan kraaid, ’t zal verandering van weer worden. Zet eens wat stoelen,
    Grietje.
Grietje van binnen.
                Komman, mijn Heer.                                 Zy zet de stoelen.
Daniel.                                      Nu moet je vier of vijf wijn-glaasjens spoelen,
    En brengen die met een Bouteille ouwe Fransche Wijn aanstonds hier.
Grietje. Zeer wel, mijn Heer. Geliefd mijn Heer ook niet een glaasjen Bier?
Daniel. Gaâ maar heen, als ik dat van nooden heb, zal ik ’t u ordonneeren.
    (1180) Zet u neer. Laat nu eens hooren, wat is toch u begeeren?
Maria. Heeft u Colega, die goeyen hals, u niet medal gezeid?
Daniel. Die heeft aan mijn hoofd leggen talmen, waar over ik hem kwaat bescheid
    Heb gegeeven, schoon ik geloof, dat hy ’t uit een goeie intentie
    Heeft gedaan. Ik wil u wel een glaasjen Wijn schenken, maar ge moet geen mentie
    (1185) Van die zaak maaken, en hoe minder imand daar van leld,
    Hoe liever dat ik het heb.
Maria.                                  Hy heeft dit uer gesteld,
    Om hier te zullen zijn, en voor goeje Man te speelen.
Daniel. Dan zal hy wel komen, doch gy hoefd u met geen hoop te streelen;
    Schoon ik geen haat tegen u heb in ’t particulier:
    (1190) Maar de zaak moet zijn gang gaan, anders zouden de menschen schier
    Denken, dat ik my veel over die affaires bekommerde,
    En contrarie is waar, alhoewel ’t voor my een beslommerde
[p. 44]
    Zaak is, door dien ik veel te veel te doen heb met mijn practijk;
    Doch ’t is zoo ver, dat ider zegt, Doctor gy hebt in de zaak gelijk.
Grietje, brengt de Wijn en glaazen, en gaat weer heen.
    (1195) Gelief mijn Heer maar in te treeden, ik zal u volgen.


TWEEDE TOONEEL.

DANIEL, MARIA, WILLEM, HENDRIK.

Hendrik.
ZIJn Dienaar, Heer Doctor, hoe zie je zoo verbolgen?
    ’t Is, of gy de Pap hebt omgestooten. Eens gedronken, is geen kaas
    Gegeeten: zou men zoo leeven! gy moet deeze menschen zonder soulaas
    Niet van u laaten gaan, zy zijn waarlijk opgestooken
    (1200) Door kwaalijk geintentioneerden, daarom moet gy alles ongewrooken
    Laaten verby gaan.
Daniel.                       Laat ik vast het meeste werk doen,
    En schenken de glaasjens eens vol. Ik acht u zoo veel als mijn ouwe schoen
    In dit geval, Heer Vreedemaker.
Hendrik.                                         Gy most me niet klemmen,
    ’t Is een ouwe deur; ik zou evenwel tot de vreede stemmen.
Daniel. (1205) Couragie, neem ider een glaasjen gezwind in de hand,
    Wy zullen ’t welweezen eens drinken van ons lieve Vaderland.......
Willem. Haal in Klaas Louw. Daar was het Moederland meê in begreepen.
Hendrik. Calje la bocca. Gy most hier geen kwaaje streepen
    In ’t laaken brengen.
Daniel.                         Braaf kyven, baard dikmaals vernieuwing van vrindschap
Hendrik. (1210) Ik wil hoopen, dat door deeze Wijn of door deeze Tap
    De vrindschap ook vernieuwd zal worden, schoon de meesten,
    Door ’t te veel gebruiken’er zich door ruïneeren.
Daniel.                                                         Dat zijn die Tappiaansche Geesten.
Willem. Men schrijft hier niet, Wijf, hier hoeven wy geen kreupele waard
    Te slaan.
Maria.       Dat weet ik ook wel, Ape Ziel, hou toch den baard.
Willem. (1215) Lust jou de Wijn niet? douw dan eens over het gaaren
Daniel. Drink uit, Moeder, ’t is een klein glaasjen. Wy zullen ’t welvaaren
    Eens drinken, van die ’t wel meenen met Staat en Stad.
Hendrik. Dat heb je wel, Doctor, dat hebben wy noch niet gehad.
Willem. Ik zal ’t my laaten doen, en Barbar kruy Mostert slachten,
    (1220) Ik wou alle weeken wel met drie gezonde drachten
    Van die Wijn na mijn nest toe gaan.
[p. 45]
Maria.                                                   Men geeft geen Verkens zafferaan.
Daniel. ’t Geschut is weer gelaaden, komman, vat aan,
    Dat geld onze Staat en Stad, gelijk ik zoo eeven
    Heb gezegt, den Hemel wil haar zijn milden zegen geeven......
Hendrik. (1225) Dat heb ik super nagulum & super pinculum geklaard.
Willem. Ik ben voor zulke twintig glaasjens noch niet vervaard.
Maria. Gy hebt wel gehoord, dat men wel zakken toe kan binden,
    Al zijn ze juist niet vol? of jy de Duiker met zijn Moer wou verslinden,
    Wie zou ze jou haalen, Meugveul?
Daniel.                                           Zet neer de glaasjens, de fles moet lens.
Maria. (1230) Dat is lekkere Wijn, mijn Heer, die verkwikt een mens.
Daniel. Gy kond zomtijds, als je wilt, daar een glaasjen van by u steeken,
    Op die conditie dat gy ons Proces voor eerst noch niet af zult breeken;
    ’t Zal ook niet op afrekening van ’t gepretendeerde Oxhoofd zijn.
    Grietje! Grietje!
Grietje van binnen.
                              Wat bliefje, mijn Heer?
Daniel.                                                       Een Bouteille Wijn.
Grietje in en uit.
    (1235) Zie daar, mijn Heer.
Maria.                                     De Drommel haald ’er, die u zulks openbaaren,
    Indien ik die hier had, ik haalden ze by de hairen
    Door de Kamer.
Hendrik.               Dat is over, mijn Heer, en aan de andere zy.
Maria. Op zoo een manier zou men zijn eige zelven in de ly
    Brengen.
Daniel.       Ik weet zoo veel, maar laaten wy’er liever eens voor drinken,
    (1240) Neem af.
Hendrik.                Wy dienden evenwel eens in ’t rond te klinken.
Daniel. ’t Goed succes van de vreeden, die licht aanstaanden is,
    Zoo niet een gelukkigen Oorlog tot behoudenis
    Van onze vryheit, om tot een gewenste vreeden te geraaken......,
Hendrik. Gy schenkt zoo weinig in u glas en ’t ons zoo vol.
Daniel.                                                             Het zal niet kwalijk smaaken,
    (1245) Drink maar uit, mijn Heer, de conditien zijn te goed,
    Om daar iets tegen te protesteeren.
Hendrik.                                             ’s Is evenwel geen moet.
Daniel. Ik verg nooit imand.
Willem.                         Kladje met de kost? geef my maar, ik zal wel leegen,
    Al dat jy niet en lust, ik ben een groot Liefhebber van zulk veegen.
[p. 46]
Hendrik. Ik zal ’t zelvers slechts baard slaan, al te veel voor u is ongezond,
    (1250) Gy weet u peil misschien niet, en dan zou je ’t licht te bond
    Maaken, of te slecht laaten leggen.
Daniel.                                               Dit ’s een frissche, hou op u Napjens,
    Laaten wy ’t eens tweernen.
Hendrik.                                   My dunkt, dat wy al knapjens
    De keelboor gebruiken, laaten wy eerst wat rusten.
Daniel.                                                                         Niemand meer als hy wil.
Willem. Ik heb een goeie manier over me, dat ik niemand in zijn huis bedil.
Daniel. (1255) Allons! ’t goed succes van de Negotie zoo te Land als te water......
Willem. Kits, weg is ’t, ik mag die Wijn-reuk onder mijn snater
    Niet veelen, ’t smaakt als brood, en ik vind’er ook geen knoopen in.
Maria. Dat is een kolfjen na jou hand, nou gaan de dingen na jou zin.
Willem. Ik ben een dood Vyand van volle en ook van leege glaazen.
Maria. Daarom heb ik mijn glas uitgedronken, jy mocht het anders blaazen.
Willem. Een goed excuus, neen Moer, jy mach dat klokken in u keel
    Ook wel veelen.
Daniel.             Kijft ’er maar niet om, ider kan zoo veel
    En zoo weinig drinken, als hy zelfs zal pretendeeren,
    (1260) Daarom hoef j’er niet eens over te discouteeren.
    Die nu wat hebben wil, die steek zijn glaasjen by,
    En die eens over wil geslaagen zijn, die houd het voor dit maal voor my
    Van daanÉ Je protesteerd, en je bent alle drie even willig
    In het touw.
Maria.             Ik zou eens overgeslaagen hebben, maar ik ben wat grillig,
    En ik heb wel gehoord, dat zulk kruit de mensch verwarmen kan.
Willem. Schenk maar boorde vol, Heer Doctor.
Daniel.                                                               Nou prijs ik u Man,
    Die gaat recht door ze?. Gelijk aan! alle goeje PatriottenÉ
Willem. Dat zijn waarlijk geen conditien om meê te spotten.
Hendrik. Gy spot met den drank ook niet, na ik aan u merk.
Willem. Ey, kijk! zoo een glaasjen uit te feppen, is dat veel werk?
Hendrik. Doet het u niet zeer, Meester Willem?
Willem.                                     Zonderling
    Niet, mijn Heer: ik heb ’er veel respect voor, en ik ben ’er onderling
    Op verzot, ik wou dat mijn Wijf en Kinderen in zoo een Wijn-stok
    Tegen den Herfst slechts veranderde.
Maria.                                 Denk dat, maar zwijg het, Gulsbrok.
Daniel. Eer wy deeze Bouteille laaten heenen gleyen,
    Dienden wy de conditien wel in ’t gelijk te breyen;
[p. 47]
    Die ’er meê aan lyden wil, die voegd zich aanstonds by den bak.
Hendrik. Heer Doctor, dat is evenwel te schielijk, alles met gemak,
    Als gy zoo wilt, zal ik tegen wil en dank moeten protesteeren.
Daniel. Gy kond verzekerd zijn, dat ik niemand zal forceeren.
Willem. Ik zal ’t mijn zelven wel doen, weest daar niet voor bevreest.
Maria. Daar ben ik by mijn eerlijkheitje ook zeer voor bedeest.
Daniel. Grietje!
Grietje van binnen.
    Wat bliefje, mijn Heer?
Daniel.                                 Een Bouteille Wijn, maar je moet u spoeyen.
Grietje in en uit.
    Zie daar, mijn Heer.
Daniel.                 Za lustig! het groeyen en bloeyen
    Van onze practijkÉ
Hendrik.             Dat zal ik drinken, al was ’t bitterder als gal.
Willem. Ik naay mijn naat.
Maria.                             En ik maak, als ik drink, in ’t geheel geen geschal.
Willem. Kool is kost, en Warm-moes is eeten, maar weg met de vodden,
    Dat lijkt’er by als een Stront by een Orangeschel die Todden
    Zijn in ’t duizendste deel niet waard, hier by genoemd, dit ’s purum puur,
    En zulk natje maakt dat de ooren gloeyen als enkel vuur,
    ’t Is beter als de beste Quint Essent uit alle Apothekers doozen,
    Ider moet even beleefd voor u zijn, als je zulke Roozen
    Op ’er hand doet wassen, want daar bestaat hedendaags de knoop
    Van vrindschap in, maar zonder die nobele zoop
    Ben je niet gezien, ik zou ’er dag en nacht voor leeren
    Opzitten als Lollius Hond om een Broodje.
Daniel.                                 Laaten wy de keel dan noch eens smeeren,
    Gy spreekt’er zoo smakelijk van, dat men ’er honger en dorst
    Van zou krygen. Dat is ’er eentje, die is noch niet bemorst,
    En daar heeft den Aap zijn neers niet aan geveegd.
Maria.                                                 Aan zijn gasconneeren
    Hoor ik wel, dat het Spraak-water begind te opereeren.
    Man, weest wat voorzichtig, en bewaard toch u respect.
Willem. Als ik dat had. Ik wil geen dankjen zeggen, als de Wijn geen effect
    En doet; laaten wy den Bezem nou eens uitsteeken,
    En ons hert eens ophaalen.
Maria.                                 Ik zal je niet meer tegenspreeken.
Hendrik. Een benout hert is dorstig.
Willem.                             Weet je dat, mijn goeje Heer?
[p. 48]
Daniel. Pas op als braave Lui, ider by zijn geweer:
    Voorspoed van die geen, die ’t wel met de goeie zaaken meenenÉ
Willem. Dat is een goeje gezondheit, ik meen het ook in eenen
    Achter mijn knoopen te steeken. Dit is ’t zevende glaasjen, net een galg vol,
    Die Wijn is sterker, als ik dacht, die zou my de kop wel dol
    Maaken, en met ’t Molentje doen loopen.
Daniel.                                 Ik zal u niet meer schenken,
    Daar staat de Bouteille, nu kan ider om zijn zelven denken,
    Als hy dorst heeft, zijt verzekerd, dat het u wel is gegunt.
Hendrik. Wy moeten evenwel een glaasjen van vrindschap drinken, dat kund
    Gy my niet weigeren.
Daniel.                 Ik heb in geenen deelen
    Vyandschap tegen de Lui, derhalven kan my zulks niet verscheelen,
    Maar zy zoeken kwestie tegen my.
Maria.                                 Ik wil wel met een Eed
    Zweeren, dat wy op zullen houwen, en dat het ons leet
    Is, dat zulks is geschied.
Daniel.                 Gaat eerst eens raad vraagen
    By menschen van verstand, en komt over vier of vijf daagen
    Dan eens weer, dan kan je Lui een behoorlijk Geschrift
    Daar van passeeren, maar nu is ’t niet raadzaam, door dien u drift
    Te groot is, want het mocht u naderhand berouwen.
Willem. Is ö vous dood?
Hendrik.                 Neen, hy leefd noch. Wilt gy de glaasjens ophouwen,
    Ik zal eens voor Schenker speelen: dat ’s een glaasjen van vrindschap
    En continuatie van dienÉ
Willem.                             Dat smaakt beter als een klap
    Voor mijn Bakkes. Schenk noch eens in, daar schiet my iets te binnen,
    Ey, kijk! weg is ’t, dat heb je van die vlugge zinnen;
    Zoet, ik heb ’t: de eer van u welgemaaktheit, Heer Doctoor.
Hendrik. Dat ’s een Leeuw.
Daniel.                 Daar bedank ik u wel dapper voor.
Maria. Jy braad ’er de boter uit.
Willem.                             ’t Is goed riemen snyen
    Uit een ander Mans Leer, moet jy me dat benyen;
    Eens weelden is altijd geen armoe.
Maria.                                 ’t Hek is van den Dam.
    Komman, laaten wy gaan, gy zult mijn Heer op ’t laatst noch gram
    En moeyelijk maaken.
Willem.                 Gy ziet al reeds zoo effen
[p. 49]
    Als een Pop van een blank; hoe kan je dat bezeffen?
    Men zou gaan, zonder dien goeyen Heer voor zijn beleefdheit
    Met een glaasjen te bedanken!
Daniel.                             Dat is wel gezeid.
    Hou op; dat kond gy in der haasten binnen stooten.
Willem. Mijn Heer, ’t zal zijn, om dank te zeggen voor u overgroote
    Beleefdheit en cordiale roes.
Maria.                            Ik ook, mijn Heer.
Daniel.                                 Tot uwen besten.
Willem.                                                Ik zou op ’t laast
    Wel heel nobis worden.
Maria.                 Rep nou jou kooten en maak haast


DERDE TOONEEL.

HENDRIK, DANIEL.

Daniel.
O Goon! dat zal morgen door de Stad gaan als een loopend vuurtjen.
Hendrik. Dat ’s om de Vyand te abuseeren, daar moet een kuurtjen
    Onder loopen, want daar verlangd toch een ider na.
Daniel. Grietje!
Grietje van binnen, en komt daar op in.
    Wat bliefje, mijn Heer?
Daniel.                             Kom eens hier, en doet al deeze bagagie draâ
    Weer aan een kant.
Grietje.             Wel, mijn Heer.
Daniel.                             Neem die Stoelen met ’er vieren
    Gelijk onder u armen.
Grietje.                 Ik zal, maar alles met manieren.
Hendrik. Piet zal om zijn start meenen te loopen, als hy zulks komt
    Te hooren.
Daniel.             Dat zal hy.
Hendrik.                 Ik zal haar voortaan alle daagen promt
    Zoeken te spreeken, om Piet zoo veel te meer in de wer-netten
    Te konnen houden.
Daniel.                 Hy zal haar meenen te verpletten
    Van boosheit.
Grietje.             Dat ’s kant en klaar.
Daniel.                             Kies dan maar het hase-pad.
Hendrik. Ik zou niet kwalijk doen, dat ik ook eens na mijn huis toe trad.
[p. 50]
    Gy word voor u goed onthaal bedankt. Laat alles vry aan my bevoolen,
    Nu wy ’t zoo ver hebben, moet Piet voort in de Malle-moolen.


VIERDE TOONEEL.

WEMMER, GERARDA.

Gerarda. ’t IS my lief, dat ik u hier ontmoet. Zal ik nu haast een ampt
    Voor mijn Man krygen, ’t geen je my hebt beloofd, als ik voor dien Heer getuigde?
Wemmer.                                                                     Gy klampt
    Een verkeerden aan boord, ik heb u met mijn oogen
    Nooit meer gezien, Vrouw-mensch.
Gerarda.                             Ik ben geenzints bedroogen,
    Gy zijt die zelfde, die my honderd Guldens wilde geeven, of in ’t kort
    Een Officie voor mijn Man, door dien dat geld my door de vingers druipen zou.
Wemmer.                                                                     ’t Schort
    U in het herssen-vat.
Gerarda.                 Zoek je op die manier den dans t’ ontspringen?
    Jy hebt het Jacomijn ook beloofd, ik heb die dingen
    Al te wel onthouden, en ik maak ’er ook mijn staat op.
Wemmer. Je lult, je hebt een tepel op u muts: wie meenje dat je voor hebt?
Gerarda.                                                     Dat Borger Heerschop,
    Die my met die lange guil, zoo dikmaals en zoo vrindelijk heeft gebeeden,
    Dat ik toch tegen Dina zou getuigen, waar mijn Man een ampt voor zou bekleeden:
    ’k Wou ’t in ’t eerst niet doen, toen zey je noch, wat leid jou aan den Doctor met zijn aanhang,
    Die Parthy is ’er vlak onder, daar behoefje niet bang
    Voor te zijn, maar deezen Heer is’er boven op, die kan ’t u vergelden.
Wemmer. Gy dwaalspraakt, Wijf.
Gerarda.                             Wil ik u Naam en Van eens melden?
Wemmer. Dat kan je wel doen.
Gerarda.                             Gy bent den gekroesden Wemmer, alias
    Den Successeur van Nero, ’t geen u Vader eertijds was.
Wemmer. Ik zeg als noch, dat ik u niet en ken.
Gerarda.                                     Als jy dat wilt verzaaken,
    Zoo heb je al meê een wammis van ’t zelfde laaken
    Aangetrokken, daar Piet een rok met een broek van heeft.
    Daar schiet my iets in, ’t geen ider raakt, die op beloften leefd.
[p. 51]
Die op woorden staat wil maaken,
    Is bedroogen, eer by ’t ziet,
    Schoon dat schyne zyne zaaken,
    Op een effen grond te raaken,
    Ze verdwynen haast tot niet.
    De beloften van de Grooten
    Zijn gantsch bloot en ydel naakt,
    Die gy haast ziet omgestooten,
    En u van die gunst ontblooten,
    Daar gy staat had op gemaakt.
    Wel die dan zoo leeven kan,
    Dat geen smeekwoord hoeft te geven,
    Noch aan Vrinden, Nicht of Neeven,
    Die is een gelukkig Man.
Wemmer. Men zou zeggen, hoe kan ’t weezen, dat een Peerd kan fluiten,
    Daar ’t zoo een langen bek heeft! nou ben je verheeven als een Pad op de kluiten:
    ’t Zal u geloond worden, of gy zult het dubbeld in u naay-mand
    Weer vinden.
Gerarda.             Laat je nou jou hielen zien? ik zal jou wel vinden klant.
Wemmer. Gy zult meê snuiven aan de veest, als je u by ’t gat kond voegen.
Gerarda. Dit is in plaats van loon voor al mijn dienst en zwoegen.


VIJFDE TOONEEL.

WILLEM, MARIA, JOAN.

Maria.
DEn Doctor zey, komt zomtijds een glaasjen drinken, doch ’t zal u nooit
    Op afrekening van ’t Oxhoofd strekken; en niemand kan uitgestrooit
    Hebben, dat ik gezegd heb, een Oxhoofd Wijn in te zullen leggen,
    Zoo haast ik het Proces win, als jy of Wim.
Joan.                                                 Ik kan’er niet van zeggen,
    Ik weet ’er niet van, maar ’t zou wel konnen zijn, dat Wim
    Daar schuld toe heeft, die heeft altemets een glim,
    En dan weet men zomtijds niet, wat men verteld, doch ik beschuldig
    De Vryer niet.
Maria.                 Hy heeft zoo dikmaals en zoo meenigvuldig
    In mijn huis geweest, maar hy hoeft na deezen geen stap
[p. 52]
    Daar meer in te doen; door die Vent zijn achterklap
    Zou men op ’t laatst niet weeten, waar ’t de zaak aan scheelden.
Joan. Zoo hy ’t verteld heeft, kan ik my de reeden niet verbeelden,
    Doch laat hem maar zoetjens glyen, een Man over boord
    Een Eeter te minder; wy blyven ’t rechte zoort by zoort,
    Zey de Nikker, en hy ging tusschen twee Schoorsteen-veegers zitten.
    Menschen die niet zwygen konnen, dienen in geen kitten,
    Of in ons eerlijk gezelschap.
Willem.                             Zoo hy ons heeft opgelicht,
    Zal ik ’t hem betaalen, en de vijf zoo op zijn gezicht
    Leggen, dat het hem wel veertien daag zal heugen.
Joan. Dat moet je doen, Meester, ’t zijn dingen niet die deugen,
    Hoe staâ j’er nu verders meê, is de kwestie bygelegt
    Of niet?
Maria.                 Wy zijn noch even wijs, den Doctor heeft gezegd,
    Dat wy over eenige dagen eens weer zullen koomen,
    Doch ik geloof, dat hy ons by de Vogeltjens op de boomen
    Zal wyzen, en dat wy hem niet zullen krygen tot een accoord,
    Want hy zey, gy zult my vrindschap doen, als je daar geen woord
    Van rept, en dan zal ik, zoo veel de lepel gooyen kan, ten besten
    Geeven, maar anders is ’t Tap toe.
Joan.                                 Hy zal hem ten langen lesten
    Noch wel laaten vinden.
Maria.                             Zoo dat ook niet geschied
    Raakt onze negotie geheel en al te niet;
    ’t Is of de zegen, zederd dat ik in dat Proces heb gestooken,
    Uit ons huis is verdweenen: mijn hert word gebrooken
    Door droefheit, als ik op voorgaande tyden denk,
    En wat trouwe diensten hy aan ons heeft gedaan, ja ik drenk
    Mijn bloed van chagrin.
Joan.                 Hoe dat?
Maria.                             Hy heeft als Doctor verscheide jaaren
    Mijn Man, mijn en mijn Kinders, als wy niet wel en waaren,
    Voor niet gediend, en de Medicamenten toe vereerd:
    Als ik vroeg na de schuld, zey hy, daar word niet gepretendeerd,
    De Ryken moeten my voor u en de zulke contenteeren.
Joan. Ik heb hem ook wel duizend maal hooren laudeeren
    Wegens zijn mildheit, en dat hy de nootdruftige zoo lief
    Zoekt te helpen, als de grootste van ’t Land.
Maria.                                                 Ik ben een dief
[p. 53]
    Van mijn welweezen, dat ik tegen dien Heer heb gaan procedeeren,
    Die my zoo veel goed heeft gedaan, ik heb hem zoeken te ruïneeren
    En ik zal ’er zelver aan moeten: de verachte elendigheit
    Staat al voor mijn deur, en zal my zeker in korten tijd
    Plotzeling op ’t lijf vallen; mijn crediet is ook ten enden,
    Helaas! waar zal ik met mijn arme Kinders noch belenden.
Joan. Geen beter raad, als dat je den Doctor hoe eer
    Hoe liever noch eens zoekt te spreeken, en dan zeer
    Tegen hem klaagd, dan zal hy zekerlijk medelyen
    Met u krygen; je moet ’er ook al een deuntjen onder schreyen,
    Dan zal ’t waarlijk wel gaan.
Maria.                                 Aan de andere kant
    Ben ik weer schrikkelijk beducht voor Piet, want die plant
    My alle boosheit in, en dat doet my de moet verliezen.
Joan. ’t Is u zaak, gy moet van twee kwaaden ’t besten kiezen.
Maria. Indien ik vast kon gaan, dat den Doctor ’t niet ruchtbaar
    Zou maaken, ik zou ’er na toe gaan, en geen gevaar
    In stellen, maar zoo hy ’t weer de weereld zou verkonden,
    Gelijk hy nu reeds heeft gedaan, dan zou Piet van stonden
    Aan geheel de hand van my willen trekken, en dan was ik op een moment
    Geruïneerd, zoo dat ik radeloos ben, hoe ik het keer of wend.
Joan. Als je geaccordeerd bent, zal hy licht wel zwygen.
Maria. Piet raast en tierd, en doet my geduerig niet als dreygen,
    Met dit en dat te zullen leeren, als ik den Doctor spreeken wil.
Joan. Men hoord zoo ver, dat de winter kout is. Hou je maar stil,
    Zeyd Heer Klaas.
Maria.                 Als ik my stil hou, kan ik ook niet langer leeven,
    Want hy wil haast geen penning meer aan my geeven,
    Daarom is ’t beeter, dat mijn mes aan twee kanten snijd, en dat ik hem continueel
    In hoop en vrees hou, te meer dewijl zijn zaak my heel
    Bekend is, en zijn meeste geheimen aan my hangen,
    Op die manier zal ik hem door benoutheit af doen langen,
Joan. Fiat requesto. Dat is deftig gepractiseerd,
    Doch gelukkige gekken hebben geen wijsheit van doen.
Maria.                                                 Je scheerd
    Me noch toe; ’k ben zoo gelukkig als een kind dat op zijn neers word geslaagen;
    Ik zal ’er met een frissche moet over eenige dagen
    Na toe gaan, en dan zal ik u zeggen, hoe ik gevaaren ben.


[p. 54]
Joan. Wel geproclameerd. Gy zijt het gerafineerste Beest, dat ik ken.

SESDE TOONEEL.

PETRUS.

O Groote Goon! komt my te hulp, en wilt my bevryden
    Voor alle onheilen, die my aan weder zyden
    Schynen aan te zullen tasten! hebt toch erbermenis
    Met mijn huisgezin, want ik word gewis,
    Door die my trouw hebben gezwooren, deerlijk verraaden!
    Ik beken wel schuldig te zijn, maar geef my toch genaaden.
    Helaas! mijn argste Vyand word na ’t oog gezien
    Door mijn geheymen, waar zal ik na toe gaan vlien,
    Als zy alles openbaaren! dan staat te duchten,
    Dat ik voor altoos uit deeze Stad zal moeten vluchten!
    Ik smeld van droefheit, en nochtans moet ik in schijn
    Voor de menschen vrolijk weezen, of ider lacht met mijn.


ZEVENDE TOONEEL.

PET RUIS, ROEL, in schijn van een Po‘et.

Roel. STaâ ruim. Weg nu met alle oude en deftige Po‘eten,
    Hier is een nieuwertje, ik ben met Apolloos geest bezeeten,
    En heb de diepte van den Hengsten-bron nu vers gepeild,
    Ik ben op dat vaar-water trots de best bezeild.
    Ik weet van de Rhetorica te raisonneeren,
    Dat is my aangewaaid, en anderen moeten ’er op studeeren:
    Schijt Boeken, die de konst in ’t hoofd heeft; vive le gens d’esprit,
    Fixum habium; Fais, Frans en ik dat zijn ’er drie,
    Die drollig en wonderlijk door de weereld rollen,
    Beter als de Katten die in de Maart gaan krollen.
    Ik ben roem van de weereld, en een eelen geest
    Wel twintig jaaren voor mijn geboorten-dag geweest.
    Apollo heeft my voor zijn natuerlyken Zoon aangenomen,
    En de Nimphjens noemen my haar Broer, om dat ik aan de zoomen
    Van den Berg Parnas zeer onverwacht ben geteeld.
    Je suis ö tout faire, ja een verrukkend Beeld,
    En moet over al by zijn, daar wat is te boezen,
    Daarom heb ik voor mijn vertrek van Parnas negen volle kroezen
    Van den troubelen Hengste-pis schoontjens uitgeleegd;
[p. 55]
    Dat doet mijn Zwager Pasquin ook, als hy ter deegen veegd,
    En den klaaren laat hy voor die cerieus willen dichten.
    Ik lach met Grieksche, Latijnsche, Fransche Lichten,
    Met Spaansche, Italiaansche en andere Dichters meer,
    Die over twee of drie honderd jaaren al mooy weer
    Met haar zinryke beuzelingen alle vier de kantjens
    Van de weereld hebben gespeeld, maar ik hou van duytsche trantjens,
    Schimp-dichten, Comedien en zulk zoort van goed,
    Als ’t maar Pasquilleus is, en dat is ’t zoetste zoet,
    Dat mijn hert verkwikt, daarom heb ik de Petriaansche zaaken
    Aangevaard, en begonnen ruchtbaar te maaken
    Door eenige Liedjens, Punt-dichten en de Gewaande Weuwenaar
    Met het Bedrooge Kermis-Kind, om ider daar in klaar,
    Zoo veel doendelijk is, aan te toonen, hoe die zaak leid geleegen;
    Daar loopt wel iets van Sint Anne en ’t rood Kousjen onder, doch die weegen
    Heb ik tegen mijn humeur moeten inslaan, om dat het word vereyst
    In dit geval, en ’t geen den eenen laakt, dat prijst
    Den ander dikmaals weer; echter heb ik, om redenen die my moveeren,
    Veel Persoonen niet ten Tooneel gevoerd, om haar niet te offenseeren,
    Schoon ik meer tot haar eer als tot haar nadeel zeggen zou.
    Als dit werk af is, zal ik weer andere Stukken op mijn getouw
    Zetten: voor eerst, Karel de Verraader op de Loere-jacht met Mennoos Brakken.
    Dan den Franschen Haan met den Stichtschen Exter of Huppelaar in de Mat, die de moet laat zakken,
    En zonder Start vluchten gaat, waar over den Haan vreugden toond.
    Dan de Petriaansche Bloedzuiger in de Koks Kopere Pot, half beloond.
    En dan de Verkeerde Ketelboeter met de Petriaansche Geest in Dinaas Vlees-Ketel.
    Ondertusschen raak dat Epicurees Beest van den zetel.
Petrus. Wat gaat u een goed af, ik geloof, gy zult zulks wel laaten, zoo lang ik leef.
Roel. Een goeje Waterhond ziet geen modderige sloot aan; ik geef
    Om jou niet, Kerel, ik heb met u geen uitstaande schulden.
Petrus. Kees zal achter jou gat komen, die zal ’t niet dulden.
Roel. Kees heeft zoo veel te lyden, en daar zijn zoo veel keezen, dat ik ’er in verdwaal,
    Daar zijn ’er, die de knepen der Lichtmissen door d’usance kennen, en ’t manuaal
[p. 56]
    Van dien op ’er duim weeten, daar zijn ’er ook, die ’er geen schuld toe hebben,
    Doch hoe slimmer Smokkelaar hoe beter Pachter, zey Malle Webben.
    Ik hoef niemand t’ontzien, want ’t is maar een Mans werk,
    Ik slacht de Vrouw-luy, ik gaâ ’er meê in en uit de Kerk,
    Derhalven kan jy noch niemand ’er iets van na vertellen.
Petrus. Bent gy zoo doortrapt, dan mocht u de Duiker knellen!
Roel. Ik heb geen haat tegen Piet, maar ik doe het enkel en alleen
    Uit liefde, en om mijn impertinente geest en ’t gemeen
    Een weinig te vermaken.
Petrus.                 Mach ik u Naam wel weeten?
Roel. Vryelig Her. Ik ben van ouds Jan Branco geheeten.
Petrus. Dit is de tweede Jan, ik wou dat je na den Boozen voer,
    Dan was ik van u verlost.
Roel.                             En jy na zijn Moer,
    Doch zoo de weg goed is, zoo wilt my convoyeeren.
Petrus. Gy zijt een aangelegde Fielt.
Roel.                                 Dat kond gy nooit probeeren,
    En schoon ’t was eens zoo, nochtans heeft d’overhand
    De hoogdravendheit mijns stem en mijn divien verstand:
    Zwicht Petriaansche Geest, die nergens word gepreezen;
    De Kluchten zijn al lang uyt deeze kop gereezen.


ACHTSTE TOONEEL.

PETRUS.

ALs dat zoo voort wil gaan, weet ik niet waar ik mijn lijf
    Langer bergen zal, ik verstrek tot iders spot en tijd verdrijf.
    ô Sancto Crispo! wilt die plaagen van my wenden,
    Zy komen uit verre Landen, die my nooit en kenden,
    Om my smaat aan te doen. Helaas, waar wil dat heen!
    Ider komt ’er op aanvallen, als ’er den eersten steen
    Is op geworpen, en daar de muer het laagsten is, wil elk overklimmen:
    Mijn benoudheit roept en steygerd tot aan de kimmen
    Van ’t laizuer verwelfzel der ontzagchelyke Goon,
    Daarom hoop ik, dat ze my zullen beschermen voor noch grooter hoon.


[p. 57]

NEGENDE TOONEEL.

GIJSBRECHT, HANNA.

Gijsbrecht.
    ’t IS niet al mis, zey de Jongen, en hy smeet zijn Vader
    Tegen de kop. Wat Schepzel staat daar! ey, komt vry wat nader,
    Nieuwsgierig Aagjen van Enkhuizen, ben je al meê een Afgezant
    Van Don Petro? ik heb wel hooren zeggen, dat de Bediendens verstand
    Dienden te hebben, als ’er Meester met Amersfoortsche Keyen
    Is belemmerd.
Hanna.             Comedie-maker, laat ’er my en de myne toch bezyen.
Gijsbrecht. Dat is geen nieuws, gy slacht die van Locchum, gy schiet veel
    Te laat, jou basterd Teiloos met jou opgekrompe steel.
Hanna. Wel Generaal van de Zaters, moet jy me verwyten,
    Dat de natuer my heeft gegeeven! het zou me spyten,
    Dat ik als jy op mijn eige hand zoo een bullebaks gezicht
    Zou hebben.
Gijsbrecht.             Al woorden genoeg, u discours sticht
    Me niet.
Hanna.             Ider zijn beurt, wat doe je me aan te haalen,
    Ambassadeur van Pasquin!
Gijsbrecht.                 Ik zal jou daar meê wat op die schaalen
    Geeven.
Hanna.             Ik heb geen honger.
Gijsbrecht.                             Lik dan zout, dan krijg je dorst,
    Vervrangste Meer; schueren gaat ze, die onzoete korst.


    THIENDE TOONEEL.

GIJSBRECHT, HUIBERT.
Huibert
U Dienaar, mijn Heer.
Gijsbrecht.             U Dienaar was nooit Heer, mijn Heer, dat complimentjen
    Is Amsterdams, en voort gekomen van een Ventjen
    Als mijns gelijk.
Huibert.             Gelijk zoekt zich, gelijk vind zich.
Gijsbrecht. Dat zey Moddekevuil ook, en zy kroop by de Big.
Huibert. Weet ik een gat, gy weet een spyker: gy zijt van alle
    Merkten weer gekomen.
    H
[p. 58]
Gijsbrecht.             Twaalf Ambachten en derthien ongelukken: de gevalle
    Van de weereld zijn raar, en wonderlijk is misselijk.
    Ik heb zedigheit, wildzang, droefheit, blijdschap, zuer, zoet, dun, dik,
    Zuinigheit, mildheit, goed, kwaat, gierigheit, overdaad en zulke figueren
    Van jongs op bygewoond, daarom kan ik, hoe de zaaken gaan, weinig trueren*.
    Ik heb met jonge, oude, nieuwsgierige, onachtzame, wyzen en gekken verkeerd,
    Met Geleerde, botterikken, overvliegers, uitvinders en konst-zoekers geconverseerd,
    Met Staatkunden, Religieuse, cerieuse Po‘eten, Historie-schryvers,
    Taalkunden, Pasquillisten, Straatslypers, Speelders, Kwestie-dryvers,
    Dronkaarts, Minnaars en diergelyken zoort zoo menigen gril
    Uitgevoert, en nochtans is ’t vergeefs geflooten, als ’t Paard niet pissen wil.
    Ik heb my uitgelegd op de Cimbaal, Viool, zang en danskonst, en met Musikanten
    Verscheyde Obades en Serenades gemaakt, om my te planten
    In de gonst en goede gedachten van menig jeugdig Beeld,
    En noch is ’t al niet, toen wierd ik quasi bemind, beliefd en nu smeeld
    Men haast op mijn ouden dag, en byna afgezorgde hairen,
    Maar had ik Vrinden, en was ik nu als voor vijf en twintig jaaren,
    Ik meen, dat ik die Poezegroesjens anders zou tracteeren op mijn feest,
    Want ik ben al een drievoetigen Haan onder de duikende Hennetjens geweest.
Huibert. ’t Helpt al, daar het komt; maar laaten wy wat anders praaten.
Gijsbrecht. Als je maar wilt, doch voor deezen zou ik dat discours niet verlaaten
    Hebben, al had gy den ondersten steen boven gelegd.
Huibert. Gy weet, dat Didricus dood is, en my is gezegd,
    Dat den Doctor een ander Procureur meenden aan te stellen,
    Doch dat die ’t had afgeslagen, door dien zeker geankerd Heer hem had komen kwellen,
    En onophoudelijk had verzocht, dat hy hem toch neuteraal
    In de zaak zou houden, waar meê hy zijn Vrinden en hem principaal
    Grooten dienst zou doen, ’t geen hy zou recompenseeren,
    Met zijn Vrinden te bidden, en, was ’t doendelijk, te disponeeren,
    Dat die dienst door d’ een of d’andere gunst wierd erkend.
Gijsbrecht. Die Vriend verdiend, dat men hem in commissien zend,
    Om dat hy de Herten der menschen zoo kan bekooren.
Huibert. In zulke waters vangt men zulke visschen: de zaak is daarom niet verlooren.
[p. 59]
Gijsbrecht. Zoo loopen de gooten egter als het regent.
Huibert.                                     Al weer een ander in de mat:
    Nu moet ik u eens zeggen, dat ik ook op de pijnbank ben geweest, en dat
    Ik buiten mijn gegeeve attestatie onder een praatjen
    Noch heb verklaard, dat zijn Vader in een bekend Tractaatjen
    Van Spinosistische gedachten is beticht.
Gijsbrecht. Dat is goed spul.
Huibert.                             Ik zey ook, dat ik het zeer licht
    Kon aanwyzen, alzoo Spinosaas gedachten op de eene
    En zijn Vaders gevoelen aan de kant daar tegen over was gedrukt.
Gijsbrecht.                                                 ’t Staat op zijn beenen:
    Men moet geen woorden laaten rotten in zijn lichaam,
    Als het klaare waarheit is.
Huibert.                             Ik heb tot zekerheit de Naam
    Van ’t Boekjen daar wel duidelijk by opgegeeven.
Gijsbrecht. Gy toonden, dat gy een eerlijk man waart, daar is niets aan misdreeven.
    Ik heb ook in mijn verklaaring geenzints misgespeeld.
Huibert. Willen wy ’t noch eens na gaan zien?
Gijsbrecht.                                 Gaarn, zulks heeft my nooit verveeld.


ELFDE TOONEEL.

EVA, MARIA.

Eva. OF ik het zeg of zwijg, Marie, ’t is evenwel heel anders, zeder
    Hy zoo dikmaals aan u huis is gekomen, ik loof, dat gy de grootste Reder
    Daar aan zijt, en dat ik omtrent een vierde portie heb;
    De dingen gaan niet als voor heen, ik breng ’t Paard dikmaals voor de kreb,
    En steek zijn kop ’er zomtijds wel eens in, doch geduerig
    Strijkt hy den halter af, schoon hy niet minder is als vuerig:
    Daar placht een dekkertjen met een wekkertjen op te staan,
    Maar nu is ’t vadoeks-werk, en zoo goed als gedaan.
    ’t Is waar, wy hebben u jegenwoordig wel van nooden,
    Doch ik wensten, dat hy in u huis aan de gersten brooden
    Zijn bekomst niet at, maar dat ’er wat appetijd overschoot,
    En zoo gy daar geen zorg voor wild dragen, ontbloot
    Ik u van mijn vrindschap.
Maria.                             Dat kan ik u niet belooven,
    Ik heb zijn vuur nooit in mijn smoor- of doof-pot gedooven.
Eva. ’t Is gezegd. Ten anderen toond gy ook, dat gy geen Vrouw
[p. 60]
    Met eeren zijt, want gy hebt ons met Eeden beloofd, trouw
    Te zullen zijn, en de zaak tot het uitterste te hasardeeren,
    En gy zoekt ondertusschen met onze Vyand te apaiseeren,
    Op die wijs maakt gy, dat gy geen geloof meer meriteerd.
Maria. ’t Zijn altemaal finten, je begrijpt de zaak verkeerd.
Eva. Zoo dat waar is, zal ik u gelijk voor heen vertrouwen.
Maria. Daar ik my ’t best by vind, daar meen ik ’t meê te houwen.


TWAALFDE TOONEEL.

JOAN, WIM.

Joan. O Jeê! ô jeê! dat zal staan als een zye vlag op een Stront-schuit!
    En dat zal een leeven geeven, puer of de Waal krooy!
Wim.                                                 Wat is’t?
Joan.                                                     Nixta. Bruid
    Van de Kar, en betaald u vracht.
Wim.                             Slacht je stille Willem, of huil je met de honden,
    Daar je meê in ’t bosch bent?
Joan.                             Wil je daar aan? scheer! scheer! dat zijn looze vonden.
    ô Mijn! ô mijn! ’t zal gaan of het in den Haag was
    Met een kort Manteltje.
Wim.                 Hier kom ik net te pas,
    Als imand die klopt, en niet open word gedaan.
Joan.                                 Ik zal u helpen, zey de Smit, en hy had yzer
    Noch koolen. Gy zijt mijn eige Wim, en wel een Ton Aalbessebier wyzer
    Als ik, doch daar moet met my een Jorisjen onder loopen, of het deugd ’er niet.
    Gy hebt buiten twijffel wel gehoord, dat Willem en Marie langer den hooy van Piet
    Hebben, en dat ze met den Doctor accordeeren willen,
    ’t Gaat, hoe het gaat?
Wim.                 Och, neen!
Joan.                             Ja Maatjen, alle verschillen
    Moeten aan een kant. Nu hoor ik ider zeggen, waar ik kom,
    Dat Piet niet meer af wil langen, en dat de zom
    Al vry groot is, die hy door den tijd aan haar heeft moeten opbrengen,
    Want het hammitjen is ’er geklooven.
Wim.                                    ’t Zijn infame krengen,
    Die niets nut zijn, en alles wat ’er aan gedaan word, zal zoo veel
    Helpen als een boon in een Brouw-ketel, zy lappen alles door de keel.
[p. 61]
Joan. Heugd het u noch wel, toen ze in den duisteren
    Onder de Vensters van den Doctor hadden staan luisteren
    Met wat een blijdschap dat ze verhaalden, dat haar geluk
    Nu aanstaanden was, door dien ze hadden verstaan, wie alles door den druk
    Gemeen maakten? en dat ze nu de schoonste occasie hadden
    Om den Doctor te vervolgen, en niet zouden manqueeren, van hem by de kladden
    Te krygen? maar nu is al die opsnoezery verwaayd.
Wim. Zy hebben ons zoo meenigmaal met gemeste loogentjens gepaayd.
    Zy zeyden toen ook, dat die Persoon tot Amsterdam op zeker merkt was woonachtig,
    En dat zy by ’t scheiden gezien hadden, dat hy ’t krachtig
    Voor zijn kriek, en een groote witte pruik op had.
Joan. Dat ’s waar, maar ’t was juist een masteluintjen, die zich zat
    Vertoonden, op hoop van door die streek iets uit dat gezelschap te hooren,
    Doch die Broeders lieten haar neuzen met geen avegaar doorbooren,
    Want de Blouwbessen waaren te kenbaar, en den Bokking was te droog;
    Echter smeed den een en ander in ’t honderd wel een balletjen om hoog,
    Om te lacchen.
Wim.                 Heb je Marie in lang niet gesprooken?
Joan. Korts noch. Zy wensten, dat gy hals en beenen was gebrooken:
    Ik speelden al ja en amen, en hong de huik lustig na de wind,
    Toen was ik ’t beste Kereltje van de weereld, en haar boezem vrind.
    Zy zach als een brullende Leeuw met opgespalkte neusgaaten,
    Maar ik dacht, wist gy wat Wim en ik wel praaten,
    Mijn crediet zou ook uit en deeze plaats het slachtveld
    En licht mijn bed van paraden zijn; zy was ontsteld
    Van boosheit, en zy zey, al had Piet het nou al eens gedaan, zijn dat zulke zaaken,
    Om zoo veel opschudding en geweld daar over te maaken,
    ’t Is even eens, of ’er ’t leeven van een mensch aan hong!
    Die galm klonk zoo naar, als of ze treurliederen zong.
Wim. Als ze zulken taal uitslaat, begint z’er te vergissen,
    Daarom moet den Doctor oppassen, want in troebel water is ’t goed vissen.
Joan. Heb ik u al verhaald, dat ik blonte Marie
    Tot Amsterdam heb gesprooken? zijnde over een jaar of drie
    De Meid by Piet geweest, de welke my volmondig
    Uit heeft verteld, dat hy toen ter tijd met haar alzoo minzaam en bondig
    Als met zijn Vrouw heeft geleefd, waar voor hy haar zomtijds twee
    Of drie Ducatons, na dat’er zaad in ’t bakjen was, vereerden, en dat ze re?
    H 3
[p. 62]
    En gewillig was, om zulks met Eeden te bezweeren;
    Dat ze dat aan zeker Perzoon heeft gepresenteerd, als hy wou bezorgen, dat haar kleeren,
    Die by Jan Oom of in de Lombert stonden, wierden gelost,
    Waar over die Man een Brief door haar gekruist of ondertekend met de Post
    Aan zeker jong Advocaat met deezen inhoud heeft gezonden:
    Indien hy twee goude Ducatons over zond, dat hy van stonden
    Aan zou maaken, dat blonte Marie met hem na ’t Sticht toe ging,
    Om ’t voorschreeven te verklaaren: doch dien Advocaat schreef weerom, dat hy om geen ding
    Van de weereld imand door geld tot een Eed zou zoeken te brengen,
    Ten anderen dat hy zich met die zaak niet wilde mengen,
    Schoon zijn nabestaande daar over in Proces lag,
    En zulks zal mijn Heer gehoord hebben, zey ze, want hy kwam op zeker dag
    Daar aanstonds op hier, en liet my door imand ontbieden,
    Om my eens noodzakelijk te spreeken, doch ik liet zeggen, zey ze, dat ’er Lieden
    Van fatsoen en rang by me waaren, daar ik niet af en kon.
Wim. Hy heeft zoo veel bedreeven, ’t geen zoo klaar als ’t licht van de Zon
    Aan veelen bekend is, maar niemand wil zich tot het bewijs verbinden,
    Doch ’t zijn zaaken, die ’er zelfs door de tijd wel zullen ontwinden.
Joan. Onlangs met eenige Heeren op een Speelreisjen zijnde, zey’er een van den hoop,
    Dat hy Zwager van Piet was, en dat hy dat goed koop,
    Als het de nood vereysten, zoo konnen probeeren.
    Dien Advocaat was meê in ’t gezelschap, en keek de Heeren
    In ’t rond eens lagchenden aan, zeggende, hoe onvoorzichtig is de mensch!
    Ik vertel u dit wel in cognito, maar ik wensch
    Dat het niet ruchtbaar zal worden, want ik zou ’t zeker
    Moeten getuigen met den langen Doctor en drie vierde Apotheker.
Wim. Ik zal zwygen als een Mof, al wierd ik zwart of groen.
Joan. Goed, goed. Daar is de kopere, laaten wy ons van hier toch spoen.
Continue
[p. 63]

VIJFDE BEDRIJF.

EERSTE TOONEEL.

HENDRIK, MARIA.

Maria.
    ’k DUrf haast niet, maar ’t hert is goed.
Hendrik.                             Die niet waagd, kan niet winnen,
    ’t Is nu de rechte tijd, Moedertje, om de zaak in der minnen
    By te leggen, want den Doctor zey, hebben de luy
    Wat te zeggen, laaten ze komen, en zoo een buy
    Moet waargenomen worden, alzoo de menschen variabel
    En wispeltuerig zijn; gy zijt immers dubbel capabel,
    Om u woord in order te doen, en ook slim genoeg,
    Om een slechte Bruid mooy op te schikken.
Maria.                                     Mijn Heer droeg
    My de dooye hand na, indien hy zulks eens weder
    Kwam te hooren, want hy heeft my weinig vertrouwd, zeder
    Dat ik voorleede reis den Doctor heb bezocht.
Hendrik. Ik twijffel niet, of ’t zal nu beter gaan.
Maria.                                                 De vocht
    Die men ’er zoo overvloedig krijgt, doet mijn hert bekooren.
Hendrik. Komt ’er vry, ik zal maken, dat ik ’er wat van te vooren
    Ben, om hem van langzaamer hand tot de peis
    Te brengen.
Maria.                 Ik zal by u komen, begeef je maar op reis.


TWEEDE TOONEEL.

JOAN, HANNA.

Joan. ’t SPreekwoord zegt, als de Kok en Bottelier heeft gekeeven,
    Dan weet men eerst te recht, waar de boter is gebleeven,
    Zoo zal ’t hier ook gaan, na ik aan de voorreden of ’t begin
    Van u vertelling hoor: is ’t niet waar Vrindin?
    Ik benaam u zoo, om dat gy my u Vriend wild noemen.
Hanna. Marie is van die natuer, dat ze ider een zal roemen,
    Als ’er by is, maar achter de menschen haar rug
    Doet ze niet als ider schelden, d’ een is een Plug,
[p. 64]
    d’Ander een Dronkaard, den derden een Beest, de vierde een Horen-drager,
    De vijfde een Dief, de zesde een Tafel-hoer, de zevende een Hoere-jager,
    De achtde en negende dit en dat en dan noch meer,
    Zoo doet ze tegen my van u, en tegen u van my licht weer.
Joan. Ik ben onnozel als een duif, ik hou me uit de rusie.
Hanna. Zy is in staat, om alles in ’t rumoer en confusie
    Door haar feleinen bek te brengen: zy heeft verteld,
    Dat ik haar verscheye reizen heb geverg, om geld
    Aan my te leenen, en ik wil in de kelder zinken,
    Zoo ’t niet recht contrarie is.
Joan.                             Hoe! zoo niet, gy mocht u dronken drinken.
Hanna. Zy geld leenen! z’ is zomtijds niet in staat, om een oortjens wek
    Voor haar kinders te konnen koopen, die lyden by na gebrek.
    ’t Blijkt, wat breeje Vrouw dat ze is, want ze krijgt van benoudheit
    Den derdendaagsche koorts, zinkingen, den droes en verkoutheit
    Op ’er lijf, als ze begind te denken op de Huis-huer,
    Die ze noch schuldig is, te meer dewijl haar Huis-heer, op ’t zelfde uer
    Als ’t verschijndag is, haar uit het huis wil stooten,
    Als ze niet op en komt: nu zal Piet de kooten
    Weder betaalen en de steenen moeten lichten van het graft,
    Anders moet zy de gribes uit op een vollen draft.
Joan. Zacht Barend, ’t hembd is ’er voor, alles na ’s Lands wetten,
    Men kan imand, als men wil, niet uit zijn woning zetten,
    Daar staat in de Ordonnantie zeker tijd gestipuleerd.
Hanna. Die tijd is al meer als eens zonder betaaling gepasseerd.
Joan. Zoo dat waar is, zal ze aan haar eerlijkheit niet sterven.
Hanna. Die haar eerlijk noemen wil, die zal den Hemel tergen;
    Ik heb ’er van geen een eenig mensch, wie ’t ook zy,
    Iets goeds of prijsselijks van gehoord, derhalven was ik bly,
    Dat zoo een ondeugend Vrouwmensch van mijn snoer was,
    Die, toen z’ er sestienjarige kous droeg, een afgerechte Hoer was.
Joan. Al genoeg van dat ruigt, en achter uit varende gespuis,
    ’t Was best, dat j’u eige gat kloude, daar leid meê wel wat schurfs t’huis,
    Maar ’t schijnd, dat de weereld hedendaags zoo boos en schalk is,
    Dat men iders splinters wel kan zien, doch niet waar zijn eigen balk is;
    Ik weet wel, den boog kan altijd niet gespannen staan,
    Daarom zegt men, rust baard roest, ook dat nimmer rust, dat moet vergaan.
    Nu zult gy deeze woorden misschien willen beknibbelen,
    Maar ’t is beter, dat wy ider in vreeden na ons huis toe dribbelen.


[p. 65]

DERDE TOONEEL.

HENDRIK, DANIEL.

Hendrik. DEwijl ze daat’lijk zullen komen, was het best,
    Dat gy alles voor af liet binnen brengen, daar mocht op ’t lest
    Noch een kink in ’t Kabel komen, en wat leid de Meid daar aan geleegen.
Daniel. Grietje!
Grietje.             Wat bliefje, mijn Heer?
Daniel.                                 Spoel eens ses Wijnglaasjens ter deegen.
    Schoon en klaar, en breng die met zoo veel Bouteillens in ’er yl
    Hier binnen, maar haal eerst gezwint de Stoelen als een pijl
    Uit een boog, en zet die in order; breng daar en boven
    Een tafel met den inktkoker en ’t papier.
Grietje.                                 Wel mijn Heer.
Hendrik.                                                 Zy moeten’er aan gelooven,
    Doch my* moeten voorzichtig zijn, want Willem is brutaal en mal,
    Als hy half vol is.
Daniel.             Als hy den beest wil speelen, zal
    Ik mijn Buervryer halen, en laaten die zonder vraagen,
    Als of hy ’t Coliek had en de pijn niet langer kost verdraagen,
    In de kamer loopen, dan zal hy zeker en gewis
    Van zijn stuk raaken.
Hendrik.             Dat ’s goed, maar zeg eens, wie die Vryer is?
Daniel. Gy zult hem zien, zoo haast als hy ’er is van nooden,
    Hy is zeer gaarn over al meê by, en een snooden
    Schalk, die tot diergelyke dingen recht bekwaam
    En goed is.
Hendrik.             Zulke Borsten dienen in onze kraam.
Daniel. Ik gebruik geen Volk, of zy hebben zich door en door in der platten
    Op die kunsjens uitgelegt.
Hendrik.                 Ik kan waarlijk bevatten
    Dat zulks in deeze achterhalige tyden niet te versmaan
    Of te verachten is.
Grietje.                 Mijn Heer, ik heb gedaan.
Daniel. ’t Is wel. Mijn trouwe Vriend, laten wy onder ons beyen
    ’Er vast een stille conditie zagjens binnen laaten glyen,
    Terwijl wy toch wachten moeten, dat is gezegt een glaasjen schoontjens uit.
Hendrik. Top, hou je woord, ik ben geen verwerper van dat kruid.
[p. 66]
Daniel. Dat is met een schuimpjen, wel moet het u bekommen.
Hendrik. Gy word bedankt, mijn Heer.
Daniel.                                                  Gy stort.
Hendrik.                                                              Wel wat een dommen
    Duiker ben ik evenwel! zoo een glaasjen is jegenwoordig een Ooms zeun
    Met deeze deurten.
Daniel.                   Dat is ’t minst’ waar ik my voor my aan kreun,
    Was ’t maar, dat zulks ’t gemeene Volk zoo niet parsten,
    Want die bloeyen schynen van honger en kommer haast te barsten.


VIERDE TOONEEL.

HENDRIK, DANIEL, MARIA, WILLEM.

Maria. DAt heb je ons zuiver afgewonnen.
Hendrik.                                 Ik had u immers beloofd,
    Hier wat voor af te zullen zijn.
Maria.                                 ’k Heb my byna afgesloofd,
    Om dat ik op de bestemde tijd voor al zou passen.
Daniel. Gaâ dan zitten, doch gy zult u hier geenzints verbrassen.
Willem. ’k Heb genoeg gezien, ’t geen mijn hert verkwikken doet.
Daniel. Uit dat zeggen vat ik, dat ik eens schenken moet;
    Wil je uit een pompinisjen, een rikieltje, een speciaaltjen,
    Een glaasjen van consideratie, een bocaaltjen,
    Of uit iets diergelijks drinken? of ben je met een klein glas contant?
Willem. Die glaasjens zijn goed, maar laaten ze vry zoo dicht als zand
    Van de Zee, of als stofreegen komen, ’k zal ze binnen gieten.
Daniel. Dit eerste glaasjen zal weezen, om u wellekom te hietenÉ
Willem. Mijn Heer, ik ben u voetveeg en geringste knecht.
Maria. Als de dingen zoo voort gaan, zullen wy te recht
    Raken, en onze kwestie na alle gedachten slissen.
Daniel. Drink uit, Moeder.
Maria.                             Die veel drinkt, moet veel pissen.
Daniel. Dan spoel je ’t lijf eens door. Zie zoo, dat lijkt ’er na.
    Nu zullen wy mijn Confraters gezondheit eens draâ
    Drinken, en ondertusschen, om de tijd niet te lengen,
    Van Koeyen en Kersseboomen praaten.
Hendrik.                                 Ik hoop te weeg te brengen,
    Dat de vreeden in een quartieruers tusschen die luy en u
    Zal geslooten zijn.
Daniel.            Dat moeten wy eens vervatten, daar is ’t nu
[p. 67]
    Geen tijd na.
Maria.                 Ey lieve, Heer Doctor! laat u toch verbidden
    Van een zwaare Vrouw, die vol droefheit en in ’t midden
    Van alle aanstaande rampen en ongelukken zit!
    Je hebt immers met ider medelyden.
Daniel.                                 Laaten wy dit
    Glaasjen op de gezondheit van dien Heer eerst eens evacueeren.
Maria. Al was ’t als roet en noch erger, ik zou het geeren
    DoenÉ
Hendrik.             Mijn Heer, ik ben u verplicht voor u beleefdheit.
    Nu moet je ’t doen, een man een man, een woord een woord, ’t is gezeid.
Maria. Mijn Man zal een Briefjen schryven, ’t geen hy en ik zullen onderteekenen,
    Dat het Proces nul en van geen waarden is.
Hendrik.                                 Gy mach reekenen,
    Dat je een werk van bermhertigheit doet, en dat ’s rechtevoort al veel.
Daniel. Alles moet in behoorlyke form en Notarieel
    Geschieden.
Hendrik.             Laat haar slechts een Briefjen onder de hand passeeren,
    Gy lijt ’er toch geen schaden door, kond g’ er niet by profiteeren.
Daniel. Daar staat pen, inkt en papier op die tafel, schrijf
    Nu, wat gy wilt, maar laaten wy eerst ’t besten van u en u wijf
    Met een glaasjen gedachtig zijn.
Willem.                 Daar zal ik u voor bedanken.
Daniel. ’t Goed succes van dienÉ
Willem.                 Zoo drallen de katten door vocht van Bacchus ranken.
    Mijn Heer, ik ben u voor die gunst geobligeerd,
    Die je ons bewijst. Laat ik nou door mijn schrift eens toonen, wat ik heb geleerd,
    ’t Zal veel beter als anders gaan, door dien ’er wat wind in de pypen
    Is gekomen.
Maria.                 Kort en bondig kan men ’t best begrypen.
Willem. Dat ’s de meening, hertje Barends, ’t zal ook zoo geschien.
Hendrik. Kond gy ’t spreeken wel verdraagen?
Willem.                                     Eer dat je thien
    Geteld zult hebben, zal ’t gedaan zijnÉ zie daar, dat ’s gebakken
    Op een woord of vier na, die ’k ’er noch by moet plakken.
    Kom hier Wijf, zet ’er jou gebenedyde poot of kruis
    Ook eens onder.
    I 2
[p. 68]
Maria, zet ’er een kruisjen onder.
    Wat maak je een noodeloos gedruis!
Willem. Dat ’s de zous van de kerremelk, dat ze gehot is, ’t moet zoo weezenÉ
    Dat ’s voltooid.
Hendrik.             Weest zoo goed, van ’t eens hart op te leezen.
Willem leest.
Willem De KÉ misschaders Maria De KÉ
    Borgers in Echte Luyden bekenne alle prossedure
    die zeyn vorgevalle an de Her Daniel VÉ Docktor
    te onslaan indereckt of indereckt
    Ackton den 9 April
    Ik Willem De KÉ Dit merk
    is gesteld bey mijn Huysvrouw
    bey my present Willem De KÉ
    Wat zeg j’ er van mijn Heeren, kan ’t hier meê bestaan?
Daniel. Nonpareille, zonder weergaâ! daar is geen verbeteren aan:
    Daar zal ook een zoppige en frissche teug op smaaken.
    Val aan als Leeuwen! de goede voortgang van alle goeje zakenÉ
Hendrik. Ik weet niet, hoe dat ge de conditien t’elkens zoo net
    Na den eisch in kond stellen!
Daniel.                 Daar word by my niet op gelet;
    Maar ’t schijnd, mijn Heers humeur is genegen te railleeren.
Hendrik. Ver van daar, mijn Heer, gelief my te excuseeren,
    ’t Geen ik heb gezegt, is waarheit en geen raillerie.
Daniel. Het is me zeer lief, dat het u behaagd, ik bie
    En recommandeer mijn doen verder in u gunst en goede gratie.
Willem. Dat ’s anders, als lik me de maars, gelijk onze natie
    Gewent is te zeggen, als ze in verschil of dispuit
    Raaken.
Daniel.             ’s Lands wijs, ’s Lands eer: ider weet zijn buit.
    Dat en de kwaaje naamen voor deeze reis overgeslaagen,
    Zal veel beter zijn, en laaten wy ’t liever noch eens waagen
    Met de Bouteille.
Willem.             Daar hou ik zoo lang, als ik kan
    De hand meê aan, in dat stuk staâ ik voor een Man.
Hendrik. Met u permissie, Heer? ’t zou evenwel wel voegen,
    Dat men u gezondheit ook eens dronk.
Daniel.                             Ik zoek ider genoegen
    Te geeven, derhalven kond gy doen, al ’t geen daar gy lust
[p. 69]
    En plaizier in hebt.
Hendrik.             Daar ben ik dubbel in gerust.
    ’t Is stili, dat de glaasjens vol worden geschonken,
    Als de gezondheit van den Baas ter eeren word gedronken.
Willem. Dat heb ik ook noch voor hem over, en zal ’er geen een spreek
    Tegen spreeken, al kwam het zevenmaal in eene week.
Hendrik. Mijn Heer, ik drink met veel respect de continuatie
    Van u gezondheit en u lang leeven.
Willem.                             ’t Is een Heer van reputatie,
    Daar moet het hoedje by neerÉ
Daniel.                             Ik bedank u allegaar
    Voor u beleefdheit.
Willem.             ’t Is gaarn gedaan.
Maria.                                Je bent in je knoltuin Vaar,
    Maar licht zal ’t hinkende peerd achter aan komen stryken,
    Als ’t hoofd wat losser word.
Willem.                 Je zoud een kat uit de boom kyken,
    Zoo vuerig zie je uit u oogen.
Maria.                                Dat zal eer een kalf
    Zijn oor likt, weer over zijn, maar jy hebt het al half
    Voor u speetjens.
Willem.             Dat komt, dat ik ’s morgens te veel Jenever
    En Brandewijn met d’ een of d’ander verloope Wever
    Zuip.
Daniel.             Dat raakt geen religie; laaten wy de nood des keels
    Noch al eens gedachtig zijn, gy zult ’er wel heels
    Hoofd af komen.
Willem.             Breng op als de baaren van de zee, mijn lijf kan ’t noch wel bergen,
    Maar mijn eenigste benaudheit is, dat mergen
    By ider bekend zal zijn, dat ons Proces
    Te niet is gedaan, en als ik dat wist, nam ik de fles,
    En smeet ze aan honderd duizend stukken door de kamer.
Maria. Maar Man!...
Willem.             Swijg Vrouwmensch, gy zijt de eerste Belhamer,
    Die my hebt geraaden, dat ik teekenen zou,
    Doch zoo het ruchtbaar word, wil ik u voor mijn Vrouw
    Niet langer kennen, en ik zweer, dat ik geen beenen
    Meer by u steeken zal.
Maria.                             Bedaar een weinig, wat meenen
    De Heeren wel, dat je zoo een schrikkelijk geweld maakt!
[p. 70]
Willem. Ik waarschouwje, dat je van mijn lijf blijft, en raakt
    Me niet aan, of ik zal je de neus afbyten, en spuigen
    Ze weer in je gezicht.
Maria.                 Hier leit het gantsche spul in duigen!
Daniel. Ik moet op dit uer by imand visiteeren, doch ik zal, eer een hoen
    Een Koorn oppikt, weer hier zijn.
Hendrik.                             Hoe!
Daniel.                                 Ik moet het doen.


VIJFDE TOONEEL.

HENDRIK, MARIA, WILLEM.

Hendrik. MAar Meester Willem, hoe kond ge u zonder reeden
    Zoo kwaat maaken?
Willem.             Ik bid u, mijn Heer, laat my met vreeden.
Hendrik. Ik weet niet, of ik vis of vlees aan u heb, gy zijt als de wind.
Willem. Dat doet de kommer.
Hendrik.                 Had ik dat geweeten vrind,
    Ik had zoo veel water om uwent wil niet vuil hoeven
    Te maaken.
Willem.             Indien ik niet beducht was, dat ik met Spot-boeven
    En de grootste Spreeuwen uit de Stad te doen had,
    Ik zou geruster zijn, maar dewijl je ons glat
    Beet hebt, zal je als de Kat met de Muis na mijn gedachten
    Met ons om springen.
Hendrik.                 Zulks moet ge nooit van ons verwachten.
Willem. Jy bent in staat om door onnozel zien de Duiker en zijn Moer
    Te bedriegen, doch ik geloof u niet, al zwoer
    Je ’t met hooge Eeden.
Hendrik.                 Ik staâ borg, dat wy’er niet van zullen reppen,
    Zet daarom de zwarigheit aan een kant, en laaten wy liefst eens feppen.
Willem. Dat wil ik wel doen, al was je mijn dood Vyand, die ik pas
    Zien of luchten mocht.
Hendrik.                 Couragie! daar is een glas,
    Wy zullen een glaasjen van Broederschap en nader kennis drinkenÉ
Willem. Zoo ik u beter kende, mocht u crediet noch erger stinken,
    Aan ’t gewaad van de Knecht ziet men huiden wie de Meester zy;
    Ik dien Bacchus, en mijn aanzicht draagd zijn bekende lievery,
    Ik hou uitnemend’ veel van dat vochtige ontbyten,
    En ik kan op een morgen wel een halfjen of negen slyten,
[p. 71]
    Als ik’er toe zit.
Hendrik.             Ik neem by gelegendheit ook wel een mond vol meê:
    De voornaamste doen ’t zoo graag als de geringste hier ter ste?
    Schoon ’er zommige zeggen, dat ze de reuk niet konnen veelen,
    Doch ik ben verzekerd, dat ze haar randzoentjen met geen ander zullen deelen.
Willem. Dat ’s prijsselijk. Ik zou ook niet gaarn zien, dat een aar
    Met mijn drank na de top zou loopen; ’t is te goejen waar.


SESDE TOONEEL.

HENDRIK, MARIA, WILLEM, DANIEL.

Daniel. DAar ben ik weer. Is nu ’t humeur wat vrolyker
    Als toen ik heenen ging.
Willem.                 Het zal noch slimmer en olyker
    Worden, uit vrees dat je deezen handel vertellen zult.
Daniel. Als ’t geschied is, heb je reden, hebt zoo lang geduld.
Willem. Dan was ’t te laat.
Daniel.                 Ik zie wel aan alle omstandigheeden,
    Dat gy de Nar zoekt, en daar ben ik rechtevoort niet meede
    Voorzien, door dien deeze tijd is gedestineerd
    Om lustig te zijn, en die hem daar niet na reguleerd,
    Die kan den boonakker op kuyeren, en kiezen
    Het vierkante gat; ik zoek mijn fatzoen niet te verliezen
    Om uwent halven, en ik ben zulke onordentelijkheit
    Niet gewent, daarom moet gy zeggen, waar gy toe genegen zijt.
Willem. Geef het Briefjen weerom, ik zal aanstonds plaisierig
    En wel te vreeden zijn.
Daniel.                 Ik ben op geen dingen gierig.
    Doch om van u niet bespot te worden, is ’t raadzaam,
    Dat ik dat tot u gedachtenis bewaar.
Willem.                             Ik zal ’er een raam
    Op doen, als je ’t my met goedheit niet ter hand wild stellen.


ZEVENDE TOONEEL.

HENDRIK, MARIA, WILLEM, DANIEL, WILJAM.

Wiljam.
DOet het hek op, op* ik veeg je den bek op: mijn dermen zwellen
    En scheuren in mijn lijf! help! help! Heer Doctor, ik ben dood!

[p. 72]
Daniel. Wat scheelt ’er aan?
Wiljam.                Ik barst! ik barst!
Daniel.                                 Gy hebt geen nood,
    Een jong Kerel moet hem fris houwen.
Wiljam.                             Ik kan de pijn niet langer
    Uitstaan! ô mijn! ô mijn! ik word hand over hand noch al banger!
Hendrik. ’t Zal licht Coliek of zoo iets zijn.
Wiljam.                                     Och ja! och ja!
    Dat is ’t!
Daniel.             Hier heb ik een expert medicament, wiens weergaâ
    ’Er nooit gevonden is, voor perzing en snyding in de dermen,
    Gy zult het pas in hebben, of ’t zal u gantsche lijf verwermen,
    Want ’t Coliek en dat zoort van kwaalen ontstaan het meest’
    Uit kouw en ongemak; ’t is uitgehaalde Geest
    Van verscheide fyne kruiden, de reuk doet een mensch verkwikken.
Wiljam. Ik kan ’t niet harden, giet maar in, dan raak ik aan het slikken.
Daniel. Zie daar, ik twijffel niet, of ’t zal in een quartier
    Over zijn, doch blijf voor de gerustheit zoo lang hier,
    En als ’t daar niet door overgaat, zal ik u iets anders ordonneeren.
Wiljam. Ik derf zoo veel vryheit niet gebruiken, ik mocht u incommodeeren.
Daniel. In ’t minste niet.
Willem.                 Nu ben ik heel van mijn propoost,
    De wachtel is verbeend.
Maria.                 Hou je stil, de wind is Oost,
    Daar ginter hangd een boendertje, dat is ’t zelfde te beduiden,
    Als daar is dak op ’t huis.
Willem.                 Ik wou, dat die Figuremakerius voor Sint Felten bruiden,
    Dan riep ik als de Koekoek al weer mijn ouwe taal.
Maria. Die kans is verkeeken.
Daniel.                 Dat wy in ’t generaal
    De Patient zijn haastige herstelling eens dronken met een boorde volletjen.
Hendrik. Dat is niet als billik.
Wiljam.                Ik zal ’t meê waagen op een Duikers dolletjen.
Willem. Ik dronk liever de gezondheit van zijn goeje reis.
Maria. Je bent in de boonen, zwijg liever, ben je wijs.
Daniel. Gelijk aan den dijk Maurits Millemze, daar moet niemand aan ontbreeken:
    ’t Zal u herstelling zijnÉ
Willem.                             Ik zal ’t evenwel by me steeken,
    ’t Is toch gesneede brood.
[p. 73]
Wiljam.                 Dat ’s flink, zey Gerritje de Smit.
Willem. Heb jy ’t Coliek! dat zou men niet zeggen aan u spreekend lid!
    ’t Was onnoodig geweest, zakken met zy te naayen!
Wiljam.                                 ’t Medicament begint te werken.
Willem. Dat kan ik aan ’t klapperen van u kinnebak wel merken.
Wiljam. Oei! oei! oei! hou me vast! daar was weer een excellente scheut.
Willem. Als ik hier wat te zeggen had, zou ik je kleut
    In plaats van Medicamenten en Drank geven, je spot met de Gooden.
Wiljam. Je hoeft me op zoo een cordiaal tractement niet te gast te nooden.
Daniel. Dat ’s vol, neem aan. Al wat u lief isÉ
Wiljam.                                     Al wat jou behaagd.
Willem. Wat of dat Coliek wel denkt!
Wiljam.                                 Heb ik aan u geklaagd?
Daniel. Dit ’s een plaats van eendracht, daar most vreeden onder de Broeders blyven.
Wiljam. ’t Is maar zeggen, wy zullen ons wel wachten, van te kyven.
Daniel. Nu kan ider een conditie instellen, zoo als hy wil,
    Ik zal op ’t schenken passen.
Willem.                 Komman.
Daniel.                            Hou je stil.
    Honneur ö Dames, zey den Dief, en hy liet de Hoeren
    Eerst geesselen.
Willem.             Altijd moet ik den snater snoeren.
Maria. Ik drink de boone-kist van de Keyzerin EleonoraÉ
Wiljam. Ik zal ’t meê doen, schoon ’t geen zieke lui kost is, Mama.
Willem. Wat brust me de vod! zulke kunsjens leerd men met geen drooge lippen!
    Ik beloofje, dat ik ’er ook een goeyen uit zal kippen,
    Als de glaasjens vol zijn.
Daniel.                 Ik ben klaar.
Willem.                             Dan drink ik van Bankens baardÉ
Wiljam. Die leid al lang gedompeld onder de zwarte aard’.
Willem. Daar zijn meer als thienmaal honderd duizend modellen
    Van overgebleeven.
Wiljam.             Gy zult ons geen slechte redenen vertellen.
    Ik zal ’t drinken, doch al te veel is voor my te ongezond.
    Kan je dat deuntjen wel van wat te dagen heeft den hond?
Willem. Ja.
Wiljam.             Dat is zeer goed, dan hoef ik ’t u niet te leeren.
Willem. Wat let je, Vent? zoekje de Gek met my te scheeren?
    K
[p. 74]
Wiljam. ’t Geschied, om my wat te oeffenen, en mijn melancoliek
    Humeur wat te diverteeren; ik ben zoo ziek!
Willem. Dat ’s waar, gy lust geen Turfmul. Je zoud u parthy gevonden
    Hebben, als je eens een gangjen wou.
Wiljam.                             Ik kan u op mijn eer verkonden,
    Dat ik daar nu geen tijd toe heb, laaten wy’er liever een zomerzen dag
    Toe neemen, ik doe mijn dingen doorgaans met verdrag.
Willem. Doe je, Jan Sandertze!
Wiljam.                 Wel kruit je roer me niet, gaâ je met alle menschen
    Zoo te werk? dan loof ik, dat ze nooit na u gezelschap wenschen.
Daniel. Die wat goeds in ’t zin heeft, die doet het voor al toch kort,
    Ik heb mijn tijd van doen, ’t is lang genoeg gemort.
Willem. Ben je een resonabel Kerel, zoo stel ook een conditie
    Op u eige houtjen in.
Wiljam.             Je hoord, dat de Comparitie
    Scheiden moet, en wat zou ik met mijn zieke lijf
    Op ’t ys doen?
Willem.             Wil jy niet, dan zal ik en mijn wijf
    Volgens onze plicht den Doctor voor zijn tractement met dit glaasjen
    Hertelijk bedanken.
Daniel.             Ik bedank u voor u gezelschap Baasjen,
    Maar je weet wel, dat je noch eens weer moet komen in een dag ö vier.
Willem. Eerst eens raad pleegen, anders krijg je my niet hier.


ACHTSTE TOONEEL.

HENDRIK, DANIEL, WILJAM.

Wiljam. LOop Nar loop! hy glimd als een zwart kalf in ’t donkeren!
    Dat zijn Madelieven, die als doove koolen flonkeren!
    ’t Staat zoo gek een ouwe deur aan een nieuw Verkens-schot!
    Zy wil kwanzuis noch wat weezen, en hy is romentom besnot,
    Ja hy ziet uit zijn gesicht als imand die een kwaayen
    Eed heeft gedaan! moet zy zijn bukking op haar rooster braayen,
    Haar moet wat lusten!
Hendrik.                 Den honger maakt rauwe boonen zoet:
Daniel. Zwijg een weinig, ik zal de Meid roepen, en laaten ’er dit goed
    Weer weg neemen, doch geliefd imand van u beiden
    Noch te drinken, zoo zal ik alles laaten staan, tot dat wy scheiden?
Hendrik. Laat ze de plunje maar bergen, men weet dikmaals niet,
    Wie ’er komen kan, dan weet niemand, wat ’er is geschied.
[p. 75]
Daniel. Grietje!
Grietje.             Wat bliefje, mijn Heer?
Daniel.                                 Neem al dit goed in drie haasten
    Hier eens weer van daan, en breng het slechts voor dit maal in ’t naasten
    Vertrek, om tijd te winnen.
Grietje.                 ’k Zal ’t doen, mijn Heer.
Wiljam. Heb ik ’t wel gemaakt?
Hendrik.                             ’t Kon al gaan.
Wiljam.                                     ’t Is mijn eerste keer,
    Dat ik gezond zijnde, my ziek heb moeten houwen,
    En dat ’s al een posjen voor my, doch ik zou vertrouwen,
    Dat ik het beter gemaakt zou hebben, als ik voor af kennis van de moord
    Gehad had, maar den Doctor kwam onverwacht en riep, rep je! haast je! kom voort!
    Hy mocht in mijn absentie zomtijds eens figueren
    En moetwil uit rechten, ik zou my schaamen voor de Bueren,
    En ook voor mijn Meiden: zoo dat ik in ’t eerst zelfs confuus
    En verleegen was, doch zoo haast als ik hem zag, zag ik wel by de ruus,
    Dat hy geen scheet van een dooye Hoer weerd was, en dat hy niet was gesprooten
    Uit die geenen, die ’t hem doen zouden, maar ’t is voor de Grooten
    Te vies en canailleus, zich in rusie te steeken met zoo een snot-kurf.
    Ik dacht, Broeder, op ’t eerste movement zal jou murf
    Honk zijn, daarom heeft hy wel gedaan, dat hy by tijds is verreezen.
Daniel. ’t Is zoo het best’.
Hendrik.                 Hy zag ten eersten wel aan u weezen,
    Dat het doorstooke werk was, en dat’er voor hem niet te hoopen stond,
    Als hy iets begost, als rotting-olie in ’t gros en niet by de pond.
Wiljam. Laat ik gaan, ik zou mijn eige affaires wel verzuimen.
Daniel. Vervat het eens.
Wiljam.                 Ik zal.
Daniel.                            Door zulk volk kan men ze ’t gat doen ruimen.


NEGENDE TOONEEL.

EVERARD, MARIA, WILLEM.

Maria. ALs je ’t doen wilt, kan je ons wel raaden, wat ons daar omtrent
    Te doen staat, wy weeten, dat je in de practijk ervaaren bent.
Everard. Is ’t ernst?
Maria.                             Ja.
    K 2
[p. 76]
Everard.             Vertel dan voort.
Maria.                                 Wy waaren van dat gevoelen,
    Dat ’er een goeje stuiver gezwaaid zou hebben, daar hadden wy onze smoelen
    Op gemaakt, en toen dat na ons genoegen niet wel uit en viel,
    Zocht mijn Man een borrel in de wacht te brengen, en hiel
    Hem zeer gestoord, ja wou dat Briefjen, ’t geen hy had geschreeven,
    Weerom hebben, doch dat is ’er door een interval gebleeven.
    Nu was dan onze vraag, als wy ’t accoord Notarieel
    Lieten beschryven, of dan daar niet een zommetje, zoo veel
    Doendelijk was, voor ons zou konnen worden by bedongen?
Everard. Dat moet men probeeren, tot zulks is u parthy niet gedwongen,
    En dat zal wat voeten in de aard hebben, door dien hy nooit heeft getracht,
    Om een accoord te maken.
Maria.                             ’t Zou ook zoo behendig en zacht
    In zijn werk moeten gaan, dat Heer Petrus ons nooit kost achterhaalen,
    Alzoo wy ’t zoeken aan te leggen, om specibus manibus van die twee Cabaalen
    Te gelijk buiten elkanders weeten te konnen trekken.
Everhard.                                     Ik zorg,
    Dat zulks niet lang dueren zou, daarom zou ik daar geen borg
    Voor willen staan, ten anderen mocht my dien handel krenken.
Maria. Zie jy ’er zwarigheit in, dan zullen wy ons noch eens bedenken.


THIENDE TOONEEL.

DEINTJEN, WILHELMUS, DINA.

Deintjen.
MIjn Heer, ik heb verstaan, dat Marie haar Proces tot een accoord
    Zoekt te brengen.
Wilhelmus.             Ik heb dat meer als eens gehoord,
    En ’t zou wel konnen zijn, dat het al was geklonken,
    Doch zy zal, eer ze water kende, misschien zijn verdronken.
Deintjen. Ik was bevreest, dat zulks tot ons nadeel weezen mocht,
    Daarom nam ik de vryheit van u eens aan te spreeken, ik docht,
    Dat zal mijn Heer my niet ten kwaaden reekenen.
Wilhelmus. Geenzints. Al dat woelen en wormen zijn teekenen,
    Dat ze uit de Put, die ze voor een ander gegraaven heeft,
    Moet geholpen worden, derhalven komt ze met hangende pootjens zeer beleefd
[p. 77]
    En ernstig om haar parthijs gunst en mededoogen lamenteeren.
Deintjen. Ik bedank u voor u onderrigting.
Wilhelmus.                                 ’k Zal’er my nader op informeeren.


ELFDE TOONEEL.

PETRUS.

MEn zegt, die geld heeft is eerlijk, en kan niet doolen, want voor ’t geld
    Koopt men de wil der weereld, en daar heb ik ’t ook na aangesteld,
    Maar ik vrees, dat ik dat deerlijk zal beklaagen;
    Ik word pas aangezien, by die my eerst graag zagen,
    En andere, daar noch een vonkjen van vrindschap zit, zeggen, hoop jy maar,
    Hoop is lydens troost, de zaak lijd geen gevaar,
    Ze zal naar allen schijn aan de spyker blyven hangen;
    Zoo dat waar is, zal ik, om dat niemand aan de misdaat twijffeld, de wrange
    Vruchten al mijn leeven moeten smaaken, daarom was het beter een korten dood
    Als een lange uitteering. Helaas! ik ben een ongelukkig Idioot:
    Daar zijn ’er ook, die onder schijn van vrindschap met my spotten,
    En, om my nadeel aan te brengen, zaamen rotten.
    ô Groote Goon! alle rampen komen te gelijk,
    Ik bid u ootmoedig met gevouwe handen, wijk
    Toch niet van me, of houd u gunst niet langer voor my verhoolen!


TWAALFDE TOONEEL.

PETRUS, FAIS, in schijn van een Waarsegger met een Spiegel.

Fais. HOe weinig waaid het, en hoe gonst u die Water-moolen,
    Dat zijn nawe?n, die ge door u onkuische lusten op u hals
    Gehaald hebt.
Petrus.                ’t Zijn niet.
Fais.                                 Let op ’t geen gy zegt, en weest voor my niet vals.
    Ik kan u alles laaten zien, wat je over twintig jaaren
    Hebt uitgevoerd, en ook wat u noch door de tijd zal wedervaaren.
Petrus. Ik ben een ellendig en onschuldig Martelaar.
Fais. Van Venus geloof. Hier heb ik iets, dat is zeer raar
    Om te zien.
Petrus.             ’t Is een Spiegel.
Fais.                                 Wiens weergaâ in de gantsche weereld
    K 3
[p. 78]
    Niet is te vinden, ’t is een kleinoot rom en tom bepereld;
    Aanschouw het glas, de lijst, en oordeel dan eens na den eis
    Van zoo een aardig stuk.
Petrus.                 ’k Heb ze nooit gezien op zulk een wijs;
    Die Spiegel is wat fraais, wel waardig hoog te roemen,
    En ’t glasÉ Ach! wat wil dit?
Fais.                             Wat is?
Petrus.                             Ik derf het pas noemen!
    Wat grouwelyker weezen! zie ik my zelfs daar in?
Fais. Ja; dat is ’t Afbeeldzel, van die haar in geile min
    Buiten haar Echtenstaat door vuile list begeeven.
Petrus. ô Neen, zoo ben ik niet, mijn aangezicht kwam my mijn leeven
    Zoo verachtelijk niet te vooren!
Fais.                             Gy zijt het evenwel.
Petrus. Helaas! wat naare trekken! maar is ’t geen Toverspel?
    Dat is geen antwoord waard. Zoo gy geen beter weg wilt kiezen,
    Zult gy daat’lijk zien, op wat wijs gy u dood zult kniezen,
Petrus. ô My ellendige! tot wat vervallen staat
    Ben ik gebracht? ach! nu zie ik noch een erger gelaat!
    ô Droevig spiegelen! mijn glans is geheel verdorven!
    Mijn zenuwen en spieren zijn byna verstorven!
    Ach my! waar ben ik? ach! waar ben ik?
Fais.                                 Gy zijt hier.
Petrus. Dat geloof ik niet. Dat spiegelen staat my dier.
Fais. Zie noch eens, nu zult gy ’er zien ver?ierd met kroonen,
    Die oprecht berouw en leedweezen van haar misdaad toonen.
Petrus. Voorwaar gy hebt gelijk; die zitten op de hoogste stoel
    Van eer en glorie, en ik leg in de verderffelijkste poel.
Fais. Dat komt, dat gy het kwaad hebt gedaan, en ’t noch wilt negeeren,
    Doch zijt verzekerd, dat gy op die voet nooit zult triumpheeren,
    En al u dreigen en tegenweer zal u minder helpen als niet,
    Maar zoo g’ u buigen wilt als een groen en jeugdig riet,
    Kond gy geholpen worden. Geef mijn Spiegel, ik gaâ heenen.
Petrus. Ik bid u, wilt my voor een dag ö twee deez’ Spiegel leenen.
Fais. ’t Mag niet zijn.
Petrus.             Zeg dan, wie ge zijt, zoo gy me van dit stuk ontbloot.
Fais. Ik ben de zelfde, die voorlede jaar juist overschoot.
Petrus. Mach ik u naam al meê niet weeten?
Fais.                                     Gy kond my een naam schenken,
    Die je kwijt wilt zijn, ik zal ’er u altijd by gedenken.
[p. 79]
Petrus. Daar was mijn oogmerk niet meê voldaan.
Fais.                                                 Weet dan voor af,
    Dat ik een naam heb aangenomen, van die my deez’ Spiegel gaf,
    En die mach ik nooit als in deeze gelegendheit gebruiken,
    Anders zou ik ongelukkig zijn, en altijd moeten duiken
    Onder een tirannique slaverny.
Petrus.                 Zeg my dan, hoe ik u noemen moet?
Fais. Jan Rodrigo, om dat ik ben gebooren aan de voet
    Van die gebergtens, en die heb ik meer als duizend maalen
    Op moeten klimmen en weer neder moeten daalen,
    Eer ik possessie neemen mocht van dit kostelyke pand.
Petrus. Jan Rodrigo!
Fais.                             Ik ben bekend door dat gantsche Land
    Doch hier niet, want ik ben hier in ’t kort eerst gezonden
    Door mijn Souverain, om ider, die zoo ongebonden
    En reukeloos leeven, haar straf aan te toonen door ’t gezicht:
    Daar kond gy u nu na schikken, gy weet u plicht,
    En dreigd geen Dina meer met wonden en met striemen,
    Zy zal toch de zelfde zijn, al sneed gy haar aan riemen.


DERTHIENDE TOONEEL.

PETRUS.

AL de Elementen loopen my tegen. Dat scheen wat meer
    Als recht toe te weezen, en was de derde keer,
    Dat mijn misdaad my zonneklaar is aangeweezen,
    Doch men kon uit de twee anderen haar bakkes leezen,
    Dat het groote Schelmen waren, en zou de derde my,
    d’ Oogen wel begogeld hebben, ’t scheen enkel Tovery.
    Ik wierd van elk verschopt en ten huizen uitgedreeven!
    Gehaat, verfoeyd, bespoogen van Nichten en van Neeven!
    De boomen geesselde my! de steenen sprongen tegen my aan!
    De straaten waaren te nauw! mijn aanzicht was belaan
    Met wonden, zweeren, karbonkels, puisten en met peukels!
    Mijn lichaam was bebloed en den Etter liep by mijn kneukels!
    Doch ik zal ’er my tegen zetten, en alles in de wind heen slaan.


[p. 80]

VEERTHIENDE TOONEEL.

PETRUS, MARIA, WILLEM.

Maria. WAt let u mijn Heer, wie heeft u leet gedaan?
Petrus. Jy, vraag je dat? jy bent die kwaaje pestilentie,
    Die my verraaden hebt tegen eed en conscientie.
Maria. Ik mijn Heer?
Petrus.                 Ja jy, hou je maar, of je nergens van en wist.
Maria. De menschen hebben u wat op de mouw gespeld, je bent vergist.
Petrus. Wat zeg je? heb je met u beiden geen Briefjen gaan passeeren,
    Dat het Proces van dien dag af aan zou cesseeren.
Maria. Dat reken ik niet, ’t is door geen Nattaris Puerblint
    Of zijn gepende Klerken beschreeven. Ik ben u gezint
    En niemand anders, ik zal hem op nieuw doen weeten,
    Dat ik procedeeren wil, en dat ’er op dat Briefjen is gescheeten.
Petrus. Als ik daar vast op kon gaan, zou ik u t’ avond alle bey
    Op eens Kalfsborst ten eeten nooden.
Willem.                                 Geloof ons vry,
    Ik zal my laaten wippen, of aan honderd stukken laaten kappen,
    Als je ons na deezen op ontrouw kond betrappen.
Petrus. ’k Zal u wachten. Houd u woord gelijk braave lui betaamd.
Maria. Wy zullen. Ik ben wegens u beleefdheit beschaamd.


VIJFTHIENDE TOONEEL.

FAIS, ROEL, FRANS.

Fais. IDer Soldaat is een Generaal, als de dingen wel lukken,
    Maar als het tegenloopt, zijn ’t onervaare krukken,
    En dan is ider Generaal minder als een Soldaat geacht:
    Zoo gaat het met ons ook, nu zijn wy in onze kracht,
    Nu de zaaken na ons zin zoo wel zijn uitgevallen,
    Doch had het eens tegengeloopen, wy zouden zoo niet brallen,
    Maar die ’t ongeluk getroffen had, zou in ’t zwygertjen t’huis
    Moeten gelegen hebben.
Frans.                             Dat had het grootste kruis
    Geweest dat imand kon overkomen; evenwel scheelden ’t weinig,
    Of ik had wat op mijn klokhuis gehad, hy zag zoo fenynig,
    Als of hy my op wou eeten, doch door onnozel zien,
    Ontstak ik de Duiker een keers.
[p. 81]
Roel.                                 Dat kon licht geschien.
    ’k Loof, dat jy vander Nation bent, je begint te ploeteren.
    Ik hieuw my voor die tijd cach?, want ik zou ’t met coeterfoeteren
    Toch niet goed gemaakt hebben, en ik zocht ook na geen slaag.


SESTHIENDE TOONEEL.

FAIS, ROEL, FRANS, JOAN.

Joan. DAt lijkt schoonder Volk. Is den Baas vandaag of niet vandaag?
Fais. Wat zeg je?
Joan.                 Weet je me niet te zeggen, wanneer ’t zal ?clipseeren?
Fais. Wat vraag je, Vent?
Joan.                             Of ’er in een uer of vier geen twee Heeren
    Met een pek swarten hond met spier witte vlakken hier zijn gepasseerd?
Fais. Daar weeten wy niet van.
Joan.                                 Heb je dan geen chaise met een peerd
    Daar twee jonge Vrouwlui op zaten op hol zien loopen?
Fais. My dunkt, dat je ons het elfde gebod zoekt te verkoopen.
Joan. Ik pas maar op de kleintjens.
Fais.                                 Waar ben jy toch van daan?
Joan. Eerst van mijn Vaar en toen van mijn Moer, zoo ik wel heb verstaan.
Fais. Ik meen uit wat Landstreek dat je bent gesprooten?
Joan. Uit de Rodrigoosche Gebergtens. Ik ben van de Grooten
    Generalissimus van de Joenoosche en Brancoosche Volkeren gemaakt,
    En daar word ik ook na getituleerd, doch dat raakt
    Geen volk van u caliber.
Fais.                 Wy hebben eerdaags ook die naam aangenomen.
Joan. Gaâ je mooy weer met mijn naam speelen, jy zult’er wel komen!
Frans. Ik heb onder de naam van Joan Joeno iets raars uitgerecht.
Roel. Ik heb onder den titul van Joan Branco imand de waarheit gezegt.
Fais. En ik heb, zeggende, dat ik Joan Rodrigo heeten,
    Een rol gespeeld, die de heele weereld haast zal weeten.
Joan. Ik wou, dat je in den Hemel waard, en dat mijn neus in je neers stak,
    Dan zou je zulke kluchten niet meer speelen.
Fais.                                     Ik wou, dat je waarheit sprak.
Joan. Nu zal ik de schuld hebben, schoon ik van ’t gebraad niet heb gegeeten;
    Den een steeld het wild, en den ander word met het spit gesmeeten.
Fais. Wy wisten, dat onder die naam zoo veel poetzen zijn gespeeld,
    Daarom hebben wy ze onder ons drie‘n meê eens verdeeld.
Joan. Ik wou, dat je de scheld-woorden, die ik ’er door zal lyden,
[p. 82]
    Ook eens parteerden, en my van alle zwarigheit bevryden.
Fais. Laat dat zoo wat heen loopen, eens is dat ook wat?
Joan. Zou ’t niet, Water-poortje? de heele Joan is ’er door beklad!
Fais. Gaâ met ons meê, wy zullen u te vreeden stellen,
    Licht zal je ons bedanken, als wy u ’t geval vertellen.
    En wy zullen in ’t toekomende onze rol
    Daar al weer meê goed zoeken te maaken; wy zijn toch aan den hol.


ZEVENTHIENDE TOONEEL.

JACOB, DANIEL, ABEL.

Jacob. IK had nooit gedacht, dat het zulke beesten waaren,
    Van zich zoo schielijk weer als Vyand te verklaaren,
    Daar ze u zoo ootmoedig gebeeden hebben om de peis.
Daniel. Wy zullen den Rechter eens klaar aan toonen, op wat wijs,
    Hoe dikmaals, en door wie zy my hebben laaten smeeken,
    Dat ik ’t Proces zou staaken, en dat ik dat leet niet meer zou wreeken,
    ’t Geen ze my hebben aangedaan.
Abel.                                 Dit schijnd nu u loon.
Daniel. ’k Zal haar Doornen-borgen en tegelijk ook Laken, man.
Jacob.                                                                     U kroon
    Kan geen sterfelijk mensch van u hoofd doen zinken;
    Maar haar schelmstukken zal ik door klinkende Rinkinken
    En nieuwe bewyzen de weereld aantoonen, dat gebroed moet aan een kant,
    ’t Is erger als Hermoes en Duivels-naai-gaaren in ons Land.
EINDE.

Continue

Tekstkritiek:

voor vs. 1, vs. 357 en vs. 709 EERSTE er staat: EERTE
vs. 528 altemaal er staat: altemaal.
vs. 572 uiterste er staat: uisterste
vs. 723 een frisschen er staat: en frisscher
vs. 1025-1026 geen rijm; misschien is het woord thans weggevallen